/00064_0001.djvu

			2 



ENNTK POLSKI 


Nr 165 


Wojewódzka akademia leśników 
i drzewiarzy w 6rybowie 


12 bm. odbyła się w sali kina 
"Biała" w Grybowie wojewódzka 
akademia. pracowników leśnych i 
przemysłu drzewnego z okazji 25- 
lecia PRL, na którą przybyli m. in.: 
I sekretarz KP PZPR w N OW
'm S
- 
czu, poseł na Sejm Alfred Potoczek, 
przewodniczący Prez. PR-
 w I'\ o- 
wym Sączu Kazimierz Węglarski., 
przewodniczący Zarządu Głównego 
Zw. Zaw. Pracowników Leśnictwa i 
Przemysłu Drzewnego w Warsza- 
wie Jan Mondygraf, dyrektor 
Okręgowego Zarządu Lasów Pań- I 
stwo\\
ch w Krakowie - mgr inż. 
\VladY
ław Jurkowski i przec.,tawi- 
ciele nadleśnictw województwa kra- 
kowskiego. 
Akademi
 otworzył I sekretarz KM 
PZPR w Grybowle mgr inż. Zd
i5ła w 
Goleń, po CZ
"1n głos zabrał W. .Turkow- 
ski. Stwierdził on, te 2.5 rocznica na- 
szeg9 nowego bytu pozwala również na 
ocenę i pOdsumowanie dorobku w dzie- 
dzinie gospodarki leśnej. Z wielkim po- 
święceniem i ofiarnością przystąpili leś- 
nicy w eał)-m kraju do odbudowy znisz- 
czonego I zrabowanego przez gkupanta 
majątku leśnego. Swój poważny udział 
w tym: dziele mają- r6wniet le5nlcy kra- 
koW!:cy. Lasy wOJewództwa dały w dą- 
gu 2:1-leda gospodarce krajo..tej bUsko 
20 mln metrów sze
eiennych grubizny. 
Został Odbudowany I powif:ko;zony zapas 
surowea na pniu. osiągając 63 min me- 
t!"ów $uścienl\
"ch drewna, co stawia 
Krakowskie w rZf'dzie najbardziej za- 
sobnych w ten surowiec wo
ewództw. 
PowierzchnIa odnc-"-'I!!!ń wynio
ła 143 
\ a. ulesiGno ponad 20 tys. ha nieużyt- 
;r.ów i słabych gruntów, w wymku cze- 
Jo lesistość regionu osiągnf:ła 27,4 proc. 

reał szkółek leśn:}.ch dla potrzeb la- 
'Ów państwoW).ch t zadrzewień wynosi 
.becnie ponad 5311 ha. 
Realizację dalszych zada.ń 
ospodar- 
"!zych zapewnia należ
"cje pr:z,
'gotowa- 
:!l kadra robotników ł techników les- 
:1ych. która obok codzienn
'ch ooowiąz- 
<ów za
lodowych s30stematycznie pogłę- 
:J!a swoJą wiedzę na szkoleJ'liech specja- 
.istycznych i kursach. W b:eżąc::m roku 
;>rzypada również druga rloniosła r
z- 
,ica. 75-lecie powstania Związku ZaWo- 
jo\Vego Pracowników Leśn
'ch i Pr7e- 
nyslu Drzewnego, który powstał W 1893 


roku na terenie Krakowa I zrzesza w 
chwili obecnej 260 tys. członkow. 
W dalszej ('zt:ścl akademii nastąpił u- 
roczysty akt dekoracji najlepszych i 
najofiarniejszych pracowmków lE''''ni- 
dwa WY!;OklMi odznaczeniami przY7na- 
nyml przez Radf: Państwa. Kr7Y7e K
- 
walerskie Orderu Odrodzenia Polski o- 
trz
!",ah: Tadeusz Szadkowskl - leśni- 
cz:\. Nadleśnictwa Nawojowł'l. Piotr Gó- 
re<"ki - gajowy Nedleś"lctw3 Krzo:>,,;zo- 
wice. Włodzimierz SZepczyński - kie- 
rownik Zespołu Składnic w Now!o'rn Są- 
czu i Andrzej Chmaj - emeryt. b:.-'ly 
pracov,nik OZR Krak6w. P07.a h-m 
wręczono Iti Złotych, 17 Srebrnych 1- 14 
Brązowych Krzyży Zasługi. 


Przywódcy radzieccy zaproszeni 
do złożenia wizyty w Syrii 
MOSKWA (PAP). Leonid Breż- 
niew, Nikołaj Poclgorny i Aleksi
j 
Kosygin rrzyjęH zaproszenie do zło- 
ŻP!1;;:I wi"'yty w Syrii. Prz}'"Vlódców 
radzieckich zaprosił szef państwa 
syr
rjski€go Atasi podczas pobytu 
w Moskwie przed dwoma dniami. 


Zastępca sekretarza stanu USA 
w Moskwie 

IOSKWA (PAP). Agencja TASS 
pooaje, że w sobotę przybył do sto- 
licy ZwiązkI] Radzieckiego zast
pca 
sekretarza stanu USA, Joseph Sisco, 
aby dokonać wymiany poglądów z 
orzedstawicielami radzieckimi na 
problemy interesujące obie strony. 


Na:nowocześniejszy kombinat wełniany 


ŁónZ (PAF). W sobotę odbyło 
s!ę w Tomaszowie Mazmvieckim u- 
:ruch(lmien
e kombinatu weł!1ianego 
"Tomtex" - naj nowocześniejszego 
i jednego z nah l ..iększ}'ch tego typu 
I zakładów v.- kraju. Nowo wzniesione 
zakłady stanowić będą wraz z 
ZPW im. M. Nowotki jedno Drzed- 
I siębiorstwo i dostarczą ioczni
 
przeszło 6 mln m. tkanin. Zainsta- 
lowano tu najnowocześniejsze ma- 
szyny i urządzenia, produkcji kra- 
jowej i z importu. Wyposażenie 
przędzalni stanowią przędzarki i ze- 


społy zgrz!2blarskie dosta
czone 
przez bielską, "Be
amę". Oddz
ał ten 
jest wi
c swego rOdzaju wiz
.tówką 
polskiego przemysłu maszyn włó- 
kienniczych, którego wyroby cieszą 
się uznaniem na rynkach świato- 
wych. Tkalnia otrzymała krosna 
polskie typu .,Saurer" oraz kroS'1a 
belgijskie, włoskie i z NRD. Na 
ws1croś nowoczesne maszyny zain- 
stalo,,'ano w wykańczalni, dzięki 
czemu tkaniny otrzvmają najbar- 
dziej szlachetne apretury. 


Pentagon przeprowadza doświadczenia 
. z bronią chemiczną 


NOWY JORK (PAP). Jak podaje 
dziennik ,.New York T;mes". Pen- 
tagon prowadzi na trzech poligo- 
nach doświadczenia z bronią chemi_ 
czną. Wynika to z informacji, któ- 
rą Ministerstwo Obrony USA przed- 
stawiło podkomisji Izby Reprezen- 
tantów d/s l.asobów naturaln
"Ch. 
Pentagon po raz pierwszy przy- 


Sztandar dla "Fa bloku u 


(Dokończenie ze stT. 1) 
f'1iespelna rok po wyzwoleniu osiąg- 
nięto tu poziom produkcji z 1"_ 19::t8, 
a w roku ubiegł)-m za!1otm
..ano 7- 
,{rotny wzrost w porówJ;laniu d9 o- 
kresu PQ,...ojennego. - -' 
Piotr Jaroszewicz nawiazując do 
Ichwał V Zjazdu Partii i II Plr:-n:,m 
KC stwiedzil, że wciela)ącPje w Ż}._- 
::ie ograniczamy '\.yystęp:..!ją:e nad- 
mierne rozproszen:e frontu inwest:-.- 
cyjnego. powodujące zamraźan!e 
wielomiliardo
rych sum. B
dziE'my 
dążyć do szybszego realizowaI"ia i 


w 
T£L£GRAFleZ.NY.M \ 
. .' 
 - . - -
/;l.:vł-Ó.C;
 


z l:AGR.I\SICY 


(p) W ZWIĄZKU R "-DZIECKIM pn:e- 
b
.wa partyjno-n;ąGowa delegacja KRD 
p04 przewodnit:twem pre
iera Willy 
Stopha. W sobotę goście niemieccy ba- 
wili w Ki
owie. 
RUMUNIA '9<.yrata poparde dla propo- 
zycji rz
du Finlar.!łii w spra.wie prze- 
prowadzen
a konferencji europe;skiej w 
tym kraju. jeśli irmi jej uczestnicy r6w- 
nież wyrażą na to zgodę. 
N A ZAPROSZESIE prez3.denta Bume- 
dien.a w najbiitszym miesiącu złoty w 
Algierii \Viryt
 król Ma.oka 1-:2.53n II. 
WICEPREZYDEST Kenii, Daniel Mol 
ośwl2.Clr:zył. te zabo
stwo m:nistra plano- 
wania i rozwoju gospodarczego Thomasa 
lolboya było z góry ukartowane I stano- 
wiło czdł: zakrojonego na szeroką skałę 
planu mającego na celu obalenie rZijrtu. 
DO WASZYXGTOSU uda się dziś mi- 
nister spr2W zagr.:'l
icznych Hiszpar.ii. 
Ferna.ndo Castlella. Przeprowadzi on roz- 
mowy z amerykańskim !!ekretarzem sta- 
nu W. Rogersem na temat współpracy go- 
5podarczej, kulturalnej I ".-ojskowej mi
- 
d:r:
' obu krajami. 
W GENEWIE zmarł nagle w wieku 5ft 
lat .Jan Gunnar Lindstroem dyrektnr 
Biura Informacyjnego ONZ w genew- 
skim Palacu Narodów. 
ADRIAN DOYLE, s:,'n słynnego pisarza. 
twórcy rostacl Sherlocka Holmesa.- 
Arthura Conan Doyle'a postan:)wił 5':1=-Z",- 
dać 2000 list6w rod7innych w Stanach 
Zjednoczon).ch. Prz
"puszc!!;a 1"". te uzy- 
ska za nie rJkoło pół miliona dola rów. 
W FABRYCE produkującej granaty 
przcciv.,.pancerne w Dragan C"J"RF) ek5'- 
plodowal pocisk zabi
ając dwie zatrud- 
nione tam kobiety, a 3 ran1ąc. 
Z KRAJU 


W SOBOTĘ obradowało w WarsP.awie. 
pod prze"'.odnictwem Zdzis
av.."a Kurnw- 
skiego - przewodniczącego ZG, plenum 
Zarządu Głównego Zwhlzku Młc-dzleży 
WiejSkIej. na którym omowiono projekt 
uchwały na zbliżający się 1\. krajowy 
zjazd tej organi2acji. 
MIŁYCH GOSCI podejmowała ostatnio 
siostrzenica wielki
go }:"isarza Jana K"i- 
sprowlcza - Bnbara Swieret. Byli ni- 
mI człoJ'lkowie X Oruzyny ZHP z Zakn- 
pa:-.ego no
zącej Imię tw6rcy ..Ksie;:gi 
ubogich'.. H..rcc .... 0(%','. ;er'7iI: dOG! £0- 
dz.1nn)' Kasprowi(:a.& we ..
 Sz.)'wbQcz.c. 


oddawani3 do użytku inwestycji 
rozpoczęt).ch. a dopiero pot
m roz- 
poczynać nowe: zasadnicze znacze- 
nie mają wprowadzane zmiany w 
systę

e plan0wani$ł.i zarządzania 
gospcdarką. Opraco>\ ywany obecnie 
projekt planu na prz
'szłą 5-tatkę 
pO'\\"Si-aje PO: raz p:erwszy przy za- 
stosowaniu nowj'ch m
tcd wyzwa- 
lających szeroką inicjahu-ę !DO- 
łt>czną. W
-rna
a to od akt:rwu 
.os- 
Dodarczego i spcle-C'?:nf'go prz!'dsię- 
biorstw i C'al:-'ch 7.ałó2: \\-nikE...\rego 
spojrzenia na poto:nchł proclukc
'j- 
ny, na tk\":ące w nim rezc!....
"y i ich 

"?korzy
tan:!:'. na D:Jziom technicz- 
ny p,odukcji i moż!:wości u7
.s;ra..ia 
optYMaln
:ch efektów przy naj- I 
mniejszych kosztach. 
Po v,,"reczeniu szfal"'d?ru piz
d- 
sławicielom załogi za zdob;t.ci
 przez 
nią pierwszf'go miejsca 
r ub

gło- 
rcczn
rm ""s?ółza,,'odnich,,'ie pracy 
wic!"tJrn::es R
dy M:n!s!rów udeko- 
rował K!'zvżrtmi K
'\.'.a!('!'skim
 Or- 
de!''.! Od:'f'dz"'nia Pols'd nadanymi 
przez Radę Pa:1sh'.-a p
a{'ł"!.,"n;ków 
7
kładu: J'o.ntr>ni€''!o v''''aliczka, Józe- 
f
 Ha id
. Pa".-ła D
1rp. Hermana Pa- 
j;"
2. .B!"-(mi::ł"',"a K01'ha
a, Sta!1lsła- 
wa :\::1ł

a, W?le!1tego Sk:"}rups
ie- 

o. S
efam' Borów';;:ę i Fomana 
Sie..'--!'1i
k
. Tr
". osoby otrzymały 
Złote Kn:\"Że Zasługi. a 11 Srebrne. 
Na zakm".cz""'1ie ze},rani uchwalili 
tr':::st I1stu do I sekretarza KC PZPR 
\'.112d:.-sława Gomułki. zape\vniajac 
go. że zdoł"'ycie !Sztandaru bĘ'rhie dla 
zało
i Fablnku b-':Idź('pm do jak naj- 
lepszej re!'łl:zacji lP" pałistwo bońskIE 
-ypłacUo 
w o
atnich 28 latach 240 miUonów m!i- 
rek jako wyrównanie wstecz rent 1735 
b. cz01o
rym repre,.entantom T'eżin
u hi- 
tlero'''skiego. Każdy 7. nich otrzymał 
średnio 14ft t
-sięcy marek. 
B
.ły marnałek Wehrmachłu Mi 1 ch 
zainkasował :go tysięcy marek. 7.aŚ unie- 
winniony ostatnio skandalicznym wer- 
dyktem sądu zachodnioberHń5kiego 
..krwawy !"
d7ia" spec
alnego trybunału 
hiHerow$klego Reh
e otrz
.mał :!iO ł:r:;:
- 
cy marek. 18 b. w:rsokich 
ficerów 
W
hrrr>achtu poza rentami otrzymało 
tytu
em "ocszkodowan" łącznie 2.342.0fł0 
tysięcy marek. 


Komunikat Krakowsk;ego 
Chóru Akademickiego 


Krakowski Chór Akademit"ki zawiada_ 
mia, te w dn. 15-16 li:;:te>pada br. odbędą 
si
 uroaystoś<=i jUbileuszu 
lecia ch6- 
ru, W związku z tym prMi !Sic: ","szyn- 
}rlch by4
ch członków chóru 111
ademk- 
kiego o z!!łcszenie uczestnictwa na a- 
c1res: mgr Lesław Przozow"i. Krak6w. 

 
ł
"'łu:kie&Q Mfl. 


znał, że doświadczenia z gazami 
trującymi prowadzone były jeszcze 
na dwóch poligonach, poza poligo- 
n
m w Dag\\").. gdzie w ub:egłym 
roku w wyniku takich doświadczeń 
l
i&lę-łc ck,:,ło 6 tys. f'wif'c. Pol:
on:v 
te znajdują si
 w E.dgewood, w 00- 
ległości 25 mil od Bal
imore i w 
porcie Macclellan w stanie Alaba- 
ma, gdzie od k,,,.ietnia do czerwca 
br. przeprowadzono ponad sto do- 

wiadczeń z różnymi gazami trują- 
cymi. Do paźd
jernika br. pla- 
nuje się przeprowadzenie jeszcze 
kilkuset tego rodzaju prób. 


Zachmurzenie zmienne 


'Uyz baryczny zn
rl Za- 
.ł. 
oki Biskajskiej 

ęga 
swym klinem nad Euro- 
p( Srodkową I Skandynćl- 
wu
, PQgłe;:b
ający SIę o- 
środek niżowy znad l\.l[orza 
CZarne
o przemieszcza się 
na północny-.....schód. Kra- 
kowskie Biuro Prognoz 
przewiduje na dziś: Za- 
. chmurzenie zmienne, w 
lJ. VII I'" r. górach przeważnie duże, 
okrf'sami p r ze10tne [lra
y 
deszczu. Nadal skłonność do burz. Tem- 
peratu-a n<1j.....y"'"sza dniem or\ 15 stopni 
na Podhalu do 20 na pozostałym obsza- 



 


£:<'., 


000< 


:.. 
 


:. ::
 


-
 


.j 


." .-).. 


.. 
. ...1.:." ......; ....:... 


ne. I\ajnizsza w nocy odpowle
nlo od 
5 do IIJ st. "'ysoko w górat"h w granicach 
od 4 st. w dzień do 8 w nocy. Wiatry u- 
miarko
.ćlne. miejscami silne j por)<.wi- 
5te z kierunków pOłnocnych. 
TEMPł::RAT1JRY !: 12. VI( god
 13: 
Kraków l Racibórz 19 
t.. Katowice 17. 
Tarnów 20. Bielsko 16, Zakopane 12, Ha- 
la Gąsienicowa 5. Kaspro.....y Wierch 2, 
Nowy Sącz II, MU!łzyna 1
, Szczecin li, 
Ustka 17 Gdańsk 18. Olsztyn 17. Biały- 
stok 19 ,",
arszawa 20, Poznan 19. Wro- 
cław u; Snieżka 4, Kłodzko 17. ZamoSĆ 
Iti, Lublin 1!ł. Rzeszów 19. Lesko 16, 6u- 
'Wałki 17. 
Slońce wzeszło dziś o godz. 3.45, zaJ- 
dzie o 19.45. W poniedziałek słońce wzej- 
dzie o 3.4
, a zajdzie o 19.44. (k) 



 


o' 
 


" 
'" . 


:t
.: 


._;'
o; 


..-:t' 0..0;' 


W MoskwIe przebywa Sopbla Loren, która 
a gł6wną rolę 'VJ' nakręcanym tam 
filmie VittoTia de Siki ..
łonrr7nik'" "'ia 7djt:ciu: 
. 10-""1 ("'ruga z lewej) na 
placu Czen
.-oDym podczas pracy sad pie rwszymi scenami filmu. 
CAF - telefoto 


Delegacja Urzędu Rady Ministróvl WRL 
l 
I 
I 
I 
i 


(Dokończenie ze str. 1) 
. . 
rzystat. W czasie tute;s::ego apotk.anill 
Izczegótn;e zainteresowała nas praca ko- 
mis;l rady, ItlJiadczqca o szerokie; de- 
mokraty::ac;i życia. Na uznanie zaslu- 
gu,e też fakt, Że kierotl'niczl:t rola rad 
wyższego Bzczebta przeJawia 
ię ?tle fI/t- 
ko Ul nadzorze, ale również w pomoql 
instruktażowe;. 


Przed lotem 


na 


Księżyc 


(Dokończenie Ze str. 1) 
po
...i
rzchni na.t':lralDego. satf1ity 
Ziemi, on będzie -ich ocz	
			
 /00065_0001.djvu 
		
			Nr 165 


AdalJl Hollanek 


Carmell, gie,,?ont 
czy sport? 


U ważll się c-zęsto, że med,. cyna -: nall- 
ka stara. jak i....i:J.t - nie robi "T- 
starczających postępów. że pOZ:OJitaje w 
tyle- u wieloma inn
-n\i, znac-znie młod- 
II Z '-ł'I\ i dziedzinami wiedzy ludzkiej. a 
jut wprost' ienująeo ustł:puje tf'chnic:e 
- z".laszcza takim jE'j najrnłodsz)'nl la- 
'()r
slom, jak np. kosmonautyka. Nie 
motem,.. upor.::e 5i-: ze z:\\').kl,. ID katarem, 
a równ()cz('ś
ie za kilka dni będziemy 
mogli ohser",owat I
rlo...anie c:rło....ieka 
na Księż}'cu, opis}'wane Jes7cze kilka lat 
ternu jako 5up
r('ud w po""iesciach łan- 
ta.st"'cznvch. Sawiasenl mówiąc. jest rze- 
czą . par
doksalną. że zwykły katar po- 
:.rali zatrnt lot ",iędz) planetarny, na- 
&-ażając przy t,.'m kosmonautów na 
Śmif'rtelne niehezpieczenstwo. A więc 
huzJ.a na med}-cvnę, na jej doh cb("zas('ł- 
we. mizerne w nln:en1ar-i'!l wieiu (pOLa 
chirurgią) zdob}Tze. Mówi się jps"'cze 
także, szukając iT6deł tego stanu rze- 
czy, (I nierównomierności bodfc6w roz- 
wojowJ'ch poszczeg611'}.ch «.:1ł-:zi nauki. 
Te, dotyczące zdro\\ ia ludzkie.!!:o, maj
 
byt słabiej popierane od technic-znycb. 
Ile w tym. prawdy. a ile poboin).ch Ż).- 
czeń'! 


c.By tpchnika istotnie bie
a S%y1)cif>j 
nit medvc"'na? Pierwsze IIzczepienia o- 
chronne . 5
 znacznie wczE-śnie j
2:e woii: 
pienlJ'sza podróż stepbpf'socowskiej lo. 
komoh'W'Y (Edward .JenneJ' dokonał 
szczepienia przeciw czarnej ospie w ro- 
ku 1796. StepbensoD skonstruo

iał loko- 
mMJ"w,: paro".a w UlU) odkrycia Pa- 
steura wypr;r;edzają znacznie budowe 
pierwszfgo samochodu. pierwsza opera- 
c-ja przesz('z-epienia serca wykona1U zo- 
Itala wczpsniej nii pierwszy lot kosmicz- 
ny z 11\dowaniem na Ksi-:życu, Mołna 
byf niemal pewnym, je Wynalezienie 
skutec"Zn
-ch środków przeciwrakoWYCh 
nastąpi znacznie prędzeJ niż opanowanie 
całego systemu międzyplanetarnegn. 
.Jest jeszcze jeden czynnik. który ftale- 
żałoby bra
 pod uwagę przy tych 1'0%'\\3- 
żaniacb: łatwiej Inimo wszYltko badae 
I ulepszać to, co przez Dali zostalo wy_ 
myślone i zbudowane, nii badać i ulep- 
szać siebie samych. 
Nie wymyśJiJiśrny J!ił"bif', ani nte skoD- 
struowaJi - jesteśmy wynikiem, tr
.3.- 
Jącycb od wielu milionów lat, procesów 
ewolucyjnych w prz)"rodzie; nasze sa. 
maszyny i urządzenia liczą sobie na og6ł 
nie wi
ej nii kilkadziesiąt lat. Stąd m. 
in. rMniea w trudnościach po
nania, I 
jt'S'Zcu jedno: aby cokolwiek doklad- 
nie prz;ebada
. tneba D1ief najpiel'W od- 
powiedni=\ apaTaturę. Sam pom
ł ba- 
dań to tylko jedno ogniwo twórczości 
r..aukoweJ, Np. badania nad działaniem 
rikotyny na czynności serca i krążenie 
krwi, zapocz:ątkowane przez Grave'3 
Jeszeze w połowie ubie!;'łego wieku, do- 
piero ohecuie - dzięki opracowaniu od- 
powiedniej metodyki i aparatury 
wcbodzą w decYdujące stadium. - 
M6wiąc Ję-rYkiem potocznym (kt6ry 
często brzmi bardziej po lUdzku nii mo- 
wa. naukowa, choć wielu nazwie KO u- 
p rMZC2:0nym), dopiero teraz medycyna 
może stwierdzit nie tylko to, IC'ZY I w 
Jaki sposób używki. z nikotyną na tte1e, 

ziałaJą na nasze serca... lecz r6wnl
't. co 
jest mniej niezdrowe - palenie carme_ 
nów, giewontów czy sport6w,:, Pierwsz. 
w kraju wstępne odpowiedzi na tak po- 
sta wione p
.ta nia wvszły z Katedry i Za- 
kładu Fizjologii A
J w Krakowie. a sfor- 
mułoWał je docent Wincenty Wcisło z. 
swoim zespołem. Doświadczenia na II 
działaniem lC'Zystej nikot,..n,.. i dymu pa- I 
pier050wes:o pTTeproftad70no, ocz).wiś_ 
cie, na zwi
rz-:tach, stcsując cały, ja1cie I ; 
skomplikowany wlasny s,'I;t.em bezpo_ 
jredniego mierzerua P
aC'y- serca, prz(.'- 
płJ,wu wieńcowel;o krwi (tego, co odży- 
wia ser
) i 
azowej przemiany materii ł 
mięłni sercowych. I ctrl: się okazało'! I 
Natyc:hmiart po wsłrzvknięł'iu daWId I 
czystej nlkotywy ..ułyteC::En.a praca wy- f 
konywana 'Przl'z serce obniiaJa się o łI 
do 50 proc. R6wno
:reśr..ie IJ13lał prze- 
pływ wie'ńcoW'y o 15-!Q proc. ZuŻvwając 
tę samą ilość tlenu, seTce wykonywało 
o 50 proc. mniejsn, pracę u7}"tec:zną". A 
w kilkadziesiąt sekund 116ini"j pocZyna- 
ło się dział WTę("z pneciwnie - serce 
:pracowało :r; nadmierną., r;waltown
 ener- 
gIą, dla której 'Wytworzenia n;Ybko za- 
czynało brakowal paliwa. WYstępowa_ 
ło nie
otlel1ienie i inne zahu"
nłą nor- 
małn
'ch 

r4"owych czynności. Stl\d jnt 
krok do chorohy. Podobnie, tylko ml'lieJ 
ostro, reaguje 
erce na .....d}.ehiwaoie dy- 
lnu z papieros6w. A na rea.kej-: wP!ywa 
nIe tyłko wrażliwnśt istoty wdychującej 
ten dym, lecz ró\\ nież jakośc i ilość spa- 
lanego t}o-toniu. 
I tak: tytoń eaPmen6w działał ,,'a bo. 

iewont6w średnio. a mot"nych kubań- 
8kieb Re1C bard70 silnie. I teraz uwaKa. 
Jeszcze cy-tat: .,7. porbwnawc-zel!to ze.ta- 
wienia efpktów krążeniowych palenia ty- 
toniu. pOda""ania kOleiny lub alkoholu 
Wynika, fe wdychanie dymu z t).tonlu 
jest czynnikiem na}lIilniej działającym". 
Jedna wit;c pociecha dla palac%V to fakt. 
te do trucizn orgar.izm się prz
 zwycu- 
Ja, no I te pal
c papierosy z filtrem o- 
slabialJ'ly nieco zjadliwośf nikotyn... 
..Tak. filtry trochę mogą nam pomóc" 
- p01l\.iada kier01l\.nik zespołu, kt6ry 
przez:rowadT:<.ł te hadania. urn zreszt:ił 
me ty«ajac: w 
K61e papieros6w. 


