/061_0001.djvu

			..,l
93
 


- 
 


.. .. 


: ,..... R..... 


::.. , 


11 


,, --??- 


.- 


DZIENNIK POLSKI 


.....- 


Czym. jest i b??dzie Krak??w? 


\ 
; 
f 


O rlodoksi i ludzie pozba- 
wieni fantazji zgani?? 
mnie za to pytame, to 
pewne. Krak??w jest bo- 
wiem z ca???? pewno??ci?? 
miastem. Co do tego nie 
ma ??adnych w??tpliwo??ci ,od 
zas??"1I 
Boles??awa Wstydliwego, ktory to 
nada?? Krakowowi odno??ne prawa. 
Ale Wstydliwy nie przewidzia?? co 
z tej:(o miasta wyro??nie. I jakie t.:> 
b??dzie miasto w wieku ;XX-tym. 
W??a??nie- jakim miastem jest Kra- 
k??w? Sto??ecznym ju?? od dawien 
dawna nie jest. Hurra - optymi
ci 
i nicpor:rawni marz) ciele twierdz??, 
??e jest stolic?? kulturaln?? Polski. 
Ale t?? te?? przeniesiono po kawa??ku 
do Warszawy i niewiele nam z te- 
gO zC'sta??o. 'Za to mamy mn??stwo 
zahytk??w. Krak??w jest klejnotem 
??redniowiecznej architektury i urba- 
nistykI. Mamy 10 wy??szych uczelni 
ze s??awna Alma Mater Jagellonica 
na czele - sl3.r.owi tedy Krak??w 
miasto nauki. Przed dziesi??ciu laty 
2:acz(to budowa(' Now?? Pul?? - 0- 
trzymali
my wi??c jeszcze rang?? mia- 
sta przemys??owego. Je??li chodzi o t?? 
Wymarzon?? przez wielu sto??eczno???? 
- to przecie?? nasz gr??d nazywa si?? 
stolic?? wojew6dztwa - ergo: jest 
Centrum administracyjnym. 
Sporo funkcji pe??ni wi??c stary 
Krak6w, niekt??rzy powiadaj??, ??e to 
stanowczO za du??o. Ze trzeba sl'?? 

decydowa?? i okre??li?? wre;;zcie, czym 
Jest i czym ma by?? to mlasto. Mia.. 
stem zabytk??w i nauki, miastem 
przemys??owym, czy te?? wielkim mu- 
zeum, do kt??re!{o nieprzerwan?? fal?? 
za ??rednimi op??atami wpuszcza?? si?? 
b??dzie gromady turyst??w w woj- 
??Okowych pantoflach. Chodzi po 
J\rostu o tak zwany profi1 miasta. O 
.iPgo funkcj?? z a s a d n I c z ??. 
tJkszta??towanie jej - to kwestia 
IJrzysz??o??ci I plan??w_ rozwojowych. 
M ??wi si?? - CO prawda nie do???? 
cz??sto - o przekszta??ceniu urba- 
nistycznym, o budowie nowych ar- 
terii budowie nowego dworca, o 
uno
ocze??nieniu i europeizacji. S?? 
to z ca???? pewno??ci?? sprawy p
erw- 
szej rangi. Ale tym razem c.h
la??
m 
spojr7e?? na sprawy przy5z??osCl mla- 

