/z_1939_08_0001.djvu
CZASOPISMO PO??WIECONE SPRAWOM ZAKOPANEGO, TATR i PODHALA
Redaktor; Artur Seelieb,
^Zakopanej^jvi??a^i??etwoj^S^prz^jiL^Zamoyskiego, nr telefonu 11-72.
Rok 12 (2)
(0a numeru 2 0 2r
Op??at?? pocztow?? uiszczono rycza??tem
Po??yczka Obrony Przeciwlotniczej
??? Silni duchem, zwarci wok???? ukochanej Armii i Wodza
Naczelnego, gotowi do wszelkiej akcji maszerujemy ku wielkiej,
pot????nej Polsce???: ??? tymi s??owami przem??wi?? do nas w swej
odezwie p. Genera?? Berbecki. I nie omyli?? si??: ca??a Polska, wszyst??
kie warstwy narodu i wszyscy Polacy z osobna z ogromnym za-
p i??em us??uchali wezwania.
Zakopane nie pozosta??o w tyle. Dnia 31 marca odby??o si??
v tej sprawie zebranie obywatelskie, kt??re wy??oni??o miejscowy
komitet P O P w nast??puj??cym sk??adzie: Przewodnicz??cy: Gen.
M. Linda. Cz??onkowie: Z. Adamczyk, Z. Czaplicki, A . Krzepto??
wski, Ks. W . Krupa, A . Krzy??ak, J. Malicka, St. Roj, Ks. Dzie??
kan J. Tobolak, J. W apiennik, K. Zieli??ski. Sekretariat P O P
jakote?? FON mie??ci si?? w willi ???Jutrzenka??? w Parku, gdzie
stale urz??duj?? pp. kpt. Zaleski i prof. Bohusz Zo??czyk.
Do dnia 13 bm. zadeklarowano na POP w Banku Pod??
hala??skim 15.520 z??, w Komunalnej Kasie Oszcz??dno??ci 15.660 z??,
(na FO N 148 z??) w Urz??dzie Skarbowym 500 z??, razem 31.680 z??.
Instytucje i Organizacje ze swej strony zareagowa??y na
apel. Rada Miejska po??wi??ci??a tej sprawie specjalne posiedzenie,
o kt??rym m??wimy osobno. Zarz??d ???Ogniska??? Zwi??zku Nau??
czycielstwa Polskiego w Zakopanem przeznaczy?? 200 z?? na
FON , a cz??onkowie ???Ogniska??? podpisali deklaracj?? ofiaruj??c
25-30% pobor??w miesi??cznych na P O P . Pracownicy fizyczni
Elektrowni Miejskiej w Zakopanem uchwalili na zebraniu w
dniu 6 bm. przeznaczy?? na F??N kwot?? r??wnaj??c?? si?? zarob??
kowi trzech dni pracy. W alne Zebranie TSL przeznaczy??o na
FON 100 z??. Na specjaln?? pochwa???? zas??u??yli nasi kelnerzy,
kt??rzy z??o??yli z dobrowolnych datk??w sum?? 500 z?? 80 gr, po ??
nadto Ko??o miejscowe ich Zwi??zku wyasygnowa??o 250 z??,
wreszcie Tow. Domu Kelner??w uchwali??o kupi?? P O P za 200 z??,
czyli razem keln??rzy z??o??yli na obron?? kraju olbrzymi?? stosun??
kowo sum?? 950 z??. Gimnazjum Szarotka (Grono nauczycielskie
uczniowie i samopomoc) z??o??y??o na FON 397 z?? 56 gr.
Nast??puj??ce osoby z??o??y??y datki na FO N : Prasza??owiczowie
10 z??, Szab??owski 100 z??, in??. Meyer 100 z??, dr W . Nowicka 300 z??,
E. Fajkosz 500 z??, Jan Szczypi??ski 15 z??, J. S??obodzi??ski 50 z??,
St. Barabasz 25 z??, Z. Blumenfeldowa 5 z??, NN 100 z??.
Ponad to dary w przedmiotach srebrnych i z??otych z??o??yli:
Antoni Jaworski, G. Bohusz-Zo??czykowa, St Gomuli??ski, dyr.
St. Barabasz, St. G??siorek.
O t o kilka przyk??ad??w ofiarno??ci tym cenniejszej, ??e nie??
tylko dobrowolnej, ale entuzjastycznej.
Nasza odpowied??
Na posiedzeniu Rady Miejskiej w dniu
28 marca br. radna p. Staszkiewiczowa po??
ruszy??a spraw?? ewentualnej pomocy finan??
sowej dla naszego pisma; za ten dow??d ??y??
czliwo??ci serdecznie Jej na tym miejscu dzi????
kujemy, aczkolwiek Rada Miejska nam tej
pomocy odm??wi??a.
Przyznanie nam poparcia Gminy mo??
g??oby wywo??a?? r????ne pos??dzenia, jak np.: ??e
1) pismo nasze jest na ??o??dzie Gminy, ??e 2)
ogl??dno???? i umiar stosowane dotychczas w
omawianiu spraw gminnych nie wynika??y z
pewnych zasad, kt??rych si?? trzymamy w pra??
cy spo??ecznej, lecz ??e podyktowane by??y
wzgl??dami innej natury. Te i tym podobne
pos??dzenia, bezpodstawne i krzywdz??ce dla
nas, by??yby te?? szkodliwe dla autorytetu na??
szego pisma.
To te?? nie bez powa??nej troski zdecy??
dowa??em si?? ??? dla ratowania gazety i nic
nie wiedz??c o zamierzonym wyst??pieniu p.
Staszkiewiczowej ??? na pismo do p. Bur??
mistrza z pro??b?? i zapytaniem, czy i w ja??
kim stopniu Zarz??d Miejski sk??onny by??by
pom??c nam, i mo??e lepiej si?? sta??o, jak si??
sta??o. Odmow??, aczkolwiek jest ona ciosem
dla pisma, przyj??li??my do wiadomo??ci bez
??alu, mo??e nawet z uczuciem pewnej ulgi.
Natomiast motyw tej odmowy wywo??
??a?? u nas zdziwienie i ??al, jest on bowiem
zupe??nie nieuzasadniony i niesprawiedliwy.
Odpieramy go z ca???? stanowczo??ci??.
O to podobno wi??kszo???? Rady Miej??
skiej opar??a swe postanowienie na twierdze??
niu, ??e ???Zakopane??? ustosunkowa??o si?? nie??
lojalnie wobec Zarz??du Miasta, kt??remu cza??
sem nie sk??pi pochwa??, ale te?? czasem szko??
dzi, ubli??a, czy dokucza.
Ot???? przebiegam w my??li wszystkie
dotychczasowe numery pisma i nadarmo szu??
kam cho??by jednej linijki szkodliwej dla Za??
rz??du Miasta lub ubli??aj??cej, lub tylko do??
kuczliwej. Znam z w??asnych do??wiadcze??
g????bok?? m??dro???? powiedzenia:
???La critique est ais??e
L???art est difficile...???
I dlatego, ??e wiem, jak ??atwo jest kry??
tykowa??, a jak trudno zrobi?? lepiej, dlatego,
??e mierzi mnie tania popularno???? zdobyta
demagogiczn?? krytyk?? dla krytyki, ??? dla??
tego ???Zakopane", mimo niezadowolenia nie??
kt??rych
czytelnik??w, nie zajmowa??o si??
dotychczas krytyk?? gospodarki gminnej a
pozwala??o sobie conajwy??ej na wysuwanie
pewnych ??ycze?? pod adresem Zarz??du Mia??
sta (jak np. w sprawie ??cie??ek).
Ale przypu????my, ??e gdzie??, kiedy?? ???Za??
kopane??? wyrazi??o lub wyrazi zdanie odmien??
ne, ni?? zdanie Zarz??du Miasta: czy?? by??oby
to zbrodnicze i szkodliwe, ??e obywatel ma
swoje zdanie i cywiln?? odwag?? wypowiada??
nia go? ??? i czy??by szkodnikiem by?? ka??dy
kto nie jest bezmy??lnym potakiwaczem.?
W tym jednym roku istnienia naszego
pisma tyle ju?? mia??em dowod??w niezrozu??
mienia i bezpodstawnego pos??dzania, i tyle
ju?? dozna??em przykro??ci i niegrzeczno??ci, ??e
m??g??bym pisa?? tomy ca??e jako cenny przy??
czynek do psychologicznego studium naszych
czas??w; nie czyni?? tego, bo uwa??am, ??e
czytelnicy maj?? pilniejsz?? robot??, ni?? wys??u??
chiwanie naszych utyskiwa??, i ??e w pracy
spo??ecznej nale??y u??mierza??, a nie j??trzy??,
pracowa??, a nie traci?? czas, si??y i potrze??
bn?? dla ka??dej pozytywnej pracy r??wnowa??
g?? duchow?? na kazuistyczne spory.
Wi??c powiem tylko tyle, ??e Rada Miej??
ska i Zarz??d Miasta s?? w najzupe??niejszym
b????dzie co do intencji naszego pisma.
Kiedy zajdzie tego potrzeba, zabierze-
my g??os, aby uczciw??, rzeczow?? kry??
tyk?? przys??u??y?? si?? miastu; nie zabierali??my
g??osu i nigdy nie zabierzemy, aby szkodzi??
komukolwiek, ubli??a?? lub tylko dokucza??:
tego rodzaju zabawki zostawiamy brukowcom
wszelakiego rodzaju.
A . Seelieb
/z_1939_08_0002.djvu
2
ZAKOPANE
n
Dnia 27 marca br. odby??o si?? wy??
j??tk o w o uroczyste posiedzenie Rady, na
kt??re przyby?? p. starosta M. G??ut. Po
powitaniu go przez p. burmistrza, p. ra ??
dny dr Czaplicki przedstawi?? obecn?? sy??
tuacj?? polityczn?? Europy i zaapelowa?? do
Rady o znalezienie funduszdw na cele do??
zbrojenia armii. Nast??pnie p. wiceburmistrz
Z. Adamczyk odczyta?? nast??puj??cy wniosek:
???Rada Miejska w Zakopanem, g????boko prze??
??wiadczona, ??e tylko pot????na A rmia Polska zape??
wni Pa??stw u Polskiemu bezpiecze??stwo granic i
sw obod?? decyzji godnej samodzielnego, wielkiego
Narodu, ??? na posiedzeniu w dniu 27. III. 1939 r
uchwala przeznaczy?? i natychmiast przekaza?? 1%
dochod??w zwyczajnych z bud??etu administracyj??
nego wed??ug preliminarza na rok bud??etowy 1938/39
na Fundusz Obrony Narodowej.1)
Rada Miejska pomna, ??e w chwilach dzieje*
wo wa??nych Obywatele Podhala stawali zawsze
wiernie i czynnie w obronie granic Rzeczypospo-
spolitej Polskiej ??? przedk??adaj??c sw?? uchwa????
