/p0157.djvu

			Rok XXVII. 


Tarn??w dnia 18. sierpnia 1907. 


Nr. 33. 


Werunld przedp??aty: 


, 


Wychodzi 
CO niedziel?? rano. 
--- 
Inseraty przyjmuje si?? po 10 h 
od wiersza l-szpaltowego dIU- 
kiem drobnym (petit). 


kwarta??.: p??!rocz.: rocznie: 
W Tarnowie kor. 2'30 4'60 9'20 
Na prowincyi . 2'60 5'20 10'40 
WNiemczechmrk.3'- 6'- 12'- 
We Francyi frank. 4'- 8'- 16'- 
W Stanach Zjednoczonych Ameryki 
3 dolary rocznie. 
Numer pojedynczy kosztuje 20 hal. 


Adre. Redakcyi i Administracyj': 
KSI ??GARNIA J??ZEFA PISZA 
W TARNOWIE. 
ulica Katedralna l. 3. 


"Nades??ane" po 4,0 h. "Reklamy" 
po 50 hal. od wiersza. 


Uwiadomienia prywatne po 1 Kor 
od wiersza. 


Przy inseratach powtarzaj
cyc}a 
si?? i sta??ych znaczny OPUit. 


Manuskrypt??w nie zwraca .it. 


- 


Tygodnik polityczny 


. 
l 


e ko nomiczno -s p ole czn y. 


Ke'enderz. 18. N. 13 po Sw. Heleny, 19. P. Benigny, 
!!.lO. W. Stefana i Kamila, 21. ??. Joanny Fremiot, 22. C. Fi- 
liberta opata, 23. P. Filipa biskupa, 24. S. Bart??omieja 
apa sto??a. 


Przegl??d polityczny. 


. 
egoroczne. wielkie ma!1ewl'Y armii ausb'y- 
ackle] odb??d?? SI?? z pocz??tkIem wrze??nia w Ka- 
rY??.1tyi, a. 
dzia?? w nic.h wezm?? d\va wi??ksze i 
najbardzIej na po??udme wysuni??te korpusy t. j. 
13-ty insbrucki i 3.ci gracki. Cesarz w t
wa- 
rzystwie kilku arcyksi??????t i licznej ??wity przy- 
b??d
ie na te manewry i roz??o??y sw?? kwater?? 
w staro
ytnym zamku ksi??????t karyntyjskich, 
w Celowcu. 
Owo??"z powodu zapowiedzianego'przybycia 
qesarza na manewry do Karyntyi,; wy??oni??a si?? 
cIekawa kwestya przyozdobienia miast i gma. 
ch??w publicznych karyntyjskich w sztandary 
cesarstwa niemieckiego, t. j. czerwono-czarno- 
z??ote, a '
??aha ta .na poz??r sprawa ??wiadczy 
wymowme o tern, Jak g????boko prusofilska agi- 
tacya wszech niemc??w zapu??ci??a kOl'zenie tak??e 
i w Karyntyi. Oto reprezentacya miasta Villach 
u?a??a si?? do namiestnika z pro??b??, o wy jedna- 
me u cesarza, aby w podr????y swej w Karyntyi 
za.trzy
a?? si?? .tak??e w tern mie??cie, a gdy na. 
mIestnIk O??WIadczy??, ??e ch??tnie podejmie si?? 
tego pQ ??rerlnir: iwa, ale pod warunkiem, ??e ulice 
i budynki miejskie przystrojone b??d?? tylko sztan- 
darami cesarskimi (czarno-??????tymi) i krajowymi 
(b!a??o.c.zerwon
m.i), a nie czar

-czerwono.z??oty- 
mI (t. J. pruskImi) - rada mIejska Villachu nie 
chcia??a si?? zgodzi?? na ten warunek i wola??a ra. 
czej zrzec si?? odwiedzin cesarskich. 
Jeszcze ostrzej wyst??pi??a ta sama kwestya 
w reprezentancyi stolicy kraju, t. j. miasta Ce. 
Jowca. Burmistrz tego miasta Neuner, wyda?? 
?rt!anom magistrackim polece??.1ie, aby na przy- 
]??cle Cesarza udekorowano mla!jto tylko czarno. 
??????temi i bia??o-czerwonemi chor??gwiami, tym- 
czasem pe??na rada miejska uniewa??ni??a to roz- 
porz??dzenie burmistrza i uchwali??a, 
e do de- 
koracyi u
yte by?? maj?? tak??e barwy cesarstwa 
niemieckiego i ??e liczba chor??gwi czarno.czer. 
wono.z??otych ma by?? tak wielka, jak razem 
wzi??tych czarno-??????tych i bia??o.czerwonych. U- 
chwa???? t?? motywowa??a celowiecka rada miejska 
te m, 
e skoro Czesi przy ka??dej okazy i u??ywaj?? 
pa!lslawistycznych sztandar??w, to niepodobna 
pOJ????, dlaczego sztandar. cesarstwa niemieckiego 
ma by?? w Austryi wykl??ty. Wydano wi??c ode- 
zw?? do ludno??ci, aby zamanifestowa??a sw??j pa- 
tryotyzm niemiecki przez wywieszenie czarno- 
czerwono.z??otych chor??gwi. 
* * 
'" 
Kr??l angielski Edward VII. wybra?? si?? na 
zwy
???? coroczn?? kilkutygodniow?? kuracy?? do 
Marlenbadu. Po drodze do tej miejscowo??ci lecz- 
niczej z??o??y?? w Ischlu wizyt?? cesarzowi Francisz- 
kowi J??zefowi, aprzytem odwiedzi?? tak??e na 
zamku Wilhelmshohe nad Renem swego sio- 
strze??ca, cesarza Wilhelma II. Te ostatnie od. 
wiedziny sprawi??y w ??wiecie politycznym wielkie 
wra??enie, powszechnie bowiem by??o wiadomo 