WakacJe, to okazja do zerwania . nA- 
łogiem - tak cbdalem zakońrzyf ten 
feneton, mądrze, dvdaklycznip, wskaz
- 
jąc, ii teraz latwiej było by to 
C'ZYn1e, 
bo p(lwletrze, bo słonce, h.. plaz:a. Ale 
lato tegoroczne płata przykre ri
te. a I 
natnra ludzka jest ogromnie przekorna, 
trudna do opanowania. .Jak tn więc kry- 
"'kowa
 uczonych w medycynie, te 

ie nad
źają za tecbnika. t.e tec!tni: 
ka wyprzedza wiedz4: o człowIeku. 
5h 
k::!.idY z nas ma sarn w soa.ie, lam dla 
.iebie prÓbk4: kłopot6w . ule1)uaD1em 
\\lasDej natury! 


Andnej Szczęsny Nartowski 


istoryk - w zależno
ci 
od . przy jętej metody 
warsztatu badawczeJ!o 
rozporządza dU1:.ą 
swobodą sięgania w od- 
ległą nieraz przeszłość. 
bv ustalić - mniej lub bardz:ej u- 
mowny - początek zja\visk. które 
dopiero późnipj miały bądź to wy- 
stąpić w ogóle, bąd
 spo
ęgt)wać 
swo
e dotychczasowe zn:tczenie. Po- 
dob
ie i .w tym wypadku: proces 
kształtowania się socjalistycznej 
państwowości polskiej to długie pa- 
smo faktów i w
.darzeń. łańcu
h 
przycz:yn determinują
ych skutki - 
i jakkolwiek ich pierv...szy m,1,,"0(, 
przedostał się na sz.erszą widownię 
polityczną dopiero w pamiętn
'ch 
dniach lipca 1944 - to przecież. w 
mo
m przekonaniu. mechanizm his- 
torycznych przeobrażeń działał już 
znacznie wcze
niej, uruchomiony we 
'9o
rześniu 1939 upadkiem II Rzeczy- 
pospolitej. 


KLĘSKA I POCZĄTEK 
NOWYCH PROCESOW 


KIcska '\\"Tześnio-wa jest częstym 
punkiem odniesienia w re.zważa- 
niach nad najnowszą hi
torią Po!- 
ł ski. Z pers
k

"\,-.y minionych lat 
I trzydziestu można jednak postawie 
te;ę. że całokształt konsekwencji 
I Września nie został jeszcze przemv- 
ślany przez nas do końca. Wrzesień 
- to nie tylko przejściowa utrata 
niepodległości p
ństwowe} .oznacza- 
! 
aca koszmar hitlerowskiej okupa- 
cji i niewypowiedziany ogrom mar- 
tyrologii narodu; to także złożona 
gama historycznych następstw. 
wśród których implikacje czysto 
polityczne grały zapewne nie mniej- 
szą rolę niż bezpośrednie konse- 
kwencje militarne. 
Wrzesień - to przegrana kampa- 
nia, ale tylko kampania; to jeden 
z wielu epizodów historii, jakie w 
sumie kształtują mozaikę obrazu 
drugiej wojny światowej - wojny 
w ostatecznym rozrachu.nku nieza- 
przeczalnie zwycięskiej; to wpraw- 
dzie klęska. ale walka zbrojna toczy 
się przecież nadal, coraz szersze za- 
taczając kręgi i wciągając w kon- 
spiracyjńe podziemie całe nieomal 
społeczeństwo. Wrzesień - to także 
początek procesu. który oznacza za- 
sadnicze i tr'iiJo-ałe przewartościowa- 
nie dotychczasowych koncepcji 
kształtu Polski i jej miejsca w śv:ie- 
cie: to przyjęcie tragicznych do- 
świadczeń historii za punkt wyjścia 
dla nowych programów; to zaczątek 
nowej szkoły politycznego myślenia 
Polaków. 
Jak każde wielkie przeobrażenie 
ł;;istoryczne, tak i przełom ten nie 
dokonał się od razu. W oHiczu klę- 
ski orad!a przesłaniająca rzeczywis- 
tość pclit
.cz;}ą kurt'-na złudzeń o 
Pol!'ce mocarstv<.o\vej i silnej, o go- 
towości do prowadzenia skutecznej 
walki zbrojnej nawet na dwa fron- 
tv. o możliwości nieIiczenia się ze 
Wschodem i o Ś"-łlietych zobowiąza- 
niach sojusznkzych- Za
hodu. Rzecz 
w tym że te złudzen:a to nie tylko 
fra;'es
 sanacyjnej propagandy. ale 
nieje-dnokrotnie i dogmaty. zakorze- 
nione głeboko w P0!it
rcznej świa- 
domości (czy raczej: nieświadomoś- 
ci) społeczeństwa. 


Jan Adamczewski 


DZTENNIK' POLSIO 



 


POTRZEBA RADYKALNEJ 
KONCEPCJI 


Otóż upadek tych rozpowszech- 
nionvch szeroko mitów i urojonych 
auto
ytetów - chociaż w
k8zywał 
w perspektywie na konieczność wy- 
pracowania nowych. trwalszych tym 
razem rozwiązań, to w bezpośred- 
niej konsekwencji postawił naród 
wobec pustki ideo\.
lej i .kryz
:su po: 
litvczner:ro zaufania. NIe mogl te] 
pu.stki z
pełnić i zaufania przywró- 
cić program polskiego Lond
nu. 
skoro tyleż w nim było znamlen- 
nV'ch niedomówień, ile jawnej kO!1- 
t):nuacji skompromitm.vanych j
ż 
przez historię wzorów, \Vprawd.l1e 
enigmatyczne koncepcje gen. Wła- 
dysława Sikorskiego. a także sama 
postać charyzmatycznego przyw
d- 
cy emigracji. za\.,,-ierały jes7cze WIe- 
le elementów niewątpliwie popu- 
larnych w okupou?anym kraju. lecz 
polityka nawet najbliższych jego 
współpracowników, jak i następców, 
nie potrafiła już w sposób be

: 
średni i zdec)'dowanv przemoWIc 
do wyobraźni społeczeństwa. 
Tutaj potrzeba było koncepcji ra- 
dvkalnie nowej, opartej na trzeź- 
,,,:vm kalkulo",.anym realizmie, zgo- 
d
ej' z długofalow)'mi interesami 
narodu. Bankructwo zasadniczej li- 
nii polityki zagranicznej. II Rz.ecz
:- 
pospolitej wykazało bowiem mezb!- 
cie. że właśnie od normalizacji sto- 
sunków mędzynarodowych w Euro- 
uie środkowo-wschodniej zależeć bę- 
dzie nie tylko przyszły kształt us- 
trojowy Polski. ale sama jej pań- 
stwowość w ogóle. 
Pragnienie tej państwowości. po- 
wszechne wówczas bardziej niż kie- 
dykoh.viek przedtem, wyraziło się w 
całokształcie niepodległościowych 
dążeń narodu. I chociaż ......1:edy - 
na. wojennym zakręcie historii - z 
pewnością jeszc7e nie wszyscy u- 
świadamiali sobie ten integralny 
związek pomiędzy samą możliwoś- 
cią odrodzenia i rozwoju Polski a 
kształtem drogi. jaką obierze ona na 
arenie stosunków międzynarodo- 
wych - przecież w okresie okupacji 
i powszechnej walki zbroj:1ej z na- 
jeźdźcą nie istniała już dla narodu 
polskiego, ani też prz",z n;kogo z_ 
Polak0\v "nie była p-oważnie d
'skuto- 
wana jakakolwiek alternatywa prócz 
niepodległego bytu państwowego. 


SPOR O PRZVSZŁOŚC: 


Nauczmy się przeto' odr-5żniać 
dwa zjawiska: \v latach drug:ej \1.'01- 
ny światowej nie społeczeńst."l.vo pol- 
skie jest politycznie zróżnico..o;'ane, 
skoro rzec7ywista jednoś
 narodo"ra 
Polaków jawi się niezaprzeczalnie 
już wiosną 1939; zróżnicowana p
- 
lit}-cznie była przede \1!szystkim 
konspiracja. której przechdegłe u- 

rupowania kierownicze prezentu- 
ją odmienne programy nie tyle sa- 
mej wa]ki zbrojnej z okupantem - 
ile walki tej politycznych celów. I 
nie zawę7ajmy tych sporów do kwe- 
stii 
mosobu wyzwolenia Polski. sko- 
ro zał.::res ich-bYł w praktyce nie- 
porównywalnie szerszy, obf'jmujnc 
przeciwstawne wizje powojennej 
przyszłości kraju. 
Spór o tę przys7.łość to walka sta- 
rego z nowym. Przyjęcie koncepcji 
polityki zagranicznej, jaką prezen- 


Na kopernikowskim szlaku 


\ l. sali klubowej fromborskiego 
y y Domu Kultury (nazwa trochę 
na "W'yrOS't) trwa spotkanie 
cz}onków klubu pUblicystów kultu- 
ralnych z miej.-scowymi działaczami. 
500 rocznica urodzin Mikołaia Ko- 
pernika (19. II. 1473 r.) zbliża się 
coraz szybciej, Ten d....iennikarski re- 
konesans jest czymś w rodzaju lu- 
stracji: jak Olsztyńskie przygo'towu:" 
je się do tej rocznicy? 
Frombork liczy dok1adnie 1648 
mieszkańców i mimo że ma pelne 
prawa miejskie {od 1310 rJ, jest bie- 
dnym, zapomnian.ym mias!
zkieł'!1' 
Kopernik s
dził na Warmu prawie 
40 lat życia. Tutaj dokonał swego 
w
ekopomnego odkrycia. Ile jest ono 
w
rte dla Fromborka dzisiaj? Tylko 
parę milionów zł?tych, które zakty- 
wizowałyby to mIastecz.ko. uporząd- 
kowały je i uczyn
ły g

ym wspo- 
mnienia oKopermku. Coz to m.aczy 
parę milionów? . 
Mer Lucjan Czabiel (WG,Jew6dzk.1 kon- 
.erwator
. po omówieniu stanu bleł...ee- 
&8 
uro..aaJ'cJl. aabytkó.... ... ąOI'- 


ezywe pytania dziennikarzy odnośnie ka- 
-.ału. niechętnie składa WYjaśnienia: 
- Kanał istnial od niepamiętnych cza- 
a6w. ZbndoW3ny został w XIV "Wieku. 
Długośf: , km. 
a rzece Baudzie był jaz. 
Spiętrzona woda łipływała do From- 
borka. U stóp wzgórza wznosi się wie- 
ta wodna, w kt6rej specjalne urządzenia 
tł
zvly wodę na katedralny dziedziniec. 
Kanał spełniał przez wieki funkcj-: sa- 
nitarną, dostarczał wody pitnej. zabez- 
pieczal przed po:tarami. meliorował oko- 
liczne ląki. .Jeszcze kilkanalił'-ie lat temu 
byl cZfnny. Bardzo ciekaWY zabytek 
sztuki inżynieryjne!. 
To jedna strona medalu. A. drop' 
Wziąłem na bok dr Witolda Oprawko lIC 
miejscowego sanatorium. 
- Co ioneł!;"o czuje lekarz, r;d,. komu' 
wyjmuje oko, a zupełnie co innego, r::;dy 
jemu wyjmuj
! Dla konserwatora kanał 
jest ....artościowym zab}o.tkiem. a dla nas 
cuchnącym &ciekiem pełnym zarazy i 
SZczurów. Inaczej pachnie kanał, jak się 
pl'%}.jdzie raz w roku, a zupełnie inaC%ej 
cuchnie, gdy się nad nim mieszka 
y 
rok. 
Podobnie jest :t z.abytkamL Wzgó- 
r.re fromborskie zostało zaliczone do 
najwyższej m1e:dzynarodowej klasy 


towała P01ska Partia Robotnicza i 
uformowana wokoł niej koalicja po- 
stępou'ych sił politycznych podzie- 
mia oznaczać miało gruntowny 
prz
łom w tradycyjnym rozumieniu 
idei pańshvowości polskiej w ogóle. 
Zateł"Il program, wypracowany w 
myśli i Vi prakt.yce polityczne.; PPR. 
iak żaden inny wzburz
'ł politycz- 
ne namiętnosci. Wizja Polski w et- 
nograficznych granicach bez g
rb
 
narodowych mniejszości. zespoloneJ 
nierozerwalnym i ścisłym sojusze:-n 
ze Związkiem Radzieckim. realizu- 
jącej w swojej polityce zagranicznej 
zasadv proletariackiego internacjo- 
naiiz
u - v:ymag:ała przez\."\--ycię- 
żenia nie tylko odwiecznych nawy- 
ków myślowych społeczeństwa, a!e i 
głębi narodowych resentymentow; 
wymagała reorientacji zasadniczych 
założeń społecznego nurtu myśli po- 
litycznej. 
Program ten drogę do po
-szech- 
nej akC'eptacji społecznej torow::łł 
sobie żmudnie i powoli. hartO\"any 
w ogniu gorących polemik. Ale 0- 
kazal się w przyszłości jednym z 
podstawowych czynników politycz- 
nej konsolidacji społeczeństwa. 2dy 
po zwycięskie i wojnie. na Z{!lisz- 
czach i ruinach, przyszło mobili w- 
wać narodowy "'i\.-.".siłek na rzecz 
powszechnej 
dbud
wy kra
u i u- 
mocnienia w polskości odzyskanych 
Ziem Zachodnich i Północnych. Wy- 
trzymał próbę burzli"vego czasu i w 
historycznym rozrachunku sprawy 
ów właśnie program odniósł zdec
- 
dowane zv;ydęstwo - a z perspek- 
tyv..--y przemyśleń i dośw1adczeń 
ćwierĆ"..,"iecza wyraźnie widać. iż po- 
za tą a1ternaty
.ą jakiekolwiek in- 
ne rozwiazani
 oznaczałobv dla na- 
rodu polskiego rezultat o charakte- 
rze jednoznacznie ujemnym. 


KSZTAŁT 
PAŃSTWOWEGO BYTU 


A przecież potrzeba było odwagi, 
śmiałej 
-yobraźni i szerokich hory- 
zontó
" politycznego myślenia, ab
r 
ponad krajem spo".vitym w katakliz- 
mie wojny, bohaterskim - ale przez 
długi okres czasu osamotn!on"m.w 
konflikcie. ujrzeć przyszłą Pnlsl,ę 
.Niepcdległą i dać jasne. kon
trt.1k
 
tywne i rzeczowe propozycje kS7tał- 
tu jej państwowego bytu oraz no..ve 
koncepcje polityki zagranicznej - 
przezwycieżając przy tym zadaw- 
nione i późniejsze uprzedzenia. 
W tym kontekście nabierają szcze- 
gólnego znaczenia jakże starannie 
wyważone sformułowania, za"?arte 
w Tezach Komitetu Centralnego 
PZPR na V Zjazd Partii: 


.....ani w okresie walki zbrojne i z 
okupantem. ani nazajutrz po ......y- 
zwoleniu. Cdy PPR na czele obozu 
demokracji obejmowała władze w 
kraju - nie miała ona je
zc"Ze 7;ł 
sobą świadomego poparcia 1I\'iększo- 
ści narodu. Lecz: choć part:a hyła 
wówczas w mniejs7o
c;, to jedndk 
miała historyc7na racj
. reprezentt)_ 
wala rzeczywiste int('r
sy pol!'"kiej 
klasy robotniczej. a zarazem intere- 
sy całego narodu..." 
To świadome poparcie więks
ości 
narodu mogła partia uzyskać pr7e- 
de wszvstkim dla reprezentow
mej 
przez siebie - i przez liczne postę- 


,,0"._ a więc do tej samej. co nasz 
\Vawel. Ale co 7. tego mają m!ej- 
scowi?! A do jakiej grupy zabytków 
zaliczyć nal
ży stare domy pozba- 
wione powietrza. słońca. wody. ka- 
nalizacji? Za to pełne wilgoci i grzy- 
ba. Dlate
o też miejscowi działacze 
chcą widzieć zabytki w nowoczesnej 
oprawie. Chcą we Fromborku mie
 
miejsce pracy, szkołę, restauracj
. 
O czyste niebo 
Jak dotąd, niebo nad fromborskim 
"'.7górzem jest chyba najc.zystsze w 
Polsce. Żadnych kominów, pyłów. 
dymowo Oczywiście. na razie. Kate- 
d
ę, jak i wszystkie budynki wzgó- 
na. trzeba bylo ogrzać, inaczej 
grzyb szybko dokonczyłby dzieła 
zniszczenia. Akurat kończy s
ę re- 
staurację biskupiego pałacu (trochę 
gotyku - trochę neogotyku), w kto- 
rego podziem
ach konserwator chy- 
trze ukrył kotłowni
. Sam komin 
został tak zamaskowany w kalenicy, 
że diabeł by go nie znalazł, Ale co 
będz.ie. gdy w kotłowni zaczn
e się 
palić"? Kłęby dymu wnet doprowa- 
dzą do XX-wiecznego stanu gotyc- 
ckie lico katedry, a dziedziniec za- 
brudzą dziesiątki ton w
gla. Kon- 
serwator chciał tu zasłosować kotły 
ooalane maz\J.tem. Niestety. z..iedno- 


I 


Polityka lagraniana PRL 


. 


powe odłamy. społec
e
stw
 - no: 
wej koncepcjI polskIeJ pohty.ki 
a 
granicznej. Naród dobrze pOJął ln- 
teresy własnej racji stanu. 
Racja stanu nie jest żadnym a.r- 
gumentem w polemice czy w 
ys
u- 
sji z narodem. Racja stanu me Jest 
żadnym argumentem wobec narodu. 
Racja stanu może być tylko argu- 
mentem samego narodu, bo naród 
zawsze świadomy jest najlepiej, do- 
kąd siegają jego najbardzie
 Ż)'W
t- 
ne interesy - i sam naJbardziej 
trafnie ocenić przecież potrafi. co 
w kaźdym ustroju jest pustosłow:e:n 
i złudnym mirażem jedynie. a co 
blaskiem i laurem prawdziwym. 