ta z inneJ:(o nieco punktu widzenia. 
Rozw??j miasta jest uzale??niony od 
Wzrostu ltczby l udno??ci i od mo??li- 
Wo??ci zatrudnienia. Nieslychanie cie- 
kaw?? ?nali7.?? przy gotowa la z tej 
dziedziny 1\Tiejska Komis;a Plano- 
'
'ania Gospodarczego. Bilans si??y 
roboczej miasta Kralwwa na okres 
1960-1965 r. 07Jr2COWano go w 0- 
I'arciu o s?cze,=????owe ankiety, kt??re 
wype??ni??y zak??ady gracy, o materia- 
??y, dotycz"ce zatrudnienia w uk??a- 
dzie drobnotowarowym, craz o opra- 
cowanie pt. "Hlpotezll rozwoju 1ud- 
I)O??ci Polski na lata 1960-19611" Ko- 
misji Planowania przy Radzie Mi- 
nistr??w. 
W chwilI ob!'cnej Krak6w lfC:7Y 
ludno??ci poni??ej 15 I
t: 131.200 osob, 
'" wieku powy??ej 16 lat do 60 lat, 
('wli lurlno
ci zdolnej do pracy: 
202000 os??b powy??ej 60 lat: 57.000 
Os??b. 
Przewiduje si?? og??lnIe, ??e liczba 
n'icszka??c??w Krakowa wzrosnie w 
ci??gu najbli??szych 5 lat o ok. 30.000 
cs??b. W poszczeg??ln)'ch grupa.ch 
kszta??towa?? si?? to b??dzie nast??puJ??- 
co: wzrost o 11.7GO w grupie do lat 
15, o 4.800 os??b - w grupie zdol- 
nych do pracy oraz o 13,6 - w gru- 
lJie powy??ej lat 60. Pierwsza gru- 
pa - to s!Jrawa przyrostu natural- 
I)ego, ostatnia. - maleja.cej ??mi,:r;- 
telnosci. Jedynle w grup
e ludnosci 
zdolnej do pra
y obs
rwuJ
my przy- 
rost niewiel k1 , I1?lmo 7e lat 16 
ko??cz?? ju?? pokoleOl
 uro
zo.ne ':' 
Polsce Ludowej. Nast??
l Jedyn!e 
zmiana jej struktury.. Zwi??kszy Sl?? 
Mian'owi
ie udzia?? prOcentowy m??o- , 
d .. wieku 16-19 lat. O ilf' na 
k Zle
y w.. u 1 "59 rejestrowR.no 18.400 
.onlec rOr. 
. 11 b . ?? " 
o 6b t w rC'ku 19
::; cze nos .leJ 

: ' ?? ? -' o 2 7900 os??b, c7.yli o 8.700. 
...,zro nle u . 


Stanowi?? to 
zle 10 411 pr
. lud- 
no??ci zdolnej do pracy', podczas gdy 
w roku 1959 stanowi??o 7,:2 proc. 
W wyniku dalszych oblicze??, do- 

onanych przez MKPG, okazuje si??, 
z
 w okresie pi??ciolatki wyst??pi 
niedob??r m??skiej si??y roboczej, kt??- 
ry . w 1965 roku osi??gT\ ie liczb?? 31.300 
osobo Liczba ta nie jest pe??na bo- 
wiem nie uwzgl??dnia ubytku 
atu- 
r
lnego. Znaczy wi??c, ??e ten niedo- 
bor b??dzie znacznie wi??kszy. 
Aby pokry?? w pe??ni zapotr-zebo- 
w
nie na si???? robocz?? w Krakowie, 
wlOno by?? zatrudnionych spoza mia- 