e stosunki mi??dzy Edwardem VII z Wilhel
 
mem II. by??y bardzo napr????one. Wedle donie- 
sienia niekt??rych pism, to, ??e obaj ci monar. 
chowie zbli??yli si?? obecnie do siebie, jest dzie??em 
s??dziwego cesarza austryackiego, Franciszka J??' 
zefa, kt??ry wp??yn???? na kr??la angielskiego, aby 
poda?? swemu siostrze??cowi d??o?? do zgody. 
W obu tych spotkaniach monarszych brali u- 
dzia?? tak??e kierownicy pali tyki zagranicznej 
Anglii, Niemiec i Austro-W??gier, wobec czego 
nabieraj?? one tern wi??kszego znaczenia. 
* * 
* 
Duch Katkowa i Pobiedonoscewa zaczyna 
zn??w podnosi?? g??ow?? W Rosyi i nawo??ywa??, aby 


Polakom odebrano nawet te drobniuchne ulgi, 
jakie dosta??y si?? im w udziale, skutkiem pro- 
klamowania zmiany systemu rz??dowego, Oto od 
pewnego czasu kilka najbardziej wp??ywowych 
dziennik??w petersburskich denuncyuje przed 
rz??dem istniej??c?? dopiero od tak niedawna "Ma. 
cierz szkoln??. Kr??lestwa Polskiego i zarzuca jej, 
??e troszczy si?? ona nie o wychowanie m??odzie- 
??y, lecz o upt'a\vianie agitacyi politycznej i wy- 
t??pienie w og??le wszelkich ??lad??w rosyjsko??ci 
w Kr??lestwie, i na tej podstawie niemal otwar- 
cie nawo??uje, i?? nale??y tak szkodliw?? instytucy?? 
rozwi??za??. Dotychczas nie odnios??y wprawdzie 
jeszcze skutku te ??otrowskie podszepty, ale kt???? 
mo??e zar??czy??, co b??dzie jutro? 


'* 


* 


* 


Sytuacya na wybrze??u maroka??skiem nie 
zmieni??a si??. - Miasto Casablanca, zbombardo- 
wane przez fJ'ancuskie pancerniki, le??y do po??o- 
wy w gruzach, zreszt?? francuskie wojska i tro- 
ch?? hiszpa??skich utrzymuj?? stra?? w budynkach 
konsulat??w i w og??le w dzielnicach zamieszka- 
??ych przez Europejczyk??w. Znaczna liczba tych 
ostatnich przenios??a si?? do Tangeru. Arabskie 
szczepy koczownicze urz??dzaj?? z g????bi kraju 
wyprawy ??upiezkie do miejscowo??ci nadbrze??- 
nych, przyczem wywi??za??o si?? ju?? mi??dzy woj- 
skiem fJ'ancuskiem a krajowcami kilka bite w, 
w kt??rych ci ostatni zostali pobici. Su??tan ma- 
roka??ski przyrzeka wprawdzie wynagrodzi?? Euro- 
pejczykom wszystkie szkody i ukara?? winowajc??w, 
ale - jak si?? zdaje' - sko??czy si?? tylko na 
przyrzeczeniach. 


* 


* 


* 


W Stanach Zjednoczonych rozpocz???? rz??d 
energiczn?? waJk?? przeciw pot????nym organiza- 
cyom przemys??owym, t. zw. trustom, kt??re sta- 
nowi?? tam formalne pa??stwo w pa??stwie, dzier- 
????c monopol produkcyi i handlu. Do tej pot??gi 
dosz??y trusty g????wnie przez obchodzenie ustaw 
i wymawianie sobie od towarzystw kolejowych 
zabronionych ustawami opust??w (refakcyj) tary- 
fowych. Z tego powodu skaza?? Trybuna?? zwi??z- 
kowy w Chicago znany trust naftowy (Stan- 
dard Oil Company) na grzywn?? 29,400.0CO do- 
lar??w, czyli 150 milion??w koron. 


(r.) 


Z Wiednia. 


(Prawdopodobie??stwo rozwiq,zania Sejlnu 
czeskiego. - Zaostrzenie si?? antagonizmu rzq,- 
dowego. - Skargi Niemc??w. - Sejm tyrol- 
ski. - Sprawa nominacyi nowego ministra 
rodaka. - Skargi adwokat??w na konkuren- 
cy?? pensyonowanych radc??w sq,dowych). 
Sejm czeski nie zostanie prawdopodobnie 
zwo??any, gdy?? przygotowuje si?? ju?? podobno 
dekret cesarski, polecaj??cy rozwi??zanie go i za- 
rz??dzenie nowych wybor??w. Odno
na decyzya 
zapadnie na radzie ministr??w, kt??ra odb??dzi??? 
si?? dzi?? w Wiedniu. Przyb??d?? na ni?? cz??onkowie 
gabinetu z rozmaitych miejsc k??pielowych, gdy?? 
wszyscy rozjechali si?? na wakacye i przez ty- 
dzie?? ubieg??y nie by??o w Wiedniu ani jednego 
ministra, a zatem ster rz??d??w spoczywa?? w??a??ci- 
wie w r??ku podw??adnych urz??dnik??w. Zapewne 
wnios?? stronnictwa w jesieni w parlamencie 
stosown?? interpelacy?? z tego powodu, gdy?? b??d?? 
co b??d??, jest to fakt nies??ychany, aby nie by??o 
w stolicy pailstwa cho??by tylko przez dzieil ani 
jednego odpowiedzialnego ministra. 
W sprawie niezwo??ania Sejmu czeskiego 
przechyli?? si?? rz??d na stron?? Niemc??w, kt??rzy 
stanowczo zagrozili obstrukcy?? i udaremnieniem 
wszelkich prac sejmowych, na wypadek, je??eli 
na porz??dku dziennym postawiona zostanie spra- 
wa reformy sejmowej ordynacyi wyborczej. 