AUTENTYCZNA JEDNOŚC: 
NARODU 


Pojecie polskiej racji stanu kszta!- 
tuje si
 współcześnie na podstawIe 
nowej. zmienionej w odniesieniu do 
lat międzY'\.I,,-ojennych koncepcji p<: 
litycznej i w oparciu o radykalme 
n
formowane racje ideologiczne. 
Błędny jest pogląd. że to jedynie u- 
s..-tuo.....anie Polski na mapie kont y- 
r;cntu europejskiego narzuca taki.e. 
a nie inne właśnie. kanony po1ity
z- 
ncj konieczności. Naród samodziel- 
n:e podjął od-pO\\"iedzialne decyzje 
co do kształtu wspólczE'snej rzeczy- 
wistości politycznej kraju. określa- 
jąc tym samym jego miejsce w 
ś,"'iecie. Realizacja programu p!'7e- 
oł->rażeń \.\.e"\vnętrznych i polityki 
zagranicznej st.ała się w rezultacie 
fundamentem dla rzeczywistej i 
trwałej jedności całego narodu: iE'd- 
nosci autentycznej. bo nie powsta- 
łe i \V obliczu wewnetrznego zagro- 
że.nia czy też v.idma biologicznej 
zagłady; wynikającej nie z koniun- 
kturalnych. przemijajac
.ch konste- 
lacji politycznych, lecz z konse
 
kwentnej afirmacii skutków whs- 
n"..ch, histor:?cznych decyzji. 
Dla świadomości patriotycznej, 
dla ogólnospołecznej wiezi narodo- 
wej decydujące znaczenie ma ele- 
ment prospektywny: wizja przyszło- 
ści. Naród polski w
.brał socializm 
bvnajmniei nie dlatego. że taki wła- 
śnie ustrój został przezeń - z tych 
czy innych wzgledów - uznany ja- 
ko najkorzys.tnie.jS7Y sposób urn- 
dzenia się na określonej szerokości 
geograficznej. lecz d!atego, ie tylko 
taki ustrój daje persp
ktY'vy przy- 
szłości. W dużej mierze perspekty- 
wy te już osiągnieto: świadczy o 
tV'm odbudowa kraju ze zniszc7.cń 
'
-oiny światowej. rozwój 
ospod::>r- 
ki narodowej i wzrasta
ący udz:ał 
Polski w rozwiązywaniu problemów 
międ.zynarodowych. 
Zatem: inspirowaną przez postę- 
powe siły demokracji reorientacja 
narodowej myśli polit
.cznej ukształ- 
towała współcześnie nową ideę pań- 
stwowości. wvznacza iac zarazem 
mieisce Polski -na are
i<.:' światowej. 
lI-'tie".;sce nie h"Hec w znac7eniu geo- 
po1itycznym: 
d Bałh'ku do Karpat, 
cd Odry do Bugu: mieisce - przede 
w
zvstkim - w sensie określenia 
charakteru dział:1]nośd po1ityczn
j 
J-::rCl iu w ramach i w interesie świa- 
to\v"ej ,.."spólnoty państw socialisty- 
cznych - dzjał<,lno
ci na rzecz po- 

zanc\'.2nia mied7\'naroClowego po- 
koju. i bezpieczef>st'\.va: na rzecz roz- 
".oju postępowej współpracy mię- 
dzynarodowej. 


cze-nie energetyczne z Bydgoszczy 
nie wYraziło zgod
y... 
Wejdżm:-T jednak do katedry, 
Dumą Fromborka są o!"gany. Naj- 
większe i najs
ars
e w Polsce. _ Mało 
o nich było słychać. gdyż dopiero 
niedawno zakończono ich remont. 
Ks
ądz Józef Sianko (zasłużony przy 
ich odnowie) jest naszym przewod- 
niem. Organy zbudov:ał w 1684 r. 
gdańszczanin D. Nidrowski. Mają 
one 5 tys. piszczałek. Najmniejsza 
jest wielkości wkładu do długopisu, 
największa ma 6 m wysokości. Stół 
gry o 6 klaw:aturach. Najwi
kszą 
sławę przynoszą jedyne w Polsce 
trąbki hiszpańskie przypominające 
sw".m \ry,glądem kolce jeża. Zbudo- 
wano je na wzór znajdujących się 
w królewskiej katedrze w Toledo. 
Katedra posiada wspaniałą akusty- 
kę i dlatego fromborskie koncerty 
organowe staja s
ę w świecie coraz 
sławniejsze. Największe rozgłośnie 
radiowę Londynu. Paryża. Berlina 
dysponują już fromborsk:mi nagra- 
niami. Jak dob:-ze pójdzie. to pono
 
jeszcze w tym roku i my będziemy 
mieli możność kupić w sklepach mu- 
zycznych płyty z organow} mi kon- 
certami. 
KI'. .J&zer Sianko zasiadł za stołem Kry 
(który 
Jduje lie nie tradyc;yjoie a&
		
	
			
 /00066_0001.djvu 
		
			4 


l)ZIENNIK POLS1a 


Nr 165 


lerzr Steinhauf 


. 
arlera 


polskiej 


luminium jest ft4,Ó41'- 
.I. dziej reprezentatll wft :ym. 
.. metalem ok.r£StL n£o- 
technicznego. W praw- 
dzie nie potrafim1l jesz- 
cze wydobyć go z glintl 
to skali przemllslowej, a.le wlaściw4 
metoda zo.!tanie w końcu wynalezio- 
na, a wówczas za.soby aluminium bę- 
dą praktycznie niewyczerpalne. Trn, 
komu przypadnie to udziale opraco- 
wanie ekonomicznego sposobu pt"o- 
dukowania aluminium z gliny. UZ1/- 
3ka priorytet to przemyśle świa 1 0- 
. wym" - pisał przed 35 laty na ła- 
mach ,.Tec. '1ics and Civilisation H a- 
merykański ekonomista. Lewis Mum- 
rord. Czas spełnił te przewidywania. 
Technika awansowała pospolitą gli- 
nę, posiadła sztukę przetwarzania jej 
w tlenek glinu, stanowiący punkt 
wyjściowy do produkcji aluminium. 
Dokonane to zostało w Polsce w 
ostatnim ćwierćwieczu, które obecnie> 
z pełni uzasadnioną sat)'sfakcją bi- 
lansujemy. Utrzymuje się wśród fa- 

how('ów pogJąd, że pnemysł8We 
Dpanowanie metody wyrabiania alu- 
minium z 
liDY jest Jednym z naJ- 
większych osiągni
ć polskiej myśli 
badawczej od odkryć Marii Skło- 
dowskiej-Curie. 
Jesteśmy świadkami niebvwałej 
kariery aluminium. To rzecz.Ywiście 
metal neotechniczny. Pojawił się za 
panowania Napoleona III. Było go 
wtedy tak niewiele i był tak ko- 
sztowny, że zrobiono zeń zastawę 
cesarską. W roku 1885 wyproduko- 
wano na świecie zaledwie 13 ton alu- 
minium. a w tej chwili okolo 10 mi- 
lionów ton. Skok - jak widać - 
ogromn
., lecz daleko jeszcze do peł- 
nego pokrycia zapotrzebowania. któ- 
re jest olbrzymie i z każdym n1lł:"tem 
gwałtownie wzrasta. chociaż aI.u'11i- 
nium przestało już być metalem tak 
ekskluzywnym. jak 
a. czasów Na- 
poleona III. Bije ono inne metal. ko- 
lorowe. Jeśli v.rysokość produkcji w- 
roku 1950 przyjąć za sto, to po upły- 
wie piętnast.u lat wyniosła ona dla 
ołowiu - 161, dla c,.nku - 196. dla 
miedzi - 200, a dla aluminium - 
440. 
Decydują o tym jego nieprze<:iętne 
walor)'-. Lekkosć, w)rtrzymałosć, a 
także duża sprężystOść - w)'wół::ma' 
mikrododatkami niektórych metali 
(dur-aluminium), pociągają za sobą 
szerokie zastoso\!I,ranie '" przemysie 
lotniczym i przy budowie innych 
środków transportu. jak również 
przy konstrukcjach bu?owlanY
h: W 
t}"U1 ostatnim zakresie alummlUm 
staje się pokrewne cementowi. To 
pokrewieństwo, o czym przek0ł:ar:łY 
się za chwilę, jest bardzo blIskIe. 
Aluminium odznacza się również in- 
nymi cennymi właściwościami. np. 
v.F1.-"sokim prz
wodnictwem, zapew- 
ntającym mu karierę w przemyśle 


II 


VJyslawa prac malarzy 
z krojów socjalistycznych 
w 
lach zamku Książąt Pomor- 
!>kich w SL(Z' C;:"Iie o,wart" w dniu 
wczoraj57y.1 r.ai-"-:' !'-.
 i"i:
::e7
 malar- 
ską kraF'w 
oc :ali::tyc:zn:<-.t"h J'ł1. ..pre- 
zentacje.'. ...
 eksp"!z:.cjl r3 któ
ą :skł,,- 
dają si
 164 obrazy ucze<:tniczy 4l art}.- 
stów z :au)_
a':'"ii, .Tut'n"'i.awli. L:-te,,,'s
;:ieJ 
SRR, N:3.P. :R...:nunii, wE;gii?r i Folski. 
Vlielu z nich przyby!o do Szczecina. 
W niedziel
 ucz.,.stnicy ..Pre7e

tacji" 
zwiedzą Szczecin 1 j
go okoEce 
raz 
wezmą udział w konce!'cie mtlZ:.ki ka- 
meralnej. prz).gotowany:n speejalnie z 
tej okazji. 


elektrotechnicznym. Już to samo po- 
bieżne i niekompletne wyliczenie 
wskazuje, że bez białego metalu nie 
może się dziś obyć technika, jeśli 
chce zasługiwać na miano nowoCU"s- 
nej. 
W znakomitf'j większości (konkret- 
nie w 95 procen t.ach) uzyskuje się 
aluminium z tlenku glinu, otrzymy- 
wanego z boksytów wedle pochodzą- 

j jeszcze z XIX stulecia metody 
Bayera a polegającej - z grubsza 
biorąc - na rozpuszczaniu ich w 
stężonych ługach sodowych pod ci- 
snieniem i ... "..ysokiej temperatu- 
rze. Metoda opanO'\vana jest do 
ostatniego 5zczegołu. Problem jednak 
w tym, że boksyty występują w ma- 
łych ilościach i są rozmieszczone na 
kuli ziemskiej w sposób wybitnie 
nierównomierny. Natura okazała się 
tu bardzo niesprawiedliwa, zaopatru- 
jąc hojnie tylko wybrane, zresztą 
nieliczne kraje. Problem komplikuje 
jeszcze fakt. że rudy boksytowe stają 
si
 coraz gorsze. w miarę wydoby- 
wania maleje w nich procent tlenku 
glinu, a wzrasta procent krzemionek 
(dopuszczalna granica 5 proc.). Zaso- 
by boksytów są ściśle ograniczone. 
Geologowie m.ają w tej dziedzinie 
tak duże rozeznanie, że potrafią je 
określić dość precyzyjnie, z dokład- 
nością do tysięcy ton. Z drugiej stro- 
ny wzrasta sz}.bko wydobycie, które 
podwaja się w ciągu zaled"\1rie dzie- 
sięciu lat. przed aluminiowym prze- 
mysłem stoi wi
 niebezpieczeństwo 
"'J.'"Czerpania surowców. Dostrzegano 
je już w latach trzydziestych, o czym 
naiwvmowniej świadczy przytoczona 
jut 

.powiedź amerykańskieio eko- 
nomisty. 


Od dawna 
enJ r6znych krajów 
podejmowali wysiłki nad uwolnie- 
niem się od zależno
ci rud boksy to- 
'9- T ych. nad stworzeniem nowych me- 
tod które umożliwiłyby stosowanie 
inn
'ch surowców, \\rystępnjących 
obficie - a więc nade wsz
Tstko po- 
spolitej glin
.. Istnieje tu ogromna 
szansa, ja
o że glinokrzemiany sta- 
nowią ponad 60 procent skladu kuli 
ziemskiej, podczas gdy boksyty prze- 
kraczają nieznacznie 1 procent. Od 
sameg.J zarania eksperYlneT1ty natra- 
fiałv na bardZAi) pow.ażne-, przeszkody 
nat
rv technicz:łej. Zanim bowiem 
możn
 b,\Tlo nobilitować glinę. nale- 
żalo roz
ią7
ć wiele skomplikowa- 
nvch s7czegółów. do czego w duż
"U1 
stopniu przyczyniła się polska myśl 
badawcza. Ale w grę wchodziły tak- 
że trudności ekonomiczne. 
Tak się sklada, fe złoża boksytowe 
są przeważnie własnością krajów 
s!abo rozwiniętych (prym wiodą: Ja- 
majka i Surinan, gdzie w roku 1965 
osiągano prawie połowę światoweg"J 
wydobycia). uzależ!lionych od v..'iel- 
kich monopoli, które produkują na 
szeroką skalę aluminium. Wykorzy
 
stując tę przewagę stosowały onc l 
stosują w dalszym ciągu odpowied- 
nią grę cen. która ma na celu .'-:trud: 
niać a niekiedy nawet parahzowac 
wsz
lkif! próby opraco\\ywania no- 
wvch metod, wyt\
;arzania alumi- 
nium z surowców nieboksytowych. 
Trzeba przyznać, że udaje się im to 
C'Z
mić w nie
łym stopniu. Wyko- 
rzystuje się tu skrz
tnie znaną praw- 
dę. że każda nowa metoda w p?- 
cząt.kowym okresie wprowadzam a 
jej UT ż}"cie musi b
.ć kosztowna. Wy- 
starczy wtedv pokierować odpowied- 
nio cena.mi bądż to rud boksvtowych, 
bądź to tlenku glinu, a badacz na- 


NosIe 2S-lecie 


. 


liny 


Krystyna Zbijewska 


Londyńskie rodaków rozmowy 


J est wśród I'ozległej, niebotycznie kim z zainteresowaniem słuchano 
skłóconej, Polonii londyńskiej, je- relacji przybyszów z kraju o zjawi- 
dnoczącej sic: uczuciowo tylko w je- skach teatralnych. społeczno-tea- 
dnym: niechf:ajacej występy. Reklamy, kt6ra 
W naszym panstwlc; wgi: wszelkiego 
krajem k2ze nawet pOI;>nl1 sDod znaku typu informacje na ten temat (nie tyl- 
C2:ądu prezydenta Zale
klego. 
pod zna
u ko prasowe. tak:!e filmowe, ulotkowe 
sławetnego Ogni
ka. pol
kle
o, 

upla- itp.) wciskały się raz po raz w tok co- 
j

gO całoks:tałt ZYCIB. eml
r-:łcJl _ p
l- dziennego :!ycia londyń
kiej ulicy. Pola- 
sklej nad Ti!trlZą - C'pcWladtc Sl
 nlekle- cy n2tomiast "ukrywali" przed kilku la- 
dyoZ obiektywizmem. a nawet. przyc::łlyl- ty tutejsze! w
'st«:py teatr6w Dejmka c:r:y 
noscią za ojczyzną. Tak np. dZieje Się 0- Hanuszkiewicza. 
statnio w v,").niku' a
t:,-.
()ł"'kiej propa- 
gandy 
yjonistów angielskich. Po osz- 
czerczym filmie teiewiz
'jnym londyń- 
skiei BBC .,Łódź do Addis Abeby", o- 
skarżającym kraj naS1: o wyrafinowany. 
antysemityzm - głosy prot
stów. głosy 
dementujące i demaskujące wrogie Pol- 
sce koł.a dały si
 słysz.ec i z tej strony. 


W ogóle można chyba i w Anglii 
zaobserwować znamienne zjawisko, 
zachodzące - w ostatnich szczegól- 
nie latach - wśród znacznej części 
tzw. emigracji politycznej: stopnio- 
wego godzenia się z polską rzeczy- 
wistością, realnego spojrzenia na 
kraj, przekonywania się. docenia- 
nia. a nawet luznawania wielu jego 
osiągnięć, wielu jego nowych rewo- 
lucyjnych przemian. Sprawiają to 
oż}wione kontakty z rodzinami w 
kraju. Sprawiają dość szeroko wy- 
korzystywane możliwości autopsyj- 
nego sprawdzania tego, co dZieje 
si
 \1.. Polsce, a ('o dawniej - docie- . 
rając do Polonii - jednoznacznie 
oceniane było jako ,.propaganda". 
Sprawia wreszcie rozwijająca się 
o-itatnio coraz ż.rwiej \\'}'miana kul- 
turalna polsko-angielska. - 
Na temat jednego wyc.inka. tej 
wymiany - teatru - miel:śmy mo- 
żność rozmawiać szerzej na zorga- 
nizowanym przez wspomniane na 
wstępie Stowarzyszenie Odra-
ysa 
spotkaniu z goszczącą w Londynie 
grupą polskich krytyków teatral- 
nych z różnych ośrodków kraju. Na 
spotkanie - otwarte. urządzone w 
salach recepcyjnych luksusowego 
Kensington Palace Hotel - przvby- 
li oczywiście nie tylko działacze 
Sto
'arzyszenia, ale ró
vnież przed- 
stawiciele bardziej opornych czy 
niechętn:rch kół polonijn}-ch. Cieka- 
wość: jak tam w Polsce?, za- 
interesowanie polską współcze- 
snością, wreszcie sentyment i 
ch
ć usłyszenia' nieskażonej 
rodz:mej mowy ,.prosto stam- 
tąd" - to magnesy o sile nie- 
małej. Sta\\;ło się więc na spotka- 
nie około setki osób i to nie tylko z 
Londynu. także z londyńskiej" pro- 
wincji. Choć przewag:<ł o'sób star- 
£:z
.ch wiekiem była wyraźna, nie 
brakło i ludzi młod
.ch, ba, nawet 
młodzieży i dzieci. którym pod ko- 
niec kilkugodzinnej wspólnej rO:l- 
mo
\'y wyraźnie kleiły się oczy... 
Mówiono o teatrze. Przede wszyst- 


Problem drugi: repertuar. Wiemy 
to już z praktvki lat minionych, że 
co do wyboru pozycji teatralnych 
na występy zagraniczne szczęścia 
specjalnego nie mamy - i to za- 
równo w stosunku do odbiorcy ob- 
cego, jak polonijnego. W Londynie 
stolicy skrajnie reakcyjnych 
ośrodków naszej emigracji - spra- 
wa jest szczególnie delikatna. 
I wreszcie sygnał niezwykle inte- 
resujący - głos z polonijnych krę... 

ów: czy nie można by pomyśleć o 
itałym zespole teatralnym z Polski. 
który w:yst
powałby regularnie w 
różnych ośrodkach Wielkiej Bryta- 
nii? Scena taka powodzenie miała- 
by zapewnione i to nie tylko wśród 
polskich widzów. Pomysł godny za- 
stanow!enia, t....m bardziej, że po- 
krywa się z krakowskimi sugestia- 
mi - zorganizO\,..ania na okres re- 
montu Stare
o Teatru zagranicznej 
ekipy objazdowej. Może by objazd 
ów rozpocząć "rłaśnie od Anglii? 
Poza sc
ną w Ognisku Polskim (w 
tej chwili grani są tu ,.Fizycy" Diir- 
renmatta) nie ma w Londynie. li- 
c
cym pół setki scen innego pol- 
skiego teatru. 
A "Fizyków" nie oglądałam. Po 
prostu po odwiedzinach Ogniska 
przed kilku laty, które to odwiedzi- 
ny zostawiły najprzykrzejsze WTa- 
ienie z pobytu w Anglii nie zaryzy- 
kowałam powtórnej wizyty w ka- 
mienicy przy Princes Gate 55. 
Tragiczne to i smutne zaraZE>m 
oglądać - jak b:y nie było rodaków. 
. 7.atrzymanych w epoce sprzed lat 30. 
patrzeć na zniszczonych starców - 
..pułkowników", "radcóv:". .,mini- 
strów", śniących sen o dawnej 
potędze. Dziś ich pragnienia i ma- 
rzenia przestały być grcżne stały sie 
żałosne. Wzbudzają przede wsz.rst- 
kim - litość. Legenda o białym ko- 
niu stała się równie daleka i baś- 
niowa, jak ta o '1i 7 a,,'elskim smoku 
Po co więc odgrzeby....yać w pamied 
prochy przeszłości. Rozproszy jf 
sam czas. samo żvc:e, pęd rzeczywi. 
stoki, zmiany w historii i zmiany V\ 
psychice. które mimo ,,,.szystko za- 
znaczają się i wśród Polaków zgru
 
po\\.an
'ch w Polskim Ognisku - o- 
stoi andersowskiej emigracji. 


ch6rze.le" na posadzee nawy głównej>, 
popros'ił 
 cisz4: i za
rał. Najpierw 'l"o
- 
catę d-moll J. S. Bacha. Choł katedr
 
budowano 59 lat. a więc powinna byt 
krzepka, to chwilami - gdy ITzmiaty 
największe fujary - zdawało lIię. te 
mury drl
 w p('\Qdach. Następny atwór 
- nieznanego renesansO.....ego kompozyto- 
ra, odnaleziony w tabulaturze wrpnowej 
Jana III Lublina - był jut bardziej umiar- 
kowan)-. Na zakończenie tradycyj.. A"Ve 
Maria - Scł:.uberta. Poniewai w
.tkie 
te utwory nie Oddaj" .. pełni motliw
śei 
organów, ks. Sianko udysp
nowat .,I!;i. 
Kon:zert fur sich": barokowe aniolki po- 
pisywały się werblami i dzwoDeczkami. 
nawet wielka, złota «.....iazda, kr

c się 
'tV kÓłko, grała na cnT!bałk"łch. Teraz pOl'a 
ra leśny kont'ert. Słychaf: r;1
sy jakby 

dzieś ukrytych ptak6w - to flet lpny 
do złudzenia odtwarza i(:h ipiew. 
Koniec kon
er1u. Znawcom ku Qwadze: 
ttkładziny klawiatur zrobione s_ z drze. 
wa amararto....ego (znamy je - rMłl.ie . 
!'la!! W doniczkach), a klawisze s .newa 
ezen';onej róży japońSkiej. 
Oddajmy raz jeszcze głos konser- 
watorowi: - Większość robót re- 

tauracyjnych wokół budynków 
wzgórza f
cmborskiego jest już 'Y1
- 
konana. W tym roku przekazuje si4: 
na muzeum pałac biskupi. należ:y j
- 
S7.cze odbudować hełm wieży .Ra- 
dziejowskiego i zmodernizować wi- 
karówkę. Zewnętrzne kurie kanoni- 
ków (gotyk) otaczające wianuukiem 
W7R.Órze wst..alY i
 ae.iciowo a
 


towane na cele mieszkalne 
styczne. 


tur)"- 


Z polskiego plemienia 
M
r Jeny Sikorski, pra
ownik ttbstyn- 
akieogo ttjrodka ftaukowe
o. ....y
łosil re- 
teut w "i
t'odzie'ł!ftym miejscu. Miano- 
wicie - w »ięknej, nowot"zesnej kawiar- 
ni .,.parkftw.j", pny dużej ezarnej i ma. 
łym kft1\iaka. łfunda
ji wydze kultur,- 
WIł!ló). Jtop
rlłik tył ,. lat, S miesiące 
i 5 dlli. Z '..0 31 lat na Warmii. We- 
d.lnł boroskftJlu ułoionego ki1kadziesi.' 
la' po ....i.rei Ko.,.rnika przez jedfte- 
gft s a.trotfls6w wittembf!rskich luh .
- 
ryD'IMl'skich, tak został on scharaktery- 
:r;o1t'any: ..wybitny rihn:of i matematyk. 
ale bipOkr).ta, h
r
tyk. wi.lki zwodzi- 
eiel i fałszywy wieszcz'.. Zaś Bernard 
Shaw tak fttaksował nasze
o astronoma: 
.,Jltopernik całe ł).
ie bił Niemców. w 
wOlnych ehwilach ujmowal się utro- 
.emi
 i w t
1ł IIp(ls61t pnwstal(l «De re- 
..elutionibu........ Ale te "z"ischenrufY" 
aie lnaM nie wspólnegn z uczoayD1 no. 
I
ntea m
r Sill:onkier:o. 
Mgr Sikorski zajął sic: kilkoma 
sprawami. Przede wsz:)"stkim pod- 
kreślił. że pr'oblematyka koperni- 
kańska j.l!st dziś tak rozległa. iż mu- 
szą sic: nią zajmować wyłącznie spe- 
cjaliści z historii nauk, geograficy, 
matematycy, astronomowie. history- 
cy. filolod.zy klasyczni itd. 
W stTz)'mal słońce, Tu.szył ziem" 
- POUkie 1oQ
 QfóI .wemw 


potyka na przeszkody, których ezęsto 
nie potrafi pokonać i kapituluje. 
Odczuł to też na własnej skórze 
twórca polskiej metody, mówiąc ję- 
zykiem fachowym: "zasadowo-roz- 
sypowej"", prof. dr inż. JERZY 
GRZYMEK. którego odwiedziłem w 
jego pracowni, mieszczącej się w 
Akademii Górniczo-Hutniczej. Uczo- 
ny kieruje stworzonym niedawno 
Międzyresortowym Instytutem Mate- 
riałów Budowlanych i Ceramiki, któ- 
ry dziala przy AGH. Z tajnikami 
produkcji aluminium zetknęliśmy się 
w Polsce dopiero w ostatnim jej 
ćwierćwieczu, kiedy to stworzona zo- 
stała ta nowoczesna gałąź przemysło- 
wa. Począ tek dała podkrakowska 
Ska wina, która dawmej słynęła z 
cykorii, a poczynając od roku 1955 
związała się z Hutą Aluminium, 
działającą w oparciu o wielką elek- 
trownię, gdyż nie ma aluminium .bez 
dużych ilości energii elektryczneJ, w 
którą przecież nie jesteśmy ubodzy. 
Skawina, podobnie zresztą jak i 
Konin, korzysta z importowanego 
tlenku glinu, produkowanego meto- 
dą Bayera z rud boksytowych. Dwie 
tony tlenku glinu, z których uzyskuje 
się jedną tonę aluminium. kosztują 
nas około 170 dolarów. Operujemy tą 
właśnie walutą. ponieważ import ów 
pochodzi przeważnie z krajów kapi- 
talistycznych. Niestet)., należymy do 
większości tych krajów, którym na- 
tura poskąpiła boksytów. Co gorsza, 
nie ma większych nadziei na ich 
znalezienie. Zdani wi
 jesteśmy na 
wszystkie boksytowe trudności. noto- 
wane na współczesnym rynku świa- 
towym. 
Mamy u nas bardzo małe zużycie 
aluminium, wielokrotnie niższe, niż 
w państwach o przodującej technice, 
do których chcemy się zbliżyć i zbli- 
żamy. Interes gospodarki narodowej 
W) mag alby szybkiego i w:rdatnego 
zwiększenia produkcji aluminium, bo 
woła o nie wieie dziedzin przemysło- 
'v.;ych. Gd)'byśmy chcieli to zrobić, 
narazilibvśmy się na horendalne 
koszty, z;esztą w przypadku większe- 
go zamówienia na pewno ce
y tlen
u 
glinu poszłyby automat
.czme w 
o
 
rę. wyniknęłyby poza t
rm trudn
cI 
. transportowe. Załóżmy 
r
tyc7n
e, 
I że nasi geologowie znajdują złoza 
\ rud boksytowych
 musielibvśmy 
' I ""ówcz.as zakupić licencję Ba?':ra.. l 
tak źle, i tak niedobrze. Istme}e 
e- 
szcze generalna przeszkoda, a mia- 
nowicie pogarszająca się !. roku na 
rok - o czym była już tu mowa - 
jakość boksytów. 
Mając to wszystko na uwadze, Je- 
rzy Grz
'ITlek rozpoczqł jeszcze w ro- 
ku 1933 intens\Twne badania nad zna- 
lezieniem 
etody otrzymywania 
tlenku glinu. a co za tym idzie - 
aluminium z powszechnie występu- 
jących surowców. Zadanie to powie- 
rzył mu profesor Ignac)
 Mościcki, 
którego młody naukowiec był as
.- 
stentern. Jerzy GI7
.mek przeniósł się 
w związku z t
-m z Politechniki 
Lwowskiej do ni
wielki
j cemento'w- 
ni VI.' Grodźcu kolo Będzina. Podjęty 
wtedy w)'siłek miał trwać długo za- 
nim został uwieńczony pełnym suk- 
cesem. 
Sukces ten był mO'Żli'\ł,'Y dopiero 
w dwadzieścia 1at później. W latach 
'\J,rojny poprzedziły go upo!'cz)
e 
zabiegi h:tlerowskich Niem:ec o o- 
panowanie produkcji al
,;minitJm z 
gliny. Ale o tym w następnej części 
"Kariery po't3kiej gliny". 