ta ok. 71 tysi??cy os??b. Uwzgl??dnia- 
J??c saldo ruchu migracyjnego - 
trz
ba t?? liczb?? pomniejszy?? o 18 
tYSi??cY: os??b, kt??re uzyskaj?? zamel- 
do,
ame w Krakowie na sta??e. (Ro- 
CZOle melduje si?? ok. 2.500 os??b z' 
;o;ewnqtrz). Tak wi??c w roku 1965 
????z.ie
y mieli 53 tysi??ce os??b, do- 
J;zdzaJ??cych. codziennie do pracy do 
I\-rakowa. Liczba ta budzi uzasad- 
nione obawy o przysz??o
 miasta. 
Liczba doje??d??aj??cych wzro??nie bo- 
\\:ier!1 prawi
 dwukrotnie w ci??gu 
pl??ClU lat. Nle chodzi o to, ??e mamy 
ma??y dworzec kolejowv marn?? si(>?? 
komunikacji mlejskiej
' przestarza???? 
sie?? ulic, kt??ra do tego pot????nego 
ruchu nie jest przygotowana. A w 
ten spos??b ruch w godzinach szczy- 
towych da ogromnego "susa". Uzy- 
skanie odpowiedniej ilo??ci potl'"Zl!b- 
nych rak do pracy sta}
 sie' przy 
tym mocno niepewne, bowiem 
??ci??gni??cie nadwy??ek si??y roboczej 
z terenu wojew??dztwa nie b??dzie 
??atwe. Nadwy??ki te wyst??puja w re- 
jonie My??lenic i Mszany Dolnej. 
Wykorzystanie tych rezerw . 
stwierdza MKPG - mo??li"'e 
dzle 
tylko w wypadku wybudowania 
zelektryfikowanej ,linii kol!'jowej, 
????cz??
j My??lenice I Mszan?? z Kra- 
kowem. Ba, takiej lil'!i w 1')l??cio- 
latce nie b??dzie I niedob??r si??y rO- 
boczej stale sit: b??dzie powi??ksza??. 
R ozbudowywa?? przemys??, czy nie'? 
Oto jest pytanie. Skoro odnoto- 
wujemy brak r??k do pracy na miej- 
scu - jakim wi??c powodem mamy 
kierowa?? si?? przy dalsz)'m uprze- 
myslowianiu miasta. Przemys?? sta- 
nowi si???? nap??dow?? organizmu mia- 
sta. pozwala na rozw??j, za nim idzie 
rozbudowa blok??w mieszkalnych. u- 
rz??dze?? komunalnych etc. Mam 
przed sob?? spis przeds i??biorstw, 
kt??re planuj?? w pi??colatce po- 
wi??kszyr. zatrudnienie nie o dzie- 
si??tki, ale o setki os??b. Nie licz?? tu 
Huty im. Lenina, gdzie zatrudQienie 
ma wzrosn???? o ponad 10 tysi??cy o- 
s??b. W Zak??adach Farmaceutycz- 
nych wzro??nie o' ok. 600 os??b, w Za- 
k??adach Sodowych o ole 5(}f) os??b, 
w podzespo??ach .. Telekcmuni.kacyj- 
n)'ch o ok. 600 os??b, w Ekspozyturze 
Osobowej PKS o ok. 800 os??b, w 
MPK o ok. 1200 os??b. Negowanie 
celowo??ci przyjmowania tych os??b, 
rozszerzania zasi??gu I prOdukejl 
przedsi??biorstw, by??oby r6wnocze??- 
nie zaprzeczeniem celow
??ci 
ozwoj.u 
mia,t:1 w og??le. Pr7:YJ 'ZyJmy Si?? 
dalej statyst
'kom, kto re m6wl?? o 
stosunkach demograficznych: Za
o- 
trzebowanie na kadry 
e sr
dn.lm 
wykszta??ceniem w okresl e pl??C10- 
llnego, kt??ra zakla.da pewien 
spadek - w stosunku do lat \!bie- 
/!,??ych oltrekr.lo ;;e pro- 
cent, w Eula.d..,h "ZIIOda" 1f Swl??to- 
cblo..lcadl He4nio Oko??o 75 proc. Prze- 
pr...ad2lGDO obler",,,,,joo ..ykot'Z}"sunla 
cum pracy na 105 Itanowilkacb robo- 
c ;yi:h .. ..Pa??aw..u" wykua??y efekt y- 
wue ..ykorzys??anie dDla r<>bocpe'(. ired- 
nlo .. 51 proe., a Da 1(3 Ita_wllk .......t 
.. 15-51 proc. 
. Wymowne liczby. Podobnych 
przyk??ad??w mo??na by przytacza??, 
niestety, bardzo wiele. S?? one w 
zasi??gu r??ki - pocz??wszy od wiel- 
kiej produkcji przemys??owej - po 
prDstsZ?? prac??. jak np. irytuj??ce 
roboty.komunalne w Krakowie przy 
naprawie jezdni wzd??u?? 18 Stycz
la. 
Przecie?? ten pozorny Q.roblazg Jest 
szokui??cym pnyk??adem ??rednio- 
wiecznych metod pracy, jest. potro- 
sze prowokacj??. wobec wyda:ze
 cy- 
wilizacyjnych. Jakie dokonuJ?? su; w 
??wieele. 
'Jak o tym wiadomo, w Zwi??zku 
Radzieckim realizuje si?? obecnie 
skr6cenle dnia pra
. Jak o??wiad- 
czy?? Chruszc,,:ow, w ko??cu bie????cego 
roku tydzie?? roboczy wszystkich 
bez wyj
tku robotnik??w i urz??dni- 
k6w radZieckich bedzie wynosi?? 


. 
I 


mniej, nii 41 godzin, pod
as 
\V Ang1ii trwa on 41) godzin. 
F'r<1ncjl 45,5 i w NRF - 45,7 
d7.in. 


O"ern
 .Iedmlolatk.a radziecka p
 
widuje !'....e .\wo lojalny 
,?odZla?? obowi??zk??w mi??dzy ma??- 
zonkR.mi, dochodzimy na podstawie 
,:,,
'm;enionych liczb do przekonania, 
ze olbrzymi?? ilo
?? czasu zab:eraj?? 
nam prace domowe. Jalt si?? z teg,o 
wyzwoli??? Jak sko??czy?? z tradycyj- 
nymi, a o
??upiaj??r.ymi zaj??ciami - 
szerszym korzystaniem ze sto????w
k, 
dobrze zorganizowanych, jad??odajni? 
Hozbudow?? przedszkoli oraz oll1'??d- 
k??w jordanowskich? . 
Figurnow pisze, ??e ekonomiczne 
korzy??ci takiego rozwl??T.anla s?? ()- 
c!ywiste. Rzecz jednak w tym,' aby 
ludz!e nabrali przekonania do tych 
nowych' form egzystencji. Sp??jrzmy 
jeszcze raz - pl
ze Figurnow - na 
przytoczon?? tabel??. Du??q ilo???? czaJU 


