/p0071.djvu

			Rok XXVIII. 


Tarn??w dnia 5. Irwietnia 1908. 


Nr. 14. 


, 


Wychodzi 
co niedziel?? rano, 


Warunki przedp??aty: 


kwintal.: p??hocz.: roczni{
: 
W Tamowi" kol'. 2';Jn ??.'(jO !)'20 
Na prowincyi " 2'(;0 r)'
w 1()'4 O 
NiellJcztc],llIrk.3'- (j'-- 1'2'- 
We Francy i frani" 4...... 8' - Ui'- 
W Stanacl] ZjedllUCZlJlJycli ;\JI)('I') ki 
3 dolary rocznie. 

umer pojedynczy ko
zlllje 20 1,:11. 


Adres Redakcyj i Administracyj: 
KSI ??GARNI A J ??Z EF A PI S ZA 
W TARNOWIE 


ulica I\aledralm, I. 3. 


Tygo{lnik 


Kalendarz. 5. N. 5 Czarna WiJlecJllpWJ, G. P. 
:::elestyna, 7. \V. lIenmma 
V., 8. S. ))yol1izpgo hi- 
:kupa, 
). C. Tc()dory i Maryi Eg., 10. P. '7 boll'.
ci NMP. 
1. S. Leol1a Papie??a. 


Przeg]????,d polityczny. 


W roku bie1.??cym pn ypada trzydziestolc.tni 
ubileusz zaj??cia Bo??ni i Hercogowiny przez 
lustry??. W dniu bo\',iem 19. sicqmia 1878 r. 
lojska austl'yackie pod wocJz?? jenl'I'a??a Fili po- 
!icza zdoby??y szLurmem slulice: RU??lJi, Sel'a.ie IV o, 
z ko??cem wrze??nia tego?? roku c:1??aBo??llia 
IIercogowina by??y ju?? w posiadanil1 i\usll'y.i 
od te&!0 czasu stanowi??y cz?????? monarchii lwbs- 
urskiej, jakkol wiek prawo ich w??asno??ci nic 
piera si?? Da ??adny
n pisanym traktacie, lecz 
dko na uchwale kongresu lJerliilskiego, zezwa. 
Ij??cej na bezterminow ?? ok II pacy?? tyeh pro\\"i n- 
d przez Austro.W??gry. Tyle jednak ofiar i pic- 
i??dzy w??o??y??a Austrya, aby si?? w niell trwale 
sadowi??, ??e dzi?? bronilal)y si?? do ostalniej kro- 
li krwi przetiw temu, gdyby iakikolwiek kOI1- 
'es lub iakiekolwiek mocarstwo dOlllagalo si?? 
j wycofania. 
by??y lIJinister spraw zagranicznych hr. .Jn- 
m Audmssy ??udzi?? si?? co do tego, ??e wjl;cie 
)??ni i Hercogowiny b??dzie rzecz?? nirsko??-lcze- 
e ??atw??, i mawia??, ??e wystarczy w tym c(,lu 
Isln?? tam jedn?? kape???? wojskow?? i ehor??7,ego 
szt??ndurcm. Ty mczasem w rzeczywisto'::ei III u. 
lla Al1strY:l z??lIohilizowa?? 180.000 wojska, slo. 
y?? ta??)' szereg walk i potyczek, w k[()jycl1 
in????o lub odlJlos??o rany przesz??o 5000 ??o/nie- 
y, a koszla lej eksp??dyc)'i wynosi??y z g??r?? 
O miliolJ??w gulden??w. 
Owoce trzydziestoleln:ej pracy cpvilizacyj- 
j Ausl1'yi w tyah dawniej pod ka??dym wzgl??- 
m zaniedbanych krajach, s?? dzi?? na ka??dym 
oku widoczne. Urz??dzono administracy?? euro- 
jsk??, wybudowano 1260 kilometr??w kolei ??e- 
mych, 'pr'a'wie 3000 kilometr??w linij tclegra- 
znych, 100 kilometr??w tel e f()l1??w, urz??dzono 
{O??)', rolnictwo jest w stanie kwiln??cym, prze- 


Ho??d polskiemu ludowi. 
v rocznic?? zwyci??stwa pod Rac??awicami). 


Ogrom le??y, a bez czucia, 
Jeszcze trzeba iskry z nil'ha, 
A nie z zicmi - do rozkucia 
Marz??cego w ??nie olhrzyma. 
H./'llsillSh. 
SwiQto W powietrzu..... jaka?? WOJ\ cudna, 
z nieuchwytna, jakie?? d??wiQki wprosI w (lu.- 
Q wnikaj??ce, cho?? nie wida?? ni instrumcn- 
, ni dzwonu. 
To przemo??na spuscizna minionego wieku, 
I echo dni kwietniowych, ros?? krwi obficie 
:ropionych, dni, kt??re jak paciorki krasIle, 
10?? ze zbutwia??ej nici zwlekane, zaws??e 
de???? zachowuj?? barwQ, bo?? moc stara trwa 
??gle i ??ywic! 
Nie wszystkim jeno dano czu?? jej isfno??(
 
,v??adzQ, - nic wszystkim \viadomo, ??e d()??(
 
uch wytt
??y??, dosy?? my??l slmpi(
 i w stru- 

 serca uderzy??, aby zjawi?? siQ oczom du- 
la ten obraz cudowny, kt??ry 114 lat temu 
. pamiQtnym dniu 4. kwietnia 17
H r. ulka??y 
zieje na wspania??em tle V??l raclawicJ,ich, 
j??tych ram?? bohaterskich czyn??w Tadeusza 
o??ciuszki. 


.. 


.. 


-??< 
??adne znaki szcze/j??lne nic przepow ia- 
a??y starej Bartosowej z HZQdowic, ??e dzie- 
i??, kt??re w??asn??, ch??ops-k?? wykarmi??a piersi??, 
iedy?? szlachcicem na w??asnym zosIanie ,1a- 


poJitye,zny 


Inseraty przyjmuje si?? po 10 h. 
on wiersza l-szpaltowego li u- 
kielll drobnym (petit) 


"Nades??ane" po 40 h. "Reklamy" 
po 50 hal. od wierS'7.a. 


Cwiadoluienia prywatne 1'0 I KO??'. 
od wiersza. 


I 'I'zy illser;11 aell powlarzaj??cych 
siQ i stalYl'h :maezny opust 


Nicop??aconych li'St??w si?? nie przyjmuje 
a manuskrypt??w nie zwraca. 


. 
l 


CliO n omiczllo-spo??eczn y. 



 l
'_"'f_'

._ - 


myc! h:ljowy podnosi si??, s??owem post??p .na 
1;.;1 id \ III kroku. 
A jednak w??.l??nie ler.flz w tym roku jubi- 
kuszowym sp
slrzel1z si?? daje w??r??d ]udno??ci 
tamlejszej niebezpieczne wrzenie, podsycane 
pr7.'ez :lgitacy?? z z'ewn??Lrz. Naprawd?? lojalnymi 
obywatelami wzgl??dem Anstryi s?? tylko katoli- 
cy, st:1I1owi??cy 2:211/0 ludno??ci i ??ydz.i ('/
 %), na- 
tomiasl ludno???? lllllw??mailska (:5 11 / 0 ) grawituje 
do l\:onst:lntynopola, a prawos??awna '(4,211/0) do 
13elgradu. Najkrzykliwsz?? jest agitacy'a wielko- 
serbska, kt??ra doprowadzi??a il1?? do tego, ??e lud. 
no???? prawos??awna (scrbska) bojkotuje urz??dni- 
k??w austryackich, urz??dza wrogie demonstracye 
plzcciw wojsku i oLW:1l"r.il' g??osi, ??e d????y do po- 
????czenia si?? z Serbi??. Muzu??manie natomiast nie 
Ul'z??dzaj?? df'monstracyi, ty]ko pn ciellu wzdy- 
eh.aj?? w siron?? nO
r()rll,-zres;!t?? swoim zwycza- 
jem zdaj?? si?? na fatum. 


* 


* 


* 


Przesilenie polilycznf' 11:1 W??grzech zosta??o 
chwilolVo za??egn:I11P, a przynajmlliej otlr()(zone. 
\V nagrod?? za szcz????liwi" doprowadzenie 1'0 skut- 
lm ugody ekonomicznej mi??dzy \V??gl'allli a Au- 
sLy'l, olrzyma?? minister h:indlu Ko:;zul' wielk?? 
wst
P"r: I1nlrrll LN))I,dd:l. 'I':11q ,am?? nf'kol'acy??, 
z le.! ";:i!Jll'j ok:iz.yi IltrzYIIJ;tI :llbli'yacki Illiuister 
1illamuw Ul'. Kuryt(J\\"
ki. 
Jak rIonosz?? .z Blldnpcsztll, )ll'ezyrlrntem od- 
gal??z.if'tlia :111JI'l'yk:\I'lskieg'o lL'usll1 naftowego 
" Vacnum Ojl COlllVallY", uperuj??cego w Austro- 
W??grzech, zosta?? mab)!y w??gierski minister 
handlu Vi\rtis. Rz??d w??gierski za?? popierar; b??- 
dzie dzialalllo???? tego trustu przez to, ??e uparl- 
sL\vowi wszystkie 
wagony cysternowe, przez co 
ujmie w swe r??ce ca???? dostaw?? ropy do wszyst- 
kich rafineryj nafly na W??grzech. n??wna?? si?? 
lo b??dzie do pewnego stopnia zaprowadzeniu 
monopolu. 


