/239.djvu
Rolf HI. De??a??ek ero Nin 9 ???ne????r. Knrgcra Codziennego??? i dnia 9 stycznia 1931.
Mi*,?? ??
HljRYl??TlBYSntZNY iZDROJOWY
TllBVSTYKA - PODR????E - hOflllMKACJA - hBAJOZMAWSIWO - ZDROJOWNICTWO
silniejszy mr??z i wi??kszy wicher, tem grubsz??
warstw?? t??uszczu nale??y na??o??y?? na twarz.
Zasada nacieranie odmro??onych i zbiela??ych
cz??onk??w ??niegiem, a?? do rozgrzania, powinna
by?? oczywi??cie dobrze znana narciarzom.
W drugiej po??ow?? zimy, gdy s??o??ce ju?? sil??
niej przy??wieca, grozi narciarzom powa??ne
niebezpiecze??stwo spalenia sk??ry, oraz zapa??
lenia powiek. Jedno i drugie jest bardzo przy??
kre, a cz??stokro?? mo??e wywo??a?? powa??niejsze
schorzenia. Od spalenia sk??ry zabezpieczamy
si?? smarowaniem odpowiedniemi ma??ciami
nieprzejrzystemi, tzw ma??ci?? lodowcow??, w
sk??ad kt??rej wchodzi w pierwszej linji znana
ma???? cynkowa. Gdy ma??ci takiej nie mamy,
mo??na w ostateczno??ci ??? wzorem francuskich
g??rali ??? poczerni?? sobie twarz spalonym
korkiem. Od bolesnego zapalenia powiek za??
bezpieczaj?? ciemne okulary w znanej formie,
podobnej do okular??w automobilowych.
Gdy si?? pami??ta o tych przykro??ciach zimo??
wego sportu i ma si?? ??rodki zaradcze, ma si??
gwarancj??, ??e narty i wycieczka narciarska
stan?? si?? ??r??d??em najwi??kszych przyjemno??ci.
Niedole narciarskie u progu sezonu.
Krak??w, 9 stycznia.
Sezon zimowy w g??rach wreszcie si?? zacz????.
Ju?? przed Bo??em Narodzeniem przysz??y obfit??
sze opady ??niegowe, pokrywaj??c bia??ym ca??u??
nem setki szczyt??w g??r. Z miast wyruszyli na??
tychmiast narciarze, aby sw??j urlop zimowy
sp??dzi?? w zdrowem powietrzu g??rskiem i w
rozkoszach szybkich zjazd??w. W yruszy?? r??w??
nie?? ??wie??y ???narybek" narciarski, kt??ry aby
poraz pierwszy pr??bowa?? jazdy na chy??ych
deskach. I orzewa??nie przysz??o rozczarowa??
nie-' zam iast cud??w zimy g??rskiej, o kt??rej tyle
s??yszeli i zamiast osza??amiaj??cego p??du zja??
zd??w wynie??li z g??r poodbijane boki, naci????
gni??te ??ci??gna, cz??stokro?? po??amane narty, do??
brze je??li nie nogi.
Pocz??tek sezonu zimowego w g??rach nigdy
nie jest dobrym dla narciarza, a zw??aszcza dla
pocz??tkuj??cego Tylko w wyj??tkowych wypad??
kach, gdy ??nieg spadnie na g??ry trawiaste, zu??
pe??nie wolne od kamieni, a tak??e na teren nie
zaorany ??? tylko w??wczas mo??na bezpiecznie
za??ywa?? przyjemno??ci narciarskich. Wsz??dzie
jednak, gdzie podk??ad g??rski jest skalisty lub
kamienisty, albo chocia??by tylko zaorany, mu??
si spa??c kilka ??nie??yc, zanim stanie si?? na??
prawd?? ???terenem narciarskim??? .
Tak si?? ju??
rzeczy u nas uk??adaj??, ??e najliczniejsza ilo????
go??ci ??wi??tecznych zje??d??a w okresie Bo??ego
Narodzenia do Zakopanego, albo do Worochty
w Karpatach Wschodnich, gdzie wiele ??niegu
potrzeba,
zanim pokryte zostan?? wszystkie
nier??wno??ci g??rskiego terenu.
Dobrzy znawcy g??r wybieraj?? si?? w??wczas
nie do Tatr, gdzie w??a??ciwy sezon narciarski
zaczyna si?? dopiero w drugiej po??owie stycznia
(czasem i jeszcze p????niej), ale na mniej popu-
/ JERZY ??U??AWSKI.
????iazd tatrza??ski.