Przewodnicz??cemu Wydzia??u Powiatowego Panu
Staro??cie Nowotarskiemu prosi, by ta uchwa??a za
wsp????dzia??aniem Pana Starosty znalaz??a sw??j od??
d??wi??k we wszystkich gminach wiejskich i miej
skich, oraz na Radzie Powiatowej powiatu Nowo??
tarskiego i by ten??e samorz??d terytorialny wezwa??
do szlachetnej em ulacji s??siednie samorz??dy z pro??
??b?? o dalsze przekazanie.
Niech jak Polska d??uga i szeroka na ka??dej
Radzie gminnej, wiejskiej, miejskiej, po wiatow ej
zapadn?? uchwa??y, stwierdzaj??ce, ??e w chwilach
powa??nych i ci????kich hasto: ???Wszystko dla obrony
Pa??stw a" jest czynnym has??em polskiego samorz????
du terytorialnego !???
Wniosek przyj??to oklaskami.
Dnia 28 marca br. odby??o si?? jesz??
cze bud??etowe posiedzenie Rady. P o dy??
skusji p. J. Bujak wnosi o przyj??cie bu ??
d??etu na okres od 1 IV. 1939 do 31 III
1940 w nast??puj??cej wysoko??ci:
Wydatki
Zwycz.
Nadzw.
1,165 315 811.250
133.000 56.000
96.000
50.000
770.000 160.000
261.000 370.000
Bud??et
Admintstracyjny
Zak??ad Wodoci??g.
Zak??. C . Miasta
Rze??nia Miejska
Elektr. Miejska
Szpital Klimat.
Razem
1,976.565
189.000
96.000
50.000
93.0000
631.000
Dochody:
Bud??et
Zwycz.
Nadzw. Razem
Administracyjny
1,312.000 664,565 1,976.556
Zak??ad Wodoci??g.
133.000 56.090 189.000
Zak??, C. Miasta
96.000
96.000
Rze??nia Miejska
50.000
50.000
Elektr. Miejska
770.000 160.000 930.000
Szpital Klimat.
281.000 350.000 631.000
Wniosek powy??szy uchwalono wszyst??
kimi g??osami przy jednym wstrzymuj??cym
si??, z tym dodatkiem, ??e upowa??nia si?? Za??
rz??d Miejski do przenoszenia kredyt??w w
poszczeg??lnych paragrafach w ramach te??
go samego dzia??u.
Rada uchwali??a 1) konieczno???? wy??
budowania na terenie Zakopanego 4 no??
wych budynk??w szkolnych, a to: a) za
Strugiem, b) na Szymonach, c) na Olczy.
d) czwarta na Bystrem ju?? jest na uko????
czeniu.
Rada zleci??a p. burmistrzowi podj????
cie stara?? c uzyskanie po??yczki w kwocie
200 do 300,000 z?? na kupno parcel pod
budow ?? szk???? powszechnych.
Rada uchwali??a zaci??gn???? z Fundu??
szu Pracy po??yczk?? d??ugoterminow?? w
wysoko??ci 1??0.000 z?? z przeznaczeniem na
budow?? kanalizacji.
Rada uchwali??a przy??
zna?? dodatek komunalny dla pracownik??w
Zarz??du Miejskiego i Pzedsi??biorstw Miei-
Skich, p??atnych wed??ug stopni s??u??bowych
w wysoko??ci 15??,'e uposa??enia s??u??bowego
na okres od 1 kwietnia 1939 do 31 mar
ca 1940 r.
Rada uchwala wyp??aci?? gro
madzie Murzasichle kwot?? 12.000 z?? ty
tu??em jednorazowego odszkodowania za
przy????czenie teren??w tej??e gromady ??j0
Zakopanego.
Ponadto na tym posiedzeniu by??y
dwie ciekawe interpelacje:
p. Stos zkiewie??owa podnios??a spraw??
pomocy dla naszego pisma, do kt??rej Ra>
da Miejska odnios??a si?? nieprzychyinie2)
p. B . Danek proponuje obni??enie taksy
klimatycznej szczeg??lnie dla pensjonat??w
II i III kat., oraz zrzeczenia si?? przez gmi??
n?? dochodu z podatku lokatorskiego z tym,
??e spowodowany tym ubytek w bud??ecie
mia??by by?? wyr??wnany dochodami z nie^
wyzyskanych dotychczas ??r??de?? podatko
wych. P . burmistrz obieca?? zbada?? zyczli
wie t?? propozycj??.
1) Da??o to kwot?? 11 629 z??. 14 gr. Red.
2 ) p. artyku??: Nasza odpowied??.
Krokusy
JERZY M??ODZIEJOWSKI
Pozna?? i Tatry
Doko??czenie
Je??li si?? ju?? pisa??o tyle o muzyce ???
warto wymieni?? oryginaln?? imprez?? naszego
Oddzia??u P. T. T. O tyle oryginaln??, ??e w
dziejach ca??ego Towarzystwa zdarzaj??c?? si??
po raz pierwszy. Z inicjatywy podpisanego
uda??o si?? rozpisa?? og??lnopolski Konkurs
Muzyczny na pie???? ch??raln?? (dla m??skiego
zespo??u), opart?? na tematy podhala??skie.
Nades??ano nik????, niestety, liczb?? utwor??w,
bo zaledwie 20, mimo, ??e pierwsza nagroda
wynosi??a 200 z??otych! S??d konkursowy, z??o??
??ony z miejscowych muzyk??w przyzna?? jedno??
my??lnie pierwsz?? nagrod?? dyr. Boles??awowi
Wallek Walewskiemu z Krakowa za utw??r
???Muzyka??? do ??wietnych s????w Jana Mazura
(???Zaj??ca??y, zahuca??y organy niebios??w...???),
drug?? ??? dwom pie??niom dyr. Stanis??awa
R??czki z Buska-Zdroju : ???Kol??dzie podfa-
la??skiej??? (do g??ralskich s????w i stylizowanej
melodii), oraz ???Owieckom??? (skomponowanym
na podstawie og??oszonej w I tomie ???Wier??
ch??w??? melodii z Rogo??nika, zapisanej przez
Eugeniusza Janot?? w latach sze????dziesi??tych).
Trzeci?? nagrod?? zyska?? m??ody pozna??ski
kompozytor ??? Walerian Gniot za ???Taniec
Zb??jnicki??? (z towarzyszeniem dwojga skrzy??
piec i wielonczeli ??? w|??c ???g??ralsk?? muzy??
k?????). Zaszczytne wyr????nienie spotka??o nadto
ks. dr Hieronima Feichta za utw??r ???Ciemno-
smreczy??ski Staw??? do s????w Tetmajera.
Wszystkie te pie??ni zosta??y wykonane pu??
blicznie poraz pierwszy na koncercie, organi??
zowanym przez Oddzia?? P. T. T. w Auli Uni??
wersytetu w grudniu 1938 roku, w wykona??
niu ???Echa??? .
Pie??ni Walewskiego i R??czki
zosta??y wydane drukiem przy pomocy finan??
sowej Oddzia??u P. T. T. nak??adem Wielko??
polskiego Zwi??zku ??piewaczego. Na wspa??
nia??ym koncercie ???Echo??? ??piewa??o ponadto
nowe utwory g??ralskie Kasserna, Lachmana,
Marka, Walewskiego, za?? niewydane drukiem
pie??ni Nowowiejskiego (???Trzy pie??ni weselne
podhala??skie???) wykona??a artystka opery po??
zna??skiej p. Emma Szabra??ska, kt??ra zwy??
kle ??piewa??a z ???Echem??? parti?? solow?? w
???Suicie??? Kasserna.
Ale jeszcze z muzyk?? nie koniec. Jak??
??eby nie pisa?? o ???Harnasiach??? Karola Szy??
manowskiego, wykonanych dnia 9 kwietnia
1938 roku na scenie pozna??skiej. Tu ju??
Oddzia?? P.T .T . nie m??g?? w niczym pom??c,
jedynie podpisany na zaproszenie kiero??
wnika baletu by?? ???doradc????? w dziedzinie
stylu ta??ca, obrz??d??w weselnych, zwyczaj??w
pasterskich,
???topografii??? dekoracyjnej, ko??
stium??w, rekwizyt??w scenicznych i t. p. szcze??
g??????w. Premiera polska ???Harnasi??w" odby??a
si?? w niezwykle uroczystej atmosferze; bile??
t??w zabrak??o ju?? na kilka dni przed s??yn??
nym w dziejach Opery pozna??skiej przed??
stawieniem. Z kilku miast Polski przyjechali
wybitni muzycy i mi??o??nicy Tatr, by po raz
pierwszy ujrze?? czo??owe arcydzie??o nasze)
symfoniki. Wielk?? prze??ywali??my rado????, s??u??
chaj??c genialnej partytury Karola Szym ano??
wskiego. Serca si?? rwa??y do wspania??eg o
pochodu dziewi??ciu ros??ych zb??jnik??w, jakby
??ywcem przez Skoczylasa w drzewie ci??tych'
D??onie bi??y rz??siste oklaski dekoracjom Zy??
gmunta Szpingera, zw??aszcza niezw yk??ej
perspektywie chacie podhala??skiej. Wie??1
tryumf ??wi??ci??a pozna??ska orkiestra pod ba??
tut?? dr Zygmunta Latoszewskiego, dyrektora
Opery, kt??ry nie zrazi?? si?? rzekomo ,>nad-
zwyczaj trudnymi??? zasiekami dooko??a par??
tytury ???Harnasi??w??? i rzecz jak nale??y wy-
kona??. Baletmistrz p. Maksymilian Statkie
wicz zmontowa?? zesp???? z najlepszych si??, by
ca??o???? choreograficzna sta??a na najwy??szynj
poziomie. S??owem, Pozna?? nie tylko ubieg
Warszaw?? w dacie polskiej premiery ??Har
nasi??w??? ??? pono widowisko pozna??skie sta o
pod wielu wzgl??dami od sto??ecznego wyzeJ'
Z okazji ???Harnasi??w??? w Poznaniu uk*
za??a si?? prywatnym nak??adem w ilo??ci
V
sztuk pami??tkowa poczt??wka z reprodukcj??
r??kopisu Karola Szymanowskiego : piosen ^
podhala??skiej z drugiego obrazu ???HarIia
/z_1939_08_0003.djvu
ZAKOPANE
3
UT.
I przesz??o??ci Zakopanego
Sprawa regulacji Zakopanego przed
45 laty.*)
Doko??czenie
Teraz rozumiemy ???petycj????? dok??adniej.