Przez 
riele stuleci Polacy nie 
mieli możliwości dotarcia do archi- 
wum fromborskiego. Opinię o Ko- 



 
 
 
.
 \ 
.. 
 
, 
 


..) 

 
...ł" . 

"I\' - 
'''
-: '-':, .\---
) 
\'... -, 
 . . E: "I 
'- . ...-? -. 
ł" 
 J...... 
, 


...\, 
., 
- -
:tj'¥tl'f}\':!lTi
"JiJr r i\ A
 
> ',

'ł'.' lit l. 
 
"\ h...:' -?-
 :::-t 
4' . -,::) 
t ..- -. 
 
., I ł . .. .' ,,. 

 ,. r .. I 

. J. . .t r 'r. .. 
.. '.' ,\,:':1' 
-. , 'IJ.. . . _.>f
 
_.
!a.
 ....:. 
C OP E.JU,ITCV-S 
S 


-' 


ł' 


wrCOLJ\VS 


perniku ks7.tałtOW'ały tendencyjne 
wypisy niemieckich badaczy. ni- 
szczących świadomie wszystkie ele- 
menty. jakie mogły świadczyć Q 
pn.Wc","", g,i KODeI"aika.. )4a}Q to 
 


gło. Znamy 't'larszawskI pomnik 
ast.ronoma: Siedzi sobie na fotp.lu, 
a na cokole napis: ,.Mikol.ajowi Ko- 
pernikou'i - rodacy". Niemieccy hi- 
storvcv w mundurach SS zdarli w 
nocy tę tablicę i zawiesili własną: 
"Genialny niemiecki astronom.'. Ni- 
kogo jednak tym nie prz.ekonali. 
Do okreslenia narodowości łudzi 
tamtych epok nie wolno stosować 
XX-wieczn,,'ch kryteriów. Pamiętaj- 
my, że pÓfniejszego - po Koper- 
niku - Mikołaja Reja zwano ojcem 
piśmiennictwa polskiega.. Kopernik 
pisał listy polityczne i dworski
 - 
po łacinie. handlowe - po niemiec- 
ku. Bo taki był wtedy obyczaj. 
Jeszcze w tvm roku ukaże się 
drukiem- (4 wer
je jęz, kowe. nakład 
3 tysiące, część na papierze rE:cznie' 
czerpanym) dzi
o pt. ,.Lokac,a o 
l;zc:?onych łanów". Dr M. Kopernik 
był przecież nie tylko znakomit
.m 
astronomem, lecz także lekarzem. 
mincerzem, inż
 nierem, strate
iem 
i ekonomista. Diecezja warmińska 
powstała w i243 r. i jej biskupi byli 
wyposażeni we władztwo terytorial- 
ne. Biskup miał w p05iadaniu 1/3 
Warmii i siedzibę w Lidzbarku. z.aś 
Kapituła 2 3 i siedzibę we Frombor- 
ku. Otói Kopernik w latach 1516- 
1.521 kurł a.dministratorerQ dohl' ka. 


p:tulnych w komorn
ctwach Pienięż- 
no i Olsztyn. Z tych to lat ocalały 
nadania lokacyjr:.e. W OPuszc!onych 
ws
ach Kopern
k osadza.ł sprowft- 
dzan'.ch polskich chłopó\\.. Niestet)", 
brak' 13 stron zapisów lokac:dnych. 
Ale te. które ocalały, są i tak wy- 
starczająco wielkim świadectwem, 
że DO!Sz.czyzn
 znał doskonale ni
 
tylko w znaczE'niu v.
erbalnym, ale 
i pojęciDwym. Kadania te zawierają 
70 polskich słów. chodzi tu głó,,-nje 
o nazwiska takie, jak: Kopeć, Cebul- 
ski, Ciechociń
ki. Po wydaniu tej 
publikacji (pod redakcją prof. dr 
L 
Biskupa) nasi językoznawcy będą 
mieli dużo do powiedzenia. 
Trzeba zresztą dodać, że poza nie- 
licznymi nacjonalistyczno-szowini- 
stycznymi elementami w NRF - 
nikt w świecie nie kwestionuje pol- 
skości Kopernika. Enc:rklopedia z 
1903 r_ - ,.Mal). Larousse.' tak obja- 
śnia hasło ..Copernic": ceZcbre 
astronome polonais.. Kopernik nale- 
ży do całej ludzkości i właśnie w 
tym jego wielkość. 
Na mar;ine
ie kilka frontborskiC'b pJo- 
Cek :z tamty
h lat: ks. kanonik M. Ko. 
p.rnik miał :u. gospodyni-: A.ni
 Szelą- 
iankę. Dzie",czynę wielkiej urody. Wia.- 
domo - krakowianka! Siestety. biskup 
Jan Dant) 5zek domaga.ł się wlelokrot- 
lI1e jej awolDieDAa... aodeiruwa.iaII!: -.a¥"
		
	
			
 /00067_0001.djvu 
		
			Nr l1IS 


DZIENNIK POLSKI 


8 


LeSIe" Mazon 


Indianie w Białej Niżnej 


N · dt'rcPtttm Irklecon
h % desek b-uef 
łetq kamienie, chroniqc katDatkt pa_ 
pg przed totatrem. U atóp skalutego 
Zb()("M. tut nad ncqcym strufntenu!m 
stoi UJteta U'lertnicza. przy niej tłumek 
krtLe2'OWlosyCh Tobotnikot.v U' tLoylrma- 
1'otvanJlCh n(Iftq kombinezonat'h. Praży 
słońce, unnolone mlechodmłlchy 1D po- 
bl
kiej ku
ni co chu.'i[a 6ięga,ą do 

r%Y1\1u z napisem W HISKY po butell(( 
tOOdy, miejmy nadzieję, te nIe ognistej. 
- Jadą! 
Gruby facet ., rozchebtaneJ. US'moto- 
"e, k.osnth pędzt Ul stronę wie ty. gUOiqc 
po drodze czapkę fUnkcjonariusza tran- 
sJ(.{\ntynenta1nej kolet żelaznej. Zza Ska- 
listego pagórka wylanil1 się grupa kOn- 
nych. uzbroJOnych po zęby westmenow. 
Z1'esztq - czort ich tde. kim sq, pęa:-q 
trprost na nas, jut wtda
 spalone sfoń- 
C'em ttoarze. rozno!fzq na kopytnch tcy- 
14!9rYCh z kuźni miechodmuchów. są C'O- 
raz bUtej, zeskakujq Ul pędZie :.: koni." 
aięga]q do bioder L. 
- DO!fYc! Do )(Unej cholery. il6 razu 
mam przypominać o piLnowaniu s;:os
! 
- Wzrok obecnych biegnie za pa&cem 
krzyczqcego pana i rzeczywt$cie. tu;!: Zft 
gro;:n.q kawalkadq wtacza się w nasze 
Itd,bliższe -ąsiedzU.co opasłll San. - J 
rób tu, C'zlowieku, 10 takich Wctnlnkach 
kino - t.Czd!JCh4 zirytowany Jegomosc i 
ka;te jeszC'ze raz powtórzyć "zarżę lIa 
,,"orniczq O&adę. 
W Górach SkaUdtłeh, ., mie Jscowośeł 
o prozaicznej nazwie Biata Ni:t1ł4, mo
 
dzUia; zarobić, choć niekoniecznie przy 
Wterceniu naftu. - Siano nie zwtezl0ne. 
tnhvaarka 2e p.BU ta. II et furt l cif:głem 
tylko przy tych prrebierańcach przesIa- 
dUją - biada chuda góralka w chustce 
11.4 gł01.Oi.e. cle biada bez specjalnego 
prze
onarua: stówka dziennie, ł to za 
bezdurno, tyte. te portki, te co dadzq. 
WCiq(;lnie, kapelU$% na łeb 11aatld.zi i stOI. 
Czysty interes, chyba. że 
 ma pecna. 
;ak Józek_ Tyle. co się ten ch
op nał4ta, 
to i stówki nie wart€. 
Józek rzeczywiście J11G pecha. POdcza!, 
gdy my mo:temy 
POkoJnie godzinami 
wy.ńat.oać pod wiertniczq Wte:tq - 1ego 
wytypowano na zająca. czyU takiego. co 
to pieno.szy bandę ujrzal ł, Panae Bo,e 
ol1J)UŚĆ, ucieka PTzed ni.ą. ile 
t 1D płu- 
cach. .lak tak dalej pójdZIe. to albo 
J6zki1, albo pokrzykujących nati fiLmo- 
t.cców szlag traft. bo ani rusz nie mogą 
utrafic. :teby było dobrze. A pieniqdze 
te 3d
. 
NM wie1ft, u'Y Józek C%'ytał Karola 
Maya. podejrz.ewam. że nie. a jeśli ftQ_ 
wet. 
 ,,",cli A
 nie przyznaje, bo May 


\. 
i 

 \ 


1 / 
j 


i
::. 



.::.. 


" 
'1,f' 
-=:,...;,;t l ._
rl.u 
; 

: r.{... 
:. ł' 
,i' \ 


 ::!<> '-"-'N .::0_._ 
.:.
 
'j.( 



 .....:... 


. ';
 ;

 


..' 


., ....!v 


-" 
, ,;


 
:, < 
 


:...:.-.-:.'ł. 
"0". 'o:.... 


: ;,";" 


-
 


.:){--ł..... 


....
-;.. 


FoL R. Goesał 


ta ft4 'nłfeksfp. - Kręcę jt!
 dru!7i 1Ce- 
stern - mówi re:t
,JC!r Kon!'"nd Petzo:d 
- i do ..Wtnnetou" nie :aplqdam. Ma').J 
Z'7tiekształ(:a konfHk
y, fabzu;e or,;ek- 
tytD"łq P"'l1wd(. dziu::ac::y... - No doOrze. 
akqd tDiec natchnienie t rozmach do 
panoramic::-nego we
teT7\U, to kf-órym In- 
dianie to sylwetki 1>ie7"tC
zopl'1-nowe. naj- 
warniejsze. abso'utnie - przyn'1.j"""ntej 
m zamiaT 7 e - autentyc2:ne:' - A 1'10. ,et;t 
W L;.}nku Mu -eum Etn01TCflc"'?l.e. sq 
kf)7t3'Ultanci, Jest oQ'romna., 1acMWd li- 



n zaenell!;o a..tronoma. łt konkuhinat. 
DziwD
 były te J'en
s;tnsI)1II.-eo h.ta. Biskup 
(WYbitnie zasłużony dla kultury po15kirj) 
pilnuj
 cnoty nasz

o kanonika, ale sam 
ze szez
g61ną trosk
 """.ehowujeo własne 
dzi
ci (oc7'\,--wiście nieślubne). Kopernik. 
wykT
eał !!'ię jak mógł, w końcu jednak 
K.obieta Doktora odel'łała swoje rzeczy 
do Gdafłska i nasz astroDom pozostał 
samotny. 
Gdzie mie
zkał"? Gdz
e- pracował? 
Gdzie jest pochowany? Na te pyta- 
nia nikt precyzyjnie nie umie odpo- 
wiedzieć.. Istnieją różne sugestie: że 
t.a wieża jest chyba ko
rnikowska. 
a to jego kanonia, że koło czwarte- 
go filaru zapewne go pochowanó. 
Kanoników we Fromborku było za- 
wsze 16. Łącznie - setki. Chowano 
ich w pia'Sku tuż pod posad7ka nawy 
głównej kated
y - faJT!, gdz.ie było 
trochę wolnego m;e;sca. Biskupów 
natorn:ast grzebano w specjalnych 
kryptach pod prezbiterium. Oni cie- 
szyli się sławą, o nich pisanor Kano- 
nicy nie b....li w cenie. Zresztą ,.De 
re y oluticn=bus....., przynoszące mu 
TOZJ'!łos. ukazało się w czasie, gdy 
łlmierał. 


Palcem na wodzie 
Plan obchodów kopernikowskich 
v; woj. olsztyńsk'm w swym na!- 
skromniejs
ym zarysie prz.ed.stawla 
s..ie nasteDuiaco: Frombork - DO- 


, 
I 
; i 

.
.
 



mtunl. jen 1IOreaZCie iftd łtłe od- 
C'2"Uete pratDdy. - l to toysttlrC'2a
 
Sqdzę, n tak. Ach«. korzystamy 1E'sz.cu 
z pomocy Instytutu GÓTntC'zego Wie' Fret- 
bergu. który dO!ftarcza nam danych o 
kon!hktach na Ue nnffowym te f4mtych 
burztiwyCh czasach na DZIkim ZachodZie. 
Bo tL'szystko zaczęło aię od nafey. 
Wielkiego boo",u R4 roponoŚfte poL4 _ 
oto założenia scenariusza JUmu ..Smier- 
telna pomyłka". 10 którego reałtzacjt 
włamie ucze.!tniczymy. Odkupywano od 
indiańskich plemion za bezcen zlotoda;- 
nq ziemię. octekajqC'q naftą t kru..'iq. ro- 
dzqcą ogromne fortu"y i nędz
. roz- 
brzmiewającq przez dIugi okres trza- 
!fkiem coUów t krzvkami mordowanych. 
Te fakty upou>a.tniajq ftQS dZISiaj 11' 
Białej Nt
-ne; do nader wiski ego u
oko- 
wania coltów i Smith-Wenonów ft4 bio- 
drach, c:t indiańskich robotników do nte- 
odkładania bron' palnej nau..-et przy pra- 
cy 'tV .!zybte. nawet w c:!asie przerwy te 
zdlęcU1ch. Te zresztą Idą dZiBiiIj non 
noP. ID każdej chwili może znlknlić 
!flońce, a na pol.$
ie plenery przeznaczo- 
no mala dnł. trzeba .!tę spieszyć dokrę- 
ctć resztę ttI Buł!;1arit. Dlaczego me ID oj- 
czyzftie n!atizatoró1D,. to NRD' 
- Choćby dlatego - ttumaczy znotmt 
pan rezyser - ;te to jut KaSZ czwarty 
western i rodzime plenery .!ą tak "ob- 
strzelane". te trudno znaleźć niewyek- 
sploatowany jeszcze teren_ A poza tym 
- macie tu. pod TatTami, znakomitych 
cieśli t r=emieślników, o nłeC'h pan po_ 
patrzy: 'ID ciqgu pót god.::iny ze ;:WYkłeJ. 
góralskie; kola$ki zrobili b"yczkę. w któ- 
re; podjechać mo
na bez W$tydu pod 
najbardziej e[egan.cki saloon... 
Do bTJIczki zaprzę!;1ajq jut konie. tDy_ 
najęte za 3OO-ztotOtcq dniówkę. .saJ11G ra- 
dosć. jakie U:YPucowane i u.'yp<>częte, 
Ma tko BO!fka Ludźmiersl;:a. teby te fil- 
mowce 
edziafy 'ID Bi(Ił
 jak 1Wjdłu
e;! 
Na kO:!1oł w"tkakuje 
m Gwiazdor, $pO_ 
dnie i luźna bruza z biare;. dobrze !..f.J- 
prou:.tonej skóry ('W£lur), podniszczonej 
odpowiednio, t'rle repre::entacyjnej. u.--ł.:1- 
domo. bohater pozytywny. Szwarcchara- 
kter to Bruno Oya - no oc;:ywiscie, kWt 
by inny... Cu,."iazdor pr=-enikli'Wie patrzy 
te oczy bandytom, rę1(a blqdZi w oko
i- 
cach bioder. oj. niebezpiecznie. będzie 
!ftr=-elQn.na, bandzior fet rioęga do biodrQ. 
I2le Itfi 3zczęście ID kabur=e znajdu1e tyl- 
ko paczkę sportów łzapafki. Smith-Wes- 
3O'n musiał tcypasc przy szaleńczej jeź- 
dzie. W dodatku .-pod ",ankietK /Ulne- 
[o'U.>el koszuli połyskuje JjObieda. - Ty- 
te razy mówiłem, 
eby zrljqć zegarki. j<:!k 
dzieci. Z1
pełnle jak dzieC'1 - biada esy- 
.tent reżysera - powtórzyt! 
- Hanka. Hl2nka, bierz drlee'ł f wde- 
kaj. bo znowu b«lą ja;!£fy! - Z grupy 
India
 pędzi to drone widzów, potrząsa- 
jqc d 
:;:l1q do pól pleców kruczq grzyu;a., 
u;o;ow
k rodem z Białe; Niżnej . u:y- 
na;ety za 150 zlot
h dziennie. ,ako =e 
_twarz cieJnnq szminką smarwjq. Zagnr- 
1:1!
':q C;z
ectaki do kupki. obat./)(l sfus2'n". 
bo kon
e. choć n.a co r!zień pod wierzch te 
staC:
ht!e tL' Dębicy chodzą, do hec kow- 
t.CjI!KO- indiańskich nieztvycza;ne. Rooi 
się -Qmic3.?ólnie. z 'Wigwamów wybiega- 
j!; HOlmy ('zerwonoskórych 'WOjou:ntko1.C. 
od s::
bu krzyk Tudosci, fł(J/ta waU tv 
niebo 9rubą strugq, ro-lewa .tę lenitcie 
j:;o "I-:i(iistym zboczu, TobotniC'y rQ
gtądll- 
j.. 

 za skrzynią z napi8em WHISKY. 

-=w(lrc('haraktery zdrad;;a.ją ochOfę do 
po:'totcnej !łza rży "a górniczą o3nie. Gon!le zresztq podCho- 
dzą: doń z je32'C2'e Więk
?ym ni
 realt- 
zctor::JJ TeaLłzmem, c w katdym raZie 
te $posób bardziej merkantylny. Wł!tpr
. 
c=''/ kt6remuJ z nich ini $tę kariera Buf- 
fa.lo BUta CZ?J Sitb"o Bulla. ale nieza[eż- 
nie od teqo 1'1" petc1!O kl1tdy marzy. Oy 
rl1z je!f2'c.... do Białej ktoś film kręcić 
przyjechał.. 


.-1 
: 


'W'Stanie tu Muzeum Historii Astro- 
nomii i pomnik Kopernika, Lidz- 
bark - Muz
um Historii Warmii, 
Olsdyn - muzeum wielokierunko- 
we, Olsdynek - Muzeum Etnogra- 
ficzne, Dobre Miasło - Muzeum Ar- 
cheologicz.ne. Sam Frombork zosta- 
nie uporządkowany, otrzyma zakład 
pracy, sz.koł«;:, aptek
, pocztę itd. Na 
kopernikowskim szlaku: Toruń- 
Frombork - Orneta - Lidzbark _ 
Olsztyn uporządkowane i upiekszo- 
ne zostana wsie. Tym zajmą się ol- 
sztyńscy plastycy. 
500 rocznica będzie magnesem 
przyciągając}.m turystów zagranicz- 
nych i krajowych. Uchwała KERM 
przeznacza nawet na te cele 90 mln 
złotych. 
Ale w-,zystkie zamierzenia tkwią 
ciagle w sferze dyskusji. To brak 
dokumentacji, to znów decyzji, albo 
co gorsze - koncepcji. Mieszkańcy 
Fromborka narzekali na spotkaniu 
na brak jakichkolwiek planów. Chę- 
tnie pomogli by. czyn
m społ,.?czn):m. 
Tvmczasem sąsIedzki Torun, ktory 
stkie swoje zamierzenia planoW'o i 
w terminie realizuje, olsz.tyński zaś 
Woje"" ódzki Komitet Obchodów Ko- 
pernikowskich jeszcze nie zdążył się 
zebr at. 