* 


* 


* 


Kanclerz lliemiecki, ks. Bi'tlow, ni ("spodzie- 
wani,' jak bomba wpad?? \V ubieg???? niedziel?? do 
\Vicllnia i zabawi?? tam p????tora dnia. By?? na 
audyellcyi u C:c5arza, odby?? konfercncy?? z mi- 
nistrem 5]ira\\' Z:1:,jTaniczllych br. Aeluenthalem, 


..Md.- 


nic; ani lJ1'/cczu\\"H1 stary Barlos, ??e syn, 
kl
'H'('f40 ,,\Vojtkicm" ochrzczono, stallie si?? 
!Jo!w!ci'(,i!1 Iwrodu! 
A jpdllak wszy s!!\[) to siaro si?? rzeczy- 
wU;cie, a stalo (h,:i(
ki Koscilis:;:ce, kiMy tak 
pot????ne uczucie mi??osci Ojczyzny w ??onie 
s\\'ojCf1] !JoE;i1, ).l' ro/(1rohlwszy je w miliony 
alolll??w, nliliony umys????w zjednywa??, - a 
\\" czyje serca vad??a iskra tego uczucia, wnel 
j:l:;nym rozjJalala Sil,' p??omicniem i ohcjmo- 
wala w \\"y????cznc }Josiad
llJic nidylko cia??o, 
:.lic i dusz?? lakiego wyhra??-??ca. 
Taka iskra pa(I??a w serce \Vojciecha 
Barlosa, J).[(')!'y wprost z "l):lI\skil'i-':o" - po??e- 
(!,nawszy In??o(!?? '??on(
 i (b:icci, wraz,z wielu 
innymi na wojenk?? ]Joci??gn????,..-i ta w??a??nie 
iskr:1 rozlIiccihl w duszy .i('i
() ??w plomieiI 
mi??o??ci Ojczyzny, PO(! ki??rej sz!antlarel1l zgru- 
l)Ow:dy si(
 szc\'cgi Ko??ciuszkowskie. 
A j,1ki?? 11I1IJld1l1", j:lkic uzhrojenic \\'z;:)1 


J{arlos n:, L,
 \v)'vr:a\\'
? 
,.Na wojl'nl;?? kusa lU rel,e, 


kobia??ka pl'::e: 
lramie, 
J na-piersi Mai!;i !ios!.ie} J>r::'('J/({J.
l/Jieis::e 
[::.nallli??" . 
ih\'a !ysi:lCl' la!,idl chJoj)(')W zclJl'al czlo- 
llck kOl11isyiporz;)dko\\'cj, .f'rm ????aski, z przy- 
leglych (II') Krakowa powiat(')\\, i oto \\. blasku 
wioselJncgo slo{]c;: ;
:\hJysl() n:q..(1c 2000 kos 
"IW sztorc" IW drzcwcll osadzonych, o I	
			
 /p0071_1.djvu 
		
			Z Wiednia. 


(Krytyczna sytuf1Cya tV parlamen?ie. Mo.. 
??liwo??6 przesilenia gabinetowego. Pro.Jekt u' li t- 
wy j??zykorvej Bokorv(u
ia mi??dzy Kolem 1 'ol. 
skiem a pol8kiem stronnictwem ludorvem. 1'0- 
wr??t Dra Duegera do Wiednia. Nieporozumie- 
nia w obozie antysemickim). 
W parlamencie nasta??y krytyczne czasy. 
Wid'mo obstrukcyi lub nawet przesilenia gabi- 
netowego wisi w powietrzu, a ju?? w najlepszym 
razie minister sprawiedliwo??ci Dl'. Klein iSkorl' 
czy?? jak si?? zdaje sw?? karyer?? polityczn.?? i b??dzTe 
musia?? ust??pi??. 
Powodem tego zaostrzenia si?? stosunk??w 
jest znana ju?? a?? do pI:zesytu czesko - niem iec.ka 
walka j??zykowa. Jak to donioslem 
v P?prZed??.l
rn 
numerze, na bezprawne zachowame Si?? s??dzIO W 
niemiec??-h w Czechach, kt??rzy od kilku ju?? 
miesi??cy w okr??gach uznanych ja
o czysto nie- 
mieckie odrzucaj?? wszelkie podama, wnoszone 
do s??dzi??w w j??z'yku czeskim, postanowili czes- 
cy s??dziowie post??powa?? tak samo w okr??gach, 
uznanych jako czysto czeskie, i r??wnie?? od kil- 
kunastu dni odrzucaj?? podania niemieckie, a 
nadto prowadz?? w czeskim j??zyku korespon- 
dency?? urz??dow?? z swemi prze??o??onemi \vhl- 
dzami, tj. s??dami obwodowXmi. Tynlczilsl'/I??. 
prezydenci niekt??rych s??rt??w obwodowycli II e 
tylko nie pozwalaj?? czeskim s??dziom tak I'()bt??- 
powa??, lecz wytaczaj?? im za to dyscypliJ};llki. 
Z tego powodu nasta??o w??r??d pos????w czesk,cll 
ogromne wzburzenie i zagrozili prezesowi gabi- 
netu, ??e je??eli rz??d bezzw??ocznie nie zrubi po- 
rz??dku z t?? spraw??, w taki m razie oni od \lO, 
??aj?? z gabinetu. obu czeskich ministr??w pp. Fie- 
dlera i Praszaka, przejd?? do najslu
ajni('j'iz('.i 
opozycyi, ewentualnie nawet ob,;trukcyi i nie 
dopuszcz?? do uchwalenia kontyngentu rekrut??w, 
kt??ry musi by?? uchwalony przed Wielkim Ty- 
godniem ze wzgl??du na rozpoczynaj??cy si?? asen- 
terunek. 
Minister sprawiedliwo??ci Dr. Klein zlMy?? 
w komisyi bud??etowej o??wiadczenic, w k????rcm 
zdoby?? si?? tylko na wyraienic ubolewania z po. 
wodu post??powania s??dzi??w nicmieckich w (>.e- 
chach, czem oburzy?? do ??ywP
o CtE
d
??\V. a i 
Niemc??w wcale nie zadowolnil, W koilcu wmiesza?? 
si?? w spraw?? prezes gabinctu br. Beck i zt1powie- 
dzia??, ??e projekt ustawy j??zykowej dla Cl.(
ch 
jest ju?? zupe??nie gotowy i rz??d wniesie go 
w Izbie zaraz po Swi??tach, do tego czasu jednak 
niech pozo stanic wszystko w tym stanie, w ja- 
kim by??o przed rozpocz??ciem znanych praktyk 
s??dzi??w niemieckich. Od tego, czy propozyrya 
ta zostanie przez Niemc??w przyj??ta, zalc??y, "l) 
parlament b??dzie m??g?? dalej funkcyonovj{.. 
Gdyby, j?? odhucono, w takim razie nasta??iJy 
chyha gabinet urz??dniczy, kt??ry rz??dzi??by przy 
pomocy paragrafu czternastego i na jego pod.- 
stawie uchwali??by kontyngent rekrut??w i zarz??- 
dzi?? pob??r wojskowy. Spra
a musi rozstrzygn???? 
si?? w najbli??sz
h ju
 dniach i poka??e si?? przy- 
tein,
,czy za??lepione walk?? partyjn?? stronnictw
 
same nie wykopi?? grobu parlamentaryzmowI. 
Po tylu bowiem pr??bac!\ i ofiarach powr??t do 
rz??d??w biurokratycznych, b??d??cych zamasko- 
wanym absolutyzmem, bylby zaiste bardzo 
bolesny. 
Mi??dzy p):'ezydyum Ko??a polskicgo a zarz??- 
dem polskiego stronnictwa ludowego rozpocz????y 
si?? we czwartek uk??ady co do wst??pienia tego 
ostatniego stronnictwa do Ko??a polskiego. Lu- 
dowcy czyni?? swe wst??pienie zale??ncrn od spe??- 
nienia ca??ego szeregu stawianych przez nich 
warunk??w. Mi??dzy innemi domagaj?? si??, aby 
w sprawach dotycz??cych weryfikacyi wybor??w 


Kosynierzy zrywaj?? si?? jak burza, a po- 
??r??d dzielnych ch??op??w, bior??cych tutaj 
krwawy chrzest narodowy, wysuwa siQ na- 
prz??d 'Vojciech Bartos z Rz??dowic, wpada 
na batery?? i czapk?? przykrywa zapa?? armaty, 
do kt??rej artylerzysta moskiewski w??a??nie 
lont przyk??ada??. 
Nadludzka ta odwaga Bartosa zagrzewa 
reszt??; ch??opi zbit?? ??cian?? uderzaj?? 1l:1 Mo- 
skala i straszne w??r??d jego zast??p??w czyni?? 
wy??omy. 
Kwietniowy zach??d s??oIlCa oz??oci?? krwa- 
we pobojowisko rac??awickie, na kt??rem - 
po sromotnej ucieczce nieprzyjaciela, - za- 
wrza??a rado???? i okrzyki Polak??w. 
A oto nagle odezwa??y si?? b??bny i tr
y, 
po??r??d obozu stan???? Ko??ciuszko, a skin??wszy 
na Bartosza, w obliczu ca??ego wojska odda?? 
ho??d. m??stwu krakowskiego ch??opa i nalik??w. Zl' "'Sp??llll'gr) klubu i 1]:/(111 - jak to 
bylo dawniej.- trzy lal:Y dzil'nnie pO?? l 2ra?? iy,l??w. 
By?? mo??c, ??e Drowi L'legerowi, Z;1??Y waj??"eulu 
og!,(\l11lJej powng-i IV tem strolJuidwi,', udil si?? 
zai.egnil?? t'
!I kOllfliU. 