Po p o??o w y ??smego dziesi??tka lat ubieg??ego
Wieku Zakopane-uzdrowisko rozwija si?? w
tej cz????ci wsi, kt??ra przedstawia najdawniej??
sz?? faz?? ch??opskiej kolonizacji, kolonizacji
wzd??u?? wody i do s??o??ca, pod stopami G u ??
ba????wki S?? to osiedla na Starej Polanie,
Chrarnc??wkach i przy ul. Ko??cieliskiej, gdzie
znajdujemy tak charakterystyczne dla dzie??
j??w osadnictwa nazwy, jak rola ???Osiedle???
i ???Nawsie??? . To jest najstarsza cz?????? Zako??
panego, tam staje ko??ci????, tam powstaje
pierwszy sklep, rynek czyli miejsce targ??w,
tam koncentruje si?? administracja gminna,
w tych najstarszych cz????ciach wsi osiadaj??
na letni sezon pierwsi przybysze.
Z biegiem czasu zwi??kszona frekwen-
I nakazuje skierowanie ruchu budowlanego
w stron?? ku po??udniu. Zaczynaj?? powstawa??
wlatach osiemdziesi??tych Krup??wki i zabu-
lowywuj?? si?? wcale szybko a?? po ul Cha??u-
li??skiego, nad potokiem Bystrym, przy dzi??
siejszej ulicy Zamoyskiego, na Przecznicy
t. d.
i oto nowe Zakopane, w kt??rym odt??d
skoncentruje si?? najsilniejsze t??tno ??ycia,
:najduje si?? zamkni??te w tr??jk??cie mi??dzy
liniami 'Stara Polana, Nowotarska, 2Krup??wki
ul Zamoyskiego, 3Chramc??wki z ul. Cha??u-
li??skiego. Tr??jk??t zajmuje przestrze?? bar-
Izo w j e lk ??, a ani jednej ????cznikowej arterii
'ew i??trznej nie posiada. Nasza ???petycja???
lest szt urmem o przeci??cie tr??jk??ta, jest na-
iskiem o przysz???? ulic?? Ko??ciuszki i Sien-
iewicza.
Nakoniec warto poda?? niekt??re nazwi??
ska, jakie znajduj?? si?? w??r??d podpis??w pod
ipetycj????? .
Ich szereg ot *viera nie byle
to: ks. Wawrzyniak, patron Sp????ek zaro??
dowych i pose?? na sejm pruski, jeden
najwybitniejszych dzia??aczy ??wczesnej
epoki Z mieszka??c??w Zakopanego pod-
psali podanie Wojciech Brzega, lekarze miej??
scowi: Radzikowski, Florkiewicz W??adys??aw,
Wenanty Piasecki, Chramiec, ??wczesny pro??
boszcz ks. Kaszelewski i inni. Ze sta??ych
bywalc??w Zakopanego znajdujemy podpis
Wac??awa Anczyca, kt??ry w jednym z ro??
cznik??w ???Wierch??w??? tak ciekawe da?? wspom??
nienia o starym Zakopanem. Z malarzy jest
Julian Fa??at, Wojciech Kossak, ^Wojciech
Gerson i Kazimierz Pochwalski. ??wiat uni??
wersytecki reprezentuj?? przyrodnicy tej mia??
ry, jak A. Wierzejski i W??adys??aw Kulczy????
ski, obaj badacze tatrza??skiej fauny, a Kul??
czy??ski ponadto zas??u??ony jako dzia??acz Tow.
Tatrza??skiego. Dalej Karol Potka??ski, histo
ryk, badacz dziej??w osadnictwa na Podhalu
i tatern k. Znajdujemy r??wnie?? nazwisko ma??
tematyka prof. Dicksteina, kt??ry pomimo
s??dziwego wieku do dzi?? dnia co roku po??
jawia si?? w letnim sezonie w Zakopanem, wier??
ny tej miejscowo??ci od lat pi????dziesi??si??ciu
kilku. Z publicyst??w jest Jan Grzegorzewski,
orientalista i etnograf, kt??ry w Zakopanem
wydawa?? kr??tkotrwa??ego ???Go??ca Tatrza????
skiego??? i rocznik ???Almanach Tatrza??ski??? .
Pr??cz tego szereg nazwisk ludzi nieznanych,
niczym nie zapisanych w dziejach nauki czy
sztuki, za to dobrze zapisanych jako mi??o??ni??
cy Zakopanego dbali o jego rozw??j i pod??
niesienie.
*
???
??f??
Poda??em powy??ej sum?? dochod??w Za??
kopanego za rok 1893. Podkre??li??em r??wnie??,
??e dzia??alno???? i zas??ugi z przesz??ych lat na??
le??y mierzy?? nie dzisiejsz?? miar??, lecz w
zwi??zku z ??wczesnymi warunkami i mo??li??
wo??ciami dzia??ania. Te dwa punkty, oraz
artyku?? z dziej??w regulacji Zakopanego po??
zwalaj?? przenie???? si?? w jeszcze starsz?? hi??
stori?? uzdrowiska, mianowicie do czas??w
Cha??ubi??skiego.
W jednym z numer??w ???Zakopanego???
wyst??pi?? dr Kuczewski z pretensj?? do Cha??u??
bi??skiego, ??e ???w????czy?? si????? z Saba???? po Ta??
trach i marnowa?? czas na wycieczki, zamiast
stara?? si?? o kanalizacj?? i regulacj?? Zakopa??
nego. !) Pomijaj??c nasuwaj??ce si?? tu r????ne
uwagi zatrzymamy si?? tu przy tym temacie :
kanalizacyjno-regulacyjnym. Przytoczymy kil??
ka cyfr i kilka fakt??w o Zakopanem z cza??
s??w Cha??ubi??skiego; autor tych cyfr nie zna??
a fakty wida?? w gorliwo??ci o Zakopane
przeoczy??.
Ot?? ?? ??wczesne letnisko by??o w??a??ciwie
dopiero projektem na uzdrowisko. Zakopane
nie mia??o ani kolejowego po????czenia ze ??wia??
tem, ani ulic w prawdziwym tego s??owa
znaczeniu, ani wodoci??gu, ani chodnik??w ??
bruk??w, ani nawet lamp naftowych wzd??uo
ulic, ani poczty. Do lamp pr??dzej dosz??o
ni?? do ??elaznej kolei lub wodoci??gu, kt??re
to inwestycje w wiele lat po ??mierci Cha??u ??
bi??skiego wykonano. Ludno???? miejscowa
??wczesna nie odczuwa??a w najmniejszym sto??
pniu potrzeby i braku normalnych miejskich
urz??dze??, zaledwie z biegiem czasu zrozu??
mia??a potrzeb?? odpowiednich pomieszcze??
i jakich takich wyg??d dla go??ci sezonowych,
???
a przecie?? ta w??a??nie ludno????, do pow??
stania uzdrowiska biedna i uboga, mia??a
wy????czn?? w??adz?? w samorz??dzie a?? do za??
??o??enia klimatycznego urz??du. Klimatyka po-*
wstaje za?? na kilka lat przed ??mierci?? Cha??u??
bi??skiego i chyba w tak kr??tkim czasie, na??
wet przy staraniach Cha??ubi??skiego, nie
jest w stanie stworzy?? ???Europy??? w zapad??ej
a bardzo wielkiej przestrzennie wsi. Tam gdzie
musiano zaczyna?? niemal na pniu, gdzie mu??
siano stara?? si?? o wszystko, od listonosza
pocz??wszy, nie mo??na by??o w takich warun??
kach my??le?? o wykonaniu kanalizacji, kt??rej
zreszt?? nie mia??y o wiele starsze i s??awne
ju?? uzdrowiska, szczyc??ce si?? od pocz??tk??w
X IX w. liczn?? frekwencj??, jak Szczawnica i
Krynica, kanalizacji nie mia??y wtedy nawet
wi??ksze i bogate miasta.
Przypatrzmy si?? teraz dochodom, jakie
miewa??a ??wczesna wie?? Zakopane. Do chwi??
li powstania Stacji Klimatycznej wiejska gro??
mada rozporz??dza rocznie paruset z??otymi
ry??skimi i nie jest w stanie nawet naft??
uczciwie o??wieci?? miejscowo??ci. Powstaje przy
usilnych staraniach Cha??ubi??skiego Stacja
Klimatyczna. O to po wprowadzeniu taks dla
sezonowych go??ci jej dochody za cztery la-
Harnasie na scenie pozna????
skiej ??? klisza z archiwum
Pol. Tow. Tatrza??skiego
V w ??? Rozesz??a si?? pomi??dzy sympatykami
U*r. a doch??d przeznaczony na potrzeby
I ^ ???ego nam Muzeum Tatrza??skiego w Za-
X??Panem.
Og??osili??my r??wnie?? i drugi konkurs
f ystyczny, tym razem na wielki plakat pro-
E ??uh cy rol?? ???gazdy tatrza??skiego??? ??? Pol-
L?2o towarzystwa Talrza??skiego. Og????em
???ni* ano ^ Prac 0 dosy?? wysokim pozio-
ai"tystycznym.
Dwukrotnie skorzystali??my z uprzejmej
go??ciny okien wystawowych dw??ch ksi??gar??
ni pozna??skich; oto trzeba by??o urz??dzi??
kilkudn ow?? wystaw?? okoliczno??ciow??, po??
??wi??con?? pami??ci Mieczys??awa Kar??owicza.
Przed wspomnianym ???Zebraniem Uroczy
stym??? w sprawie Spisz??, Czadeckiego i O ra ??
wy urz??dzili??my dnia 23 pa??dziernika 1938
roku propagandow?? wystaw??, map, literatu??
ry i fotografii tych teren??w. Dla w??asnych
potrzeb reklamowo-propagandowych zdoby??
li??my si?? na estetyczn?? gablotk?? ??cienn??
umocowan?? w do???? ???ruchliwym??? punkcie
miasta. Wywieszamy w niej pieczo??owicie
???komponowane??? wn??trza; czuwa nad tym
Jan Rafalski, przyrodnik i ???tatroman??? . Pier??
wsza zmiana tyczy??a radosnego faktu odzy??
skania spiskich Tatr, dalsze ??? aktualnych
potrzeb Oddzia??u P.T.T.