Ponad grzebie?? nawisu patrz?? w dal ze szczytu:
morze wirch??w spi??trzone, ??ci??te w l??d, zastyg??e;
turni?? dalek??, ka??d?? tniein?? igl??
s??o??ce rze??bi wypuk??o w ciemnym tle bt??kitu.
Bia??a z pod n??g p??aszczyzna sp??ywa w d????, gdzie
latem
stawu oko t??czowe mieni si?? do s??o??ca;
pod ??niegami staw zagas??, ??? bez kresu, bez ko??ca
srebrzysty ca??un, cieniu przetkany b??awatem...
JazdaI ??? ??nieg zaszele??cia?? pod nartami sucho,
nag??y wicherl ??? ??wiat szczyt??w run??! w d???? za
wzg??rze
bli??sze, co wzrasta... Przepa????! ??? zwrot! ???
w ??nie??ystej chmurze,
???o z pod narty wyprys??a, lec?? z zawieruch??
ad kos??wki zad??te, nad piargi, nad ska??y
im, gdzie staw si?? rozpostar??, w ??niegach ??ni??cy,
bia??y.
larne w??r??d szerokich warstw publiczno??ci te??
reny Beskidu i Bieszczad. Nic zatem dziwnego,
??e pocz??tkuj??cy narciarz wraca tak cz??sto do
domu posiniaczony, obola??y, dobrze je??eli z
ca??emi cz??onkami. Kilka dni temu donie??li??my
w ???Kuryerze Lekarskim", ??e rozpocz??ty w??a??
??nie sezon zimowy zapisa?? si?? szeregiem po??
wa??nych wypadk??w z??ama?? lub zwichni????
cz??onk??w i ??e rozliczne szpitale i lecznice pod??
karpackie musia??y si?? zajmowa?? mi??o??nikami
sportu zimowego.
Do??wiadczenie uczy, ??e wi??cej ni?? 50% ???wy??
padk??w narciarskich przypada na pocz??tek
zimy. Niletylko dlatego, ??e jak zaznaczyli??my
wy??ej, niema w??wczas jeszcze nale??ytej po??
krywy ??niegowej, ale tak??e dlatego, ??e ma??o
do??wiadczeni m??odzi
narciarze ??? nawet tacy,
kt??rzy si?? poprzednio
'
??wiczyli jesieni?? na t.
???suchych kursach", nie
znaj?? nale??ycie sztuki
upadania na nartach.
Anie jest to rzecz ca????
kiem prosta. Nowicjusz,
skoro tylko
nab??dzie
niejakiej
wprawy
w
zje??d??aniu, stara si?? u-
zyska?? jak najwi??kszy
p??d, a trac??c w nim r????
wnowag??, wywraca si??,
nie b??d??c zupe??nie pa??
nem siebie, lecz tylko
??lep?? igraszk?? w r??ku
si??y bezw??adno??ci. Z ta??
kich upadk??w powstaj??
najcz????ciej powa??ne z??a??
mania i uszkodzenia.
Dlatego nie nale??y ni??
gdy, zanim nie nast??pi
doskonale
opanowanie
nart, dopuszcza?? do po??
dobnych upadk??w,
???
zw??aszcza ku przodowi.
Upada?? nale??y w bok,
poddaj??c si?? lekko w
ty?? i instynktownie si??
kurcz??c tak, aby zat??
kn???? si?? z terenem bio??
drami, kt??re dzia??aj?? i
ham uj??ca i elastycznie.
Upadek taki z regu??y nie
grozi ??adnemi kompli-
kacjamii i pozwala te??
rych??o podnie???? si?? na
nogi i kontynuowa?? da??
lej zjazd.
Dlatego regu???? pocz??t??
kuj??cych narcia-zy po-
Na
winno by??: 1) Nie rozpoczyna?? ??wicze?? i wy??
cieczek w terenie s??abo ??niegiem ???ucukrowa-
nym???, a zatem nie na samym pocz??tku zimy,
a 2) nie odwa??a?? si?? na szybsze zjazdy, zanim
nie opanuje si?? sztuki upadania.
Obok nier??wno??ci terenu, najwi??kszym prze??
ciwnikiem narciarza jest zimny wiatr, kt??ry
tak cz??sto hula po g??rach zimowych. ??nieg
sch??ostany przez wiatr, nigdy nie jest dobry
dla narciarza. Pozatem grozi odmro??eniem.
Najlepszem zabezpieczeniem od odmro??enia,
poza nale??yt?? ochron?? uszu przez czapk??, r??k
przez grube i suche r??kawice, n??g za?? przez
odpowiednie, dostatecznie szerokie obuwie ???
jest pokrycie twarzy do???? znaczn?? warstw??
wazeliny, lanoliny, lub innych t??uszcz??w. Im
grani Beskidu w Tatrach.