??ale I), J11inistra finans??w. 


W komisyi bud??etowej Bady parlstw:l, IV tokl1 
przeprowadzulll.j nit'dalVno deb:!ly na,1 0[;ltt'lII 
lIlinistf'rslwa skarbu, skariy?? si?? rninist(.[. ilnan- 
s??w Dl'. KOl'ytowski na to. ie pod.lle!;: osobisto 
doclwdl\wy przynosi pailslwn za nH??o (1) do. 
chodu- I'rl.)(,./Yll?? teg'o upalruje m:nisl(
l' \\. lCln, 
i?? kontrybucnci przcdk??adaj?? urz??dom pod.ltko- 
wym falszywe fas:iye i zatajaj?? znaczn?? cz?????? 
swych dochod??w. Wobec tego, '- takonfdudowa?? 
minister - w??adze skarbowe b??d?? musia??y za- 
niecha?? notychczasowego zbyt ??agodnego (?) 
post??powania w ocenianiu. fi;\ssyi podatkowych; 
a z ca???? slftoWl!??ci?? stosowa?? ptzepisy obowi??- 
zuj??cyrh n-d:II\', 
J::. ,lwo p ,j l??, ??e zapowied?? ta wywo??a??a 
w:c1kil' zan:l'p'1I	
			
 /p0071_2.djvu 
		
			hy??o <1z1ecI w WIeKU u-U" . 
,


.""_ 
" ,,13-15 lat. 517400 
" Dzieci obowi??zanych do nauki codziennej 
i dope??niaj??cej, by??Q w r. 1905. w Galicyi w tych 
tylko gminach, wkt??rych s?? czynne szko??y ludo- 
we i kt??re nale???? do zakresu szk???? czynnych 
w gminach s??siednich, 1,28:
.369, a mianowicic: 
dzieci w wicku 6-12 lat: 
ch??opc??w , 523.405 
dziewcz??t . 517.552 
ra'T.em 1,050.957 
dzieci w wieku 13 -15 lat: 
ch??opc??w 119.414 
dzicwcz??t . 114.998 
razem 234.412 
Je??eli teraz od og??lnej sumy dzieci mIej- 
mierny liczb?? dzieci, znajduj??cych si?? w okr??gach 
szkolnych, to otrzymamy liczb?? 341.031 dzieci, 
kt??re nie mog??y nawet marzy?? o nauce, gdy?? 
gminy, w kt??rych mieszkaj??, nie naleza??y do 
zakresu szk???? czynnych. 
Zwa??my dalej, co nast??puje: 
do nauki codziennej by??o obowi??zanych 
dzieci . . . . . . ... 1,050.957 
ucz??szcza??o do szk???? publicz. ludowych 831.429 
" "" prywatnych" 26.518 
" "" publiczno wy??szych 14.688 
uczy??o si?? w domu 7 .820 
raze m 880.:i55 
A wi??c nie pobiera??o nauki szkoll1Cj: 
a) z powodu u??omnt>??ci cielesnych i umys??o- 
wych . . . ; . . . . . , '.' 26,646 
b) z powodu nieucz??szczania do s zko??y 14:
.9:") 6 
razem' 170.602 
do nauki dope??niaj??cej by??o ohowi??zanych 
dzieci . . . . . .. ,. 2:3-1.412 
ucz??szcza??o do szk???? publicz. i j)l'ywat. 17l.6G\) 
Nie pobiera??o nauki: 
a) z powodu u??omno??ci cie lesnych i umy- 
s??owych . . . . . . . . . . . 5.552 
b) z powodu nieucz??szczania do szk o??y 58.1 ni 
razem 63.743 
Poniewa?? dzieci, mieszkaj??cych w gminach, 
nie nale????cych do funduszu szkol. by??o 341.0:31 
a nie ucz??szczaj??cych na nauk?? codzien. 170.602 
" " "dope??n iaj
 63.743 
raze'm 57;").:376 


przeto na og??ln?? liczb?? dzieci 
w' Galicyi , 
nie pobiera??o nauki . 
to jest 39%!! 
Poniewa?? szk???? zorganizow.anych czyn- 
nych jest 4;;;n 
a llieuregulowanych czynnych jest . 18 
r aze m4551 
na nauk?? co- 
. 880:\:")5 
. 1726()9 

...-._-- 
razem 1052024 
przeto na jedn?? szk-o???? przypada 2:31 dzieci. 
A zatem ??eby umo??liwi?? 575376 dzieciom 
korzystanie z na.uki szkolnej, trzeba stworzy?? 
2490 szk????. 
Kos}ta budowy tych 2490 szk????, licz??c po 
10.000 K. od 1 budynku, wynosi??yby 24.900.000 K. 
W dotychczasowych naszych ohliczeniach 
doszli??my do nast??puj??cych wynika\\': 
a) gmin bezszkolnych jest 1667 tj. 25% 
b) dzieci,' nicpobieraj??cych 
nauki: . 575376 tj. 39% 
c) szk???? potrzeba . 2,490 
Je??eli dalej zwa??ymy to, ??e obecnie <1) na 
1 szko???? przypada 231 dzicci, a szk???? jedno- 
klasowych jest 2924, przeto nale??y te szko??y 
przemieni?? na trzyklasowe, a wi??c dobudowa?? 
8772 klills. 
Sama Rada szkolna Kraj. w sprawozdaniu 
str. 98 w. 26 przyznaje, ??e zachodzi potrzeba 
wystawienia 1203 b.udynk??w w takich gminach, 
"w kt??rych ju?? s?? zorganizowane szko??y 'Czynne, 
jednak nie posiadaj?? odpowicdnich budynk??w". 
Wskutek tego, je??eli przyjmiemy, ??e do- 
budowanie klasy r??wna si?? budowic 1/2 ca??ej 
szko??y, otrzymamy jako sum?? potrzebnych 
szk???? w kraju liczb??: 2490 
4386 
1203 
razem 8CJ79 
Licz??c' koszta budowy jcdnej szko??y na 
10000 Kor. otrzymamy kwot?? 80,790.000 Koron, 
potrzebn
 na wybudowanie szk???? w ca??ym kra- 
ju, Dodawszy za?? do tcgo naprawy i uzupc??- 
nienia w innych szko??ach, obliczone na 
19,210.000 Kor. dojdziemy do rczultatu, ??e na 
budow?? nowych szk???? i napraw?? starych w ca- 
??ym kraju potrzeba 100 milion??w Koron. 
Potrzeby wi??c szkolnictwa ludowego w Ga- 
licyi s?? qgromne. 
A teraz zwr????my si?? do tych powiat??w, 
kt??re le???? w obr??bie Zwi??zku okr??gowego tar- 
nowskiego. 
Spraw ?? uwidoczni nast??puj??ca tabelka: 
') Pami??ta?? nalety, ??e zawsze jest mowa o tych 
dzieciach, kt??re mieszkaj?? w gminach nale????cych 
do funduszu szkolnege, chyba, ??e wyra??nie zazna- 
czam dzieci innych gmin. 
') Mamy my??li obliczenie z r. 1906. 


1627400 
575:376 


a dzieci ucz??szczaj??cych 
dzienn?? . , 
na nauk?? dope??niaj??c?? 


I '0 I':n:;,
 :: 
a '-'
 
:...... 'sc Wyszczeg??lnienie gmin 
:;::: :: ..... o h 'S 
 
 .S
 
(
S Wyszczeg??lnienie Rmin bez 
aNN 'cO.;J 
Okr??g szkolny s 's b.O
C.) 

>
 
 ; szkoly, gdzie jest wi??cej ni?? szkoly, gdzie jest mniej 
.... . bJ)

 _I:) 'J'. 
.=CC ,<:.) o 
 
CI)9<:.) '00 N 40 dzieci w wleku szkolnym 40 dziecI w wieku szkoli, 
'0 'r.r:.
 o :

.
 :
.