JAN ADAMCZEWSKI 


Stanisław Jankowski 


W świetle niepublikowanych dokumentów 


Kulisy "Akcji Koppe U 


piąte
 11 lipca minęla 
25 rocznica zamachu do- 
konanego na ulicach 
Krakowa na wyższego 
dowódcę SS i policji 
oraz sekretarza stanu do 
spraw bezpieczeństwa w r-
dzie GG, 
Wilhelma Koppe. Wyszedł an z za- 
machu cało. Jeszcze tego samego 
dnia, podczas specjalnego posiedze- 
nia rządu GG w sprawie bezpieczeń- 
stwa. mówił Koppe przerażony 
wypadkami sprzed kilku godzin i za- 
razem oburzony - a tym. że on, ge- 
nerał SS, jeden z najwyższych do- 
stojników w rządzie Hansa Franka, 
musi al ukr)-wać się za pancern:ymi 
pł
rtami swego "mercedesa.' i uciekać 
przed zamachowcami. którzy nie tyl- 
ko ostrzelali go i zabili adiutanta. ale 
odważyli się nawet podjąć pościg za 
samochodem generalskim. I to gdzie 
- na ulicach miasta przepełnionego 
żandarmerią, policją, agentami. w 
dzielnicy niemieckieJ, i na dodatek 
prawie w tym samym miejscu, w 
którym rok wcześniej dok«nano za- 
machu na jego poprzednika na pia- 
stowanym abecnie stanowisku, SS- 
Obergruppenfuehrera Friedricha 
Kruegera. \Vtedy Krueger zostal tyl- 
kO' kontuzjowany. Potem była próba 
zamachu na pociąg wiozący Franka. 
Te akcje żołnierzy Polski Walczą- 
cej przeraziły hitlerowców. Ale kie- 
dy długo jeszcze wstrząśnięci kolej- 
n""TI1 z serii zamachem, dygnitarze 
hitlerowscy zastanawiali się nad po- 
wzięciem środków bezpieczeństwa 
mających na przyszlość wykluczyć 
tak "wyjątkawo bezczelną i zbrodni- 
czą postawę Polaków", żołnierze kra- 
kowskiego Kedywu Armii Krajowej 
przygotowywali się do powtórzeł:ia 
\\-"Vczynu ich warszawskich kolegow 
z :.Parasola". Tym razem .,mercedes" 
wiozący Koppego miał zostać obrzu- 
cony granatami dasłownie przed... 
samą siedzibą rządu GG. który rezy- 
dował w gmachu przy ulicy Mickie- 
wicza 30 (obecnie budvnek główny 
AGH). Miejscem wykonania zama- 
chu miało być skrzyżowanie al. Mi- 
ckiewicza i ulicy Czystej. 
Nie bd tO' zresztą pierwszy z pla- 
nów za
achu na generała Wilhelma 
Koppego. Leży przede mną na biur- 
kJl orvginalny dokument z tamtych 
dao;6w otrzymany od p. Stani
ła
a- 
Dąbrowy Kostki, i dotychczas mgdzIe 
j
szczę nie publikowany. Jest to ra- 
port szefa Kedywu podokręgu AK 
Rzeszów por, Zenona Soboty ps. 
Ś",ida" skierowany do szefa Kedy- 

\.u Ok
ęgu Kraków kpt. nZimowi- 
ta.' Jana Pańczakiewicza a pisany w 
dniu 11 maja 1944 r. 
Oto w skrócie treść tego dokumen- 
tu: 
"w trEedej dekadzie marea br. dele
o- 
wan'\" zostalenI do A (chodzi o Krakow 
- podkrt>iłenie moje, S.J) dla przeprowa- 
ł'.adzenia akcji odbicia areszto
anycb 
iolnierzv z więzienia na ul. Czarneckie- 
go. W kilka dni po moim przyjeidzie 
areo;ztowan'\ 70St3l Komendant Okre
 
Luty" (.J6zer Spychalski) wraz z Szefem 

dd:r:. I - "Okoniem" (mjr Stefan Mi- 
chalski) i Iospektorem F. ..Bo- 
T} o
.. (mjr Stefan Luczyński) o
az 
kilku innymi iołnierzami, pełnią. 
cymi 1II.azne agendy w sztabie I. 
Pn:ygoto",ania do akcji odbicia wymie- 
nion) ch prowadzone w warunkach spe- 
cjalnie rit:żkich oraz przerywane wyko- 
ny1ll.aniem innych, det:anych mi walnych 
zadań, znajdują się ,.. uj ch1\'Ui W koQ.- 
CO" 
 m stadium... 
.uW ntiesiącu kwietnio br.. tj. w csa- 
lie, gdy przn
otowania do akcji odbieia 
znajdowały się w toku. otrzymałem od 
dotycbczasowe
o szefa 29' Kedywu Kra- 
ków .Jaremy" (pplk. dr Stefana Tar- 
na
Skiel:o) rozkaz przeprowadzenia akcji 
..Koppe". Na odprawie u p.o_ Kmdta 
Okr
gu 390 (ppłk. dypl. Wojciecha Waj- 
dy ps. ,Odwet"), ustalili!;my, że z uwa- 
gi na charakter akcji odbicia "Lutf'goH 
oraz specyficzne warunki miejscowe, 
przeprowadzona zostanie najpierw akcja 
odbicia, a dopiero b
zpośrednio potem 
akcja "Koppc". Do tej ostatmej akc.Ji 
poczyniłem daleko idące przygotowania 
organizująe przede 
,!iZystkim dokładn
 
w tej sprawie rozpoznanie. M. in. zwer- 
bowałem informatoró1\'. któr:!-mi s
 lu- 
dzie, stykający si
 bezpośrednio z naj- 
bliższym otoczeniem Koppego. 
Przygoto\\ ania do akcji "Koppe" na- 
stawione są na dwa niezależne od lie- 
bi
 warianty, tj.: 
l. na ujecie :;
.wcem. 
2. na akcję likwidacji bet: ujmowania. 
Techniczne prz].- goto
 ania znajdują się 
w stadium kOłłCO\\ ym. 
Poniewai przy ustalaniu pow}-bzych 
'Zadań nie zostałem skrępowany iadn
'mi 
terolinami, a terminy ustalam we wfas- 
nym zakr
si
, 'tY zależno
ci od wytwarza- 
jących się warunków. z drugiej stron)-, 
z uwagi na pDł"'zvnionr przez mni
 dale- 
ko idace ptz)gotov.ania do obu akcji 
płosze: 
I. By akcje odbył). się w kolejno&ci 
prlez n mr-ie planowanej. 
2. By w pocz)-nionych przeze mnie 
prz
 gOlowaniach terhnic.znycb i osobo- 
wych oraz planowaniu ni
 byly jui 
pn:epro\\adzane iadne zmian).. a to dla 
dobra obu akcji. 
1. By delego,", any pnez KG zespół do 
akcji "Koppe" został od
olany, z tym, 
te łlior
 osobiście pełną odpowiedzial- 
aośt :sa wYkonanie akcji .. JWlj
c)'... się 


w 


..tali
 terminie. Przewiduję, ł:e obie 
akcje pr:lepro" adzę do konca pierwszeJ 
dekady cserwca br." 


(..Swida" 
Pisząc swój raport zaakceptowanv 
przez "Zimowita" i przesłany do 
Kedy"wu KG AK por. ..Świda" nie 
fantazjował, bo tak mogłoby się wy- 
dawać jego przełożonym, którym 
proponuje się porwanie w biały 
dzień. w stolky GG, generała Wil- 
helma Koppego. Szef Kedywu pod- 
okręgu AK w Rzeszowie, por. "Świ- 
da" miał już za sobą piękną kartę 
bojawą. Nie uznawał bezczynności i 
mimo pełnionej w Kedywie w)"sokiej 
funkcji bez przerw)" uczestniczył w 
akcjach bojowych podczas likwida- 
cji konfidentów, w potyczkach z 
żandarmerią itp. Ukoronowaniem je- 
go działalności było opanowanie 
przy pomocy pięciu tylko żołnierzy 
więzienia w Jaśle, skąd w nocy z 


......... 


::<::

 



 


Kpi. ..Rak" ;;; J6zef Baster, ,1eden % or- 
ganizatorów ZOTnaChK. 


5 na 6 .sierpnia 1943 uwolniono 66 
więźniów politycznych. 
Tak więc akcje tak ważne, jak od- 
bicie płk. ,.Lutego" i .,akcję Koppe" 
zlecono oficerowi. którego przeszłoŚĆ 
upoważniała przełożonych do wyda- 
nia mu tego rozkazu. Podporządko- 
wane zostały Jńu znaczn

 siły zroża-.- 
ne z najlepiej wyszkolonych żołnie- 
rzy Kedywu. ,.swiqa", jak wynika z 
raportu, postanowił- połączyć obie. 
akcje. Jednym z przewidywanych 
przez niego wariantów odzyskania 
płk. ..Lutego'" była wymiana za por- 
wanegO' żywcem Koppego. W akcji tej 
miM brać udział jako zastępca ..Swi- 
dy", cichociemny, por. ,,
"-az.epa" 
(Władysław Miciek) z krakows:de- 
go "Zelbetu". Z jego ramienia prowa- 
dziły rozpoznanie: ,.Iskra" (Wanda 
Zimmermann) ..Polanka.' (Zofia Ko- 
bylecka), ,,Nuta" (Danuta M..-czkow- 
ska), ..Kozac7ek" (Aleksandra Raj- 
ca) oraz ,.Agna" (Gawlik) i "Ślązacz- 
ka" (Jadwiga Defage). 
Przewidywano - mówi Stanisław 
Dąbrowa Kostka. żołnierz Kedywu, 
ktory w akcji tej mial brać udział 
jaka adiutant ,.Świdy" - zabloko- 
wanie drogi _mercedesowi", którym 
Koppe jeździł do pracy (sied7iba rzą- 
du GG) z Wawelu, gdzie mieszkał. 
Na skrzyżowaniu ulicy Zwierzyniec- 
kiej i placu Kossaka przed samochód 
wiozący Koppego wjechać miała, do- 
prowadzając w ten sposób do zderze- 
nia. cieżarówka wyładowana kostka- 
mi bruku. ,.Mercedes.' Koppego mu- 
sial się zatrzymać lub wpaść na cię- 
żarówkę. Pod osłoną ogni'l z pistole- 
tÓw maszyno\\ ych żołnierze Kedywu 
mieli wywlec Koppego z jego "mer- 
cedesa", doprowadzić do przygotowa- 
nego wcześniej, stojącego w pobliżu 
samochodu, który miał prowadzić 
"Kardan" (NN) i następnie po za- 
melinowaniu w pobliżu Krakowa 
dążyć do wymiany na płk. "Lutego". 
Druga wersja akcji ..Koppe", o 
której pisze w swoim raporcie ,.Świ- 
da". przewidyv..ała zaatakowanie 
Koppego w tym samym miejscu i 
natychmiastową likwidację. W cza- 
sie zamachu wykonywanego przez 
żołnierzy z grup uderzeniowych, 
grupy ubezpieczające miały za zada- 
nie nie dopuścić do udzielenia Kop- 
pemu pomocy przez osłaniających go 
w drugim samochodzie sześciu ge- 
stapowców, bo Koppe nigdy nie jez- 
dził bez eskorty (pojechał tylko raz, 
w dniu zamachu). 
Istniała tri trzecia wl!!rsja wykonania 
zamachu. Strzeiec wyborowy, jeden ze 
zrzuconych do kraju i pierWSZOr3f:dnie 
..... yszl--.olonych ..cichociemnych'" por. 
..Powolny" (Ryszard Nus7kiewicz), usa- 
dowiony na st('ychu domu stojącego na 
skrz) zowaniu ulicy BernardYZłskieJ 1 
Smoczej, miał jednym cełnym st:-załem 
t!"afić Koppego wsiadającego do czekają- 
cego nań przed budynki
m. w którym 
miesl:kał na Wawełu, samochodu. Zasta- 
nawiano się jt'dnak nad tym, że efekt 
propagandowy w ten sposób wykonane- 
go zamachu będzie znikomy. Niemcy nie 
przyznają się do tego. ŻI!! nie potrafili 
upe....mć należytego lilezpieczeństwa Je	
			
 /00068_0001.djvu 
		
			#- 


DZIENNIK POLSKI 


Nr 165 


, 


i 


ł 


» 


I 


W trójmeczu z druiynami ZSRR i NRD 


Polsc 


lekkoatleci na tr eclm miejscu 

wietny rekord Polski Stępienia w skoku w dal - 8,21 


W rozpoczętym w Chf'nowie trój- 
meczu lekkoatletycznym Pob:ka 
ZSRR - .sRD po pierwszym doiu w 
meczu mężczyzn Związek Radziecki 
prowadzi z: Polską 63:ł3 i z 1IiRD 
51:52. NRD uzyskała przewa
ę nad 
Polską 57:ł9. W konkurencjach ko- 
biecych Związek Radziecki pro'WJ,- 
dzi z: Poh5ką (%::2e i II: NRD łI:Z1. !\iRD 
wyprzedza Polskę 38:%4. 


(DALEKOPISEM Z CHORZOWA) 
Po zeszłotygodniowej parY
Kiej po- 
rażce naszych lekkoatlet6w pn:yjdzie 
nam dopisac z pewnością kolejne prze- 
grane. Zarówno ekipa ZSRR, jak I 
NRD prezentują SIę w Chorzowi. 
z:nacznie lepiej niż gospodarze. Pne- 
grywamy dość W}.ra:tnie WSz}'st.kie czte- 
ry spotkania, tr6jmecz jest bo......iem ro?'- 
grywany także Vf konkurencji kobiet. 
W teJ ostatniej, sytuację pogorszył zły 
stan zdrow13 Szewiń.skiej, która nie 
przybyła na stadIon na skutek prze- 
zi
bienla. W ten sposób nasze panie 
wygrały zaledwie jedn;a konkurencję - 
Jaworska w rzueie oszczepem. Inn. 
konkurencje przegraliśmy doić znacz- 
nle, często podwójnie. 
Pisząc o konkurencJach mężczyzn 
musimy zaczl!.ć relację od skoku w dal. 
Ma Stadion Sląski w Chorzowie szczęi;- 
de do rekord6w PolskL Przed rokiem 
Stalmach uzyskał tu 11,11, wczoraj Wal- 
demar St
pień poprawił o 10 cm po- 
przednI rekord. Trzech zawodników 
przekrocZ}'ło granicę I metrów. Chł-;l- 
potnow (ZSRR) 8.11, Lepik (ZSRR) 8.00. 
W momencie, kiedy St
pień o
dał swoj 
rekordowy skok, 5iła wiatru wynosiła 
1,9 misek, i nie przekraczała dl)zwolo- 
r.ej granicy. Stępień oddał 5 SKoków. 
z których najgorszy WJ"nosił 7.74. Pięk- 
na seria. godna rekordzisty Polski. 

wietnie spi£ał się także drugi nasz re-- 
prezentant, młodziutki Krzysztof Mar- 
czak, któryosiągnął 7,83. 
W rozmowie z przedstawicielem 
..Dziennika" Stępien powiedr.:ial, że do 
krakowskich mistrzostw Polski przygo- 
tuje si
 Jak najlepieJ, by na sta.dionie 
Wisły uzyskac zbliżony 'SItoynik. 
Z innych pomyślni
jszj.ch dla nas re- 

ltatów warto odnotować wynik Nowo- 
sza - 10,Z na 100 m na tradycyjnej bieżni 
także s:ę liczy. O rzucie miotem i 
pchnięciu kulą lepiej nie wspomlnat. 
znalazłobj' się pewnie 20 innych za- 
wodników radzieckich i niem
ec'kich. 
którzy pokoncoliby naszych :t.awodników 
bez kłopotu. Podobnie z biegiem na 10 
km. Na 1500 m Szordykowski nie sta.r- 
tował, a Maluśki nie potwierdził formy 
sprzed t:rgodnia. 
Sztafeta 4->(100 m okazał.a się pechowa 
dla ZSRR. Reprezentanci tego kraju 
zgubili pałeczkę na drugiej zmianie. 
Wydaje się, że nasza sztafeta z Nowo- 
szem na ostatniej zmianie, nie na trze- 
eiej, mogła by pokonać zespół NRD. 
DZiś za
ończenie trójmeczu. ale 
wszystko wskazuje na to, że zde<:ydo- 
wiinie przegramy tak z ZSRR jak i NRD. 
TOMASZ DOMALEWSKI 
Wyuiki I dnia: 
MĘ2CZY
 
IN m: Nowosz (P ol tka) 1<1,1, Haase 
(KRD) 10,3, Bombach 
RD) 10,4, Sapieja 
(ZSRR) IC,5, Jawors.łu (polska) 10,5. Sa- 
niejew (ZSRR) 10,5. 


CM m: W
rner (Polska) 47,1, Zorin 
(ZSRR) 47,2, Sawczuk (ZSRR) 4'1,3, Ba- 
deński (Poiska) 47,4, Mueller (NRD) 47,6, 
Friedrich (NRD) ł8,3. 
J5łł m: Fromm (NRD) 3.43,7, Matusche- 
wski (NRD) 3.44.0. Żełobowskl (ZSRR) 
3.(4.1. Wierbla.n (ZSRR) 3.44,8, Główczew- 
ski (Polska) 3.45,8, Maluśki (Polska) 
3.48,11. 
10.001 m: Ha.ase (NRD) 28.51,4, Nurmie- 
kiwi (ZSRR) %8.55.8, Eisenberg (NRD) 
21ł.09.4, Ałamow (ZSRR) 29.24,2., Stawiarz: 
(polska) %9.35,6, Korzec (polska) 29.57.4. 
ao m ppł.: Skomorochow (ZSRR) 51.', 
Kulczyckl (polska) 51,a, Kazakow (ZSRR) 
52,2., Serafin (polska) 52,6, Ste.cher (NRD) 
52,7. Rudolph (NRD) 52,8. 
Skok w dal: Stępień (Polska) 8,21 (re- 
kord Polski). Chłopotnow (ZSRR) 8,11. 
Lepik (ZSRR) 8,00. Marczak (polska) 7.5;1. 
Vogel (NRD) 7,71, Lyman (NRD) 7,82. 
Skok wzwyż: Gawriłow (ZSRR) 2n, 
Koppen (NRD) 214. Skworcow (ZSRR) 
214, Klinger (Polska) 208, Maciejewski 
(Polska) 205, Huebner (NRD) 205. 
Pcbnięl'ie kul
: Gies (NRD) 20,U. Botf- 
mann (NRD) 19,92, Guszczin (ZSRR) 18,ł9. 
Okroszidze (ZSRR) 18,45, Antcza.k (pol- 
sJa;) 17,51, Sadu (polska) 1'1,43- 
Rzut młotem: KUm (ZSRR) 74,"', Szu- 
pliakow (ZSRR) 7C.4/), Theirner (NRD) 
6!J,88, Sachse (NRD) 65,OZ. Ciepły (Polska) 
50,94, Pałyszko (Po:ska) 59,78 . 
Sztafeta 4xlOł m: NRD 39,6. Polska 38.1, 
ZSRR 1.10.2. 
KOBIETY 
Jot m: 'Michajłowa (ZSRR) 11,5, :2:arko- 
wa (ZSRR) U,6, Vogt (NRD) U,6, Sarna 
(Polska) 11,7, Sch:--ickel (NRD) 11,7. .J
- 
drejek (Polska) 11,8. 
400 m: Kowalewska (ZSRR) 53,', Dun- 
dura (ZSRR) 54,1, Lohse (NRD) 54.4, Birn- 
baum (NRD) SS,O, Skowrońska (Poiska) 

5,ł.. liryniewieka (Polska) 5S,O. 


15M m: Briaglna (ZSRR) 4.17,4, Klelnau 
(NRD) 4.18,8, Kolesnikowa (ZSRR) (.23,0, 
Roffmeister (NRD) 4.23,6, Kalinowska 
(polska) 4.48,7, Kawaler (Polska) 5.01,6. 
Rzut oszczepem: Jaworska (polska) 
57.08, Szuhte (ZSRR) 56,28, Fuchs (NRD) 
53,00, Luettge (NRD) 52,9(, Makarina 
(ZSRR) 52,62, Krawcewicz (Polska) 50,74. 
Rzut dyskiem: Popowa (ZSRR) 56.62, 
Illgen (NRD) 55,20, Dan1łowa (ZSRR) 55,08, 
Otto (NRD) 54,54. Wojtczak (Polska) 5O,U. 
Paszkowska (Polska) 404,26. 
Sztafeta łX1M ID: ZSRR 45,'. NRD ",l, 
Pohn 46,.3. 


Cracovia gra z Wałbrzychem. Wisła jedzie do Rzeszowa 


Już 10 sierpnia pierwsze mecze piłkarskie 


Krótkie Jest w tym roku plłkarskie 
lato. J'eszc%.e dobrze nie przetrawill ki- 
bice meczów poprzedniego sezonu, a tu 
Już za kilka tygodni rozpoczyna się ko- 
lejny sezon piłkarski. 10 sierpnia wzna- 
wia I"Qzg. yv.ki I liga, II liga rozpocznie 
swoje mecze tydzień wcze.sniej, 3 sie:-p- 
nLa. Zakonczenie jesiennej rundy spot- 
kań piłkarskich I ligl - 30 listopada. 
Nieco późno, ale w nowym kalenda- 
rzu rozgrywek pr%.ewidziano wiele ter- 
minów na mecze nasz
j reprezenta<:}i. 
Spowodowało to podzielen:e rozgry- 
wek jesi
nnych I I II ligi na trzy okre- 
sy. W terminie 10-24 sierpnia zespoły 
I ligi rozegrają cztery kolejki spotkano 
po CZ:J. m nastąpi przerwa do 10 wrześ- 
nia W tym okr
sie przewidziano zgru- 
powanie kadry oraz mecze kontrolne 
przed spotkaniem z Holandią (7. IX). 
Druga przerwa w rozgrywkach ligow
'c
 
nastąpi w dniach 1-12 października 
przed meczem z Luksemburgiem, trze- 
cia od 27 października do 9 listopada. W 
tym dniu reprezentacja Polski rozegra 
swój ostatni mecz eliminacyjny z: Buł- 
garią, 
W międzyczasie Legia I Górnik «rać 


będą mecZ
 pucharowe (17 września , l 
października oraz ewentualnie 12 l 2S 
listopada). Takźe WlSła grająca w Pu- 
charze Lata nie ma wieie spokoju, b0- 
wiem rozgrywa swoje mecze pucharo- 
we, ostatni z nich J sierpnia. 
W pierwszej kolejce meczów I ligi 1. 
sierpnia spotkaJą s!.
: Legia - Szom- 
bierłd, Górnik - Ruch, Pogoń - Odra., 
Zagł
b!e Sosnowiec - GKS Katowice. 
Gwardia \\'arszawa - Połonla Bytom. 
:Sowo kreOwanj.' l-ligowiec Craeovia 
spotka się na własnym boisku z Zaj!;łę- 
biem Wałbrzych, Wisła natomiast wy- 
jedzie do Stali Rzeszów. 
Zespoły U-l1gowe, poniewat nie s-ą tak 
mocno uzależnione od występów re- 
prezentacji. b
dę grały nieco cz
ścleJ ł 
zakończą jesienną rundę już 9 listopada. 
Ustalono także terminy rozgrywek o 
Puchar Polski. 1/32 finału rozgrywek 
pucharowych, do których włączą się ze- 
społy 11 ligi odbędzie się 19 paździer- 
nika, natomiast 1'16 - już z udziałem 
drużyn I l:gi - 16 listopada. 1/8 !!nah.! 
Pucharu Polski musiano prz
łO'ŻYć ta 
przyszly rok, bowIem ubrakło po pro- 
stu wolnych terminów. 


