/11.djvu
Antoni Wasilewski
opowiada0 POCZ??TKACH
NARCIARSTWA w ZAKOPANEM
TAK
A
ZWANE ???SKI??? znane by??y w Pol??
sce przed I wojn?? ??wiatow??, lecz
rozw??j narciarstwa przypada na
lata 1920??? 24. Wtedy Zakopane zaczyna??
??o raczkowa?? na nartach.
Najpierw je??d??ono z jednym, d??ugim kijem,
dopiero in??. Aleksander Bobkowski wprowadzi??
drugi, przywieziony gdzie?? z Tyrolu.
Pierwsze kroki, a raczej ??lady narciarskie, s??
skromne. Biwakiem treningowym i wyczyno??
wym by??y Lipki, inaczej tak zwana ??? ???o??la
????czka"! Tu a?? czerni??o si?? od narciarzy.
Wszyscy uprawiali ???telem arki", p??ugi i upadki.
Krzyku, rado??ci by??o pod sam Giewont.
Od pewnego dnia narciarstwo organizuje si??.
Na Lipkach kto?? wbija dwie tyczki, zawieS2a
p????tno, a na nim napis ??? ???Start??? ??? ???M eta"!
Kto?? aran??uje pierw szy bieg narciarski. W bija
jeszcze paliki, wi????e je sznurem i jest ju?? ???sto??
j??ca trybuna" dla widz??w. Publiczno???? otulona
w futra, czapy, ko??uchy, szale zbiera si?? t??um??
nie.
S?? i pierwsi organizatorzy. Przewa??a Krak??w
z tytu??u s??siedztwa i kilku zakopia??czyk??w,
sportowc??w. Jest i starter z ??????t?? chor??giewk??.
Przez Lipki a?? pod Regle ci??gnie si?? trasa bie??
gu, wytkni??ta chor??giewkami z czerwonej ???bi??
bu??y. W??r??d startuj??cych wida?? przej??cie z
uwagi na rodzin??, pras??...
Po kilku minutach i nawrotach, zawodnik
wpada na met??, oklaskiwany przez publiczno????.
Jest obca??owywany przez przyjaci????, krewnych,
??ony i przyjaci????ki! Jest szcz????liwy, chocia?? na??
rzeka, ??e ???ski??? mia?? ??le nasmarowane, ??e ???ski???
maj?? ju?? ???zdarte kanty??? ... Trzeba wi??c by??o ca??
??ych lat, by ???ski??? zmieni??y sw?? nazw?? na narty,
a w ko??cu na deski!
Wypada jednak si??gn???? do samych pocz??tk??w
wyczyn??w sportowych. Ot???? po Olimpiadzie Zi??
mowej w Chamonix w 1924, w kt??rej bra??
udzia?? Franciszek Bujak i Andrzej Krzeptow??
ski ??? w ca??ym Zakopanem a?? zakipia??o.
???
M y nie jeste??my gorsi od Chamonix, my
te?? potrafimy co?? zrobi?? ??? m??wiono sobie na
dancingach. I odby??a si?? jedna, druga konfe??
rencja w restauracji Karpowicza przy ?????ytni??w-
ce??? i ??ledziku. W ko??cu postanowiono wybudo??
wa?? skoczni?? narciarsk??. I wkr??tce za Ku??ni??
cami, za sza??asami, w Jaworzynce uros??a skocz??
nia narciarska, zbita z samych ??wierk??w.
W 1925 roku odby??y si?? pierwsze skoki nar??
ciarskie! Na-te to skoki zjecha??o p???? Zakopa??
nego. Jedni dotarli saniami, inni na nartach
a reszta pieszo, grz??zn??c po pas w ??niegu. Ka????
dy chcia?? zobaczy?? tego ??mia??ka, kt??ty utrzyma
si?? w powietrzu chocia??by przez kilka sekund!
Widzowie jednak zamarli na widok pierwsze??
go skoczka, kt??ry jak postrzelona kuropatwa
l??dowa?? na ubitym klepisku. Zwyci??zc?? okaza??
si?? zakopia??czyk Miickenbrun, kt??ry ju?? gdzie??
tam w Szwajcarii skaka??. Jego skoki osi??ga??y
21, 23 i 25 metr??w! By?? to rekord skoczni! To??
te?? Zakopane przez ca??y miesi??c o niczym in??
nym nie m??wi??o, tylko o rudow??osym Miicken-
brunie i jego rekordzie.
Zakopane jednak mia??o wi??ksze ambicje. W
marcu nast??puje otwarcie Krokwi. Projekto??
dawc?? by?? in??. K arol Stryje??ski, a ekspertem
technicznym ??? Szwed in??. Salstrom.
W tym czasie Zakopane dusi si?? od narciarzy.
W zwi??zku z bia??ym szale??stwem powstaje
pierwsza fabryka nart. Zak??adaj?? j?? dwaj in??y??
nierowie z Warszawy, bracia Kazimierz i Alek??
sander Schiele, znani sportowcy i taternicy.
Fabryka rus^a a pierwszymi jej pracownikami
s?? popularni narciarze Franciszek Bujak i Sta??
nis??aw Sieczka oraz grupka m??odych, zapalo??
nych narciarzy, p????niejszych mistrz??w. Po pew ??
nym czasie fabryka nart na Kasprusiach gro??
madzi ??mietank?? narciarzy a in??. Kazimierz
Schiele zostaje wybrany prezesem SNPTT. Ja??
ko pierwszy prezes lansuje wsz??dzie swoj?? dru??
??yn?? klubow??, wspieraj??c j?? nartami, kijkami,
kocami, czekolad?? i pomara??czami. T o samo
czyni ??wczesny prezes ???Wis??y" p??k Wagner.
M??odzie?? g??ralska bardzo ch??tnie garnie si??
do SNPTT ??? wiedz??c, ??e z r??k hojnego prezesa
otrzyma sprz??t narciarski. Tote?? narty rozda??
wano na lewo i prawo. Pisa?? o tym Kornel
Makuszy??ski wspominaj??c, ??e pierwsze w ??y??
ciu narty otrzyma?? Staszek Marusarz w??a??nie
od Schielego. Na tych to nartach zdobyli mi??
strzostwo Polski pracownik fabryki ??? wspania??
??y narciarz Bronek Czech, J??zef Daniel Krzep??
towski, Jan Kula, J??zef Marusarz, Skupie??, Zu??
bek, Stopka, Andrzej Marusarz, Sieczka i wielu
innych. R??wnie?? na deskach z Kasprusi??w zdo??
byw a??y laury Zofia Stopk??wna, Staszel-Polan-
kowa, Ela Zi??tkiewiczowa, Loteczkowa i Hanka
Schielowa, mistrzyni Polski w 1926 roku.
Z perspektywy lat dochodzimy do wniosku,
??e ta ma??a pierwsza fabryczka nart w Zakopa??
nem pozostawi??a g????boki ??lad w historii nasze??
go narciarstwa i sportu wyczynowego.
W okresie mi??dzywojenym na terenie Zako??
panego powsta??y i inne wytw??rnie nart jak:
Franciszka Bujaka, Stanis??awa Zubka i J??zefa
Fadena oraz kilku innych
rzemie??lnik??w.
Takie to by??y pocz??tki narciarstwa polskiego.
Hronistaw Czech startuje do biegu na Lipkach