Zamierzamy urz??dzi?? w lutym 1939
roku z okazji 30 lecia ??mierci Mieczys??awa
Kar??owicza pierwsz?? tego typu Wystaw??
kilkudniow??. B??d?? w niej zebrane z ca??ej
Polski pami??tki muzyczne i tatrza??skie wiel??
kiego kompozytora i mi??o??nika Tatr. R??wno ??
cze??nie odb??d?? si?? koncerty: symfoniczny,
kameralny i pie??niarski z niezbyt, niestety,
obfitej spu??cizny po Kar??owiczu. Prace d o ??
oko??a uczczenia drogiej nam wszystkim pa??
mi??ci znakomitego cz??owieka, ju?? dzi??, gdy
to pisz??, s?? daleko posuni??te.
O to nasze pozna??skie dzia??ania kultu??
ralno-artystyczne dooko??a Tatr i ich okolicy.
Pono du??o si?? tego zebra??o jak na jeden
rok; ??rodowiska, zda??a od g??r po??o??one, po ??
winny mniej wi??cej w tym kierunku, co i
my pracowa??. Gdy jednak nadejdzie upra??
gnione lato ??? rzucamy wszystko i jedziemy
tam, do ???Nich??? , by ??y??, oddycha??, wzru??
sza?? si?? i ???by????? w najcudowniejszym zak????
tku Polski.
/z_1939_08_0004.djvu
4
ZAKOPANE
ta, w kt??rych jeszcze ??y?? Cha??ubi??ski, umie??
raj??cy w 1889 r.
1886 r.
???
2.259 z??r 25 ct.
1887??????2.235???90,
1888 ??? ??? 1.864
???
39???
1889??????2.625,76???
Z tych dochod??w op??acano czynsz za
biuro, komisarza klimatycznego, jednego
urz??dnika, lekarza klimatycznego, prenume??
rat?? pism dla go??ci, skrapianie ulic, obsa??
dzanie dr??g drzewkami, napraw?? mostk??w
i ??awek; a ponadto wp??acono par??set z??o??
tych Wydzia??owi Krajowemu na utrzymanie
i budow?? dr??g.
Zdaje si??, ??e nawet wybitny geniusz
finansowy z tych dochod??w nie zdo??a??by
wykona?? kanalizacji, a w tym mniej wszech??
stronnego zeuropeizowania Zakopanego.
Pomoc Wydzia??u Krajowego ? Ale??
???petycja??? z r. 1894 r. dostatecznie poucza,
??e trzeba by??o walczy?? o jedn?? czy dwie
ulice z ca??ym wysi??kiem i stara?? si?? o wy??
dobycie planu regulacyjnego z zapomnienia.
Pomoc rz??du tj. Wiednia ? Chyba tyl??
ko niepoprawny marzyciel m??g?? o niej my??
??le??. Austria mia??a w??asne uzdrowiska, kon??
kurencji w galicyjskich mie?? nie chcia??a.
Prywatny kapita?? zjednany ewentual??
nymi zabiegami Cha??ubi??skiego ? A kiedy??
ten kapita?? interesowa?? si?? lokat?? w inwe??
stycjach uzdrowiskowych na galicyjskim te??
renie, o ile kapitalista nie by?? sam w??a??ci??
cielem zdrojowiska z mineralnymi wodami?
Lekarz Cha??ubi??ski zna?? dzieje sp????ki dla
podniesienia galicyjskich zdrojowisk, powsta??
??ej z inicjatywy innego zas??u??onego lekarza,
dra Dietla. Pewne zas??ugi ta sp????ka dla
Szczawnicy mia??a, jakkolwiek poza bu??
dow?? pomieszcze?? dla kuracjusz??w i urz????
dzenie ??r??de?? mineralnych nie wysz??a. Ale
ostatecznie mimo usilnych stara?? Dietla i
takiej na jej czele firmy, jak W??adys??aw
Sanguszko, reprezentowa??a kapita?? zbyt ma??y
na wielkie inwestycje i upad??a nie tylko z
powodu braku do??wiadczenia w tego rodzaju
przesi??biorstwach i nieodpowiedniej admini??
stracji, ale przede wszystkim z powodu bra??
ku udzia??owc??w z pieni??dzmi.
Bardzo to dla Zakopanego rzecz nie??
mi??a, i?? dot??t nie ma kanalizacji, ??e zabu??
dowa??o si?? szpetnie zanim pomy??lano o pla??
nie regulacyjnym i ??e jeszcze po zatwier??
dzeniu planu nadal pope??niano karygodne
wyst??pki budowlane. To wszystko prawda,
ale nikt nie zrozumie, w czym zawini?? tu
Cha??ubi??ski i jego turystyczne i naukowe
??? w????cz??gi??? po Tatrach lub przyja???? ze Sa??
ba????.
Z ofia Trybul??wna
Niew??tpliwie Rezurekcja stanowi dla
ca??ego ??wiata katolickiego jedn?? z najwznio??
??lejszych uroczysto??ci w roku. Radosny na??
str??j Zmartwychwstania w po????czeniu z pierw??
szym tchnieniem wiosny tworzy wspania??e t??o
dla ceremonii tego rodzaju.
My Polacy zwykli??my uroczysto??ci re??
ligijne i patriotyczne obchodzi?? w spos??b
mo??liwie najgodniejszy i najuroczystszy. W y??
maga bowiem tego nasza polska natura,
przywyk??a do tradycji, pozosta??ej w spu??ci-
??nie po przodkach, zespolonej mocno z na??
sz?? wiar?? i histori??.
Procesje rezurekcyjne w ca??ej Polsce,
a wi??c nietylko w du??ych miastach, ale i w
ma??ych miasteczkach i wsiach s?? pe??ne barw
i ??piewu. Wspaniale wypadaj?? zw??aszcza w
o??rodkach regionalnych: w ??owiczu, na ??l????
sku, Polesiu, na Pomorzu, a w ko??cu na
Podhalu. Wszak ludno???? nosz??ca sw??j str??j,
w tym w??a??nie dniu mo??e wykaza?? jego kra??
s?? w ca??ej pe??ni, a tym samym stworzy??
przepi??kne ramy tak wa??nej i jedynej w
swoim rodzaju uroczysto??ci.
Zakopane b??d??ce najs??awniejszym w
Polsce, a nawet jednym z najrozg??o??niejszych
w Europie uzdrowiskiem, wykwit??o w
samym sercu g??ralszczyzny i powinno
tworzy?? mocny i zwarty o??rodek regionalny
ca??ego Podhala. O to, aby Zakopane mimo
gwa??townego wzrostu i zurbanizowania si??,
pozosta??o ??ywym o??rodkiem regionalnym, ???
nale??y walczy??.
Tego roku, przyjecha??o do Zakopane??
go w okresie ??wi??t Wielkanocnych bardzo
du??o os??b, zwabionych dobrymi jeszcze wa??
runkami ??nie??nymi w g??rach. Ci przyjezdni,
to ludzie z ca??ej Polski, kt??rzy zwykli uwa??
??a?? Zakopane za chlub?? polskich uzdrowisk,
za serce g??ralszczyzny tak odr??bnej regio??
nalnie, od innych okolic Polski, tak wspa??
nia??ej w rze??bie architekturze i ubiorze. Wie??
lu z tych ludzi by??o na Rezurekcji, bo po??
min??wszy ju?? uczucia religijne, zaprowadzi??a
ich przed nasz ko??ci???? ochota i ciekawo????
zobaczenia procesji w Zakopanem, zw??aszcza
??e dzie?? by?? pi??kny. Tyle si?? s??yszy przecie??
na ca???? Polsk?? o g??ralach... Jak??e cz??sto
bior?? oni udzia?? w uroczysto??ciach (o czem
tak wymownie ??wiadcz?? fotografie w dzie??
nikach). Podczas Fisu tak t??umnie i barwnie
stawili si?? na wszystkie imprezy ??? a g??ral??
skie dzieci marz??y na ??niegu i deszczu usta??
wione szeregiem dla barwnego efektu.
Niestety na Rezurekcji w Zakopanem
prawie nie wida?? g??rali. Czasem si?? co??
zabarwi ??? rozbieli, rozczerwieni w szarym
t??umie ???cepr??w???, ale to tak sk??po, tak ma??o!
Czy??by to by??y niedobitki? Ostatni Mohi??
kanie? Tak przecie?? nie jest. Jest ich tylu...
Tak pi??kne mog??yby by?? procesje przy li??
cznym udziale g??rali id??cych razem : m????
??czyzn w bia??ych cuchach lub serdakach,
kobiet w kwiecistych chustach i gorsetach
i dzieci ??? du??o dzieci. Tak rado??nie brzmia??
??yby s??owa pie??ni ???Weso??y nam dzi?? dzie??
nasta????? za??piewanych przez nich mocno i
pewnie ??? bo wsp??lnie, bo z g??ralska. Tak
bardzo ich brak.
A go??cie, ci od Warszawy dziwuj?? si??,
??e chc??c zobaczy?? Rezurekcj?? z udzia??em
ludu g??ralskiego nie wystarczy jecha?? do
Zakopanego... pewnie trzeba i???? gdzie?? za
Guba????wk??...
G??rale powinni podkre??li?? na ka??dej
uroczysto??ci swoj?? odr??bno???? i walory re??
gionalne, t??umnie bra?? udzia?? nie tylko przy
sportowych okazjach, ale przedewszystkim
przy religijnych i patriotycznych.
Sk??ad aparat??w i Przybor??w fotograficznych.
Studio fotograficzne. Wywo??ujemy, kopiujemy
i powi??kszamy zdj??cia P. T. Foto-flmator??w.
KRUP??WKI 57. TELEFON 1436.
Wr??ci??a do nas...
Z dalekich Kres??w Mi??szczyzny i dwo??
r??w tak pi??knie opisanych przez kuzyna
swego (Wa??kowicz Melchior ???Szczeni??ce la??
t a ???) przygna??a J?? burza wojenna do Zakopane??
go. Bez dostatk??w pa??skich, bez fanaberii,
trzeba by??o pracowa?? na chleb codzienny
dla siebie i rodziny. Ci ludzie kresowi, szcze??
g??lnie kobiety, maj?? talent do pracy, maj??
wytrwa??o???? i energi??. I umiej?? pracowa?? po??
godnie, bez ??alu za przysz??o??ci?? bezpowro??
tn?? dla nich, z u??miechem na ustach ???
u??miech ten cechuje ludzi, kt??rzy du??o prze??
szli, a najcz????ciej wykwita z ??ez wylanych w
w ukryciu...
S. p. z Wa??kowicz??w Kazimiera So??
ko??owska 11?? voto Trybowska by??a dosko??
na???? przedstawicielk?? tych kresowianek, pe????
ni??c przez d??ugie lata obowi??zki nauczycielki
j??z, francuskiego w tutejszym gimnazjum
Wszyscy koledzy i byli uczniowie pami??taj??
jasn??, mi????, zawsze u??miechni??t?? pani?? Ka??
zimier????? ??? tak j?? nazywano w gronie zna??
jomych i bliskich ??? tak?? u??miechni??t?? pa??
mi??tamy J ?? wszyscy. I trudno si?? pogodzi??,
??e tak przedwcze??nie, w sam?? wielk?? sobot??
przed Rezurekcj??, odprowadzili??my Jej szcz????
tki doczesne na cmentarz w Zakopanem.