600 motocyklistów ukończyło Rallye FI M 69 


Motorowe, radzieccy zajęli pierwsze miejsce 


Pn:1!!2 trzy dni przebywali w naszym 
regionie motoc}-kliści, startujący w naj- 
więknej europejskiej imprezie turysty- 
ki motocyklowej - Rallye FIM 196'. 
Brało w niej udział ponad 100 motocy- 
klistów III 13 krajów - z:e wszystkich 
s'ron Europy zjechali w piątek do Kra. 
kowa, by Dastępnie poznat Dasz kraj, 
jego zwyezaje, folklor. I przypadł im 
do gustu Kraków i region krakowski. 
W piątek witały ich ziemia nowotar- 
ska i nowosądecka. Przeja-zd tratwami 
prz.ełomem Dunajca zrobił na zagranic%.- 
nych turystach wielkie wrażenie. Mimo, 
iż nieba nie poskąpiły deszczu, humory 
na łodziach dopisywały wszystkim. Po- 
tem było ognisko w Nowym Sączu nad 
Dunajcem I kiełbasa z rożna oraz WY- 
stępy miejscowej k8pell ludowej. Nie
o 
wcześniej w sądeckim parku uczestn:cy 
Raliye obejrzeli program artyst;rczny w 
wykonaniu zespołu ,.Sądeczanie" i 


W lIowej Hucie 


nowe 


inwestycje sportowe 


W Nowej Huci
 poważnie odczuwa 5
ę 
brak dostatecznej ilości obiektów spor- 
towych. Stadion na Suchych Stawach 
już nie wystarcza sportowcom Hutnika, 
stadion Wandy i boisko szkolne także 
nie rozwiązują problemu; największe 
jednak kł
poty s.ą z halą widowisko.....o- 
sportową. Stara hala garafy budowana 
była z myślą o samochodach, tymcza- 
. sęm zaanektowa1j, Jił s
or!owcy I zaled- 
wie jako-tako dla s'W01ch - celów ją przy- 
sposobili. 
Od pewnego czasu trwa jednak .", No- 
wej Hucie "alert budowiany". Zacz
lo 
51«: od lodowiska. Bez większego rozgło- 
su wybudowano w Hucie stadion lodo- 
W)' i choć on jeszcze nie v.-ykończony. 
to jedr-ak spełn!a swoją rol
 znakomi- 
cie. W tej chw:U t!'wają prace budow!a- 
ne w powstającej hali sportowej. B
dzie 
to wreszcie obiekt spo.tov.y z pra,wdzi- 
wego zdarzenia - przystoso",,'ar.y do 
spotkań koszykówid czy s!.atkówk!, walk 
bokserskich, a także na widowiska 
tra- 
dowe. Nowa hala pomieści 3 tysiące wi- 
dz6w, któ:-zy z wYsod!1y:::h tr:
.-bun ob- 
serwowat będą mogli zmagania sporto- 
we. W tej chw:!ł ha1a test już pod da- 
chem. przewidu:e się. Iż przekazanie o- 
biektu do eks>,loatacji nastąpi w lipcu 
przyszłego roku. Nie jest to t
rmin zbyt 
napi
ty i sądzi
 można, że wszystko wy- 
konane zostanie zgodnie z planem.. 


Zmieni także swoje dzisiejsze obliC1:e 
stadion Hutnika na Suchych Stawach. 
Zb).t mały on już dziś l. nie pomieści 
wsz
.stkich u1A'odników sekcJi. Nie mó- 
wiąc już o tj'ch, którzy zdobywają tu 
normy l1a odznak
 25-lec:.a PRL. CZY też 
startu!ą w spartakiadzie H:L. Stadion 
" będzIe powaznłe poszerzony - od strony 
haU sportowej wybudowane znstaną 
\ trybuny giówne połączone tunelem. z. 
ł1aTą.- Z ter strony '9.'y1:md\J1e się ta
że 
szat nie dla zawodnIków. Pomiędzy uli- 
I cą Klasztorną a boiskiem po',\.s12.ną place 
do gier małych (m. in. S kortow teniso- 
. w:rch), bo
sko do pUki ręcza:ej, do si.2.t- 
' I kowki i .koszykówki. także boil:ko tre- 
ningM\'e lekkoatletyczne z bieżnią 100- 
' I re
t ro,"" ą. 
Kole}ry etap rozbudowy obiekt6w 
I sportowych Hutnika, to pł)-walnia 50- i 
I I 25-metro'\'I..a, która powstanie w miejsce 
projektowanego wcześniej toru kolar- 
skiego. Oczywiście bardziej potrzebne 
jest Hucie kąpielisko nlź betonov.-y to
 
kolars
i. I wreszcie ostatnie z wielk:.ch 
zamierzeń inwestyc)'jn}.ch Hutnika 
wybudowanie dachu nad lodowiskiem. 
czyli ir.aczeJ mówiąc budowa krytego 0- 
biektu lodowego oraz maiego lodowisk3. 
Są to wsz).stko plany na najbłi:i'sze ła- 
ta, plany wcale nie tak odległe. jak su- 
gerowałby ,o roziegły program budowla- 
ny. 


choć deszcz padał mocny, nikt przed za- 
kończeniem występów nie uciekł do au- 
tokaru. Podob8ła się przyb)'szom nlefał- 
sz;owana sądecka ludowość, tywiołowy 
taniec. fantaz
,.jne przj'śpiewki. Wczo- 
raj dla motocykiistów zarezerwOWano 
Złotą Górę koło Ojcowa - tu z kolei 
wystąpił dia nich zespół góralski. v".szę- 
dzi
 spotkali się nasi goście z serdecz- 
nym przyjęciem i szczerą goścmnością. 
Taki zresztą k!'aj pOkazujemy na co 
dzień wszystkim turystom. 
W solJotę delegacje poS'Zczególnych 
krajów złożył
' w Ratuszu w
zj"t
 prze- 
wodniczącemu Radj' Narodowej, Jerze- 
mu P
kali, dziękując mu w imieniu 
.!"szystkich uczestników za miłą gośc
nc::. 
W dniu dzisiejszym rajdQ
.cy rozjeż- 
c!żają się bądź do swoich domów. bądż 
na 'Wa
acje po Polsce. W dniu odjazd'.! 
delegćłcje motocyklistów złożą hołd po- 
mordowanym w obozie zagłady w Oświę- 
cimiu. 
Najlepsze -W)'niki w Rallye FIM S9 u- 
zyskalI motccykliści radzieccy, któ!"zy 
zdObyli głowr::ą nag!'odę FI?>.!. Końcowa 
punktacja: ZSRR 186028 pkt.. Włochy 
61.938, Holandia 57.802. Fr::mcja 55.964. 
XRD 52.100, CSRS 2R.
(, Ogółem skla- 
I syfikowano 13 k.ajów. Ponadto w po- 
szczególnych Challenge'ach czołnv:e 
mieJs
a z
:ęły: (hz'ien::-" Marcela H:t('(.- 
k.era (za najwi
kszą ilosć uczł:.stn:ków) 



D p:-zed CSRS; Challenge Gagarina 
(za najv.;:'f.:
sZ;!l Ilość motocykli) ZSRR 
przed 
RD; Challenge Italia (za :naj- 
w:.«:kszą ilość motocj-kl:st6w do ZI lat) 
CSRS przed NRD; Challenge Monaco (za 
największą Hc>sć skuterów) ZSRR przed 
Włochami: Challenge France (za moto- 
ry do 125 ccm) CSRS przed NRD. 'W kla- 
s:-'f
kacJI klubowej p:.erwsze trzy mIej- 
sca zajęły zespoły radzieckie: Navo!. 
Planeta i WiCitka. W rajdzie brało ogó- 
łem udział S06 motocyklistów na 41. 
motorach. 


W Intertoto 


Piłkarze Szomcierek odnieśli wC'Zoraj 
trzecie kolejne zWycięstwo w Pucharze 
Intertoto, wygr
rwając z mistrz
m Szwe- 
coji Oesters IK Vaxjo Z:1 (1:1). 
Zagłeble Sosno....-iec przegrało w Wied- 
r;:.u z \\'iener SC D::; (0:2). 


Kajakarze 


Dunajca 


na wodach 


Na DUl'1ajcu rozpoczęły sIę w..:zoraj 
kaJakowe m$trzostwa Polski w 51alo- 
rr.ie, W:) niki: juniQrki, kajaki j
dynki 
- grupa B: Dunajec N. Sącz, grupa A Pie- 
niny, Juniorzy grupa B (kajaki Jedyn- 
ki) Pieniny. kanadyjki: Start. Grupa 
A: w kojakach I karadyjkac
 jedyn- 
kach or
z v.- kanadyjkach dwojkach 
zwyciężyły PielIUl}'. 


Zakończyły się wczoraj w łucz- 
niczych mistrzostwach POlski 
 
Krakowie konkurencje str
'

ari. na. 
długich dystans.acit. Dwa 7łr.te me- 
dale w konkurencji kobiet zdob
la 
mist1'zyni świata l\I:uia J\fącz:!- oska, 
,,%łe>tem" W konkurencji męż<:zyzn 
pod.,
elili !tię Marek i Bogclan 
f:\- 
czyńsc)-. Prz:!- jemną nie!'pociziankę 
sprawił kibicom krako,,"skim Bujak 
(Kmita Zabierz6w), ",tając na podium 
zwycięzców w konkurencji Zx;O m. 


Pier\
sz e medale 
l łuclnicI
ch m\s\{zos\wach Polski 
I 


" 
\' 
n 


BOCHENEK - 
TROPEM KOPERNIKA 


e 


ł 
I( 
a 
11 
n 


P 7'zed " miesiqcaTl\ł informotcalMmy 
o wyjeździe znanego krakou:skieao 
Te:tysera Wytu:órni Filmów Ośtdatowych 
w Łodzi Zbigniewa Bochenka - dn 
Włoch dla zapoznania się w tamte;sZ1Jch 
zbiorach uniwersyteckich i panstwou:ych 
z materialem archiu>alnym, dotyczqc:ym 
najważniejszego dla Kopernika okresu 
studiów w Bolonii, Ferrarze i Padw;e. 
plon-em tego artystyczno-naukowego re- 
konesansu reżYtera ma być film doku- 
mentalno-monografic::ny u; Z wersjach: 
l5-minutowel dla kin t półgodzinnej dla 
telewizji oraz naszych placówek nauko- 
wych i zagranicznych, a także o
obna 
pozycja ekranowa posu,'fęcona kultotd 
Kopernika w Bw;ecie. Zanim Bocl
enel( 
przystqpil do konkretnego gromad-enia 
materialu, przez 2 tata .,siedo:t:zl" nad 
Kopernikiem, stu
ttljąc calq do,'uęp7i4 mu 
literatu:-ę o epoce i postGct wielkiego u- 
czonego na tl
 te; epoki. 
- Im bEU:ej jestem pisania samego 3CC!- 
fttlriusza - potL'iada - tym wyraźnIe; 
widzę. jak trudne to ł ni€'be:-pieczne 
przedsięwzięcte. Opracowante filmowe 
musi być przecie:t ::godne ::: p-at'.dft nau- 

owq, potCtn,..o jednak za:-a
em operou'ać 
elementami u:izuatn
mL TY11'c.!!1sem o 
Koperni.ku :str.ieje obfity matenał do 
titeratury popularno. n]:;ko
';ej i ptęk- 
nej zlożon.y z faktów i domniemań, ma- 
ło jest 71atomt.ast ",ateriału kinogenicz- 
nego. Dla r-otr<:eb obrazu f.lmou:ego za- 
nadto st!"..tyczne są zaci.owan
 w mu- 
zeach rę:
;j!J!sy i instrumenty nauko".X
 
- \CI d.Ji:._
tI;:u obt;;ar"wane przepisami 
/':onserwatorskimi (np. obejrzenle w orll- 
!1mafe MDitatn1Jch UJ swd formie i baT- 


li 


n 


ra 
r. 
i[t 

 

e 
[)
 
K 
pl 
n; 
w 
r: 
g 
d 


łt 
'" 
l'! 
e: 


\\ 
!>1 
\\ 
k 
n 
s 
d 
k 
k 

 


KINOMANA 



e miniatur ze tredniowłecznymi SCena- 
mi z tycia ówczesnych matematyków, a- 
stronomóu: i astrotogów wymagało spec:- 
;C!lnej zgody szefa konserwacji w parys- 
kiej Bi
liotcce Narodowej, który jednaJ( 
nle wyra-it zgody na ich sfHmowanie z 
powodu konzeczności użllcia speclafnego 
oŚwietlenw), 


Pobyt włoski Bochenka ponvoU mu 
wlasnie u:i="alnje zHustrou.ać koperni- 
kowską monografię kraJobrazem I zabyt- 
kowq archUekturq (botoński gotyk, za- 
mek w Ferrar:Ze. palac arcYbiskupi, gdde 
KopFrn;k promowany był na doktora 
praw), choć i tu - ze wz"Zędu na zesz- 
p€ceni
 bndou;li antenami tl?leuJtzYlny- 
mi - posl:..życ się będzie można jedynie 
fragmentami. Po obejrzeniu łicz
ych 
zbioróto muzeatnYl'h te Rzymie I mia- 
stach tl'lrJskich, gdzie Kopernik ostatecz- 
nie uformował się jako astronom - !.Jo- 
("henek u.Y1echał te tym samym celu do 
Anglii, sKqd właśnie wrocil. Odteied,ił 
tam Muzeum Historii Nauld w Ox_ror- 
dz-ie, które gromadzi bardzo bogate eks- 
ponaty, pochodzące od poszczegoZ.nych 
college.ow i z darowizn pryu:atnych, a 
obejmujące instrumenty naukou'e nie- 
mar ws:ys:tkich epok, w tym bardzo du- 
ty zestaw instrumentów a!ftro7l 0 m!Cz1ZYCh 
sl-edniotciecznego Wschodu i Europy. 
Prou.ad:::qcl/ to mu=eum dr Franci. 
l\.faddison serdecznie u;spo171ina SW014 
U:i.Z!ltę te Polsce przed 3 laty. tL'C;ąż ta- 
hlJqc, te nadal nie może od nas otrzy- 
mac kop1.i portretu Kopernika. (Na przl/- 
kr(ld w muzeum londl/liskim. u;śród po- 
dobizn wielkich astronomów swiClt3, 0- 
patr.:cnych notkami biograjtczłlymi, pol- 
ski uczon!J przed
tawtany jest zWiedza- 
jącym tytko prz!J pomocu... 10-z!otowki 
z wi.:erunkt
m Koperntka.. co trudno ina- 


c<:
j okreS1ić, tak straconq s2:an!fq propa- 
gando'Wq). Znajdujący się w Oxfordzie 
jedyny list Kopernika okazaŁ s
 po wie- 
tu ekspert yzal' h nteoryginal"'Zy, nato- 
miast w tamtejszej Bodleian Library - 
gdzie zebrano na;rozmaiu=e dzi.ela i rę- 
kopisy astronomiczne, da]qce m. in. 1£11- 
raz rezonamowi ze strony uczonych an- 
gielskich na odkrycie Koper.nika 
przechowuje się rownie.t eiekau:ostkę: 
tekst żakowskiej piosenki pijackiej z 
XVI w. ze słowami: ..Pusćmy kieZ.il'h 1D 
koto. -. ta
: jak KopernlJc pwcU w ko- 
k) ZIemIę... 
Bochenek zwiedzU takte Muzeum Nau- 
ki w Londynie i Muzeum w Greenwzch. 
pO!fiada,qce osobny oddział astronomii i 
nawigacji - o rewelacyjnych zbiorach 
instrumentów przed- i pokopernikań- 
skich oraz map globu i 7tieba, które po- 
zwarajq pTzcsledzić ów przeto m w nau- 
ce i wiedzy o świecie. W jesieni reży- 
ser uzupełni !fwq dokumentację o poz- 
nante materiałów dotyczących dzialal- 
ności fromborskiego kanonika, które 
znajduj q się obecnie w muzeach szu:eodz- 
kich. a na ra=ze przystępuje do Zdjęć 
plenerowych filmu o kutturze artydy- 
c=nej i umysłowej mIast pomorskICh do- 
by Kopernika. lIfa ten fitm wykazać 
..wyrastanie" w1elktego polskiego h uma- 
nisty - astronoma. ekonomisty i leka- 
rza ;z: podłota bardzo wówczas roz- 
winiętego pcd względem kultury i. sztu- 
ki, propolskiego I antykrzyżackiego 
Torunia oraz in
1Jch. oŚrodków Pomo- 
rza Króteu:skieao. 
Wszystkie te planowane pozycje ekrl1- 
nou.'e Bochenka powsrajq we współpracł/ 
z pracou:mq badań kopermkańskich 
p.-\N, prowadzonq przez dec. dr Pawia 
Czartoryskiego (która u"yda Opera om- 
nia, piertL"Szq kompletną publikoc]
 spuś- 
cizny MikolaJa Kopernika) I przy bar- 
dLo teydatr.ej pOmOCIJ kierownika stac;i 
naukou:ej P.4.N we Włos.-:ech, pr%

 dr 
Bronulawa Bllinskiego. Ukońco:one do 
f_ b,l, fdmy te przygotoU:J./wać będą o- 
pinię pubHcznq Le kraju. t za gramcą do 
uroCzt/'sw;ci obchodzonej przede WSZjJsł- 


"oy....IKI: KOBIETY: !x70 m - Mą- 
czyń ska (Łączność) 52. pkt, Brzezińska 
(!darj-mont) 518 pkt. 8z
..dło'Wska (Dru- 
karz) 510 _pkt. Najlep
.w rezultaty v.ośrod 
krako
ianek uzyskały Nowo!"yta (Koro- 


na) 387 pkt oraz Węgrzyn (Kmita Za- 
bierzów) 355 pkt. 2x6ł1 n\ - Mączyilska 
(Lą<:zr.osćJ 576 pkt. Wisz (Resov!a) 538 
pkt, B::-zezińska (Marymont) 53J pd. Re- 
zulta!y krakowianek - Now!)r.1ta 4H 
pkt, Węgrzyn (05 pkt. 
1'rfĘZCZYZSI: Z"'i:90 m-B. Mączyńs1tj 
(:\iar
-mont-I 453 pkt, Narbutowicz (Stai 
Stalowa Wo1a) 434 pkt, M. Mączyński 
(Marymont) 4:!i pkt. Wynlki krakow'an 
- Kopta (Energetyk) 3fj4 pkt, Buja:tt 
fK:mta) 351 pkt. tX70 m - l'o
. Mącz},,- 
ski (Marymont) 5:58 pkt, J?nuszewski 
(Resovia) 52"7 pkt, Bujak (Kmita zabie- 
rzów) 
B pkt. 
DZiś r..a stadionie lekkoatletycznym 
Cracovił o godz. 9 - dokończeni
 
trze- 
lań na d
'star::S2.ch krótkich, za
ończe- 
nie mistrzostw i rozdanie nagród. 


kim ID Toruniu t Krako'wie rocznicy ko- 
pernikowskieJ z udziałem reprezer..tac;i 
osrodków akademickich z calego .świata. 
Jak bardzo potrzebne I pożyteczne dl.a 
propagandy potskości i popularyzal'ji za 
"ranką wiedzy o nasze, kulturze są ta- 
kie ekrano'U'e pozycJe ośtL"iatowe, świad- 
czyć mote przyjecie fUmów Bochenka 
(..Passacaglia na Kaplicę Zygmuntow- 
!fkq". ..l\fotet na Ratusz To run.s ki." , ,.A r- 
rasy krota Zygmuntc" . "Stra2 kró!ew- 
3klego skarbca") przez srodowi!fko fran- 
cuskich historyków sztuki na specjalnym 
pokazie urzqdzonym to Paryżu :o: okazji 
wystawy s=tuki polskłe; oraz na ..wie- 
czorze autorskim" Bochenka zorganizo- 
t.L.-anym w LOndynie przez Instytut Kul- 
tury Potskiej i pofqczonllm % dlugq II 
ciekawq dY3kusjq. 


..FANTOMAS 
CONTRA SCOTLAND V ARD.' 


S eotla7\d Yard nie ma tu 7tłc do gada- 
nia i tytuł ,est bez znaczenia. Fa7tto- 
mas dziala niestrudZE'nie - tym razem 
to duchu ;anosiko U"Y m, egzekwujqc po- 
cIotek nalożony na mUionerow i gang!lte- 
rów... - ale Jest to d.:fałanie majqce na 
celu bOda, tlltko dostarc<:enie powodu 
do reagowania pechowemu kom
sar:;:owl 
policJi. Z każdym kolejnym odcinkiem 
serialu komisarz ten u: interpretacji 
Louts de Fut2es wyforowuje 8ię l't)ra;z: 
bardziej na c.:oł9 tudzt zam1eszanych w 
owq aj r
. A te literackim pu!TWOtC'.!O- 
rze - bros.:"ttr we; powieści Sou stre'a 
t Allaina. ukaz!ljqcej się od r. 1911 prze" 
3 lata - była to postae tr.:ecłorzedna. 5 
niefT'ych fUmów Feui1tade'a spoPularll- 
zotca
 od r. 1913 basniowe perypet;e ".- 
niusza-złoczyncy z nutką romantycznej 
poezji. 
Po o'tC'ej poezji nfe zostało obecnie a7tł 
Iladu. W"nOLeJOny pr<:ez Hunebelle'(I se- 
rial zes
e.H zupe!me do poziomu farsJ./. 
Pomllsłot.Cośc reattzatoróu; jest jU
 mOc- 
no wyselotla, choć jeszcze nIe dajq oni 
U W1/uraR4 - CÓł jeti""k 
cej JnOżnc& 


I u: pTzyszłości zrobt
 z Fafttomasem, sko- 
ro teraz wystr2elHo się go raKutq tO 
niebo? Dawną fantastykę, którą cz.e!f
1I- 
. lo stare kino, zastąpiła nou;oczesna 
technika; dTeszc:zyk tajemntczosci i gro- 
zy ustąpił mieJsca powtórkoWym, m.- 
chan1.cznym gagom. łmieszącym nie- 
zmiennie od czalu niemego ekranu. Du- 
chów - nawet w autenrllcznlJm zamczys. 
ku szkockim - nikt nie traktu;e.powaj:- 
nie... NaiwnoścI i nieprnu.'dopodobień- 

twa . czasowo-personaZne kompletnie 
dezorientuJą widza l'O do lakt1/Cznej 0- 
soby Fantomasa, czfowieka o stu ttOt'I- 
r::ach; ilosć mase
 zbiła ponoć z po,ntG- 
łyku rÓ'U,niet ope
atora ft([ ptanie! 
Stosu,e się tu wobec na. chwyty _. 
'U"et nielola1ne: gdy np. rzekomego ba- 
rona gra r=eczyu;isty baron - Ct) widal 
na niedokładnym techntcz:'Zie przecięciu 
montażowym. Pr=y eałeJ nato'flll'\.4st 
bzdurności obrazu nie zTe=ygnowano z: 
ambicji ład7tych ZdJęt': łpolowanie!) ł 
wysiłku wykonatcców. Marats wspinał 
się juZ kiedyś po w
ży przlJ pomoclI 
dwóch mieczy, teraz WIęC mo.te po 1i7t. 
ce. Mnie; samym aktorstu.-em, bard%łd 
imponuje umieJętnością charakteryzacji 
t osobistym ryzyktem, obywajqc słę bez 
dublera (nie tak daLeno w paryskim te- 
atrze jedynIe d=ięki przlltomftOsci umil'- 
$lu unikną
 śmierci 1D niebezpieczne, 
scenie "Ucznia diabla" ShałCa). Popular- 
7111 Jeannot oddac tu mu!ft be?apelacy;- 
ne pierlL's=eństu.'O na;baTdzłej kasowe- 
mu obecnie komikowi francusktego ekro. 
nu: de Fvnes zma;oryzou;'ał tDsl1lstkłcb 
z J,:r S'em. - 
Jego Di.s comica jest 7tteprzeparta 
pseudoma,.
owe obhcze, napiera czujn.04
 
m;młczna, w końcu nieporadność, po- 
mrukI. roztrzepotanie rqk. wyraz Ol'ZU._ 
Ze się powiela? - to teZ praWda, a jed- 
n.ctk bawi. 07t bardziej nit c!Zła ta trz'- 
cta. najmniej tr('Ścit..Oa, najslabs;:a pod, 
względem inwencJi, najmniej dbająca a 
tempo I sensacyjność c:::ęść dZisiej:sz.' 
opowieści o d.ziałillności Fantom.:zSCI. 
Afe FeuiUade nakręca &.ch niegdll; pt(ćr 
WL_-tD¥SLAW C¥BUL..SJU
		
	
			
 /00069_0001.djvu 
		
			Nr 11m 


nZIEN'N!X POLSIQ 


? 