Z drugiej strony za?? Czesi w??a??nie chcieli przed 
wszystkiemi innemi sprawami za??atwi?? reform?? 
wr b
rcz??. Nie mog??c. doprowadzi?? do porozu- 

mem
, zdecydowa?? Si?? rz??d rozwi??za?? Sejm 
l rozpIsa?? nowe wybory na zasadzie starej ordy- 

acyi. Niech potem nowowybrany Sejm zabiera 
SI?? do reformy wyborczej, a b??dzie mia?? na to 
sze???? lat czasu. 
W og??le skonstatowa?? mo??na, ??e stosunki 
narodowo??ciowe w Czechach zaogni??y si?? bardzo 
ostatnimi czasy, a prasa niemiecka ze zdwojon?? 
energi?? domaga si?? administracyjnego podzia??u 
kraju i wszystkich w og??le instytucyj krajo- 
wych. 
. Agitacy??, prowadzon?? w tym kierunku, pod- 
nieca og??oszony przez niemieck?? rad?? narodow?? 
komunikat, stwierdzaj??cy, 
e krajowy fu n d u s z 
s i e l' o c i ?? s k i, zasilany op??atami zar??wno przez 
Niemc??w jak przez Czech??w, a zawiadowany 
przez Wydzia?? krajowy, w kt??rym oczywi??cie 
Czesi maj?? przewag??, obracany bywa wy????cznie 
na potrzeby czeskich sier??t, z krzywd?? niemiec- 
kich. Niemcy op??acaj?? do tego funduszu 4,&0/., 
a tymczasem z dochod??w jego obracanych bywa 
tylko 5% dla niemieckich sier??t. W latach np. 
od 1901 do 1905 wp??yn????o do tego funduszu 
3,100.000 koron, z tego od Niemc??w przesz??o 
1,400.000 kor., a tymczasem ca??a suma, obr??- 
cona dla sier??t niemieckich, wynosi??a zaledwie 
164,000 kol'. Tak przedstawiaj?? spraw?? dzienniki 
niemieckie i na tej podstawie domagaj?? si?? po- 
dzia??u kI-aju, a??eby Niemcy sami mogli admini- 
strowa?? tymi funduszami, na kt??re sami si?? 
sk??adaj??. 
Tak??e Sejm tyrolski nie zbierze si?? ju
 w tym 
roku, lecz zostanie rozwi??zany. I w Tyrolu bo- 
wiem nagromadzi??o si?? du??o materya??u palnego, 
a antagonizm narodowy mi??dzy Niemcami' a 
W??ochami przybra?? tak ostre formy, zw??aszcza 
po ostatnim napadzie W??och??w na gimnastyk??w 
niemieckich, ??e niema najmniejszej nadziei, aby 
Sejm m??g?? spokojnie i powa??nie pracowa??. 
Wedle doniesienia pism wiede??skich toczy- 
??y si?? ostatnimi czasy mi??dzy prezesem gabinetu 
br. Beckiem a frakcyami po??udniowo-s??owia??- 
skimi uk??ady, maj??ce na celu pozyskanie tych 
stronnictw dla wi??kszof.ci rz??dowej. W toku 
tych obrad poruszono my??l powo??ania do gabi- 
netu jeszcze jednego ministra-rodaka, a miano- 
wicie po??udniowo-s??owiaIlskiego, kt??ry by by?? 
m????em zaufania zar??wno Chorwat??w jak Serb??w 
i S??owe??c??w, Jako kandydat??w na godno???? mi- 
nistra wymieniaj?? przyw??dc?? katolik??w s??owe??- 
skich z Krainy, Dra Sustersicza i marsza??ka 
sejmu dalmaty??skiego, Ivcewicza. Gdyby uk??ad 
ten przyszed?? do skutku, zasiada??oby w gabine- 
cie austryackim czterech ministr??w - rodak??w, 
a mianowicie: polski, czeski, niemiecki i po??u- 
dniowo-s??owia??ski, og??lna za?? liczba ministr??w 
wzros??aby do trzynastu. Gdyby za?? urzeczywist- 
niono poruszony niedawno projekt utworzenia 
osobnego ministerstwa rob??t publicznych, w ta- 
kim razie liczy??by gabinet a
 czternastu mini- 
str??w. 
Adwokaci morawscy podnosz?? g??o??ny pro- 
test przeciw konkurencyi, jak?? wyrz??dzaj?? im 
pensyonowani radcy s??dowi, otwieraj??cy kance- 
larye adwokackie w rozmaitych miastach pro- 
wincyonalnych. Ostatnimi czasy wni??s?? pensy- 
onowany hofrat Trybuna??u kasacyjnego Krska, 
pobieraj??cy 12.000 kor. rocznej emerytury, po- 
danie o wpisanie go na list?? adwokat??w w ma- 
??ej mie??cinie powiatowej Napajedl, gdzie jest 
trzech adwokat??w, kt??rzy zaled wie potrafi?? za- 
robi?? na utrzymanie. Owo?? wszyscy adwokaci 
mora wscy protestuj?? przeciw takiej konkurencyi 
i domagaj?? si??, by ustawowo ogl'aniczono przy- 
s??uguj??ce pensyonowanym radcom prawo otwie- 
rania kancelaryj adwokackich. 


,'N-i JfI 
"'- . ''' . W 
,.
, 
.
 -!- 
, ,
} )"t 
 


,.;;.. G i.
 ;
 1:.i4"':..-	
			

/p0157_1.djvu

			! 


Fatalne polo!enie galicyjskiego prze- 
mys??u naftowego. 