Ostatnie lata przebywa??a w Krakowie,
ale zawsze tam t??skni??a za Zakopanem, i o
ile tylko mog??a, co roku tu sp??dza??a par?? mie
si??cy ???wywczas??w??? ... Mia??a przyjaci???? i zna
jomych i kocha??a tutejsz?? przyrod??, a powie'
trze g??rskie by??o o??ywczym ??r??d??em dla Jej
??ywotnej kresosowej natury.
Niestety ??? teraz wr??ci??a do nas zam
kni??ta w czarnej trumnie... A nad grobem
Jej najbli??si: Matka, brat, c??rka, syn i m????
oraz ma??a garstka przyjaci???? tutejszych w
niemym smutku schylaj?? g??owy.
Pi??kne wiosenne a?? gor??ce promienie
s??o??ca otulaj?? blaskiem ??wie???? mogi???? po??
kryt?? wie??cami... W powietrzu drgaj?? jakie??
nieuchwytne cz??stki, jakie?? d??wi??ki si?? zbli
??aj??, jaki?? promienny u??miech ??ycia, poza
tym, co nazywamy w potocznym j????yku ??y??
ciem.
Wszak gr??b ??? dla wierz??cych Chry
stusowych wyznawc??w, ??? to ostatni etap do
wieczno??ci z nadziej?? zmartwychwstania
chwale...
KI.
r
I OPRAWA KSI????EK j
??iti???tii~??? nuiimmiiiini???niiai
ii
I Zak??ad ??
I Introligatorski
I Wojciech J. Burnatl
I Zakopane, ul. Krup??wki 40.1
I Tel. 15 -94.
-
Tel. 15 94. |
???
IOPRAWA OBRAZ??W f
------- ---- -------------- - ???
Prenumerujcie
???Zakopane'
/z_1939_08_0005.djvu
ZAKOPANE
5
TADEUSZ BOCHE??SKI
ZTATR
ZA WROTAMI CHA??UBI??SKIEGO
Po tej stronie s?? kwiaty jak sok malinowy,
stawy jak pawie chwosty, a s??o??ce jak mi??d.
Bile wszystko, jak wino m??odzie??com, do g??owy,
a woda si?? zalotnie u??miecha do ud.
Plecak sp??ywa z ramienia i zapada w traw??,
poruszenie w niej czyni??c, jak w topieli g??az.
Bia??a jeste?? i wiotka, w??osy masz rudawe
i oplatasz mi?? sob??, jak pieszczony p??az.
DESZCZ
Spust niebieski, deszcz rz??sisty,
promienisty, opalisty.
Lodu cia??ka rozche??stane
lej??, siej?? si?? tumanem.
Brz??cz??, d??wi??cz??: rt????, ameby,
p??acz, co nigdy p??aczem nie by??.
Nag??e s??o??ce wspak uderzy,
??zy poz??oci, deszcz u??mierzy.
Z granatowej lasu grzywy
wulkan t??czy dobrotliwy.
NAGRODA
Pianami ??nieg??w
dr?? si?? w g??r??.
Piar??ysko mi
oddzwania wt??rem.
Depc?? zwyci??sko
gra?? szczerbat??:
bukiety wichru
w p??ucach za to.
NOC POD HRUBYM
CIEMNE SMRECZYNY
Polana : z??ota pow ??d?? s??o??ca.
Obok duszno??ci?? zionie las.
W jaszczurk?? zmieni?? si??, w zaskro??ca
i na wygrzany wylec g??az !
Nie wstrzyma sk??ra, nie uwi??zi
wyskakuj??cych w niebo dusz.
Wiersz milknie albo cicho rz??zi,
jak kosodrzewiu z wiatrem plusz.
Gwiazdy le???? na oczach, gwiazdy czuj?? czo??em,
nieprzeliczone m n??stw o migoc??cych ameb.
Ruchliwe s?? i ciek??e, niebiesk?? osko????
nios?? w usta, nadludzki w m??zg ws??czaj?? zam??t.
Kr????y g??ow a kamieniem, kul?? z??otej rt??ci,
jak planeta po niebie zimnym si?? przewala,
meteory skrzesa??a, wirami si?? kr??ci,
do opuszczonej ziemi u??miecha si?? z dala.
Nagle zb????dzi, o ska???? zawadzi naiwnie
i ocknie si??, ??wietlista od niebieskiej braci:
Hruby czerni si?? przed ni?? p??kato i dziwnie,
otch??a?? masy po wielkich otch??aniach pustaci.
Poziomy, sta??y, ??wi??ty, przera??a pot??g??
i lawin?? pokory do gard??a mi toczy.
Jak??e go jutro stopy nieul??k??e si??gn??,
gdy dzi?? widokiem bodzie, ??e zamykam oczy ?
Puszcza szumi. O suche, ga????ziste m orze!
O mowo niepo??yta, co rozsadzasz ucho !
Pod niebem, kt??re p??onie, wobec g??r i w borze
nie utulisz si??, serce, bog ??w zawierucho.
NOC W G??RACH
STAW
Hej stawie, stawie kochany,
zielony ty marzycielu !
Odmieniec od miast odegnany,
nad tob?? staj?? : u celu.
Mam oczy gdzie rzuci??, bo g????bi??
przyjmujesz jak u??ci??nieniem.
Majaki si?? we mnie d??bi??,
jak Tatry nad twoim pier??cieniem
S
TAN1S??A WOWI CZERNIKO WI
Nad w??ochat?? doliny mis??
niebo, ksi????yc i gwiazdy wisz??.
Na g????bokim tej misy dnie
serce bije i p??uco tchnie.
Lecz od serca, kt??remu ch??odno,
szlak wystrzeli?? w niebiesk?? odni??.
Szlakiem zwolna, tfwo??nie, dzieci??co
pie???? pod????a w niebios obj??cia.
Ojcze-niebo ! O to mi?? gwiazdy
nie niwecz??, ksi????yc nie mia??d??y.
Ojcze-niebo ! O to m ci syn,
jak m??j brat, Galaktyki dym.
Ruch katolicki
Katolickie Stow. M ??odzie??y M??skiej
w Zakopanem
Chlubna jego przesz??o???? i dorobek.
Zapoznaj??c Szanownych czytelnik??w
na ??amach naszego pisma z ??yciem organi??
zacyj katolicko-spo??ecznych, nie mog?? po??
min???? milczeniem jednej z najstarszych or??
ganizacji m??odzie??owych i zarazem jednej
z najwa??niejszych kolumn Akcji Katolickiej,
jakim jest Katolickie Stowarzyszenie M??o??
dzie??y M??skiej.
Za??o??one jeszcze w roku 1912 pocz????
tkowo pod nazw??: ???Polski Zwi??zek Katoli??
ckich Uczni??w R??kodzielniczych??? po odzy??
skaniu niepodleg??o??ci Polski ????czy si?? z
og??lnopolsk?? central?? m??odzie??ow?? pod na??
zw?? ???Stowarzyszenie M??odzie??y Polskiej???
(S M.P .), a wreszcie w roku 1934 wchodzi
w sk??ad Akcji Katolickiej, powo??anej do
??ycia przez zmar??ego wielkiego papie??a Piu??
sa XI, przyjmuj??c statutow?? nazw??: Kato??
lickie Stowarzyszenie M??odzie??y M??skiej???
(K.S .M.M .) Oddzia?? w Zakopanem, pod kt????
r?? t?? nazw?? istnieje i rozwija si?? do dzi??
dnia.
Organizacja przetrwa??a zawieruch?? woj??
ny ??wiatowej, bior??c czynny udzia?? w akcji
niepodleg??o??ciowej, a r??wnocze??nie groma??
dz??c i wychowuj??c rozproszon?? m??odzie??, t??
m??odzje??, o kt??rej w czasie wojny nikt nie
pami??ta?? i o kt??r?? nikt nie stara?? si??, mimo
??e w??wczas najwi??cej nara??ona by??a na nie??
bezpiecze??stwo i szkody, tak materialne jak
te?? i moralne.
Nie by??o jeszcze w??wczas w Zakopa??
nem ??adnych modnych obecnie organizacji
tak zw. ???Pa??stwowo-tw??rciych??? , kt??re p????niej
powstawa??y jak grzyby po deszczu, fabrykuj??c
na kolanie swe ???wielkie idee??? i uzurpuj??c
sobie domen?? wp??yw??w na m??odzie??, wci????
gaj??c j?? niepotrzebnie i zawcze??nie w orbit??
walk politycznych, co wp??ywa??o ujemnie na jej
psychik?? i obni??a??o warto??ci osobiste oby??
watela.
Zmienia??y si?? nazwy i formy organizacyjne
powodowane pr????no??ci?? ruchu katolickiego
w ca??ej Polsce, lecz nie zmieni??a si?? idea i
cel organizacji, kt??re przetrwa??y do dzi??
dnia i trwa?? b??d?? nadal.
Maj??c sw??j w??asny program oparty na
nauce Ko??cio??a, kt??ry daje si?? stre??ci?? w
dwuch s??owach ???B??g i Ojczyzna??? , K .S .M M.,
wierne swej ideii i swym zasadom ???s??u??y Bogu
i Ojczy??nie przez cnot??, nauk?? i prac????? na
terenie Zakopanego ju?? przesz??o ??wier?? wieku.
W okresie tym organizacja przygoto??
wa??a do ??ycia i wypu??ci??a w ??wiat liczne
/z_1939_08_0006.djvu
6
ZAKOPANE
zast??py m??odzie??y, z kt??rej niejeden dzi??
jako cz??owiek doros??y, zajmuje powa??ne miej??
sce w ??yciu spo??eczno obywatelskim'Polski.
Cz??onkowie zowi?? si?? ???druhami??? , ich
pozdrowieniem jest has??o ???Got??w ???,
kt??re
ma im przypomina?? ich wielk?? ide?? i wznio??
s??y cel. Symbolem i god??em organizacyjnym
druh??w jest Orze?? Bia??y spoczywaj??cy na
ramionach Krzy??a...
Nie otrzymuj??c praw.e znik??d ??adnych
subwencyj ani posad czy wolnych bilet??w
kolejowych, znajduj??c si?? poza i ponad par??
tiami politycznymi, K.S .M .M. trwa na poste??
runku, kontynuuj??c bez przerwy sw?? prac??
religijn??, o??wiatow?? i wychowawczo-spo??e-
czn??, uwzgl??dniaj??c w w>chow*iffii dwa za??
sadnicze pierwiastki: dusz?? i cia??o.