 
'a 0" 
bO ON N o,," 
 ;:::.<:1 
I O - 
..... -N ;3- 
 

 
- 
 ""'00 
1 Bochnia 140 94 2 24 20 Barczk??w, Borowna, Chrost??- Jarosz6wka, Kl??czauI' ?? 
wa, Cichawka, D??browa, kanie, PO????dzyna, ato 
Grodkowice, Kopaliny, Lubo" Z orczyce. 
mierz, ??-
olnna, Po??om, Sza.. 
r??w, Szczytlliki, Wieniec, 
Wrz??pla, 
2 II Brzesko 11 111 II 84 II 1 II ;-11 - II II 
:
 I D??browa 105 42 I 2 47 I 14 Brzcz??wka, 11". Szczeklika, Dr, 
i radcy Habury do opracowania oni,,\ 
wo??ci i pami??tek miasta ('. 
j??cych. 
Do podpisania" kontrakt\ 
tu pod strzelnic?? wojskow!) .. 
delegowano p. Szatk?? i Sma '. "'.- 
Pro??b?? Salpeter?? o przyj??cie dor gmit: .' 
}J??at??, 50 Kor. uwzgl??dniono. , 
Na podstawie paragrafu 2 ustawy 
5 grudnia 1896 Dz. U. p. przyj??to qa
' 
cych cz??onk??w: D??bosia Jana,Haluteg! 
frego, Lechowskicgo Feliksa, PopielowI?? 
s??aw??, Z??dka Jana, KapelInera Chajma 
lera J??zefa. 
Nakoniec zatwierdzono oferto na d: 
Lehrhau
ta na r. 1908. 


" '
 


!'I , ' 


}:,1f-J 


$-'
		
	
			
 /p0071_3.djvu 
		
			ol! 


Raclawice. 


"Naprz??tl! W ogie??! Za wiar??! Za Ojczyzn?? 
wasz??" ! 
Krzyk ogromny si?? podni??s??, zachrz????cia??y 
kosy: 
"Dalej cl1??opcy na wroga"! - Huf siermi????ny, 
bosy, 
Ruszg?? ??aw??, - armptnie kule go nie strasz??. 
"Ol pod Twoj?? obron??!... B??di ucieczk?? nasz??' 
Maryo ??wi??ta"!... Huk armat g??uszy rannych 
g??osy; 
Krew a trupy! - "Hej! naprz??d przez tych 
trup??w stosy"! 
Id??, lec?? - i lon
 ju?? czapkami flasz??! 
I dzia?? paszcze umilk??y. Bosy huf siermi????ny 
Zdoby?? szu??ce r??koma od roli i p??uga - 
Wiar?? w ogie?? wiedziony i nadziej?? m????ny... 
Potem kl??kli w??r??d trup??w;- cisza by??a d??uga, 
A?? hymn w niebo ude'rzy??-zwyci??ski, pot????ny. 
- A w??dz patrzy??- i ??ez mu pop??yn????a struga. 
Jerzy ??u??awski. 


Rronika miejscowa i zamiejscowa. 


Tarn??w, dnia 4. kwietnia. 1908. 


Wiadomo??ci dyecezyalne. Ks. Jan G ?? 0- 
wa c z. prob'oszcz w Brzozowej, emer. dziekan 
tuchoWS1d, kapelan hon. Jego Swi??tobliwo??ci 
Ojca ,??w., hon. kanonik kapitu??y katedr. tar- 
nowskiej, zmar?? dnia 30 marca br. w 17 r. ??y- 
cia,.a.!iOr. kap??a??stwa. 
Administratorem osieroconej parafii zosta?? 
ks. Jak??b Bru??nicki, tamtejszy wikary. 
Konkurs na beneficyum to og??oszony do 
.30 kwietnia b. r. 
{)d pos??a m. Tarnowa Dra Rogera Bat- 
taglii otrzymali??my Qast??puj??ce pismo: Szano- 
wnej Redak(jyi .Pogoni" w Tarnowie mam za- 
szczyt" donie????, ??e z pomoc?? referenfa dla Ga- 
licyi, p. Leopolda Baczewskiego, uda??o mi si?? 
p.eprowadzi?? na dwulecie 1908-1909 obecnie 
ju?? i w najwy??szej in;5tancyi t. j. na plenum 
pa??stwowej komisyi dla podatku zarobkowego 
- obni??enie kontyngentu powszechnego po- 
datku zarobkowego dla in.iasta Tacnowa w obu 
najni??szych klasach t. j. w klasie III. o tysi??c 
k01.'O??tli Vi klasie IV. o tysi??c koron. 
Z prawdziwem powa??aniem 
Battagti
. 
Uroczysty wiecz??r ku uczczeniu jubileu- 
szu kap??a??skiego papie??a Piusa X. przy bar- 
dzo licznym udziale Publiczno??ci odby?? si?? 
w sali kasynowej we wtorek, dnia 31 marca 
w Tarnowie. 
Towarzystwo ??w. Wojciecha od??piewa??o 
na wst??pie kantat??: Ho??d Piusowi X., -poczem 
w podnios??ych s??owach przem??wi?? Dr. Tertil, 
burmistrz miasta, prosz??c przy .ko??cu swego 
zagajenia obecnego na Wieczorze X. Biskupa 
Dr. Leona Wa????g??, aby by?? wobec Stolicy Apo- 
stolskiej t??omaczem. uczu?? mi??o??ci i p.rzywi??- 
zania, kt??re o??ywiaj?? katolik??w miasta Tar- 
nowa wzgl??dem Ojca ca??ego chrze??cija??stwa. 
Po od??piewaniu przez ch??r motet??w wiel- 
kopostnych Moniuszki, wyg??osi?? profesor Pacior- 
kiewicz wspania??y odczyt na temat: "Ko??ci???? a 
cywilizacya', kt??rym zachwyci?? s??uchaczy i 
zyska?? sobie nieustaj??c?? burz?? oklask??w 
Ch??r ??w. Wojciecha pod batut?? X. Pra- 
??ata Walczy??skiego od??piewa?? jeszcze Rhein- 
bergera "Stabat Matel''' i Liszta" Tu es Petrus" 
z wielk?? dok??adno??ci??' i precyzy??, a w ko??cu 
Ksi??dz Biskup w ciep??ych i serdecznych s??o- 
'Wach zrobi?? por??wnanie mi??dzy Leonem XIII. 
i obecnym Papie??em Piusem X. Pierwszy z nich 
1Jy?? pot????ny duchem, mia?? w sobie du??o ma- 
jestatu i' powagi, kt??r?? onie??miela?? poniek??d, 
drugi tj. Pius X. ma w sobi
 du??o anielskiej 

obroci i prostoty Aposto????w, kt??r?? wszystkich 
dziwnie poci??ga. Wreszcie podzi??kowa?? Ks. Bi- 
skup wszystkim, kt??rzy w jakikolwiek spos??b 
przyczynili si?? do u??wietnienia tego obch odu 
jubileuszowego i udzieli?? w my??l pierwszego 
mowcy, P; Dr. Tertila wszystkim 'obecnym ar- 
cypasterskiego b??ogos??awieftstwa. 
Na Swi??topietrze zebrano przy wst??pie 
'Z dobrowolnych datk??w 465 K. 4 h., do kt??- 
rych JO. X. Sanguszkowa, nie mog??ca wzi?????? 
ttdzia??u w Wieczorze, dO????czy??;!. 300 K Razem 
wi??c 765 Kor. 4 hal. prze??le Konsystorz t:tr- 
nowski do Rzymu z tego obchodu. 
Magistrat m. Tarnowa 06??asza, ??e ponie- 
wa?? komisya ogniowa miejska przeprowadza?? 
b??dzie w roku bie????cym rewizye ogniowe, przc- 
to po????danem by??oby, aby P. T. w??a??ciciele 
realnn??ci, nie chc??cy si?? nara??a?? na kary, 
zawczasu porobili u siebie porz??dki. 
Do wzi??cia udzia??u w. tej czyqno??ci upo- 
wa??nieni s
 delegaci przedmie????, a mianowicie: 
P. Franciszek Szatko dla Grab??wki, P. J??zef 