Jedyny wielki przemys??, jaki posiada nasz 
kraj, t. j. przemys?? naftowy, przechodzi obecnie 
gro??ne przesilenie. Cena surowca spad??a bowiem 
ostatnimi czasy tak nies??ychanie, Ze nie pokry- 
wa koszt??w produkcyi, to teZ jeteli w kr??tkim 
czasie nie podniesie si??, w takim razie bankruc- 
two mn??stwa przedsi??biorstw wiertniczych b??- 
dzie nieuchronne. 
Trudno??ci, w jakich znajduje si?? przemys?? 
naftowy, datuj?? si?? nie od dzi??. Jut kilka razy 
przechodzi?? on bowiem przesilenie, co prawda 
nie tak niebezpieczne jak obecnie, gdy t produk- 
cya by??a znacznie mniejsza i mniejsze kapita??y 
by??y zaangatowane. 
Przez par?? lat ostatnich uda??o si?? przez 
zawi??zanie si?? zwi??zku producent??w ropy, t. z. 
,Petrolei" utrzyma?? ceny surowca na poziomie 
korzystnym dla producent??w, gdyz .Petrolea" 
posiada??a olbrzymie rezerwoary, a finansowo 
oparta by??a o pot??tny bank wiede??ski (Credit- 
anstalt fUr Handel und Gewerbe). 
Tymczasem jak wiadomo przed kilku ty- 
godniami rozbita zosta??a organizacya .Petrolei", 
wiede??ski zak??ad kredytowy wycofa?? si?? z inte- 
resu i rozpocz????a si?? walka konkurencyjna mi??- 
dzy producentami. Doprowadzi??o to do tego, Ze 
cena ropy, kt??ra wynosi??a jut by??a przesz??o 4 
korony ,?:a centnar metryczny, spad??a poniZej 
2 koron. 
Ostatnimi dniami za?? zaszed?? wypadek nie- 
przewidziany, kt??ry w innych warunkach moZna- 
by nazwa?? szcz????ciem, w tym wypadku jednak 
jest prawdziw?? kl??sk??. Oto w szybie . Wilno" 
w Tustanowicach, wierconym przez firm?? Wolski 
i Sp????ka, wybuch??y takie masy ropy, te czego?? 
podobnego jeszcze wog??le w Galicyi nie by??o. Ni 
mniej ni wi??cej tylko 120 cystern ropy dziennie 
wyrzuca z siebie ten jeden szyb, a Ze nie ma jej 
gdzie magazynowa??, wi??c znaczna cz?????? sp??ywa 
po gruncie. Rezultatem za?? tego jest, te cena 
ropy spad??a jeszcze bardziej, ponizej li/i korony 
za centnar, - za?? juZ przy cenie 2 koron skar
?? 
si
 nafciarze, 
e eksploatacya nie rentuje si??. 


????owe ulgi dla robotnik??w. 


--- 


Obok skr??cenia dnia roboczego i przymu- 
sowego odpoczynku niedzielnego, powstaj?? coraz 
to nowe projekty ulg dla klas pracuj??cych, 
a mianowicie ulg, maj??cych nietylko pod wzgl??- 
dem zdrowotnym, ale i pod wzgl??dem spo??ecz- 
nym donios??e znaczenie. 
Obecnie wypracowano w ministerstwie han- 
dlu cztery nowele do istniej??cych juZ ustaw i 
dwa nowe rozporz??dzenia, kt??re w jesieni r. b. 
przed??otone zostan?? parlamentowi do uchwa??y. 
Nowele te dotycz??: 1) zakazu pracy nocnej 
kobiet, - 2) uregulowania utywania bia??ego 
fosforu, - 3) trwania pracy robotnik??w pomoc- 
nic??ych, - 4) rozszerzenia spoczynku niedziel- 
nego na stowarzyszenia konsumcyjne, zarobkowe 
i gospodarcze. 
Pierwsza z tych ustaw, to dzie??o kon- 
wencyi berne??skiej, - projekt austryacki je- 
dnakte rozszerza uchwa??y konwencyi o tyle, ??e 
skraca cz????ciowo czas przej??ciowy, a nadto za- 
prowadza ograniczenia nawet w wyj??tkach, do- 
puszczalnych uchwa???? konwencyi berne??skiej. 
Druga ustawa wychodzi co prawda poza 
ramy uchwa?? berne??skich siedmiu pa??stw Europy, 
gdy?? ze wzgl??du na kwesty?? eksportu odm??wi?? 
rz??d. austryacki przy????czenia si?? do nich, - je- 
dnak
e podporz??dkowuje wyr??b zapa??ek z bia- 
??ym fosforem pod przemys?? koncessyonowany, 
(przez co zapobiega mno??eniu si?? fabryk) - 
i osobnem rozporz??dzeniem ogranicza u??ycie tego 
preparatu, rozci??gaj??c zarazem ochron?? robotni- 
k??w, obowi??zuj??c?? dotychczas tylko w wielkich 
przedsi??biorstwach i na przedsi??biorstwa ma??e. 
Trzecia ustawa ustala minimalny czas wy- 
poczynku robotnik??w pomocniczych, i upowa??nia 
rz??d do porozumienia si?? z poszczeg??lnemi gmi- 
nami ca??ego kraju w kwestyi unormowania 
czasu zamykania sklep??w. 
Czwarta ustawa ma na celu rozszerzenie 
ochrony robotnik??w takte na te przedsi??biorstwa, 
kt??re ustaw?? przemys??ow?? nie s?? obj??te, - na 
stowarzyszenia konsumcyjne, zarobkowe i gospo- 
darcze. 
Opr??cz tych czterech nowel wypracowane 
w ministerstwie handlu dwa rozporz??dzenia 
obejmuj??: 
. 1) ograniczenie u
ywania przy pracy o??o- 
WIUj 
2) rozszerzenie ubezpieczenia na wypadek 
choroby tak
e na robotnik??w i s??u??b?? domow??. 
W Anglii - tern ??rodowisku przemys??u 
??wiatowego, powsta??a nadto my??l zaprowadzenia 
"wakacyj robotniczych", organizowanych na 
wz??r tak zwanych .??wi??t bankowych", t j. dni 
wolnych od pracy nie z powodu ??wi
ta ko??ciel- 