Z kroniki iarobnej 


S 
OII lICI'" w p1awtyce kt'akowskieJ 
ma się Jut ku koncowi i po raz piu- 
WtLrv od roku m(lgę !lC'1bie p07wolit na 
laksulI swobooneKo pisania - :zamiast 
litalf'go i cor;:!z bardzieJ sk.rótowego oma- 
",jania bieiąc
'ch ekspozy("ji. Właściwie 
ile piszę ,.s e7.O n w pl;utyce krakoYt- 
sk - tpn się ni
dy nie łcen c z)' . ści- 
ilPj ""i
c ..5ezon w w}'staw1\ch krakow- 
skic-h". tzn. to wsz:r
tkQ po prostu. co od 
r!:-.wna już t
'lko pomieSci
 się może w 
tej rubryce. Gdy dwanaście pr:r:
szło lat 
t..mu zat'ząłE'm pisat " \\'iadomości". mia- 
łem "'ted
' jeszcze dOlOt mie,isca, by obok 
omawiania wystaw, które st:aD()wią prze- 
cil!"'z ł) Iko r.,."ś
 spraw zwi"7.anych z ru- 
chem plast,.'czn}'m, r.ająt się jeszcze i 
pł
5t)"ką monunlentalną i spraWami pla- 
styki ui:).tko,,'ej, ha - nawet cz
sem 
zamiel7c:r.ać "ywiady i sylwetki plasty- 
ków krakowskich. 
Miałem doić miejsca.., - miejsca obję- 
tosciowo pozostało tyle samo, ale tI'd te- 

D CZ pr7emysłu terenowEgo. 
Warunki przyjęcia do omó,,'ienia w K.,mórce 
Kadr w Krakowie, ul. stolarska 1
 osobiśc:ie lub 
telefonicznie. K-6573 


"nAT 
 D", :stan bar- TANIO sprzedam ..skodę 
dzo dobry - sprzedam. 1101". Kraków, Kołłata- 
Kraków, 18 Styc7J'1ia, bl. Ja 2/1. 9805-g: 
21., garaże, gooz. 17-11. 


Lokale 


SUPERKO
łFORTOWE 
pokój kt:chnię oraz poje- 
dynkę. śródmieście - za- 
mieni
 na dwupokojowe, 
superkomfortowe - lub 
komfortowe, do I p. - 
Oferty 9411 ..Prasa.. Kra- 
ków, Wi
ln.a 2. 
POSZUKU.lĘ pokoju z 
utrzvmanipm lub bez. - 
I efer-ty !l4
9 ,.Prasa" Kra- 
ków, wiślna 2. 


Państwowe Przedsiębiorstwo Totalizator Sportowy 
Z OKAZJI 2S-LECIA PRL 
organizuje dla sympatyków Toto-Lotka na dzień 20 lipca br, 


Nieruchomości 


DYREKCJA 
ZASADztt.'"ICZEJ SZKOŁY BUDOWLANEJ 
DLA PRACUJĄCYCH im. 1\1. Demakowa 
Przedsiębiorstwa Przemysłowego Budowy 
But,. im. Lenina w Krakowie-Nowej Bu- 
eie, osiedle Zachodnie 112, 
telefon 445-40. weWD. 317 


SPR7EDA'\Ił tanio 2,5 ha 
ziemi, w tym l ha lasu, 
w Zawadce, koło Wado- 

'ic. Bronisława Kala- 
mus, Grojec 246, poczta 
Alwernia. pow. Chrza- 
nów. P-203 


DODATKOWE BEZPŁATNE LOSOWANIE «4 Z 49» 


Miejskie Przedsi
biorstwo KOmunikacyjne w .Kra- 
kowie zatrud,i natychmiast PRACOWSIKOW 
NIEWYKW AL(FIKO
TA:SYCR (mężcz:l-"ZD. i kobiety, 
z tym, że kobiety wyłącznie z terenu miasta Kra- 
kowa, z U"w
gi na brak miejsc w hotelu robotni- 
cZ}-m) , celem przesz5,.olenia na konduktorów I'ewi
 
zy:nych ,"v wozach tram"ajowych. 
Szkolenie trv.-a do 2 miesięcy. Wymagane ukoń- 
czenie mL'1imum szk01y p'Jdstawowej oraz 111 lat 
7:1--cia. - Waru",ki pracy i płacy do omówienia na 
miej!;cu w Dziale Kadr i Szkolenia MPK Kra- 
kaw, ul. Wawrzynca 13, II piętro. 
Zakład Konstr
k(',!i Slalowycb "Et.BUD" Kra- 
ków, ul. W"do
icka lZ - zatrudni natychmiast: 
w Kr"lko" ie 
I....ZYNI£ROW z prakt).'kll, na stallowiska: Z3!1tęp- 
cy głównego energetyka ze znajomQścią automa- 
t,.'ki. kiero
nika oddziału konstrukcji stalowych, POMOC domową przyj- 
technologa lub konstruktora konstrukcji stalo- m
 natychmiast na stałe. 
'" YCh, konstruktflra urządTeń mecbanicznych i sta- - Zgłoszenia: Kr.aków, 
tYł<"a konstrukcji litalowycb. Wiślna 2, nI p., pokój
. 
TECHS"IKA do sekcji przygotow;łnia produkcji. 
"ł",.-kwallfikow:treł;o KRESL."RZ.4. i ST. KSIĘGO- 
W£GO d.s. KO....TROLI WEWSĘTRZN"EJ z prak- 
tyką i znajomości=\ zagadnień księgowo - finanso- 
"S\-ych. 
pncO-łl,'tlików wykwalifikow:lnych: ł CYNKOWA- 
CZY - W1:"TRA WIi\CZY, BR.
KARZ.4 KT, 4 SLU- 
SARZY, 2 EL EK'I'R\"KOW. BRVKARZA, POSADZ- 
K,4RZA. 
 CJESLI, 2 l\ICRARZY. DEKARZA. Z HY- 
DR.
ULIKOW, 
praco"" nik6w niek.....alifikowanych: ol ROBOTNI- 
KOW TRA '"SPORTU. Z ROBOTNIK.OW PLACO- 
WYCH, 
w WI')Ij Filipowskiej k. Krzeszowie 
I....ZYNIERA z praktYką na stano
i!'lko zastępCY' 
gl6w n oeKo tecbnologa w zakresie prefabrykacji 
żelbetu i strunnbetoDn, 
15 BETONIARZY, 1 POMOCNIKOW BETONIA- 
RZY. 
Zgło'lZenia tylko n!';Obiste w Dziale Kadr, III pi
- 
tr o , pokój 328 oraz w Wydziale w Woli FilipoWSkiej. 


KA1:DA WYGRANA ..CZWORKA" Z DODATKOWEGO LO- 
SOWANIA PREMIOWANA BĘDZIE KWOTĄ 2.000 ZL 
Przepisy regulaminu i instrukcji Toto-Lotka dla zwykłych za- 
kładów majq zastosowanie do losąwania specjalnego 
..4 z 49" numerów dyscyplin sportowych. 
CentTa14 PP TotalizatOf' Sporl0totl 


DOMEK jednorodzinny, 
jednopiętrowy, wolnosto- 
jący - 8:an surowy. przy 
tramwaju, sprzedam. - 
Kraków, Braterska 15. 
ZAKOPASE - sprzedam 
parcelę 1000 m:!. Wiado- 
mość: Zakopane. ul. Dl') 
Rojów l-a. P-I96 
GOSPODARSTWA. domy, 
parcele - poleca Biuro 
SYRENĘ. :stan bardzo dO- j "Renoma" - Kraków, 
bry - sprzedam. Nowy Y;arszawska 1. 9542-g 
Sącz, Zielona 4&. A-170 
BIE:tANOW! Sprzedam 
"FIAT łIOO" z no'WVm sil- dwie parce1e budowlane, 
nikiem - sprzedam. - z lokaiizacją, po . arów 
Oglądać: plac Ducha 3 - (koło starej szkoły).- 
godz 16-UI. 9510-g zgłoszenia: Stanisława 
, Pachlowska. Bie7anów 
PUSTAKI i połówki po_ 116. 1ł554-g 
leca wytwórnia Tadeusza CZĘSC domu (3 pokoje z 
Lesiaka. Zabierzów. ul. kuchnią, dobudowę, naj- 
Kolejowa 41 (koło maga- chefniej Olsza. 
. Ofi- 
zynu maszyn rolniczych). eerskie _ kupię. Do za- 
Możliwość natychmiastn- miany mies7kanie spół- 
we go odbioru. 9490-g d7ielczc, superkomtorto- 
,,:tUBR" ",'ywrotka we, 55 m=. jitaraż. Oferty 
sprzedam. Kraków, telef. 9539 ..Pralia" Kraków, 
418-21. 1S45-g Wiślna 2. 


OGŁASZA WPISY 


d. klas pierwszych, 
na rok szkolny 1969/70 
w zawodach: eieila budowlany, betoniarz- 
zbrojarz, muran - tynkarz, pMadzkarz, 
mnran piee'w przemysłowych. 
Nauka trwa 2 lata. 
 Wpisów dokonuje 
się bez egzaminów wstępnych, 
Warunki przy jęcia: 
iwiadeetwo uknńezenia I!Izkoły podsta- 
woweJ, ukończony 16 rok iycia (w za- 
wodzie posadzkarz ukończony 17 rok 
tycia), dobry stan rdrov.ia. . 
Do podania, z wyraźnie. określonym za- 
wodem, należy dołączyć życiorys, -zgodę 
rodz.iców na pOdjęcie pracy w przedsię- 
biorstwie budowlanym oraz 5 sztuk foto- 
grafii. - Wszyscy zamiejscowi uczniowie 
mają zapewnione, na okres nauki, bez- 
płatne miejsce w internacie. - Ponadto 
istnieje możliwość zdobycia, w trakcie 
nauki w szkole, również samochodowego 
prawa jazdy. 
Uczniowie za praktyczną naukę zawodu 
otrzymują wynagrodzenie w w)'sokośd: 
klasa I - 420 zł, klasa II - 500 zł, plus 
premia uznaniowa. 
Szczegółowych informacji udziela Se- 
kretariat ZSB w Nowej Hucie, osiedle Za- 
chodnie Z, codziennie w godz. od 7 do 15. 
Dojazd z Krakowa tramwajami linii 4, 
5, 15 do placu Centralnego w Nowej Hu- 
cie, skąd tramwajami linii 14 lub 16 
w kierunku Bieńczyc. 


WPISY na ku r,;y masz y- 
nopisrna przyjmuje sto- 
warzyszenie Stenografow 
i Maszynistek w Tarno- 
v,'ie, .lanka Krasickle
o 
II, K-6385 


Praca 


EKSPERyaUNTALNY 
kurs stenografii - dla 
CZELADNIKA stolarskie- młodzieży i absolwentów 
go o:-a7. uc:onia pr7.yjmę szkół średnich oraz stu- 
zar!łz. "I:ieszkanie zape- dentów do 25 lat, orga- 
WnlOne. Augustyn Dro'l- nizuje od 
rze!lnia St.J- 
dek, Tychy, ul:. Damro- warzys
nle Stel'lografó w , 
ta 61. telefr>n 2.-26-27. I Niskie opłaty - oJgrani- 
GOSPOSIĘ !:amodzielną. czona H?ść m!
js
. In- 
uczciwą, czysta, umieją- formacje. .KraKOv,.. tel. 
cą gotować - przyjmę 579-911, z.aPlsy; MIkołaj- 
na korzystnyc'1 wartln- \ ska 2, J p. K-6381 
kach. Oferty 953& ..Pra5a.' 
Kraków. WiSlna 2. Kupno 
PRZY J:\łJ) porno<: domo- 
wą na sta
e, chetr.ie star- OBRAZY, zegar, przed- 
<:zą. Jedno dzi
ckl) 7 lat. miotv dawne - do urz.a- 
Ofe.ty P589 "Pra.;a" Kra- d7enia pokoju kupię. - 
kov.- Wisina l. Oferty 94
 ,.Prasa" Kra- 
, ków, Wislna 2. 


RABKA! Kupię pilnie 
willę jedno-dwurndzinna. 
Oferty 96117 ..Pra<;a" Kra- 
ków. 'Visina 2. 
KUPIĘ parcele budI'Jwla- 
na w Kr'"nicv. Ofertv - 
9(.515 Wrncła'w ..Pras." 
Podwale 82. 
KUPIĘ w Krakowie wil- 
lę dwurodzinna, połowE: 
domu b]jźniac7e
o lub 
dom jednorodzinny, cn 
najmniej 4 pokoje. Ofer- 
ty 90381 "¥.'ro<'ław "Prasa" 
Podwale 62. K-fi6j1l 


OPOXY radialne 145X12 i 
do ,.renault R-IO" sprze- 
d;;lm. Tel. 208-15. ort po- 
n iedz.iałku. P548-g 


CtĄGNIK ..Dzik" :r: prz....- 
czep" !>pr2'ed'lm. - Tar- 
nów, Skorupki 21. 
SILNIK "wicher" nowy 
i łódź z sIlnikiem "szn9j- 
dt'r" - s
rzedam. Tar- 
nów. tel. 42-4&. 9576-g 


Nauka 


Sprzedaż 


Wp
Sy na kursy maszy- .,RENAULT t', pQ 30.800 
noplsma przYjmuje g
O- 1 km _ sprzedam. Teleion 
,,'arzys7en 1e stenografow 231-62. !l6łO-g 
i Mas-....nistek w Nowej 
Hucie
 . os. Szkolne -n. ..FIAT 1100 D.' sprzedam. 
KrakóW, tel. 395-3%. 


Koledze 


KOCIOł
 centraln
o 
ogrzewania, 3 m2 - sprze- 
dam. Krakow, ł.a
iew- 
nlck.a &O, tel. 325-11, po 
g odz. 17. 9
g 
1," SZTUK gOl.:lzika, go- "YPOZYC7A
t zagrani_ 
towe
o do obsadzenIa czne suknie ślubne 
szklarni - sprzedam. - woalki. Duży wybór. - 
Jan Dulęba, M.s.zana Dol- Kołdanowa, K.ruow, To- 
na. teL W ""'tli-g DOlo..a » DOI-& 


JERZEMU 


BERESKIEMU 


inż. 


Różne 


składamy wyrazy głębokiego współczucia z po- 
wodu ŚJnierci MATKI 


WPISY na kur5Y JDaSZY- 
nopi<;ma. biurowoścI i se- 
kretariacki.e oraz sten-:>- 
grafii przyjmuje Stoy.a- 
rZY5zenie Stenografów i 
Maszynistek w Kral..owLe, 
Mikołaj ska 2" 1 p. 


"FIAT multipia" - stan 
dobry - sprzedam. Tel. 
309-93. 93QJ-e 
TOKARKĘ do metalu - 
sprzedam. Krakow. ul. 
I'raska un. &od;r;. 11-30. 


KIEROWNICTWO i ZAł.OGA 
Fabryki SupCrWma5}"oy .,Stioaru"
		
	
			
 /00070_0001.djvu 
		
			& 


JdCUŚ ID sprdwie 
żywotnej 


Kochany ..Dzienniku"! 
Dziadziuś 
ywił nadzieję, 
e t.O!J
- 
dzie lako turysta na 'lCczasy, et tym- 
czasem musi sam się żywić - t dlatego 
odWtedza bar tllrY!ftyczny na rog
 \
le- 
aterplattc iLubicz. 
l wydaje mu się, te jest to najmU- 
aza jadłodajnia, a pa"'", e, ktore wydaj q 
posiłki - najw1JższcJ klaSl/. Wcale nia 
turystycznej. 

całowanła 




QI 
Klęby dymu nad bielańskq I 
drogq 
Wczoraj około godz. lR nad drogą bie- 
lańsk
 ukazały się kł
by dymu. Z rel'!.- 
cji Służby Ruchu MO odtwol'7Yć mtl;.- 
na następuj
CY przebieg wypadku: Dro- 
gą jechał samochód ..star" z prz).cze- 
pą. na której znajdował się pojł:mnik z 
lekami i ładunek środków chelnlcznyc:J. 
W chwili, gdy samochód znalad iii-: na 
łuku drogi na!!itąpiło złamanie burty 
przyczepy. Ladunek W}'sypał się na. po- 
bocze drogi. Ulizkodzenie ładunku i :10- 
stęp powietrza do zawartości 
powodo- 
wały pożar. Wezwana do gaszenia straż 
poiarna pracowala w maskach i ręka- 
wicach. W chwili. gdy oddajemy numer 
do druku - trwa jeszcze praca przy 
usu"a'anin skutków wypadku. 


Goście spod znaku 
Czerwonego Krrrźa . Półksięiyca 
Organizacja Czerwonokrzyska przy 
Krakowskich Zakladach SodowYch gos- 
ciła ostatnio delegację Radzieckiego 
Czerwonego Krzyża i Półksiężyca w 36- 
osobowym składzie. Delegacja intereso- 
"1\."2ła się osiągnięciami Koła Zakladowe- 
go PCK oraz Klubu Honorowych Daw- 
ców Kry, i. "-a.to podkre
lif. że cała za- 
łoga Krakowskich Zakładów Sodowych 
należ}' do PCK a Klub ma na liwym 
koncie wiele litrów krwi oddanycb bo- 
noroWo dla chor)'cb. (ez) 


Filharmonia na popielato 
Przez dziesiqtki lat 
tała Krakowska 
Filharmonia w miarę nie ::-u u ważo na. , 
po
ryta ciemnym, nie rzucajqcym 
ię \D 
oczy tynkiem. (nb. bardzo wytrzymatym, 
bo do ostatnie; chwiH nte ZflaĆ było na 
,,1m "zęba" czasu). Tymc::asem wpadł 
komuś do głowy szatański pomłl sł 1L'1ł- 
malowanta Filharmonii na j"lsnopopte- 
tato; brzydact'lCo potężne; bryły tego 
budynku lCt/szło w cll
ej okazałości ł 
oto 
mt/ w tym centralnym punkcie 
'tntasta swoistll okaz szpetotu. 


Kwatery dla turystów 
poszukiwane 
Wzmożony ruch turystyczny w okre- 
sie wakacyjnym !adecydował o konłecz- 
nosci 
rykorz:r[ turystycznych. W:J..- 
najmującym poko
e mieszkańcom nasze- 
go m
asta. p:) ustaleniu kategorii ofero- 
.......anego lokalu wYPOŻYC7.3 s:
 sprz
t jak 
łÓŻka. krz
ła, Ftoł)', szafki itp. i v.-ypła- 
ca wynagrodzenie 7a umo7E"...
enie tu:-ys- 
tom nocowania. W ddsz:":>1 ci
gu przyj- 
mowane są zg!Osz,=n
a (Id osób prY'IA'at- 
n,.ch - dohFv to zarówno pokoi jed- 
n;;-, dv.ou- j';
 ł:'eż i widoosobow;.ch. In- 
formacH w tej spra"". ie można z3s:ęgnąć 
osClbiśc:.e lub tekfl":-o:cznie w b
urze 
.. Wawel Touristu". (S.1) 


DZIENNTK POLSKI 

 
,. e. , 
Szlakiem pracy społecznej 
Park Polewki . . wkrótce 
- lUZ na 


Nr 165 


W sprawozdaniach zanotowano z",..i
źle: w pierwszym półr'Jczu br. 
mieszkańcy Zwierzyńca przr=pra cowali w czynie społecznym 55 tys. 
godzin, przewieziono 20.
S4 
ony materiałów. Jaki jest realny wynjk 
tych abstrakcyjnych - 1:20 matemat
cznych. wyliczeii? Zapra5zamy 
na spacer po Zwierzyńcu. 


W Parku Jordana zakońezono pierw- 
SZ) etap remontu kapitalnego. Sa 
wszystkich ścieżka.ch polożony zo
tal 
asfalt. uporządkowano zielen. 
1..:'lica fl,.odociągowa ma w przyszło:ki 
stanowić drogę dojazdową do Kopca 
Kościuszki, natomiast aleja Waszyng'o- 
na b
dzie wylącznic miejscenl pieszych 
spacerów. ,\' czynie społecznym oliesz- 
kańcy Zwierz}'ńca przygotowali jui ul. 
WOdociągową pod asfalt. Podobnie 
przygotowano ciąg spacerowy na s,ikor- 
niku. Wartość tyeh prac szacowana jest 
lU. parę milionów zlotych. Tf'raZ ini- 


rjatywę przejmuje Miejskie Zjednocze- 
nie Gospodarki Komunalnej: czekamy na 
asfalt : 
Ulice: Igrców i Domeyki otr:z:ymały 
nowe chodniki. Z<1ikł dom zawalidro- 
&a przy Skrzyżowaniu ulic: Pi:1S1.0W
- 
kiej i Króło,,'ej .ladwi
i, rozebr.lny w 
czynie spolecznym przez Spl:łd:nelnię 
S}udencką ,,:.taczek" i dru&i - proz}" uł. 
Brono".icklej, k[órego rozbió'!"kę p"ł"%e- 
prowadziło społecznie MPRB 6. 
Bardzo szybko postępuje budowa ob- 
wodnicy Chełm - Bielany. Mieszkańcy 
Chełm u dokładają wsulkicb stara.n, aby 


Pud-ownicl4)wie Mołe:;Jt) 


Rynku 


Tynk 


. 
nie 


będzie OdDadał 


Jedną z brygad pr3.cuj
cych przy odbudowie Małego Rynku jest 
brygada tynkarz
r, którą kieruj
 FRANCISZEK GAZDA. Skła
 
brygady: pięciu tynkarzy-specjalistów plus jeden po:nocnik; 
 dwa] 
z nich - Konsta.nty BiaJek i Stf'!fan Walczak pracują pod kIerow- 
nictwem br)rgadzisty Gazdy już. od przeszło 10 lat. 
Tutaj, na Malym R).nku. tynkowa- Chwila nieuwagi - i zabytkowa po- 
li domv oznaczone numerami t, 5 i lichromia nloże zosta.:: :r.ni
7.czona. 
1. sie tylko nakladali kolorowe tyn- Moina polega
 na mojej bl'Y"
adzie 
ki - icb dzielem bylo r6wniez oh- - mówi Franciszek Gazda. - ro 
t'iąganie ram okienn).eh, l>2ymsów, !!iami starzy fachowc)', a ja jako ty-n- 
podokienników. a tak7e w,..kors)-w:J.- kan: pracuję od czterdziestu l"t. Tu- 
nie potrzebnych odlewów I;'ipso
'ch. taj tynkujen1Y nową metod" - ZC\- 
Wykuwali też cegły zniszczone w cią- prawa składa sił: I: płuk:J.nell;o pJas- 
ku i slango (sprz.ed kilkl1<1ziesięcia 

u setek lat i na ich miej
c wsta- 'lat) .....apna. Cement n nie '1Ź
wdmy. 
..iali nQwe. MU.leli uwa:taf aa za- Pracujemy tak, aby w pnysz- 
bytkową polichromi
 POdCZ:Hł skl1- łości nie narzekano na tynkarz}.. 
wania tynków. Kiełatwa to praca. Może pan napisał:: t}"nk z kamienie 
Tn:eba śledził: nważDie kaid)'. 0=1- na Małym R)nku nie będzie odpa- 
wet najdrobniejszy ruch ręki. dał... (SJ) 



 dt!Jgo!f"tniq p."n

 W rodach nOTt>d"'wych 


Odznaczenia 


nagrody dla aktywu Podgórza 


I 


. praccwni
yn Pr
2;ydium Dn
 Podt:6TH, radni i aktyw sto\
"'zn
 
aj- \ 
więksT:ej dziełniry Krakowa 5potkali .i
 wczoraj na uroezYlltej akademii z 
okazji ZS-lecia PRL. 