Oddzia?? ma sw?? siedzib?? przy ulicy
Ko??cieliskiej 1, w domu ofiarowanym dla
m??odzie??y przez ??.p. hr. W . Zamoyskiego,
gdzie stale odbywaj?? si?? zebrania, zbi??rki,
??wiczenia fizyczne, gdzie czynne s??: ??wie??
tlica, biblioteka it.p . Poza tym urz??dza si??
od czasu do czasu przedstawienia teatralne,
kademie i inne uroczysto??ci i imprezy or
ganizacyjne.
We wrze??niu ubieg??ego roku drucho-
wie wzi??li liczny udzia?? w og??lnopolskim
zlocie m??odzie??y urz??dzonym w Cz??sto??
chowie pod has??em: ???Budujmy Polsk??
Chrystusow?????!
Zebrania odbywaj?? si?? systematycznie
i regularnie z odpowiednim programem, na
kt??rych wyg??asza si?? referaty, deklamacje,
kwadranse ewangeliczne, prowadzi si?? kon
kursy obowi??zkowo??ci i wiedzy religijnej, sto??
suje si?? przerabianie odpowiedniego mate??
ria??u z wiadomo??ci praktycznych z egzami??
nami it.p .
Na uwag?? zas??uguje fakt, ??e czynny
udzia?? w tej pracy bierze sama m??odzie??, co
ze wzgl??d??w wychowawczo-spo??ecznych ma
donios??e znaczenie.
Przed kilkoma laty utworzony zosta??
osobny zast??p druh??w g??rali na ???Bachledach??? ,
kt??rzy z powodu odleg??o??ci terenowych od??
bywaj?? tam swe zebrania osobno.
Trudno w kr??tkim artykule przedstawi??
i zobrazowa?? ca??okszta??t pracy K.S .M M.,
lecz i tych par?? uwag wystarczy, by wyka??
za??, ??e jest to organizacja na wskro?? po??y??
teczna i bardzo potrzebna, organizacja, kt????
ra w historii Zakopanego, ma zapisan?? p i?? ??
kn?? kart??.
O by wi??c wszyscy, kt??rym dobro m??o??
dzie??y pozaszkolnej, rzemie??lniczej, rolniczej
czy robotniczej le??y na sercu, zechcieli j??
w trosce o jej przysz??o???? kierowa?? do
K.S .M.M.,
przyczyniaj??c si?? tym walnie do
ugruntowania zasad katolickich w spo??ecze????
stwie i wzmocnienia pot??gi Pa??stwa.
W??adys??aw Roman
Cukiernia ???Kryszta??owa???
Zakopane ??? Krup??wki
poleca
doskona???? kaw??
i znane ze swej dobroci ciastka.
3)r Zofia Radwa??ska Kuleszy na
Po ??nieg i s??o??ce
do Cortina d???Ampezzo
Po ??nieg i s??o??ce do Cortina d'Am??
pezzo! Tak brzmia??a oficjalna nazwa wycie??
czki, urz??dzonej przez Oddzia?? warszawski
Sekcji Narciarskiej Polskiego Towarzystwa
Tatrza??skiego.
Zna??am ju?? troch?? Alpy w??oskie, ale
tylko ich cz?????? zachodni??; w Dolomitach
jeszcze nie by??am, to te?? ch??tnie zgodzi??am
si?? na zaproponowane mi kierownictwo wy??
cieczki.
Jechali??my niespokojni, pe??ni obaw po
niedawnych zawodach F.I S., ??e dalszy ci??g
tej bez??nie??nej makabry b??dziemy mie?? i we
W??oszech. Tymczasem ju?? od San Candido,
granicy w??osko-niemieckiej, serca nasze za??
bi??y nadziej??: zacz????y si?? ukazywa?? coraz
wi??ksze p??aty ??niegu, a w Dobbiaco, gdzie??
??my si?? przesiadali na kolej elaktryczn?? do
Cortina, dwoje zapale??c??w, korzystaj??c z
dwugodzinnej przerwy w komunikacji, wzi????
wszy deski posz??o ???spr??bowa?? warunk??w???.
Troch?? by??y mokre te ???warunki??? ,
ale to
przecie?? jeszcze nie Cortina.
No i Cortina powita??a nas rzeczywi??
??cie obfito??ci?? ??niegu. 1 p????nocne i po??u??
dniowe stoki by??y c????e za??nie??one, a i s??on??
ce, przedar??szy si?? przez chmury, rozp??o??
mieni??o fantastastyczne cynobrowe ska??y Do??
lomit??w.
Rozentuzjazmowani, zachwyceni, prze??
biegali??my z jednej strony wagonu na dru??
g??, nie wiedz??c, gdzie pierwej patrze??, co
d??u??ej podziwia??.
Pan Aleksander Sch., jedyny z po??r??d
nas, kt??ry zna?? Cortin?? w zimie, nacieszy??
si?? nie m??g?? obfito??ci?? ??niegu. ???Zaraz jutro
p??jdziemy na Passo di Giau, to taki tutej??
szy Kasprowy; b??dzie po czym je??dzi????? .
Nareszcie stacja ! Z??adowanie baga??y
do autobusu hotelowego i ju?? jedzi??my do
???Kryszta??owego Pa??acu??? ??? Palazzo Cristallo.
Rozpakowanie rzeczy, urz??dzenie si?? w ??li??
cznych, komfortowych pokojach zaj????o miin-
mum czasu. Najwa??niejsze by??o chwyci?? de??
ski i spr??bowa?? wreszcie, ??niegu. Evviva Ita??
lia z takimi warunkami! ??nieg by?? wymarzo??
ny, w miar?? zmro??ony, w miar?? puszysty ???
cudo !
To te?? nazajutrz od wczesnego rana
u??o??yli??my plany. Cz?????? towarzystwa zapi??
sa??a si?? na kurs. Zagraniczny instruktor! To
tak dobrze brzmi, cho??by i wcale nie by??
lepszy, a mo??e i gorszy od swojak??w. Dru??
ga cz?????? pojecha??a kolejk?? na Pocol ??? co??
w rodzaju zwielokrotnionych Lipek ??? boi-
skowa?? na w??asn?? r??k??. Ostatnia grupa z
panem Al. S. na czele rozpocz????a od pier??
wszego dnia zdobywanie wszystkieh okoli??
cznych tras narciarskich
A wi??c jednego dnia Passo di Giau,
drugiego Col Droscie z prze??liczn?? tras??
zjazdow??, ??atwiejsz??, kt??r?? jednomy??lnie po??
wt??rzyli??my natychmiast po pierwszym zje-
??dzie, i trudniejsz??, o kt??rej ze szczerego
serca chcia??abym powiedzie?? tak??e prze??li??
czna, ale wzbraniaj?? si?? jeszcze moje si??ce.
Dalej Faloria z tak nieprawdopodobnie wspa??
nia??ym ??niegiem, nietkni??tym, puszystym, mi????
kkim, ??e zjazd na Tre Croci by?? jakby fee??
ri?? jak???? w??r??d l??nie?? ??niegu i blasku s??o????
ca ???pod b????kitnym niebem Italii??? .
Wreszcie Tofana ze s??ynn?? tras?? zja??
zdow?? ???Duca dA o s ta ???, usprawiedliwiaj??cy
w zupe??no??ci swoj?? s??aw??. Potem Croda da
Lago ze zjazdem przez Forcella di Giau;
Cinque Torri Nuvolau, Averau, Passo cli
Falzarego...
Szczytem jednak i koron?? wszystkiego
mia??a by?? Marmolada, s??ynna Marmolada
z kt??rej zjazd pono?? najpi??kniejszy w ca??ych
Dolomitach ; liczy sobie oko??o 8 km d??u??
go??ci przy dw??ch tysi??cach r????nicy pozio??
m??w. Mieli??my si?? tam wybra?? na dwa, trzy
dni i tylko we czw??rk??: pan Al. Sch. jako
w??dz, jeszcze dw??ch pan??w i ja Tymcza??
sem plan si?? nieco zmieni??. Na dwa dni
przed zamierzon?? wypraw?? przyjecha?? do
Cortiny jeden z moich przyjaci????, alpinist??w
w??oskich, kt??rzy odwiedzali ubieg??ego lata
Tatry.
Liczyli??my, ??e si?? wybierze z nami na
Marmolad??, niestety mia?? tylko trzy dni cza??
su. A wi??c musia??am o jeden dzie?? p????niej
przesun???? sw??j termin ???marmoladowy???. Pan
Sch.,
kt??ry obawia?? si?? bardzo, i jak si??
potem okaza??o, s??usznie, zmiany pogody,
postanowi?? jednak nie czeka?? i do????czywszy
si?? do wycieczki, organizowanej przez Club
Italiano di Turismo, wyruszy?? w zamierzo??
nym dniu. Ja za?? wraz' z dwoma towarzy??
szami, odprowadziwszy w??oskiego go??cia, wy??
bra??am si?? o dzie?? p????niej.
Pogoda by??a niezgorsza; wprawdzie w
samej Cortinie troch?? m??y??o, ale o dwie??cie
metr??w powy??ej ju?? by??o s??o??ce i wspania-
nia??e morze mgie??.
Przez Passo di Giau i dolin?? Coda-
lunga zjechali??my do Caprile, stamt??d za??,
podjechali??my par?? kilometr??w autem, ru??
szyli??my do g??ry przez Col ku Sottoguda.
Przed sam?? Sottoguda spotkali??my wraca??
j??cych z Marmolady narciarzy z panem Sch ,
kt??ry ogromnie by?? zadowolony i bardzo
chwali?? pi??kny zjazd.
Przebywszy cudowny w??w??z Sottogu??
da, pe??en b????kitnych lodospad??w, lodowych
grot, ??nie??ystych nawis??w i sopli, zacz??li??
??my od Malga Ciapela w??a??ciwe podej??cie
do st??p Marmolady do schroniska Fedaia.
Zaszli??my tam ju?? po ciemku i w??r??d mg??y??
kt??ra niespodziewanie nas otoczy??a, ale mu??
sz?? stwierdzi??, ??e orientacja nasza nie przy??
nios??a ha??by taternickim umiej??tno??ciom i
nie pozwoli??a nam ani na chwil?? zboczy?? z
w??a??ciwego kierunku.
Nazajutrz ???skoro ??wit???, o ??smej rano
wyruszyli??my na Marmolad??. Niestety po??
goda si?? popsu??a; wprawdz e s??o??ce ukazy??
wa??o si?? w??r??d k????b:astych kumulus??w, ale
wia?? bardzo silny wicher, unosz??c tumany
suchego py??u ??nie??nego i zasypuj??c nim oczy.