p O G O N 


nego, ale na mocy prawa spo??ecznego, zrodzo- 
nego dobr?? wol?? humanitarnych przedsi??bior- 
c??w. 
??wi??ta takie przypadaj?? zazwyczaj w ponie- 
dzia??ek, aby um02liwi?? masom robotniczym wy- 
jazd na umy??lnie w tym celu organizowane 
dalsze wycieczki j - nie s?? to wi??c .Blaumon- 
tag'i" w znaczeniu galicyjskiem, tylko czas wy- 
poczynku, ????cz??cy poZy tek cia??a z po??ytkiem dla 
ducha. 
Ale te?? w Anglii inni s?? robotnicy! 
Tam nie tak jak u nas pojmuj?? swe obo- 
wi??zki! 
U nas - byle ch??opiec pomocniczy oblicza 
sobie ile on to jut za 5 godzia naprzyk??ad za- 
robi?? majstrowi, - wi??c dalsze godziny pracy 
zbywa czemkolwiek, aby majster niemia?? przy- 
padkiem za duto zarobku. 
Tak samo robi czelad??: nie pyta, czy po 
zap??aceniu jej zostani?? CO dla majstra i jego 
rodziny, bo c???? j?? to obchodzi, - byle jej praca 
by??a dobrze zap??acona. Robota ponad zarobek 
majstra za jej prac?? to przecie. wyzysk" w prze- 
konaniu naszych robotnik??w. 
W Anglii przeciwnie: Tam robotnicy uznaj??, 
te im wydatniejsz?? b??dde ich praca, i im wi??cej 
zysku b??dzie mia?? chlebodawca, tern wydatniej- 
sz?? b??dzie jego dzia??alno???? spo??eczna, ??e je??li im 
potrzebny chleb do ??ycia, to potrzebny i jemu, 
??e jak ich mog?? tl'api?? choroby, tak mog?? tra- 
pi?? jego, jak oni, tak i on mo??e si?? sta?? z cza- 
sem do pracy niezdolnym, i ta tylko w??wczas 
mi??dzy nimi b??dzie r??2nica, ??e o ich zaopatrze- 
nie w takim wypadku postara??o si?? pa??stwo na 
mocy ustaw i rozpOl'z??dze??, a o jego zaopatrze 
niu nikt my??le?? nie b??dzie. 
I czyZ mo??na wobec tego poczytywa?? za 
. wyzysk" robotnika z jego strony, gdy ponad 
op??dzenie potrzeb codziennych, pragnie od??oty?? 
grosz jaki na ,czarn??" ??ycia godzin??? 


Szewska speGyalno??G w Tarnowie. 


Pod tym napisem zamie??ci??y dzienniki kra- 
jowe artykulik, w kt??rym jaki?? fachowiec za. 
pewne omawia kwesty?? tandetnego obuwia, wy- 
rabianego na gruncie tarnowskim dla 
ydowskich 
engrossist??w, wysy??aj??cych ten towar hurtownie 
do W??gier, Czarnog??ry, Serbii i Rumunii. 
Jest to przewa2nie obuwie dla dzieci w wie- 
ku od lat 3 do 6 (nr. 20 - 30). Poniewa?? atoli 
robota przytem jest bardzo prymitywna, acz- 
kol wiek bardzo skombinowana z rozmaitych 
.odpadk??w" i t'ektul'y, pr:teto nie dziw, ??e -jak 
tego dowodzi artyku??, - odstawiaj?? czeladnicy 
hurtownikowi po 12 tuzin??w par tygodniowo. 
Niekt??rzy majstrowie dostarczaj?? engt'Ossistom 
wprost gotowego obuwia, licz??c po 5G do 74 h. 
za par??, - inni otrzymuj?? materya?? od hurto- 
wnika, a daj?? tylko sw?? prac??. 
Ale jaki to materyal! 
Na t. zw. ,wierzchniki" daj?? stare daszki 
od czapek, na podeszwy odpadki sk??ry surowej 
t. zw. ch??opskiej, nakl
jone na tektur??, na ob- 
casy r??wnie?? tektur??. z ostatnim .flekiem" ze 
sk??ry, aby si?? zda wa??o, 2e ca??y obcas taki. 
Czeladnik zaj??ty przy takiej robocie zarabia 
14, 16, 20 koron tygodniowo, a niekt??rzy maj. 
strowie - mimu pow,rnie lichego dochodu - 
dorobili si?? nawet maj??tku. 
Humorystyczn?? stron?? kwestyi stanowi fakt, 
te czelad??, kt??ra wy????czme tak?? tandet?? wyra- 
bia, tak dalece nie umie wykona?? roboty porz??d- 
nej, iz w??asne nawet buty daje innym szewcum 
do naprawy. ' 
O ile zdo??ali??my si?? poinformowa??, to wy'l. 
przytoczone szczeg????y zupe??nie nie mijaj?? si?? 
z prawd??, owszem, .specyalno????" ta uj??ta jebt 
na wet w pewn?? organizacy??, to znaczy, ??e jeden 
z takich . majstr??w hmtownych. p.) zajmuje 
si?? gromadzeniem roboty od innych swoich ko- 
leg??w, i dostaw?? tej??e dla hurtownika, ten za?? 
w jego r??ce wyp??aca naletyto????. Opr??cz maj- 
str??w, wyrabiaj??cych tandetne obuwie dla dzieci, 
s?? i tacy, kt??rzy wyrabiaj?? obuwie m??skie i 
damskie tej samej jako??ci, bior??c po 70 do 90 
groszy od pary, je??li hurtownik dostarcza ma- 
terya??u. 
Tak samo ma si?? rzecz z ubraniami m??- 
skiemi i kapeluszami, czyli, Ze miasto Tarn??w 
obfituje w kilka .specyalno??ci", - nietylko 
szewsk??, ale ikra wieck?? i kapelusznicz??. 
Od uszycia n. p. pary spodni p??ac?? hurto- 
wnicy po 25 groszy, a szyj??cy musi za to doda?? 
jeszcze guziki. 
Na ten sam temat mo??naby pisa?? ca??e 
rozprawy, tern wi??cej, 
e w??a??nie tacy tandet??i 
hurtownicy dopuszczaj?? si?? najcz????ciej ustaw?? 
wzbronionych nadu
y??, zatrudniaj??c przy pracy 
dzieci popi??ej przepisanego wieku, nie przestrze- 
gaj??c ??ci??le godzin pracy, odpoczynku nied7.iel- 
nego itp, ale ??e kryj?? si?? oni przewa??nie po 
t. zw. . dziurach", przeto kontrola nad nimi jest 
bardzo utrudnion??, a w??a??ciwie niema jej wcale- 
i... tandeta zapuszcza coraz szersze korzenie, 
ze szkod?? racyonalnie "prowadzonego przemys??u 
krajowego, kt??ry mimo wszelkich wysi??k??w spo- 