Praca 
Dojazdy 
rrace dom......, rpa.ery . d2??eeJnl 
Odpoczyn..k, roU'Y"kl, Da
 'POi?? 
Sen 
rOloltal,. do .u??ycla CZAI 


Tak wi??e w sumie - po wyeHmt. 
nowaniu pracy r??k cz??owieka w pra- 
cach domowych - zyska si?? TA' 
przysz.!o??ci 14 godzin. na dOjazdach 
5, w pracy za?? zawodowej na skutek 
. zaut
matyzowania produkcji - 16 

Odzl!1. 
27em 37 godzin tygodnio- 
wo. czyli bez ma??a 5 o??miogodzin- 
nych dni pracy. 
Tyle danvch ze Zwi??zku R
dzi
- 


gdy 
vte 
Ito- 


zdrowie 
I 


""?? najistotniejsz??, na pkonoml'k?? 
gospodarowania czasem w zn"czn{' j 
mierze wp??,Yv:aj?? i inne codzienne 
zaj??cia kobiety i m??
.cz.yzny. A wi??<: 

nca dl)ffinwa, 7.aku[>y. pr-"j"zdy 

r()(l\
ami komunikacji miejskit' j i 
tak dalej. 
W prasie radi..i'e',cktej od' d??u;;,szP.go 
czasu txzy si?? dyoku3ja na teJ. te- 
mat. W "Kom50molskiej Prawdzie" 
ukaza?? si?? interesuj??cy artyku?? pt. 
"Chwile twojego ooooc7yrku" - 
napis
ny prz!'z dyrektora Naukow
 
Badawclego Instytutu Pracy w Mo- 
skwie. W tej to publ'kacji au:or ar- 
tyku??u - S. F'i
urnow przedstawia 
tab!'l??, ilustruj??c?? prngram dnia 
JE"
n
.i z r
zi" moskiew"kkh. Prze- 
kazmy te mteresuj??ce dane: 


';;I, . 


nU1!1i prRcy 
wnp,?? tona 
. 
,,
a. I IIl>dz. 

e mln. 1$ min. 
55 mili, 3
 m IBl 
, I:odz. 38 mlD. 
?? I: Z?? mili. I 1:: 50 mln. . 30 mili. 
3G mlD. 


Dzieli wOlny 
m,??. tona 


I ,. 20 mln. 
11:.50 min. 
l I:""z, 
. 3 lod,_ 
. ,. S' mlD. 7 I. 50 mlD. II:. 30 mili. I I:odz. 
, lodz. 1 IOd&. . r. " mln. . I. 30 lilia. 


poch??aniilj?? zakupy. Dlaczego? Po 
prostu. dlatego, ??e w sklepie kupu- 
J??cych s?? dziesi??tki, tworz?? si?? ko
 
lejki, przez co proces zakupu prze- 
d??u??a si?? cZ??sto o d??ug;e chwile. A 
ile pro??ciej i .szybciej, wygl??da na- 
bycie artyltu??6w w. sklepach samo- 
obs??ugowych; Ciekaw?? form?? do- 
mowego' zaopatrywanjawp
adZi?? 
..Gastronom- nr 2" w Mo;kwle, W 
bramach pobliskich budynk??w. u- 
mieszczone s?? skrzynki abonentowe. 
Rzu
a si?? do nich zam??wienie, po 
powrocj
 z pracy ptrzymllje towar. 
A teraz jp5lcle jedna tabelka, kt6- 
ra pokazuje j"k b??dzie wygl??da?? 
tygodniowy' bud??et C7.asu c7.!owie- 
ka - po \.lpows7echnieniu mecha- 
nizacji prac domowych: 


1!58 1!85 w przynll>??et 
.. 15 18 
10 , 5 
" 11 14 
14 U ..
 
18 18 18 
II U ta 


ki
go. S?? 
ne. pouczaj??
, a przed- 


ot bad
n niew??tpliwie godny na- 
do
anJa. Albowiem bud??et czasu 
i _ racJon
lne nim gospodarowanie 

k??ad.a . su: .na dostatniejsze I przy
 
JemmeJsze zycie, na podnoszenie do- 
br?bytu pa??stwa i obywatela. I ch<>- 
dZI r6wnolegle:" o wykorzystywanie 
czas
 w pracy zawodowa; - l' W 
.odzmach poza nia..
		

/062_0001.djvu