Zimno by??o przejmuj??ce, do???? powiedzie??,
??e gdy po trzy i p???? godzinnym podej??
??ciu znale??li??my si?? w male??kim schro??
nisku o kilkana??cie metr??w od szczytu Mar??
molady, zastali??my tam sporo os??b, r o z c i e ??
raj??cych sobie poodzi??biane r??ce, nosy, uszy,
a przy nas wprowadzono jegomo??cia, kt????
remu natychmiast zastosowano zdecydowane
??rodki przeciwodmro??eniowe: palce mia?? juz
zupe??nie bia??e i sztywne.
Pomimo wszystko, pomimo zimna, w r
PRACOWNIA SZKLARSKA
Szlifiernia szk??a i luster ??? oprawa obraz??w
ANDRZEJ SAMARDAK
ZAKOPANE ??? KRUP??WKI 63 vis a vis parku ??? Telefon 11-56.
=
???
, ! ?? . -------------- .
,===??????-.
-
=
/z_1939_08_0007.djvu
ZAKOPANE
7
chury i ??niegu, twardego jak beton, zjazd
bv?? prze??liczny. I tylko si?? ??a??owa??o, ??e to,
co do g??ry wynosi trzy i p???? godziny, w
d???? trwa??o niespe??na trzydzie??ci minut. A
podobno rekord tej trasy (w dobrych wa??
runkach) wynosi dwie i p???? minuty do schro??
niska ze szczytu.
Zje??d??ali??my teraz wczorajsz?? podej-
??ciow?? drog??. R????nica by??a tylko ta, ??e ??nieg
zamieni?? si?? w l??d niemal. Po czym?? podo
bnie twardym jeszcze nie je??d?? ??am, co bar??
dzo zdecydowanie stwierdza?? m??j biedny
nos ze zdart?? sk??r?? od lekkiego ???mu??ni??cia???
przy upadku.
Zanocowali??my w Caprile i nazajutrz
przy coraz lepszej, a w ko??cu prze??licznej
s??onecznej pogodzie przybyli??my na lunch
do naszego ???Kryszta??owego Pa??acu??? ,
bu??
dz??c wielki rozgwar, ruch i sensacj??.
Marmolada by??a naszym ?????ab??dzim ??pie??
wem???. Ostatnia wycieczka w Cortinie od??
by??a si?? do ???Taverna al Sole??? (bardzo po
lecam! ??wietne Chianti Ruffino !), gdzie hu??
mor i temperament polski walczy?? o lepsze
2 w??oskim, a?? zwyci????y?? w??r??d og??lnego
aplauzu. Okazuje si??, ??e niezawsze krew
po??udniowa jest najbardziej ognista!
Dzie?? nast??pny by?? ju?? has??em do od??
wrotu. O d rana pakowano si??, kupowano
drobne pami??tki z W??och; oczywi??cie wysy-
ano jeszcze ostatnio kartki do Polski. Wre??
szcie popo??udniu, ??egnani serdecznie przez
personel hotelowy (jak wiadomo Polacy s??
hojni!) i licznych znajomk??w z ???Al Sole??? ,
opu??cili??my go??cinn?? Cortin??, wracaj??c do
kraju.
KRONIKA
Wybory: PAT komunikuje, ??e wybo??
ry do Rady Miejskiej w Zakopanem od??
b??d?? si?? 21 maja br. Zakopane podzielone
jest na 8 okr??g??w wyborczych.
Zarz??d Miejski z??o??y?? z okazji ??wi??t
Wielkanocnych zamiast ??ycze?? ??wi??tecz??
nych 50 z??otych na Pomoc Zimow?? m. Za??
kopanego.
Pracownicy miejscy na budow?? sta??
dionu. Zarz??d Zwi??zku Zawodowego Pra??
cownik??w miejskich i miejskich przedsi????
biorstw, wychodz??c z za??o??enia, ??e jedn??
z najpilniejszych konieczno??ci Zakopanego
w zakresie wychowania fizycznego, stano??
wi??cego obok dozbrojenia r??wnie?? wa??ny
czynnik obronno??ci Pa??stwa, jest wyko????
czenie w jaknajkr??tszym terminie budowy
boiska lekkoatletycznego na Wilczniku,
przy ul. W??. Orkana,
???
uchwali?? opoda??
tkowa?? wszystkich pracow nik??w miejskich
przez przeci??g sze??ciu miesi??cy, w wyso??
ko??ci V20/o pobor??w netto. R??wnocze??nie
Zarz??d Zwi??zku wystosowa?? odpowiednie
pismo do pracownik??w tut. Ubezpieczalni
Spo??ecznej, z wezwaniem do podobnej
akcji w??r??d pracownik??w dalszej instytu??
cj?? o charakterze u??yteczno??ci publicznej.
Nie zale??nie od tego Zarz??d Zwi??zku Za??
wodowego pracownik??w Miejskich uchwa??
li?? na posiedzeniu w dniu 4 kwietnia br.,
ze wszystkich pracow nik??w miejskich obo ??
wi??zuje udzia?? w subskrypcji po??yczki na
dozbrojenie lotnictwa na zasadach uchwa ??
lonych przez centralne zrzeszenie zwi??zk??w
Zawodowych pracow nik??w samorz??dowych,
a nie zale??nie od tego uchwali?? zebra??
w??r??d cz??onk??w dobrowolne datki na FON.
Znany poeta, Tadeusz Boche??ski,
autor ???Go??ci??c??w???,
???Mojej kantyczki???
??? Przek??adu Hezjodowej Tarczy Heraklesa???
???Poetyckiej ekspresji uczu????? i t. d.,
kt??ry
ostatnio og??osi?? ???Antologi?? poezji rzymskiej???
(1937) oraz ???A ntologi?? poezji greckiej???
(1938;) ???Antologia??? ta wywo??a??a entuzja
styczny odzew krytyki), byw a?? dawniej
tylko go??ciem Zakopanego. Zje??d??a?? tu
z Lublina, a p????niej z Krakowa niemal
corocznie, aby tygodniami w??drowa?? po
ukochanych Tatrach. O d dwu lat mieszka
poeta w Zakopanem i pracuje w obliczu
naszych g??r.
Wiele kart w tw??rczo??ci poetyckiej
Tadeusza Boche??skiego wype??ni??a ??ywio??
??owa mi??o???? ku ???skalnej pustyni???. Poeta
jest te?? autorem pisanego proz?? ???Dzienni??
ka Tatrza??skiego???, rzeczy og??aszanej od
niejakiego czasu fragmentami po r????nych
czasopismach literackich. W ydanie ksi????ko??
we dzie??a uka??e si?? wkr??tce.
W niniejszym numerze og??aszamy
kilka utw or??w lirycznych Boche??skiego,
nie obi??tych dotychczasowymi ksi????kami
poety. D atuj?? si?? te utwory z czas??w r??????
nych, ale rodow??d ich jeden : tatrza??ski.
Walne Zebranie cz??onk??w Ko??a T.S.L.
w Zakopanem odby??o si?? dn. 31 marca
b.r. W zagajeniu prezez Ko??a p. Stanis??aw
Mr??z zaznaczy??, ??e obecna sytuacja mi????
dzynarodowa i po??o??enie geograficzno-po-
lityczne Polski wymaga od nas czujno??ci
moralnej, gotowo??ci bojowej ca??ego Naro??
du i ofiary mienia. Jako symboliczny da??
tek na cele FO N Ko??o uchwali??o 100 z??.
Ko??o rozwija o??ywion?? dzia??alno???? w
dziedzinie o??wiaty pozaszkolnej i czytelni??
ctwa. Prowadzi si?? roczny Wieczorowy
Kurs dla Doros??ych, po uko??czeniu kt??re??
go absolwenci kursu otrzymuj?? ??wiadectwo
r??wnoznaczne ze ??wiadectwem uko??czenia
7-ej klasy publicznej szko??y powszechnej.
Urz??dzony jest kurs dla analfabet??w, do??
kszta??caj??cy i Polski wsp????czesnej, kt??re
to kursy prowadzi nauczycielstwo, zorga??
nizowane w ???Ognisku??? Z.N .P .
Biblioteka sta??a liczy 4'500 t o m ?? w -
abonent??w 534. Przy bibliotece istnieje
czytelnia tygodnik??w literackich. Biblioteka
okr????na sk??ada si?? z 15 szafek skomple??
towanych dzie?? i obs??uguje okoliczne gminy,
gromady i przy????czone do Polski cz????ci
Orawy, G??od??wk?? i Such?? G??r??. Zarz??d
tworzy bibliotek?? dla m??dzie??y szkolnej,
kompletuj??c zw??aczcza dzie??a obow i??zu ??
j??cej lektury.
Po sprawozdaniu bibliotecznym, z??o??
??onym przez p. Janin?? Ocho??sk?? i finan??
sowym przez Konsula p. Marskiego, na
wniosek cz??onka Komisji Rewizyjnej p. Dyr.
St. Wajgla, uchwalono jednog??o??nie abso??
lutorium Zarz??dowi.
Nast??pnie wybrano Zarz??d :
Prezes : Stanis??aw Mr??z.
Cz??onkowie: pp. Krystyna Czubernat,
S. G??siorek, L. Go??kowski, Z. Marski, J??zef
Mistrzyk, Janina Ocho??ska, Maria Prasza-
??owiczowa, Mieczys??aw Roszek, Henryk
Schabenbeck, R ????a Siekierzy??ska, Maria
Wo??oszczuk, Antoni Wojnar, Kazimiera
Zacharowa i Zo??czyk -Bohusz Stanis??aw.
Komisja Rewizyjna : pu??k. Adamczyk
Zdzis??aw, dr. Jasi??ski W??odzimierz i dyr.
W ajg el Stanis??aw.
Wyga??ni??cie konwencji turystycznej
w Karpatach. (T. B. P.) Wobec ostatnich
zmian politycznych w Europie ??rodkowej,
konwencja turystyczna pomi??dzy Rzplit??
Polsk?? a Republik?? Czesko-S??owack?? z 1925
roku przesta??a mie?? moc prawn??, wskutek
czego zmieni??y si?? radykalnie warunki
w zakresie przekraczania granicy pa??stwo??
wej w Karpatach. W chwili obecnej nie
istniej?? ??adne dokumenty (poza paszpor??
tem wizowanym lub specjalnymi przepust??
kami wydawanymi w nag??ej potrzebie przez
niekt??re pograniczne Starostwa Po w ia??
towe), uprawniaj??ce w Karpatach do po??
ruszania si?? poprzez granic??. Ruch wzd??u??
granicy w obr??bie pasa drogi granicznej
i w strefie nadgranicznej regulowany jest
w Karpatach Wschodnich przez poda??
ne ju?? za pomoc?? prasy rozporz??dzenia
wojewod??w lwowskiego i stanis??awowskie??
go, na terenie za?? wojew??dztw ??l??skiego
i krakowskiego ??? nie doznaje dotychczas
??adnych ogranicze??. Ka??dy jednak turysta
na obszarze pasa granicznego winien p o ??
siada?? przy sobie dow ??d osobisty lub inny
dokument, zaopatrzony w fotografi?? i stwier??
dzaj??cy niew??tpliwie to??samo???? jego osoby.