??ecze??stwa wcale si?? nie podnosi, a to z tej 
przyczyny, te narzucaj??ce si?? na opiekun??w 
osobisto??ci nie spraw?? og??lu??, ale popularno???? 
w??asn?? maj?? na oku. 


Korespondencye. 


Olfin??w 1V sierpniu. 
??e lud wiejski potrafi szczerze oceni?? prawdzi- 
w?? ??yczliwo8?? i prac
, najlepszym tego dowodem 
po??egnani.e, j(j.kie urz??dzi??a gmina Olfin??w (powiatu 
d??browskIego) nauczycielce Rozi??skiej, kt??ra w cza- 
sie 5-cio letniego pobytu swego, potrafi??a sobie zy- 
ska?? og??lne uznanie i wdzi??czno???? ludu. 
Przez ca??y czas swego zamieszkania w Otfino- 
wie zajmowa??a si
 p. Rozi??ska miejscowem K????kiem 
r,ol?iczem i czytelni??, a. nadto zaj
??a si
 bardzo gor- 

1
le teatr.em amat?rskm
 w Niecieczy, kt??ry dzi??ki 
Jej !:1taramom rozwm???? Si?? w dodatnim kierunku. 
Sprawom tym po??wi
ca??a ca??e godziny wolne 
od nauki szkolnej, kt??r?? prowadzi??a z niezwyk??ym 
takte
 i g??
bokiem zrozumieniem swych obowi??zk??w, 
to?? me dZIW, ??e na wie???? o jej odje??dzie zwo??a?? 
w
jt p. Augusty??ski posiedzenie. Rady gminnej, na 
ktorej zapad??a uchwa??a urz??dzenra p. Rozi??skiej uro- 
clystego po??egnania. 
. Na 

t. ten prze.znaczono olitatni?? niedziel
 lipca, 
I r.zeczywlsCIC w dmu tym w??r??d licznie zebranej 
dZIatwy szkolnej, rodzic??w i zaprobzonych go??ci. wr??- 
czy?? w??jt p. Hozi??skiej pami??tkowe album z uchwa???? 
Rady gminnej i. podpisami uczestnik??w po??egnania. 
Nast
pnie K????ko amator??w-w??o??cian zNiecieczy 
pod kierownictwem s??uchacza praw, p. W. Musia??a, 
odegra??o na jej cze???? jednoakt??wk?? Stanis??awa Pisza 
z Wieliczki p. 1.: . Pod znakiem sokolim.. 
Wykonanie r??l w tym wdzi??cznym obrazku nie 
pozostawia??o uic do ??yczenia, a rozrzewniona p. Ro- 
zi??ska zachowa na zawsze w swem sercu pami???? 
tych chwil, kt??['e da??y jej zakosztowa?? s??udkich owo- 
c??w wdzi??c??lln??ci. 


B.K. 


- 


Kronika ill1eJscowa 


zamleJscow J. 