.., 
 


Srebro dla Strusiny, P. J??zef Ko??ci????ek dla 
Zawala i Kantoryi, P. J??zef Ko??odziejski dla 
Pogwizdowa, P. Niemkiewicz dla Terlik??wki, 
P. J??drzej Kryplewski dla Zab??ocia. . 
Zmarli. t Anna Samborska zmar??a d. 
ad b. m. prze??ywszy lat 22. 
Ernestyna Tan nen pa um owa zmar??a 
dn.ia 30 marca prze??ywszy lat 33. 
Jonasz B u c h s b a u m, ucze?? VII kI. gim- 
nazyum II. w Tarnowie, zmar?? dnia 30 marca 
prze??ywszy lat 17. 
Odczyt popularny .na tema
: ,:Boha
er 
z pod Rac??awic", Wyg??OSI prof. Gorskl w me- 
'dziel?? <:t. 5. b. m. o godzipie 2 'l popo??udniu 
w stow. kat. robotnik??w "Praca". 
T
o?? samego dnia i w tym samym loka- 
lu odb??dzie si?? zebranie cz??onk??w "Pracy" od 
godziny 2-4 popo??udniu, za?? zebranie str??- 
????w o godzinie 6 wiecz??r. 
Wielk ?? " tombol ?? , po????czon?? z koncertem, 
" l . l 
urz??dza w niedziel?? dnia 5 b
m. w sa I strze- 
nicy miejskiej Stowarzyszenie przcm Krawc??w, 
Pocz??tek o godz. 3 popo??udniu. W razie nie- 
pogody zabawa nie odb??dz
 si??... . 
W Stow. "Ojczyzna" odb??dzIe SI?? w me- 
dziel?? dn. 1 kwietnia b. r. wyk??ad popularny 
na temat: "Piu'S X. p'apie?? w roku jubileuszo- 
wym". Wyg??osi ks. Dr. J. G??rka. Pocz??tek o.go- 
dzinie 6-tej wiecz??r. Wst??p wolny dla wszystkIch. 
Zjaid dele
at??w Zwi??zku okr??gowe "go 
T. S. L. odb??dzIe si?? w niedziel?? d. 5. b. m. 
o godz. 3. pop. w sali ratuszowej w Tarnowie. 
Obrady obejm?? nast??puj??cy program: 
1. Zagajenie. 2. Ukonstytuowanie si?? zarz??du 
zwi??zkowego. 3. Lustracye K????, - ref. p. Sikora. 
4. Zak??adanie nowych K????. 5. Wyg??aszanie od- 
czyt??w po wsiach,.- ref. p. Linde.7. Udzia?? Zwi??z- 
ku w Walnym Zje??dzie T. S. L. w roku 1908. 
8. Urz??dzenie zjazdu ,kierownik??w czytel?? i wy- 
bitnych w??o??cian z okazyi Walnego Zjazdu T. 
S. L.-9. Potrzeba organizacyi szk???? ludowych, 
- ref. p. Sikora. 
!Do tutejszego Zwi??zku okr??gowego T. S. L. 
nale???? Ko??a: Bochnia, Brzesko, Brzostek, Ci????- 
kowice Czch??w, D??browa, Gr??bosz??w, Mielec, 
l\ieciec
a, Pilzno, Rad????w, Radomy??l, Szczucin, 
Szczurowa, Tarn??w Tuch??w, Wojnicz, Zabor??w, 
Zabno. 
Na Tow. Szko??y Ludowej z??o??y??a p. M. 
20 koron. . 
Egzamin na nauczycielki rob??t r??cznych 
kobiecych odb??dzie si?? w tutejszem c. k. Se- 
minaryum nauczycieIskiem w maju. Podania 
nale??y wnie???? najp????niej do drfta 30. kwietnia br. 
Godne na??1adowania. W oknach wysta- 
wowych kilku sklep??w we Lwowie i Krakowie 
pojawi??y si?? tabliczki z nast??puj??cymi napisami: 
Die HCITcn Reisenden aus Preussen wer- 
den 
rsucht dicscs Geschiift in Handelsangele- 
genheiten nicht zu betreten". 
(Uprasza si?? pp. komisant??w z Prus, aby 
nie wchodz,li do tego sklepu w spr??\wach han- 
dlowych). 
Orzeczenie znawcy w sprawie wodoci??- 
g??w miejskich. We ??rod?? dnia 1. b. m. w sali 
ratuszowej, wobec cz??onk??w,Magistratu i Rady 
miejskiej, oraz cz??onk??w komisyi wodoci??go".
e), 
przedstawi?? in??ynier Oesten pokr??tce swoJe 
zdanie co do projektu wodoci??gowego, przyrze- 
kaj??c, ??e obszerniejszy elaborat pisemny nade- 
??le w kilku dniach. 
Zna""a pochwali?? ze wszech miar do

ch- 
czasowy projekt pod wzgl??dem wyboru mIejsca 
i pod w??gl??dem technicznym, wyra
i?? Drowi 
Matakjewiczowi uznanie za dok??adn?? I starann
 
prac??, zaleci?? niekt??re zmiany, jak posuni??cie 
studzien bli??ej Dunajca, pomniejszenie ich liczby 
i potanienie ich urz??dzenia, - zaleci?? oszcz??- 
dno??ci w urz??dzeniu mieszka?? dla s??u??by, - 
radzi?? by ka??d?? pomp?? osobno poruszano ma- 
szyn??,' - zaproponowa?? inny system od??ele??- 
niania, skromniejsze urz??dzenie zbiornika, 
o??wiadczy?? si?? do???? przychylnie co do pomy- 
s??u poruszania pomp si???? elektryczn?? i t. d. 
Znawca o??wiadczy?? si??. stanowczo za tern, 
??e woda ze Swierczkowa b??dzie dobr?? t w do- 
statecznej ilo??ci i wykluczy?? mo??liwo???? poszu.. 
kiwa?? za wod?? zupe??nie 'woln?? od ??elaza. 
Senzacyjn?? by'??a odpowied?? znawcy na za- 
pytanie co do obszaru potrzebnego pod wy- 
w??aszczenic. 
Dotychczas zgodnie z wymaganiem lekarzy 
czyni??o miasto starania o nabycie pod budow?? 
wodoci??gu ()4 morg??w grqntu, Skarb ksi??????cy 
????da od miasta nadto dokupienia jeszcze dal- 
szych 25 morg??w,- in??. Oesten za?? o??wiadczy??, 
??e wcdle jego zdania i stosownie do praktyki 
przestrzeganej pod tym" wzgl??dem przez do???? 
ostro??ne w??adze niemieckie, pod budow?? stu- 
dzien wodoci??gowych i na zabudowanie wy- 
starczy oko??o 5 morg??w gruntu. 
Obecnie oczekuje komisya wodoci??g,owa 
pisemnego operatu berli??skiego rzeczoznawcy, 
zasi??gnic r??wnie?? zdania powag'w kwestyi bakte- 
ryologicznej,-otwartem atoli t>ozostaje pytanie: 
jak mo??liw?? jest tak wielka r????nica zda??, kt??re 
jest racyonalniejsze, i jak b??d?? decydowa?? laicy 
w sprawie, co do kt??rej znawcy t"J ardzo 
w swych orzeczeniach si\: r????n' 