Czternastu uczestników uror7:. r sto;;d 
otrzyrr.ało dyplo:ny za 20-1etr.lą pr-acę w 
radach narodowych. sześciu - za pięt- 
naście lat pracy, jedenastu - pracuje 
od lat dziesięciu. To oni o-ł dawna 
kształtują powszedni dzień rtzielnicy 
wielkich przemian. UhonorowQno t
 
pracę ocl:1maczeniami pa ńFt wo..\':,':n l, o- 
trzym311 je pracownicy DR"1 ł aktyw 
społeczny. Złotymi Krzyżami Zasługi ude- 
korowani 2.ostali: Jan Anto!'iewk.:, Je- 
rzy Ciel'kon:, Alojzv Go
l..r, J;tn KtI- 
czanowski, Józef Kuraś, Mirbał Salep- 


Z ukosa 


Dz!ura W jezdni 


Banalny to te-mat - dziury w Jezdni 
- choć 1!te b
nalf!€ skutki. Remontowa- 
no coś kiedys na at. 29 Lis&.opada. VC
Y- 
ntony wykop (mme; u:ięce; do połowy 
;ezdni). =asypano z:emiq (gIinq', ate as- 
faltu - jak... byt, tak nie ma. Kierowcy, 
którzy zdą.:q dziurę zlTuu:a.:yc, w ostat- 
'f!1.e; chwili gwałtownie hamujq, Tzecz 
naturalna t technic::nie u
asaciniona - 
2 przera:riu::ym piskiem hamulców, a 
ci, którzy nie zauważq, dozna;q gwał- 
townego tł::otr::q.'w. Ot.ce hamułC'e ..Kr::y;a 
rozpaC21/", pOtL'taT::-ane po stokroć, irY- 
tt:1q najbarC:?ieJ mieszkańców pobbt- 
kiego domu. ZnalazŁ 
 wsród nich ,,;e- 


den sprateiedtiWy" ł po.stano\vU: we 
właściwych urzędach interu
eniotcac: 
du:ukrotnie te Zarzqd::ie Dróg 1. Zieteni 
(be;:s;,ułec::-nie), du;u1.:rotnie u; ",.ydziale 
Gospo.1ar
:i Komunalne; Dzie
nicou'ej 
Rć!!iy NaTo.iOtce;. Wyd:ia' Gosvodarki - 
jakby nic byŁo - K o m u n a l n e;. =a- 
sła"ti.a 
i
... brakie>n kompetencji. Po- 
rad::'ono ;u.róció siC; do... Zar::qdu Dróg 
i Zieleni. 
Maw:cr;q, ie do tl"z€['h ra::-y s:-tuka. 
C::y::by t nam przyszto kilkakrołnie snuĆ 
smętne refleksie o dziurze t.C jezdni
 l 
o innych leszcze lukach... (ap) 


ł Na marginesie kroniki wypadków l 


Dziecko 


na 


drodze 


Z kronik milicyjnych w
rnl.ka. że ok. 25 proc. zabttvch W 
",;ypadkach drogO\..,ych - to dzieci w wieku od 2 do 14 lat. 
Każdego roku przyb) wa kilri;adziesiąt kalek - dt.ieci z pro- 
tezami zaroiast nóg czy rąk. 
mi Kolejny .,.\.ypadek, którego ofiarą padło dzierko zdarzył 
si
 '....c:P:oraj o godz. 10.20 na ul. Pilotów. P-łetnia Kał.8 rz)'na 
U. .....
.biegła do kiosku po jarzyny. Aby dotrze(: do kiClsku 
- dziewczynka musiała przejść przez jezdnię. Wbiegając na 

ezdni
 uprzednio prawdopodobnie nie rozeJrza:a si
 - nad- 
'etdŻ"ająey r.
ar" był widoczny. Kierowca nie :Edążył zahamowac. Ciężki woz 
potrącił dziecko prawym narożnikiem. Z urazt"m głowy i podejrzeniem 
'OI.'!Itrzą&U mózgu i zlamaniem nogi przewieziono dziewczynkę do szpitala. 
Ko.1eks drogow
r mówi o obowiązku przeprowadzania przez jezdnię dzieci 
do lat 7. Zakłada su
 bowiem, że dzieci w wieku szkolnym są dosti>tecznie 
pr:p:ygotowane do samodzielnego poruszania się p('O ulicach. Problem 
;łednak w tym, że m
' dorośli. tak cz
sto łamląc
' przepisy, nie zawsze stwa- 
rumy najlepsze wzorce do nasladowania. 
W)'padek na ulicy pilotów miał świa:1ków. Czy ktoś usiłowal zatrz:rmać 
wbiegające na je-zdr.lę dziecko? Zgodnie z pięknym, niestety - w podob- 
nycb sytuacjach t) tko dek1aratywn) m hasłem - .....5z)-stkie 
ieci 54 nasze... 


ka I J6 f Porada. Ponadto - 11 osó
 
oci7.raczona Srebrnymi, & 9 - Br<łzo-....Y. 
mi. Aktu dekoracjI dokonał przewodni- 
cząc
 Prezydium DRS - \\
iadysła'Ol."" Ru.- 
dolf - rodowity pocgórzanin. w obec- 
ności I sekretarza KD P
PR rod
órze 
- Stanisława Grzes:aka. 
109 o
ób otrzymało nagrody za dł"..uw- 
letnią i akt:,'wną pracę. \Yśró,i nag!"o- 
dzonych znalazło się 7 emeryto....an;rch 
pracowników DRN. (an) 


Z kroniki wypadków 
Na skrzyżo"'8niu al. :\lirkiewicza z ul. 
Czarnowiejską motocykl kier01'\'an,- 
przez C£zarego !\'[ajewskiego, zam. 
szczodrzykowa woj. poznańsKie, ".ymu- ł 
sił pierwsz
ństwo przejazdu i zderzył 
się z .,nlercedesem". ''Iotoc
-k.is\:i do- . 
znal otwartego zlamania nogi. a pasa- 
żerka - Halina l\'Iaje".ska, zam. pod t
 m 
samym adresem - ogóln)'ch potłuczen. 
Oboje prze", iezipni zostali do szpitala. 
. Potrącona przł'z nlotoc:!> kI na ul. 
Raszto
cj Anna Huk, zam. ul. Rit","y 
pod Lenino lZ, doznala ogOln}.ch potłu- 
czen. . 
a pl. l\'Iatf"jki autobus zderzył 
się z motocykJem. !\fotoc:rk.1ista Janusz 
Szostak. l. :W. dozn:tł urazu nogi. . W 
Przf>gini, po",:. Kraków. motoc,.-kl potrą. 
cif 8-I..t:1iego 1\liecz}'sla wa podgórskie- 
g.... zam. Prze;inia. Ze wstrząsem nlóz- 
gu przewieziono go do szpitala. . 
a 
ul. Miedzianej nlO[ocykl .,junak" zde- 
rz:!> ł się z motocyklem SHL. Pasażerka 
motoC}'kla SIłL - Łucja 2:urek. zam. 
Centrum B bl. 1, doznała o!;óln
 ch po- 
I.łuczen. . W Ga;u "żuk" potrą
ił \
ie- 
slawa ł.opatc:. l. 27, z;am. :M:ogi1any :!7. 
Złamał r
kę. . Ambulatorium Chirur- 
giczne Pogotowia Ratunkowego udzie- 
liło pomocy BO pac
en[om. 


co NOW.eGO 


IW' 


. 


. 


W bieżąC'ym tygodniu polecamy: 
. Stoisko odzieży damskiej: suknie 
damskie stylonowe (w grochYJ - 
, 
G50 zł; z kaszmiru - 2ł5. 740 zł; kom- 
plety dam
hie sportowe z k.....7mlru. 
trzYcz
cioy,e (żakiet, spódnica. spod- 
nie) 820 71; z lnu bi
łego, 32"1 zł. 
. Stoisko tka nin dekorac
.jn) ch: ce- 
rata podłogowa deseniowa (szpr. 140 cm) 
100 zł; narzuty na tapczan, 1')0-320 zł; 
tkaniny dekorac
'jne, 20-70 zł; obrusy 
maiowane z folli, 42 zł. 
. S[oisko b..-łWeID)': r
cznn i frotte 
(import Wietnam) 30 zi: tkanina !ro
- 
te, szer. 14
 cm, 6'1 zł; płótno J..ościelo- 
'Ae. sz
r. HO CD1, kolor I"Q:iuv,y. 2:;> 511 Z.. 

-85 


, 


mapie Krakowa 


tak n2
bciej z budowniczych zamie- 
nić się .. uŻ1---tkowrsików drogi. Ro""'no- 
cześ nie dobiel;ajila końca robotY'prL} 11"- 
rządkowaniu pętli autobusow..j ... Chel- 
mie. 
Trwają prace przy budowie ciągu 
szlaku MI} nówki Królewskiej - "udo- 
wany jest obecnie odcinek W7:d.lat ul. 
7..arzeeze. W budowie - ul. PT"Z
 ł..)'!zew- 
ski ego (pod opieką Cbemohudowy), ul. 
Chodo'Wieckiego, Cichy Kącik. 
Zmierzają ku końcowi prace w rar- 
ku Polewki. Park ozdobiony zostanie 
wizerunkiem autora ...Igrcćw" - dłuta 
Wincentego Kućmy. 
W 05iedln Rydla buduje sję targowis- 
ko. Jeszcze w tym roku - pr:EY ul. 
Wlóczków mieszkańcy zwi
rzyilca 
- 
dejmą roboty przy budo,,'ie par....i
n. 
Jellienią rozpocznie się drugi etap _'e- 
nJontu Parku .lordana: daJ!!lzy ciąg po- 
rządkowania ziele:ni i budowa sztuezne- 
go lodo
i5k.a, ezynne&o przez cały r
k. 
(an) 


Plenum KK F JN 


W poniedziałek, Ił bm. e &od2:. Ił 
w sali szkoleniowej RS m. Knk
- 
wa rozpocznie obrad)' J}łenum Kra- 
kowskiego Komitetu Frontu Jedności 
SaToda. 


Kale ndarzy k 


UWAGA 
KoJIE&OWCY 
I .aZ.CRODNIII1 
WidzialnoU do- 
bra, w rejonach 0- 
padów zacbowa.:: 0- 
strożność ja%dy_ Sy- 
tuacja biometeoro- 
logiczna: korzystna 
.. rejonach berI: 
przej
ciowe obniże- 
nie spra wnojci psy- 
cbofizycznej. 
DY7.URY APTEK: ZwierzynieC'ka ., 
(tlen), Mogi1ska ]6, Grodzka 17. Brono- 
W1cka 33, Zakopiańska J9. Nowa Huta. 
..ł\. Struga 3a (tien), osiedle KazimIerzow- 
skie pawilon 106. . 
pOGOTOWIE IIA'J'CN1tO". 
S!emirad.zki
. 1. wypadki. 
u=hOrGWanla 
I przewozy 195-(11!. 
1 m-el 
GrzegOrzki 20'-01. 105-n 
Podg 6rz e 625-!'''. 65)-11 
Nowa Huta m-22. ł17-10 
DyZrRY SZPITALI - 13 bm.: chirurII.. 
ebirurgii dzieci
cej - Kopernika 4'1, 

ntern. - Kopernika 17. pediatro - strze- 
lecka 2, 11 bm.: chirurg.. intern. - Try- 
r.ita:-ska 11, p
diatr. i cbirurgii dziedę- 
eej - Prokocim. 
POMOC DROGOWA PZM. Kraków, 
tel. ł17-6O, czynna Vi godz.. 1-'1. 


LIPIEC 


Niedziela 


Eugł?ftiuna 


Jutro 


nUriQn4 


NIEDZIELA 


TEA TR 


Im. Sl.OW.o\CE::I'EGO - 19.15: "Kartka 
z p
T1'iętl!ika.'. ROZ:\IAITO
CI - 11: 
..Z_O!_kl
t} j;;wr-r.., HI.15: ..Każdy koCha 
O"aiE;.'. I rDon.Y - HI.::;: ..
lub
. pr.:- 
nień:>lc
e.'. KOLEJARZA - 19: ..Przed 
ślubem.' . 


. 


KINO 
AI.OI LO: ,.Ko'
jTc1<1ner.. (ang.. 18 U 
1(,. 12.30, 15.30, 18, 20.30. CHEł\fIK: ,.Po- 
ci
gi pod specjułn
'm n2G::or-.m'....' cze!".. 18 
i.) - 1:'-4;", H, ]!U5. K£JOW: ..Sidła" 
(ang., 16 1.) 16.3D, 19.
. KEI.TL.R'\
 
"Koc pnslubna" (;:-01., 16 L) - 1'-'. 20.15. 
"IKRO: .,Heroina'. (jug.-I".;'RD, 16 l.) - 
16, 18, 2:1. !\U.LODIA: j)rcgram dh d7ieci 
- 11, 12, "G;:mgster i urz
dnik" (USA, 
16 l.) - ):i.45, 18, 2O.J5. MASKOTKA: 
program dla d7ieci - 10.30. 11 30, ,.Czło- 
wiek z Rio" (fr., 14 1.) - 15.30, l i .45. 2fI. 
SZTL"K..\: "Pustelnia parmeńska" (fr., 14 
L) - 9.30. 12.45. 16, l !I. 15. TF:CZA: ..Win- 
netou" (jug., n 1., ser. III) - 17, 19. 
t:CIECHA: ..Fantom2S C'o;1tra scotland 
Yard" (fr.. 14 L) - 1%. 15.30, 18. %U.Jn. 
VGOREK: program dla dZled - 11, n, 
,.Ostatni kurs" (pol.. HI l.) - 15, 17. 19. 
WARSZ-,\WA: ..pan 'Wołodyjowski" (pol. 
14 1.) - 11, 16.15, 19.30. 'WOLNOSC: "O- 
skar" (fr.. 16 1.) - 12. 15.45, 18, 20.15. 
WRZOS: "Ukr)'ta forteca" (jap.. 16 L) - 
15, 1i.30, :w. WISL.4.: "Hrabina Cosel' , 
(p:JL, 14 I.) - 11, 19. ..Fantomas" (fr.. 
n l.) - 15, 17. ZWJĄZKO\'HEC: progr
m 
dla dzieci - 12. "Słońce obcego nieba" 
(j ug.. 16 l.) - li, 19. 
NOWA RUTA 
SFINKS: program dla dzieci - 10, lI, 
n. ,.Prawda przeciw prawdzie" (USA. 16 
l.) - 16, 18, 210. 
WIATOW D: program 
dla dzieci - 11.15. Pan .Wołooyjo..... ski.' 
(pol., 14 1.) - 16.15. 19.30 MAŁA S c\ L L\: 
..Wif;Z
"" (WE:g., 16 L) - 15, 17.15. 19.15.. 

\\'IT: program dla dzieci - n, ..Przy- 
gOda z piosenką.' (pol.. 14 1.\ - 15.015. 18.. 
20.15. '\IAł.A SAL '\: "Zegzł
go roku w 
Marienbadzie.' (fr.. 16 l.) - 15, 11, 19.13. 
21 EL01" lU 
KRA KOWI.-\. "h..
: ..Lal"'a" (po1., 14 l.). 
WIELICZKA 
GORNIK: ..Syn""le Wielkiej NiedL 
wiedz.ic)''' . 


W pr:r:eddzień 
więta 
Odrodzenia dekorujemy 
obiekty Krakowa 
w związkU z obchodami U-lecu 
PollIki Lndowej Pre z ydi1ll n Rady 
Narodowej m. Krakowa zan:J.d7a de- 
korację bUdynkćw połof:onyeh na 
terenie JI1. Krakowa or<łZ obiektów 
przern:!> słov.-y['h i handlowycł1 w 
dniach od li do 23 lipca br. flaca- 
mi o barwach państwowych, robot- 
nicz)'ch i miejskich. po::-tretamł 
przywódców państwowych, ..r.an!lftJ:l- 
r
ntanli i 
mhłematami okl'JhcznM- 
cłOwymi oraz kwiatami i zif'leni
. 


Studenckie hufce pracy 


W ciągu lipca. sierpnia i wneśnia. po- 
nad 2300 IItudenttow Akademii G{)rnlezo- 
Hutniczej pracować będzie "". ran\ach 
Ocholniczych Hufców Pracy w najrói- 
niejszych In5t
 tucjach na terrni
 całe
4 
niemal kraju. Xa Hicie litudenckkłł 
praktYk robot nic z:!> ['h znajdujemy przed- 
sięblOT!!i[wa budowlane, .-:opalnię Węgla 
Brunatnego ,.Konin.', nadlesnietwa, .pół- 
dzielnie produ},.c
jne, a także - nowo- 
huckie PPBHiL i :\fiejskie Przedsięblo.- 
stwo Zieleni w Krak. wit'. 
dzie prac:o- 
wać będą dla swojego mia!o.d.. oraz H
- 
gadf.: Remontową .4.GH, "" której znaJ
 
liif.: dwi.. 3O.0liobowe grupy studentOw - 
junaków. Studenckie bufce AGH dZiał... 
będą w Wielkopolsce, na Slasku, na 
e- 
morzu i na ziemi krakowskiej. (aft) 


Wizyta handlowców lotwy 
w Krakowie Kośeila ostatnio delep- 
rja łotewskkh handlowców z wieemi. 
:nistrem handlu Republiki ł.ot>.IVY n.a 
czele. .lest to już druga tego t)'pu wi- 
zyta w nas'Z) m mieście. Goście jnt
re- 
t'owałi się glównie organizacj:\ hal\dIU. 
skłepami detalicznymi. zwi..dziJi rów- 
nież krakowski PDT. Sastepnie delega- 
eja ndała się do Kato'lllric. 


SKAWINA 
J'UNAK: ".Jak ukraŚĆ milion dolar6w"_ 
HUTSJK: "Hełena trojanska" (USA, 1ł 
1.) - 17, 19. 


RADłO 
Godz. 5.3(), 6.30, 7.30, 8.3(), 12.05. l'T.eo. 
n.oo, %3.50: Wiad. 8.00: .,Moskwa z melo- 
dią i piosenką słuchaC"2om polskim". 
9.35: ..R..dioproblemy'.. 8.45: ..9 kwadran- 
sów z literaturą i muzyką". 10.311: Kon- 
cert zvt:zeń. 11.00: program z Rzeszowa. 
12.30: Poranek slmfoniczny. 13.:ro: ,.Pod- 
v.ieczorek przy mikrofonie". 15.00: Dla 
dzieci. .,Krysia Bezimi'?nna" - słuch_ 
16.00: W
-niki Lajkonika. 16.01: Radiov.-a 
lista przebojów. 16.20: ,.MateJko. twórca 
polskiej wyobratni.' - felieton W. Lo- 
ranca. 16.3!1: Koncert Chopinowski. 17.05: 
Warszaw
ki tygod
ik dźwiękowy. 17.30: 
I1ewia pi
enek. UI.OO: T&'atr poezji "Le- 
genda o śmierci Janosikowejn - slu
ho- 
wio:;ko. 18.36: Gra}a i Śp1
wa1a :Eespoły 
reg\onalne. 19.15: Rewia T'Ytm6w. 20.00: 
,. Wieczór nad Sekw&n
". 21.33: ło\uz. n.os: 
Ogólnopol5kie wiad. sport. i wynUci Toto- 
Lotka. U.
: Program z Rzeszowa. 22.35: 
Mu::. 


TELEWIZJA 


Godz. 8.40: prngram dnia. 8.45. ..Lato 
1969". 5.20: ..PrzYPorPinam,r. raczimy'.. 
9.łO: ,.Hotel Ex
lsior" - poł"'ki film te- 
lewizyjn
.. z cyklu: ..Stawka '" i
ksza nii: 
życie" .1<1.45: D!a mł<"'dych widzów: ..La- 
tający Holender.'. 11.30: ..wczoraj i dziś" 
Q!'iagnięcia polskiej kulturs- fizyczne; w 
25-I
ciu. 12.00: Dziennik. 12.15: ..Mała hi- 
storia fi!mu pol"kiego" z cyklu - .,W 
starym kinie". 13.25: ..Pr7emiany.'. 13.45: 
PKF. 13.55: ..Lublin'. - 7. cyklU ..Piór- 
kiem i 
..ęglcm" :z Krakowa). 14.15: 
Tele-Echo. 15.15: spra""Gzdanie z tr6jm
- 
c:zu lekkoa:let)'czncgo: polsha-zwis.'Zek 
Radzieckt-
RD. Tr;:n
mic:-ja :z Crorzowa. 
17.20: TrO<'he paryża. troc"'
 tańca. 18.05: 
Nadsekwanskie dziełnice. 18.J5: ,.My - 
69". Teleturniej. 19.2(;: 
ooranoc. !9.30: 
DziennB<:. 20.00: In!'cEfliz.acja - nowela 
[HmoW3. 211.3{\: Tran!"Ini!'ja :z finałowego 
koncertu festiwalu Piosen;(j 70łmerskiej 
w Kołe>brzeg'u. 21.30: Wiad. sportowe. 
23.00: Program na jutre. 


PONIEDZIAŁEK 


DYZrRY' APT'EJ{: Ry
e1{ Główny 42 
(tlen), Retoryi.ta l, plac 'Wolnosci 1. 

!etalowcćw l. F:-ąc-łn.cka <15.87, Zak-- 
ria:-:ska f:jJ, .....rwa H'Jta. o;;. Tpatralne 28 
(tlen1, Centrum A, b1. 3 lUen). 


TEA TR 


Nleczynr._. 


KI:lO 
CHE::\IIK: .,2:enia. 2:enieczka i katiu- 
sza" (radz., 18 L) - n, 19. Kt;L TURA: 
"S;rn kapi
ara Blooda" (v.ł., 12 L) - 18, 
2CI.I"5.'\UKRO: ..F('rwan
 Za młodu" (
RD. 
Ił 1.) - 15..
, 13, 2(1.30. "t:\,5KOTK.-ł.= 
.,TrÓjgłowy smC'k.' (radz. ]2 i.' - 15.:łO, 
1..30, 19.30. TI:;CZo\, I:GOREK. DOM :.tOl.- 
SIERZA. ESERGETYK, ORJOS. PRO- 
KOCJ'I, ZL"CH: nieczynnt". 'WRZOS: 
,.Wsp3.,i
łc wakacje" (rum., 14 1.) - 
5.45, 
18. 20.15. WIEDZ.-\: "KCtledzy.', bajkt 
li. V.'ISLA: ..F;;ntnmas": f,., 11 l.) - 
11, 11;. ]C;. ..
ie;:r..zumiany" (wł.. 14 1.) 
20. ZWl,\ZKOWIEC: "Słońce obce.go 
nieba" (jtlg., 
6 1.) - 17, 19. Pozostałe- 
jak w niedzietę po południu. 
NOWA HtJT 4 
SFISKS: ,.Bicz b'1ży" (POl., 14 ].) - 
45, II!, 20 P tał
 - jak w niedzielę 
po południu. 


ZIELONKI 
KRAKOWl.
NKA: niecz:ynne. 
WIELICZKA 
GORJIoiIK: ..para!'olki z ChETbourga". 
8KAWłNA 
J(.f
."K: niecz)'nne. III.TSIK: ..Helena 
lrt:>Janska" (USA, 14 l.) - 19. 


.