lal'n??w. clllia 17. sierpnia 1907. 
. Wiadomo??ci dyecezyalne. Ks. Bart??omiej L a ??, 
wikary w L??czkach kucharskich, umar?? dnia 14 bm. 
w 50-ym r. ??ycia, a 24-ym kap??a??stwa. 
Dnia 21 b. m rozpoczyna Ks. Biskup tarnowski 
wizytacy?? kanoniczn?? dekanatu ropczyckiego. 
Z okazyi urodzin Cesarza Franciszka J??zefa I. 
odprawi Ks. Biskup w niedziel?? d. 18 b. m. o godz. 
8 'Ii rano solenne nabo??e??stwo w katedrze. 
Jubileusz 50-letniej pracy kap??a??skiej obchodzi?? 
w ubieg???? sobot?? ks. dziekan J ?? z e f R o s n e r. Uro- 
dzi?? si
 ks. Jubilat we WiJlamowicach 1832 roku. 
Jako proboszcz w Chronowie, Por??bie Spytkowskiej, 
a od, r. 1SS9 w Wojniczu, gdzie przepi??knie odnowi?? 
ko??cI????, zyska?? sobie serca wszystkich, bo dla wszyst- 
kich mia?? zawsze serce. ??e jako d??ugoletni dziekan 
umia?? ojcowsk?? mi??o???? po????czy?? z roztropno??ci??, do- 
wodem bardzo liczny zjazd ksi
??y, kt??rzy w tej uro- 
czysto??ci wzi
li udzia??. To te?? serdeczne by??y ??yczenia 
parafian i kap??an??w . ad multos annos". 
Odznaczenie. Radca wy??szego s??du kraj., W??a- 
dys??aw Ja??kiewicz w Rzeszowie, otrzyma?? przy sposo- 
lmo??ci przeniesienia na w??asn?? pro??b
 w stan spoczynku, 
tytu?? radcy dworu z uwolnieniem od taksy. 
Slub. W sobot
 d. 17 b. m. o godz. 6-ej popo??. 
pob??ogos??awi?? Ks. Ignacy Ko??odziej w ko??ciele kate- 
dralnym zwi??zek ma????e??ski p. J??zefa Raczkowskiego, 
rusznikarza 90 p. piechoty, z pann?? Salome?? Kife- 
r??wn??. c??rk?? obywatela z Grab??wki. 
O. K. S. T. urz??dza w niedziel?? d. 18. bm. wy- 
cieczk?? do Bogumi??owic, po????czon?? z wy??cigami dla 
swych cz??onk??w. 
Pierwsze seminaryum polskie dla nauczycieli 
ludowych Kr??lestwa Polskiego otwarte zostanie dnia 
1 pa??dziernika b. r. w dawnej siedzibie JulianaUrsyna 
Niemcewicza, Ursynowie, kt??rego obecny w??a??ciciel, 
Adam hr. Krasi??ski, ofiarowa?? bezinteresownie na 
u??ytek Macierzy szkolnej Kr??lestwa Polskiego obszerny 
pa??ac z parkiem dwuw??okowym i sporym kawa??kiem 
gruntu ornego. 
Pierwszy ten zak??ad wychowawczy polski w za- 
borze rosyjskim, powitany .zosta?? przez ca??e spo??ecze??- 
stwo polskie ??yczeniem, aby to seminaryum ursynow- 
skie zi??ci??o wszystkie pok??adane w niem nadzieje. 
Z Dukli otrzymujemy odezw??, w kt??rej komitet 
uprasza o zasilenie loteryi fantowej, kt??ra d. 1 wrze- 
??nia br. ma by?? tam urz??dzon??, celem przysporzenia 
fundusz??w na wyko??czenie kaplicy pod wezwaniem 
b??ogo Jana z Dukli. Fanty lub datki w got??wce wy- 
sy??a?? mo??na pod adresem: Ks. Ambro??y Ligas, gwar- 
dyan O. O. Bernardyn??w. 
Komitet P. P. S. D. urz??dza w niedziel?? dnia 
18 b. m. o godz. 3 1 / i popo??. przy ul. Seminarskiej 
1. 9. publiczne zgromadzenie, celem om??wienia reformy 
wyborczej do Sejmu i panuj??cej dro??yzny. 
Zmarli: J??zef J o a c h i m, ??wiatowej s??awy arlysta 
skrzypek, zmar?? dnia 15 b. m. w Berlinie.
		