Odjazd II-go batalionu piechoty z Tar- 
nowa. W nIedziel?? dnia 29. marca odby?? si?? 
w Kasynie tarnowskiem wiecz??r po??egnalny 
dla oficer??w II. bat. 57 p. p.' przeniesionego 
do Bo??ni. 
Przem??wienie po??egnain" wyg??osi?? Bur- 
mistrz Dr. TertiI w zast??pstwie prezesa Kasyna; 
za?? imieniem wojskowo??ci przemawia?? major 
Emik. . 
We wtorek dnia 31. marca w podw??rzu 
barak??w przy ulicy D??browskiej 'na Pogwizdo- 
wie ugo??ci??o miasto Tarn??w obiadem ??o??nierzy 
odje??d??ajl}cego batalionu, do kt??rych przem??wi?? 
r??wnie?? Burmistrz, a odpowiedzia?? mu pu??ko- 
wnik Gutter. 
Odje??d??aj??cych we ??rod?? dnia 1. bm. rano, 
??egna??a na dworcu kolejowym licznie zebrana 
publiczno????. 
Na czele batalionu odje??d??a?? major Emik, 
kt??rego ma????once wr??czy??a p. Burmistrzowa 
wspariia??y bukiet. 
Przedstawienie Golgoty KruczllOwskiego. 
Przedstawi?? na scenie wypadki tak 'wielkiego 
znaczenia w dziejach odkupienIa naszego 
i wple???? cho??by w ma??ej cz????ci czynnik pa- 
tryotyczny jest rzecz?? niezmiernie trudni??. Naj- 
pierwjest niebezpiecze??stwo, aby .??awy i osoby 
dla serc naszych naj ??wi??tsze nie zosta??y spJ:o- 
fanowane za.nadto wielkiem zbli??eniem do ltts 
na deskach teatralnych. P. KruOlkowski uni- 
kn???? tego, bo odst??puj??c od kier
nku Sud
r- 
manna, ????ostauda i innych tadneJ osoby ??wu;- 
tej nie stawia przed nasze oczy. Nawet g??os 
Chrystusa Pana z g????bi sceny do nas przema- 
wiaj
cy nie razi. Drugie niebezpiecze??stwo to 
zn??w jest to, te obawiamy si??, aDY nie nazbyt 
teatralnie rzeczy powa??ne by??y traktowane. Re- 
gulatorem jest .tu oh??r, kt??ry powatnemi pie- 
??niami wzbudza nastr??j uroczysty. Przed oczy 
nasze przesuwaj?? si?? osoby z obozu nieprzyja- 
ci???? Chrystusa Kaifasz jest g????wn?? spr??tyn??, 
dopomaga mu Rada przyboczna; ci w .faryz?j- 
skiem za??lepieniu przekr??caj?? znaczenIe s??ow 
P. Jezusa i decyduj?? ukrzy??owanie. Krzy tacy 
i inni to ??lepi wykonawc) tego planu. Jud3: sz 
przychodzi ze sw?? chciwo??ci?? na r
k?? RadzIe. 
Silny efekt wzbudza spotkanie Jud.asza ze sw:) 
matk??. 
Wplecenie czynnika patryotyczneio prze
- 
stawia zn??w to niebezpiecz
??stwo, ??eby me 
wpa???? w tak zwany messyanizm, t. j. .aby nie 
przedstawi?? Polski jakoby w tragedYI swego 
npadku by??a bez winy, lecz owszem .messyasZ'em 
wszystkich narod??w. Autor pokazuje sw?? Gol.. 
got??, te uwa??a ten kierunek za ni.es??uszny 
i zgubny dla nas samych, 
o podsycaJ??cy py: 
chljJ a?? do umi??owania b????dow..P:-KruczkowskI 
wprowadza cienie zdrajc??w naszych: Zborow- 
ski ego, Sici??skiego, jako owianych duchem Ju. 
daszowym, podtrzymuje' przez alluzye w d
k
a- 
macyach nadziej?? naszego zmartwychwstanIa, 
o kt??r?? prosi na czel
 ludu Mickiewicz pod 
krzy??em Golgoty. Tyle to przecie?? nie za wiele. 
i owszem, ka??demu wolno o tern marzy?? nawet 
na stokach prawdziwej Golgoty. 
Melody?? do ch??r??w i do muzyki u??o??y?? 
tutej. profesor muzyki, p. Markows
: wszy- 
scy przyznali, te kompozytor 
na . swojl?? .rzecz. 
Przedstawili Golgot?? UCZnIOWIe tuteJszego 
Seminaryum nauczycielskiego. Podziwi
?? naJe??y 
ich zdolno???? deklamacyjn
, swobo???? z J,ak
 wy: 
st??powali i g????bokie przej??cie si?? swemI rolamI. 
Kostyumy by??y bardzo pi??kne, efekty ??wietlne 
wspania??e. 
Publiczno???? oklaskiwa??a autora, kt??ry sam 
wyg??osi?? prze??liczny prolog. . 
Tarn??w wdzif;czny jest i autorowi 1 ??u'n. 
pozytOl'owi za t?? premier??, a tak??t 
stwu O??wiaty Ludowej za zaj??cie si?? 
stawieniem. Bezsprzecznie najwi??ksz??"!!l. w 
ou 
zas??ug?? prof. Dole??an i uczniowie Sen ;:??T"',.m 
Na.przedstawieniu dzisiejszem, dru
 rz
- 
du O godzinie 5. ma by?? .100 w??o??cian z okolI- 
cy, za staraniem Rady powiatowej. K. S. 
Nieodwo??alnie dnia 30 grudnia 1
08 
. 
odb??dzie si?? loterya Tow. Szko??y ludowej, kto- 
rej celem jest zdobycie grosza na cele o??wiatowe. 
Losy tej loteryi w cenie po 1 koronie za 
sztuk??, sprzedaj
 wszy$jkie Ko??a To,,:arzystw
, 
gdzie te?? w razie danym o zakupno ICh zwro- 
ci?? si?? nale??y. 
Najstarsze pismo w Europie. Profesor hei- 
delberski, dr. Koch, okaza?? swym s??uchaczom 
podobizn?? najstarszego pisma, kt??rego o??:,ygina?? 
znajduje si?? w bibliotece uniwersyteckiej. Jest 
to broszura, zawieraj
ca 12 stronic druku, da- 
towana z roku 1609. Ze wst??pnego przem??wie- 
nia mo??na wnosi??, ??e wydawca Johann Carolus, 
ju?? od kilku lat wydawa?? rozmaite pisma. 
W 'komplecie z roku 1609, zawieraj??cym 115 
stron druku, brakuje tylko nr. 34. Pismo za- 
wiera korespondencye z Lyonu, Rzymu, We- 
"-ecyi, Wiednia iPragi. Jest to najstarsze pismo, 
w Europie, a by?? mo??e nawet na ca??ej kuh 
ziemskiej, 
 
yj??tkient mo??e Chin.
		
	
			
 /p0071_4.djvu 
		
			W 
i
r
i
nia
h 
??n
nJ
b 


nalely w ka??dym wypadku niezw??ocznie SCOfTA Emulsyi 
ulywa??. "SCO
T" leczy nietylko chorob?? dotkni??te cz????d, 
ale tak??e wlewa w ca??y organizm nowe zdrowie i si??y 
lywotue. 
S C O T T " jest specyficznie 
,. przyst??pnym ??tod
iem 
" przecIw wszystkIm 
cierpieniom p??uc 
a poniewa?? pewnym, zatem i naj ta??szym. Jego 
tak wysoka lecznicza i od??yw.cza si??a polega 
na tern, ??e do jego sporz??dzenia u??ywa si?? 
tylko najlepszych. .najczy??ciejszych i najsku- 
teczniejszych, materya????w, jakieJ istniej?? i na 
lem, ??e takowy wskutek szczeg??lnego, nie- 
prze??cignionego sposo
)U wytwarzania jest nie- 
tylko smaczniejszym, ale tak??e nadzwyczaj 
lekko strawnym. 


Prawdziwa tylko C fi ..... . I . 2 K h 
z tym znakIem ena aSC??\1 orygma neJ . 50 . 
rybaka, gwaran- 
tuj,cym wytw??r D b tk . h l 
"I3COl'TA". O na ycia we wszy s lC ap te wch. 
. 


!!!!!!!!!!!!!!! ... 
Artyku??y pod tytu??em .Nades??ane" nie pochodzI! od Redakcyi, 
_ ,kt6ra te?? za nie odpowiedzialno??ci nie przyjmuje. 
. Podzi??kowanie. 
Pogr????eni w smutku sk??adamy na tern miejscu 
podzi??kowanie 
tym wSZJl8tkim, kt??rzy oddali ostatni?? us??ug?? na- 
sze
u kochanemu, Jan.k
nvi. 
 na
n wyrazili wsp????- 
CZUCIe; w szczegolnQiCI d:.u??kuJemy pp. rabinowi 
Drowi Bauowi, dyrektorowi Drowi Leniekowi Pro- 
fes
rom, przyjacio??om i przyjaci????kom, Kolegom i 
znaJomym zmar??eg ci 


Buchsbaum01Vie. 


D tem ju?? nasi praojcowie wiedzieli 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


??e z ??lastaniem wiosny, kt??ra odbija si?? na Ol" 
ganizmie ludzkiem, nal'a??one bywa zdrowie na 
rozmaite niebezpieczeilstwa, Powinno si?? przeto 
w tym czasie wszelkie ??rodki ostro??no??ci za- 
chowywa??, w szczeg??lno??ci podczas przechadzek 
mie?? przy sobie prawQziwe' sode??skie pastylki 
mineralne. by je od czasu do czasu w ustach 
rozpl.l??Fi??; dalej powinno si?? te pastylki za??y- 
wa??, Aoro cz??owiek nie czuje si?? zupe??nie zdro- 
wym i obawia si?? kataru, w ko??cu za??ywa?? prze- 
dewszystki
m te pigu??ki, skoro tyJko czuje si?? 
jakiekolwiek niedomagania 'Przewod??w oddecho- 
wych. Kuracya taka nie jest drogi??, gdy?? ??Jude??ko 
Faya prawdziwie sode??skich kosztuje K. 1'25 
we wszystkich aptekach, drogueryach i sk??adach. 
w??d mineralnych. I 
.i 


G1ob
.Ex??rak?? do c
yslczenia metali 
pierwszy austrya-eki wY??"??b
 
czyszci lepiej ani??eli ka??dy inny ??rode 
Jed.fabr.:f'ri??z Schulz jun.towakcyjne 
Cheby W Czechach. 


WIELKIE KO??O INRJOMYCU r08IRORJijCE K081ETY 
poszukiwane s?? do sprzeda
y szwajcarskich"haft??w pier- 
wszorz??dnej fabl'yki, jak: firanek, wstawek- bluzek su- 
kien, chustek do nosa i t. p. wed??ug wzur??
 fabryc;nych 
za wysok?? prowizy??. 1-1 
Ira WSPANIA??E NOWO??CI. !la 
Ceny w koronach i halerzach, - Towar wolny od op??aty 
porta i c??a, - Korespondencya polska. 
Oferty pod szyfr??: Za G. 590. Rudolf Mosse St. Gallen Schweitz. 


Maj??tki, kt??re mog?? i chc?? dostarcza?? stale 
Mleka lub innych produk= 
t??w nabia??owych,=- "" 
uprasza o podanie adresu 
6-10 St. KR??KOWSKI 
MLEGZARl\IIA HYGIENIGZl\IA 


w Tarnowie, ul..seminarska I. t. 


u 


I =--- .JR_EJ9I""Jfl:'Il!!!IJEi ::JI".JrI&
'-'-O"","'"W" t 


- 


MARYA DAUBNER 
pierwszorz??dna, od 70 lat istniej??ca 


PRAOOWNIA. SZOZOTKARS A 
 
we Lwowie, przy.ulicy Sobieskiego 1. 10. 
po
eca szczotki do wszelakiego u??ytku z najprzedniejszej szczeci - od 
naJprostszych wyrob??w do l1aj'.vykwintniejszy??h, jak n. p. garnitur??w 
toaletowych, oprawnych w ko???? s??oniow??, srebro itp, 


. Zam??wi
nia z prowincyi uskutecznia odwrotn?? poczt??. - Kupcom 
Ko??k()m rolmczym, wog??le odsprzedawcom rabat wedle umowy, 


Nowa idealna woda na ??o????dekl 


Najczysfsza rodzima: 
SZ
lAWA AlKAlI
"A SODOWA 
. , - 
W
pr??bowana i zalecana na podstawie 
.Ii
l
ych or

cze
"lekarskic
_
 
dme,skazle moczanoweJ
 
chorobach ??o????dka,jelit i p??cherza. 
Swoi.[fy, ??rodek p'rzeciw zgadze: 
. Na sk??adzie we ??tkich aptekach i baodlad1 W1id rniI1ellllnyd1. 