Cz??onk??w Pol. Tow. Tatrza??skiego, kt??rzy
ju?? prolongowali legitymacje cz??onkowskie
t. zw. konwencyjne na b. r. zawiadamia
si??, ??e legitymacje te straci??y charakter d o ??
w od??w uprawniaj??cych do przekraczania
granicy, pozosta??y jednak wa??ne jako le??
gitymacje cz??onkowskie P. T. T.,
upraw??
niaj??ce do wszelkiego rodzaju udogodnie??,
u??atwie?? i zni??ek przys??uguj??cych cz??onkom
Pol. Tow. Tatrz. w obr??bie granic Pa??s??
tw a jak n. p. zni??ki kolejowe, schronisko??
we itd. Biura P. T. T. wydaj?? obecnie le??
gitymacje z usuni??tymi cz????ciami, stosowa??
nymi przed tem do uprawnie?? konwen??
cyjnych. Uzyskane pozwolenia od w??adz
kolejowych na te legitymacje, jak te??
wszelkie inne legitymacje starego typu
b??d?? respektowane przy nabywaniu ???ksi????
??eczek turystycznych??? na przejazdy ulgo??
we, oraz przy ich korzystaniu. W arunkiem
korzystania z tych ulg dla zorganizowa??
nych turyst??w czynnych, jest posiadanie
jakiejkolwiek legitymacji stwierdzaj??cej na??
le??enie do Pol. Tow. Tatrza??skiego za??
opatrzonej w fotografi??, podpisy prezesa
i sekretarza oraz nalepk?? prolongacyjn??.
Zawody narciarskie o mistrzostwo
Oddzia??u K. S. M. M. w Zakopanem, od??
by??y si?? w dniu 19 marca. Program zawo??
d??w obejmowa?? : biegi dla senior??w i junio??
r??w, kt??rych trasa wynosi??a 8 i 12 km.
Startowa??o razem 16 zawodnik??w. W a ??
runki ??niegowe by??y bardzo dobre.
Wyniki zamod??w nast??puj??ce: I miej??
sce w seniorach zaj???? dh K. Osiecki, osi????
gaj??c czas 52 minuty i 05 sekund, uzyskuj??c
zarazem tytu?? mistrza Oddzia??u. II miejsce
Edmund Szcz??sny, czas biegu 53 min. 12
sek. 111 miejsce Jakubiak Sebastian 62 min.
04 sek.
W juniorach I miejsce zaj???? dh Byr-
cyn W??adys??aw 58 min. 35 sek. II miejsce
Byrcyn J??zef 61 min. 05 sek. III Jiszczar
J??zef 72 min. 35 sek.
Kierownictwo zawod??w spoczywa??o w
r??kach dh dh Drzymalskiego, Lisa i braci
Stankowicz??w.
Zwyci??zcy otrzymaj?? stosowne nagrody.
Z ostatniej chwili
W pi??tek 14 kwietnia zgin???? ??mier??
ci?? lotnika ??p. Mieczys??aw Kowalski.
W nast??pnym numerze podamy szcze??
g????y, tymczasem szanowanemu powsze??
chnie obywatelowi p. J . Kowalskiemu ja-
kote?? ca??ej w ??a??obie pogr????onej rodzinie
sk??adamy wyrazy szczerego wsp????czucia.
^Redakcja
/z_1939_08_0008.djvu
8
ZAKOPAN??
Pisma nades??ane
???Turyzm P olski??? Miesi??cznik po??wi??cony
zagadnieniom gospodarki turystycznej. R ok II, Nr 3,
marzec 1939. Tre????: In??. Henryk Mianowski ??? D ro ??
gi uzdrowienia przemys??u pensjonatowego w Polsce,
Karlis Vanags ??? Fremdenverkehr in Lettland.
Zbigniew Tokarski ??? Zagospodarowanie turysty??
czne Karpat Polskich. Poradnik techniczny: Mgr
Tadeusz W ilg at ??? R uch w hotelach w wi??kszych
miastach oraz potrzeba statystyki hotelowej
Kronika.
???T??cza??? Ilustrowany miesi??cznik. R ok XIII,
Nr 3, marzec 1939. Oto tre???? tego bogatego nu??
meru: Marian Pachucki: Pius XI. Feliks Jordan:
Nowa faza najpotworniejszego z eksperyment??w.
J??ze f Kisielewski: Ksi????ka o Polsce i Niemczech.
Mieczys??aw Skrudlik: Portret sepulkralny w Polsce.
Wiktor Gosieniecki; Ze wspomnie?? zakopia??skich
o Witkiewiczu Ks. Kazimierz Bajerowicz: Papieskie
Kolegium w Rzymie. Konstanty Paczkowski: Wizyta
w lo??y maso??skiej. Boles??aw Leitgeber : O mie??
szczanach londy??skich i ich starych gildach. Wiel_
ki konkurs krajoznawczy. Subskrypcja polskiej gra
fiki. Walery Lowenstein: O. Norbert jest lekarzem-
Wiktor Ma??kowski: Orreria i planetaria. Kazimierz-
Pluci??ski: Mahatma Gandhi. Przegl??dy.
Czytelnicy ???Zakopanego???
kupuj??:
Galanteri??, bielizn?? damsk??
i m??sk??, po??czochy
ANTONI KRZYZAK
Pami??tki zakopia??skie, wyroby
artystyczne
Owoce, cukierki, czekolad??
NOWORYTA
(dawniej B??ze)
KUBIC??WA MARIA
Rze??by, pami??tki zakopia??skie
o kulary (optyk)
MARIA WOJNAR
???TEOPTYGA??? ??? Krup??wki 55
Artyku??y sportowe, narty
Br. CZECH
i St. RADKIEWICZ
Ksi????ki ??? czasopisma ??? przybory
szkolne
GEBETHNER i WOLFF
Zegarki ??? pier??cionki ??? kulczyki
???
broszki ??? obr??czki ??lubne
Magazyn zegarmistrzowsko-jubilerski
MARIA BATKO
??wie??e i smaczne
wed liny
kupuj tylko
u KOSTKI
ul. Nowotarska
Sk??adajcie datki na
FON
Wyroby tytoniowe:
G??USZEK ??? Krup??wki
Wszystkie towary kolonialne:
w przednim gatunku :
???BAZAR POLSKI???
Szczepan W itek
ST. WILCZY??SKI
MISTRZ KRAWIECKI
ZAKOPANE ??? UL . KO??CIUSZKI
(visavisL.P.T.)
Na sk??adzie posiada do wyboru 200 gatunk??w
materia????w, samodzia????w i kamgarn??w najlepszej
chrze??cija??skiej fabryki bielskiej : Edward Zipser
i Syn ??? znanej od 120 lat.
Og??oszenia drobne
WYNAJM?? od zaraz pok??j umeblowany s??o??
neczny 1??? 2 osobowy.
???
??azienka.
???
Zywcza??skie
dpm p. Torby.
Czas wyr??wna??
lub odnowi??
prenumerat??!
Prywatna Szko??a Powszechna
im. ??w. Teresy w Zakopanem
poszukuje lokalu 12-14 pokoi--boisko--ogr??d.
MA??OPOLSKI ZWI??ZEK MLECZARSKI
SP????DZIELNIA Z OGRANICZON?? ODPOW. W KRAKOWIE
ODDZIA?? W ZAKOPANEM ??? UL. KRUP??WKI - TEL. 16-11.
Poleca t mas??o, sery, jaja , pasteryzowane mleko, ??mietan??, mi??d, konserwy rybne.
Sprzeda?? hurtowna i detaliczna.
???
???
???
???
Sprzeda?? hurtow na i detaliczna.
I
I???C
uczna ?? a n i wpu wyrooowniemym
W??adys??awa Da??ca
w Zakopanem, ul. Ko??cieliska l h ??? Tel. Nr 13-57.
Adres telegr.: Daniec, Z akopane
Czy by??e?? ju?? w barze ???EMPIRE????
... ....... .. ....... .. ....... I M
P?????
??? J '.LTOJIllI.ll.HL .l??J-ll- ..
Bufet znakomicie zaopatrzony. Orkiestra rosyjska. ??? Krup??wki 76. Tel. 13-88.
CENNIK OG??OSZE?? W CZASOPI??MIE ??ZAKOPANE???: Og??oszenie na ca??ej pierwszej stronie z?? 200 ?????? , na nast??pnych stronach z?? 160* ???, V2 str. z?? $0 'j
1/4 str. z?? 4 0 - ??? , 1/8 str. z?? 20 , Vi6 str. z?? 10 . Og??oszenie w tek??cie liczy si?? 50Vo dro??ej. ??? Og??oszenia drobne: za pierwszy wyraz t??ustym drukieni ???
0.40 , dalsze z?? 0'20.
???
Druk kolorowy liczy si?? 100% dro??ej. Drobnych og??osze?? nie drukuje si?? drukiem kolorowym.
???
Przy og??oszeniu kwartalnym 10 /??
rabatu, p????rocznym 20??/o, rocznym 30??/o.
Og??oszenia drobne placi si?? got??wk?? z g??ry. Za pozosta??e og??oszenia wed??ug umowy.
R??kopis??w Redakcja nie zwraca. ??? Za dzia?? og??osze?? Redakcja nie odpowiada. ??? ??? ZAKOPANE??? w ychodzi 1 i 15 ka??dego miesi??c3,
__ __ ___ __ ___ __Prenumerata roczna 6'??? z??, p????roczna 3-50 z??.
???
Konto czekowe P. K. O . Zofia Trybu??owa Nr 405.844.
Redaktor odpowiedzialny: Prof. ARTU R SEELlE^
Wydawca: ZOFIA TRYBU??OWA w??a??c. druk. ???Polonia???;
Adres Red.: Zakopane, ul. Zamoyskiego, willa ???Nietwoja??? , tel. 11-72 ??? Adres Adm.: Druk. ??? Polonia???, pl. Niepodleg??o??ci 1821. Tel. 12-52
Odbito w drukarni ???Polonia???. Zakopane??? pl. Niepodleg??o??ci???telefon 12-52,