-. Sk??ad w Tarnowie u N. Trauma WdDWY 
i w zapasie we wszystkich aptekach i han- 
dlach wod?? mineraln??. 


niezb??dny krem do z??b??w 
I1trzyml1jf\ 'lt;l,v C'I,y"!', I,i In I zdrnw'J. 


to ale tow-e, 
Nowo????i: 


Myd??o "Liuas Blanc" za sztuk?? 
??Violette de Nice" ?? 


K. -'40 
. -'50 


- ,- 


, 
W willi "Switezianka" 
ul. ??abnie??ska I. 7 b??dzie od 1-go lipca br. 
ca??e I. pi??tro do wynaj??cia: 6 pokoi, ??a- 
zienka, kuchnia, dwa przedpokoje etc. 
Mieszkanie da si?? p'odziell?? na ml1lejsze - 
Bli??sze szczeg????y udziela Dr. Dzikowski lub ksi?? 
garnia W-go Pi sza. Mi.eszkanie mo
na zwiedza?? 
w godzinach .popo??udniowych. 
/ 


Dwa pokoje 
frontowe 


.. 
z wielk?? nyi??, obszern?? 
kuchni??, strychem i piwnic?? 
pr!y ul. Katedralnej I. 3. 
od I lipca 


do 


. 
wynaJ??ca. 


In??. Tomasz p??omski 
em. Radca budownictwa 
przez C. k. Hz??d upowa??niony 
C
mll1l\l
 1I\l??
I\l16R BilOOmY, 
autoryzowany geometra cywilny i przez 
C. k. S??d wy??szy w Krakowie za- 
przysi????ony rzeczoznawca, otworzy?? 
BIURO TECHNICZNE' 
w Tarnowie, ul. Wa??owa I. 2, I. p, 
i podejmuje si?? rob??t budowlanych, 
"tak w przedsi??biorstwie, jakote?? j 
. kierownietwa tych??e, oraz wszel- 
kich rob??t, wchodz??cych w zakres 
czynno??ci In??yniera budowy. 


RAMY 
DO 0BRAZ??W 
s?? do nabycia w handlu 
J??ZHFA PISZA 


w Tarnowie. 


Do nabycia w Tarnowie u: W. Bracha, T. Scharffa i L. Goi??- 
kiewicia; w Mielcu u S. Brandmanna. 


Rozsad?? warzyw i kwiat??w, 
R??i:e krzaczaste i pienne na podk??adkach 
ze siewek. Kwiaty, bukiety, .,ie??ce 
'poleca 
Zak??ad ogrodniczy 
"WIKTORY A" 
Tarn??w 
ulica Krakowska (obok Banku austro-w??gierskiego). 
R??wnie?? podejmuje si?? urz??dzania, obta
iania i piel??gno
 
wania przez ca??y rok ogrodowo 
Cennik na ????danie, Cennik na ????danle. 


14-14 A L P t J S K I E 
??wierkowe cukierki 
PICE!. 
Najlepszy i najta??szy . ??rodek 
przeciw kaszlowi 
Pude?? o za 20 groszy 
dosta?? mo??na w Tarnowie: w aptece obwodowej przy pl. 
Kazimierza W. l. 2, - aptece pod lwem przy ul. Lwowskiej 
l. 16, 
 aptece pod srebrnym or??em i J?od 
nio??em w rynku: 
W Bochni: w aptece Paw??owskIego I c. k. obwodowej 
i salin
ej aptece; - w Podg??rzu w aptece pod koron.1?? 
i aptece pod opatrzno??ci??; - w Rad
my??lu (ko??o 
zarneJ) 
w aptece Matuli, Konrada Sanona I Z. Sobolewsklego. 


.I> 


} 'j\ 
iL .,'_ 't 


I om I' M'I' X m 
 wyrabia J 
. 
- A . "1IiI -" - A i n*!r n i er ?? 


f"FELMA
HER 


egzaminowany i zapl'zysi
. I 
??ony znawca patentowy, 
Wien, II. Praterstr. 37.
		
	
			
 /p0071_5.djvu 
		
			::=
; c
= 
 r
 Kaszel 
Zmiana s??opy Pfocenic 21 1./ 
 ;zJ;."il !IIG.!I"'" ! 

 I ?? i!J Z(;??-,),' 1(' S\\,,' "('111 lIsti"',] g\J. !:!I 
. 11 E
 'i ,; l1ola!'. u\\ iel"zylel. ??WIII- ! 
 ' 
I : ....'tu dl'el\\" \\',\'i,.I' / Uj(' P')1l10- II 
II I T!('" CIl

 sknkk 
1 -:d j ' 
il , 
;r;,,

:
d
i;'
:Y
h ' li' 
Stan wk??adek oszt'Z??dno??d 17110 cz??ol1b')\v z ,,,,z',, l..", I. z IIL,i'],,] :1 jt)CHy. ;j 
K t ,630.085'99 K. 94.763''14 ! . 1 . ' l"Z l . ':/' . ! l'i . ,.:\!..??\: . \\'
'P:( . ':)"\\ . '" 11l' i Ii i 
,i polt'!'.JJlP prz,
'{'i\\'... S::ICWi.Chrrp- , ' 
obni??y??o ! re, Y;,"a"o
d, i.adegrn!e'li .I, kajal'owi 
i??iiI III'tani, gl'ypie i kokluszowi. ., 
'I Pakiet 20 i 40 h. .puszka 80 h. 
1 1 Do lI
lhycin w T:lnlOwit
W :lptel.;:,jcil: f 
l\J. .'\.dleru, (pOtl All??otelllJ, .hllla :\[{
- 
I siolow
dd{'go.' Tgn. [{cicha (pod LWCIII) I 

 ,1. So1.;aJ-.;kiego. 
n',I;.o; w dr()gu{',r
'aeh: ; " 
U \\'lndy
;lawa _
,r
'clla i S. \Veilllral1hn. ! 
..
 


 :
 


6 


Towarzystwo ZaliGzkowe W T aI'nawie 
Stowarzyszanie zarejestrowane z nieogranjG??olI
 por??k?? 
ZAST??PSTWO BArtKU iiRIUO\[flm 


=M 


z dniem tS-go marca 1908 roku 
stop?? pl'ocentow1! od wk??adek oszcz??dno??ci na 
-Ol 
.. 10 
i przyjmuje t
owe w ka??dej wysoko??ci, opla- 
caj??c podatek rentowy z w??asnych fundusz??w. 
Od weksli i skl'ypt??w poni??ej K. 1000, pobicra 
od 1 Q-go marca 1908 r. ""j". 
Od weksli i skrypt??w poni??ej K. 1 DOD 
 il/O' 
Po??YGzki bipoteGZne udziela jak dawniej na 6' i, "; 0. 1 . . . 1 . .. . 
3-3 DYREKCY A. I 
alJ!I\.I:n1' - -=
1IIr"eiLK;'';;:;'"'" 
-
==--==' -;:::::rft= 


p O G O 


1!IImB

L ; .1iit

,
??
 '??i 
t'IJ
.

.";"'=
 
1" P I ' L ' l 
., U s v ,?? 
L.'L .:l [ 
 . ]t ...'-l.. 
-....--- 
J
LtI 11;; Ij;"h('zkt
. kun'ze i inne E(:'j'\\,()\\"{.
 
przYI,"di,:o,'i c:"ri,i. nicch zll??;ld" j.ro. 
szur l' 11.,,\tuh"'" O I)'dl ('1101.,)],,,,.1\ 
Ull'zYJlI;) ,i'l tbr1!h! i oj\b.tn i (' w UPl'zy;\'. 
aptece' "pod lab??!! ,:
m' w 
ra:,l!flll' cie nad 
PtC'1PrM. 8 -- ?,':2 


4t
'-; :,
d 1f;}
 ;}: 
 




3fir;t
 1tl'f;

_>'';'
,J;;.::"",

n:x;J:


jt????tq-'r 


r- 
,1 
l
j 

:.J 
_
_n_'_ I . 
 . ! , ; . j 
lil 
3i If
 fJ2J]I& 
 
 
 
PODR??ZVL 


.Mleczarnia tlygieniczna 
ST. KRI\KDW SKIEGO 
Tarn??w ulica S.em
narska I. t. 
dostarcza do mieszka?? w specyalnych na len cel urz??- 
dzonych flaszkach reformowych 
MLEKO, ??MIETANK??, ??MIETAN?? G-W 
a zarazem poJeca wyborowe mas??o -deserowe, kuchenne 
oraz r????ne sery krajowe. 
- -- _._ 
 


akc. mu
Ltla do 
1ZYDid. 


wy????cznie 
SINGERA 


Po tym znaku 
poznaje si?? 
sklepy w kt??rych 
sy1rzedaje si?? 


maszyny !.J.-52 
dn 
/yria. 


Singera Komp. Tow. 
Tarnow, ulica Wa??owa 13, (naprzeciw Kasy Oszcz??dno??ci). 
U 0" \Vszelkie maszyny sprzedawane pod nlizwr[ ,Sing"ra" 
wa
 a. w innych sk??adach, s?? wyrahiane na spos(,!J i ed
Je
'() z !la. 
szych system??w, nie dor??wnui?? one atoli ani ]Jod wzg-]
dern konstrukcy', 
dzia??alno??ci jak niemniej trwa??o??ci naszemu najnowszelllu systemowi 
maszyn do u??ytku domowego, 


Konikowe liliowo"mleczne myd??o 
BERGMAN NA & Co, Drezden i tetschen a/E 


jest i zostanie - jak codzie!l nadchmlz??ce pisma z !lZll:m;em 1'0- 
??wiadcz
j?? - n
jskuteczniejszelll ze \\'szystkich myde?? lecznil'zyd, 
przeciw piegom s??onecznym, jlikote?? do osi'H;ni
eia i ulrzymania 
delikatnej, mi??kl(iej sk??ry i r????owej p??ci. 
W zapasie po 80 b. za sztuk?? we wSEyslkieh aptekael" drogueryaeh, 
fryzyerniach i wszysLkich handlach perfumeryi i mydel. 
1D- [,() 


!'A.,i'.,.'::",,.;;
--:c



 


,- -, 
_...J Do
ry L
 
, a p e t y' t ; 
(/:-",[anie ])al\ u??y\\,;; iac 
 
,,< .". i 
II I?? 
u !!I . fJ P . 
 . '.. 1:. 
I l??lll


 LI 
 
NH??TOWE KARMELKI 
Przez lekarzy wypn',howane i 
polecol\e! 
1\iezbr;dne przy, zahurzeniach 
w. tl:a\\'ieniu, hr'aku apetytu, bo- 
h-s(']ach ??o??qdka. i t. d. ()(Ewie- 
??{1.J '!'Y i od??ywczy ??rodek. 
.
akiet 20 i ,UJ hal 
1:1 w T:j.I'IH)\\'i(
 \\' npkL:H.!J : 
.1 (pod l\ll1oiclIl), ,LilIa ;-..Jiesio- 
i, 
,..lgn:Je. UeiclJ:! q){)d LWt
IIl). 
:



:
:():u/::S:l i\\
. (


(:'!i\
\(
.j:l\


'
l. : 


\\ : ;'1.;: 
L,_ 


I Ola kapitalist??w" 
, n:ldz.:. yczaj pomy??lne szanse ;: 

. 
lilii ogTomnego zysku 
pn:ez zakupno znakomicie 
rentuj??cych si?? "papierow 
w??glowych". 
Z
IQsz('nia wysy??a?? pod 
fld, esem: ??Polilik" I}ul'o 
aJW'hQI\' 19'11f1cegoGutl rnan- I 
11:1 IV Wiedniu, \;1. M;1t'jfl '" 
11Ilfe1'stl'assc 70. 1-
1 ;1 
, 



iiWIU{n




 


 


Przez Wysokie c.. k. Namiestnictwo Iwncesyonowane 


ZOFIA BI E;5):
t)E:(
'KA. 
. ;??.\) 
 ,
. "!!:,
 i':, , 
.. ?? .. .. .. O swtJ


rrM":. .. ,. ?? 


ZOI:111 BIESIADECI{IE,J 


c(j)
 .....
ii; 41i" ..."ji J!iiJld1. (D w O r z e c) 


sprzedaje 
lii'l.l\, okn;lr)\Yc: do ??
melr'yki i Kas 
naf.iiy I. II. j m. kJas?? c11a parost3lk??w 
pospiesznych, oraz wszeade bilety kolejowe 
dak 


OG??OSZENIE. 


\\'yhory :.n n"1jn'zentant??w prae()(I
m
??w pC??wiatowE 
Kasy dla eh??\ch na prz('ci:g.
 trzeeh lat odhQd?? si 
\\' TAn:\'OWIE 
dnia fS=go kwietnia 1908 roku 


(
losowanie o(
bywa(: si?? h??dzie \\' sali Stowarzyszeni 
,,(;wiazdy" 0(1 fJodzi'liy !J:-tej (lo l
-tej przed pOh;dnien 


-.- -.----- 
-_.._----
= 


\Vs!(.
P do lokalu wyhorezego dozwolony jest 
E:3lylko za ok;izaniem karty legitymacyjnej. la 
Tarn??w (Inia :\-go kwietnia 1 !JOR. 


najlepszy krem 
do bucik??w 


'
, 


daje pi
l",y po??ysl< i I 
??t'zYJ!1ujP sk/)l'?? w dosk( 
Ila??ym s??anie. NIGRiN je, 
ze wz;{l??t????w zdl'owotnye 
najhaniziej gO(hlY polt 
c
llia. gdy?? NiGRIN nawet pr.
/ e_!:!.; 1.\.
;Jl u..:yel d lLJ
 ziuny??\ll szczelnie por??w ?? ,??r 
i nie przeszkadza parownni li nogi. 


St. FERNOLENDT, Wiede??, G. i k. nadworny dostawGa. 
WSZ!;;DZIE DO NABYCIA, 
ZamuldJnia prz1jmuje d??ug
1etni mt
pGa milj, B. KO??NFELD w Tarnowie 

;;;;:
 ...:: , 


I F P???? : c no Ni em.lIoyd, W Bremie 
(rt!ol"ddeuischer LloJ'd) 
GE
Eh,ALN A. AG??::N l U i\A DLA GALfCYI 
=----== we .Lwowie, ul. Grodecka I. 93. .- 


Regulal'na bezpo??rednia komunikacya przewozowa z Bremen 
pospiesznymi i pocztowymi parostatkami: ' 
Do Stan??w Zjednoczonych Ame;"yki: 
(Nowego Yorku, Baltimore, Galveston) 
Brazylii; Argentyny (Buenos Aires), AlIstralil jlapbn'ii etc. 
U.Hd:t lit)l\'jo\\'e do I.a??dej !iltut'yi ??
M... .I??.meryki 
Wszelkiel, wyjd??nici, w sprawach podr????y udziela i bilety sprzedaje 
Gene','alna JI.gentura "P??ln. niem. Lloydu we Lwowie, 
ul. Gr??decka I, 93, 74.? 
__ Kor"spolHlcneya w j??zykach: polskim,lskim, niemieckim. 


T:Bl iej ni?? wsz??dzie. 
r;or . , ,. ,.. A. 
j'.Antt,i.OHHM
 


p????tna korczy??skie 
Bil'liZli<'; slo??()\\";j i wszelkie inne wyroby tkaekie. R??w- 
nie;; siillc lllall'l'ye na uhrania, dla' ka??dego stanu i na 
II . '1' ka??d?? por?? poleea: 
rrll.A.LNIA ',J??ZE:E'A ,J??RASZA 


"pod opick?? Naj??w. Hodziny" 
iii KI),'czy:t"'e obok Krosna (Galieya). 
(:.la ??:!danic prubId z OCelU! darmo i ()]>??atnie). 


, ' . i' . : . J; . i . (....- L . " . .' . ' , . . ft . i' . ' . l'k . ' . :d
" c ,;":,:,
:
:,:-
:j r 
t. ]] 
I 
J I' '''inion' nnQ I P I 
 

 T . J iliiiil uii !
.",


." CUmp" . 
o 
1 j
'
'
"
'i'-":
 ;.
,:L!, 
t'
i: 
 
"'" 
1{ . ' l l":j\ce n
c,,:. anin, d" n!ILyc,lll ,we ,
szystkwh ajJt
- LYA 
,l h. 1,,1<11 1" Cel110 
(J h.d,. 1
 IAU ] 2 K. Przy kUjJnle 
 
..-< IUJ 1"1'0 1'(,\\'sz0,],nl? ullILIOIH'g'.) iirodka domowcgo na- 

 iJ ...1 le'y IJlZ)IJ)J')\\au t)'II(o . lHlle'jkl oryg,nalno w pude??- 
!lj h ach z !1
RZ'i oc], J':'
I!J?? . maJ:k?? "k O t W i C ?? ", mn 
\
. wleuezas Jest IWWIlCiSC" ze SI?? otrzyma??o wyr?? b LYA 
rr ==:
' 11 Allt,ha Dr. Rt:;,Te:;'r.:


t'tym I.,,," [ J 
 II 

 A.!
 w Pradze, uljca El??l>idyNo.5nowy: 
. "'?? i 
;
:': I
Wy,y??ka eodziollna. ;Ni 
 

---JJ _.,UJ. . 12"-.J
 _ 


- 


Drukicm J??zcfa Pisza vv Tarnowie.