/p0157_2.djvu

			p o G o 
 


3 


Ulgi w obl:'Ocie galicyjskiej nierogacizny. Minister- 
stwo rolnictwa uwzgl??dniaj??c wyniki dotychczasowej 
akcyi t??pienia pomoru ??wi??, oraz pomy??lny obecnie stan 
zdrowia tych zwierz??t w kraju, upowa??ni??o namiestnictwo 
do udzielenia ulg w obrocie wszelkiej kategoryi trzody 
chlewnej wewn??trz kraju, jakote?? w wywozie jej do 
kr??lestw i kraj??w zast??pionych w Radzie pa??stwa. 
W nast??pstwie tego zniesiono - wprowadzony 
w roku 1902 - podzia?? kraju na 3 strefy, oraz istnie- 
j??ce ograniczenia w obrocie nierogacizn?? mi??dzy po- 
szczeg??lnemi strefami, a nadto pozwolono na wolny 
obr??t tern i zwierz??tami wszelkiej kategoryi wewn??trz 
kraju, tudzie?? na wyw??z ??wi?? rze??nych do kraj??w 
zachodnich monarchii, bez wszelkich ogranicze??, za?? 
??wi?? u??ytkowych i hodowlanych pod warunkiem, ??e 
przed wywozem b??d?? okolczykowane i poddane 40-dnio- 
wej obserwacyi weterynarskiej. 
R??wnocze??nie z uwagi na pomy??lny rezuJtat osi??- 
gni??ty kolczykowaniem ??wi??' przy t??umieniu zarazy 
pomoru, jak niemniej w celu zapobie??enia przemyt- 
nictwu tych zwierz??t z Rosyi, zaprowadzono z polece- 
nia rzeczonego ministerstwa znaczenie ??wi?? kolczykami 
dostarczonjmi stronom kosztem skarbu pa??stwa, oraz 
ewidency?? tych zwierz??t w dalszych 11 powiatach 
politycznych, po??o??onych na pograniczu Rosyi. 
Polonia bukowi??ska daje znak ??ycia! Z Czernio- 
wiec mianowicie donosz?? nam, ??e dzi??ki chlubnej 
inicyatywie prezesa . Soko??a', p. Bazylego Mokra??skie." 
go, jednego z najczytllliejs??ych niegdy?? cz??onk??w na- 
szego gniazda tarnowskiego,. ruch narodowy nietylko 
w Czerniowcach, ale i w ca??ej . okolicy podni??s?? si?? 
tak znacznie, jak tego przed dwoma laty nawet nie 
przypuszczano. 
Dusz?? wszystkiego jest w??a??nie p. Mokra??ski, 
kt??ry obok pracy w .Sokole& i w Tow Szko??y lu- 
dowej, zorganizowal Korpusy wakacyjne nasamprz??d 
w .Domu polskim& w Czernio
cach, nast??pnie w oko- 
licy, tak, -??e dzi?? licz?? ju?? na Bukowinie 10 oddzia????w 
i kszta??c.?? dziatw?? polsk?? nietylkow kierunku fizycz- 
nym, alei narodowym 
Kto wie, mo??e ten skromny zacz??tek b??dzie pod- 
walin?? od??ycia ca??ej masy zoboj??tnia??ych Polak??w, 
kt??rzy teraz, pod wp??ywem d??wi??k??w pols.kich pie??ni, 
przez.korpusist??w" ??piewanych, poczuj??. w sobie du- 
cha narodowego i wr??c??..... na ??ono Ojczyzny. 
Wi??c cze???? p. Mokra??skiemu i wszystkim, kt??rzy 
wraz z nim nad tem dzie??t>m pracuj??! A. P. 
Relacye telefoniczne pomi??dzy Berlinem z jednej, 
a Lwowem, Krakowem, O??wi??cim(>m, Tarnowem, Wie- 
liczk?? i ??ywcem z drugiej strony, dalej pomi??dzy 
Lwowem i Tarnowem a Wroc??awiem - zaprowadzo- 
ne zostan?? z dniem 25 b. m. 
Nale??
.to???? za zwyk???? rozmow?? In:yminutow??. 
wynosi?? b??dzie w relacyi pomi??dzy Lwowem a Berli- 
nem 4 K. 80 h., za?? we wszystkich innych wymie- 
nionych rdacy'acl1 po-- 3. K. 60 h. 
Reformy na kolejach pa??stwowych. Minister kole- 
jowy Dr. Derschatta wyda?? w ostatnim czasie ca??y 
szereg rozporz??dze??, zmierzaj??cych do uproszczenia 
i przyspieszenia manipulacyi biurowej. przyczem przy- 
dzielonych zostanie Dyrekcyom kolejowym do samo- 
istnego rozstrzygni??cia wiele takich spraw, kt??re do- 
tychczas przez samo, ministerstwo za??atwiane bywa??y. 
Skr??ci to niezmiernie procedur?? urz??dow??, zw??aszcza 
w sprawach, wnoszonych w j??zyku polskim, kt??re 
musia??y by?? t??omaczone dopiero na j??zyk niemiecki. 
Moc?? tych nowych rozporz??dze??, rozszerzon?? 
-zostanie kompetencya Dyrekcyj kolejowych w sprawie 
taryf osobowych, szc
eg??lnie co do udzielania nad- 
zwyczajnych zni??ek cen jazdy dla uczni??w, ucz??szcza- 
j??cych do szkoly poza miejscem zamieszkania. dla' 
wycieczek szkolnych, pielgrzymek, jak niemniej co do 
zaprowadzenia bilet??w powl'otnych i nieprzerwanej 
ekspedycyi pakunk??w, przy przej??ciu z kolei pa??stwo- 
wych na koleje lokalne i odwrotnie. 
R6wnie?? Dyrekcyom kolejowym powierzone ma 
by?? odt??d wypracowywanie instrukcyj komercyalnych 
dla kolejowej s??u??by transportowej i manipulacyjnej, 
a nawet poszczeg??lne urz??dy stacyjne powo??ane b??d?? 
do samoistnego rozstrzygania mniejS??:.)'ch reklamacyj. 
Staraniem zwiQzku akademickiego "Bar.Kochba" 
odb??dzie si?? w lokalu stow. ,Miriam& przy ul. Semi- 
narskiej l. 9. szereg sprawozda?? z obrad VIII. kon- 
gresu syonistycznego w Hadze, w nast??puj??cych dniach: 
w poniedzia??ek d. 19 b. m, we 
torek d. 20 b. m" 
we czwartek d. 22 b. m. i w sobot?? dnia 24 b. m. 
Pocz??tek ka??dego zebrania o godzinie 8. wiecz??r. 
Wst??p wolny. 
. Konserwacya most??w kolejowych. Z powodu 
przer????nych katastrof przypomina ministerstwo kolejo- 
werozporz??dzenie swe z roku 1904, moc?? kt??rego 
opr??cz komisyjnego badania ka??dego mostu, czy no- 
wego czy rekonstruowanego, ma zarz??d kolei stale 
kontrolowa?? wszystkie mosty b??d??ce w u??ytku, a ta- 
kie, kt??re maj?? podpory" o 5-cio metrowej rozpi??to??ci, 
poddawa?? co 6 lat pr??bie wytrzyma??o??ci. Badania ta- 
kie kontrolne odbywa si?? od dw??ch lat w ca??ej 
Austryi i jest ju?? prawie na uko??czeniu. 
Cholera w Rosyi rozszerza si?? powoli ale stale 
i obj????a ju?? niemal wszystkie gubernie nadwo????a??skie. 
Pomimo stara?? o przyciszenie sprawy, w??adze rosyj- 
skie bardzo energicznie :tabra??y si?? do zwalczania 
epidemii, chroni??c dalsze okolice przed gro??n?? zaraz??. 
Zapiski policyjne. Dnia 1 I. bm. przyaresztowa??a 
tutejsza policya Micha??a .Musia??a za kradzie?? uprz????y 
na szkod?? p. Emila Brocha. 
Dn. 12. bm. przyaresztowano niebezpieczn?? szaj- 
k?? z??odziei, sk??adaj??c?? s;
 z dw??ch kobiet i jednego 
Jn9tczyzny, k't??rzy kupowali u jubilera M.... kolczyki 


warto??ci 9 kor., a przy tej sposobno??ci skradli mu 2 
pier??cionki warto??ci 90 kor. 
Na policyi podali oni, ??e si?? nazywaj??: Maks 
Wassermann, Hana Steinitz i Laja Feldbaum, ??e po- 
chodz?? z Kr??lestwa Polskiego, ??e si?? zupe??nie nie 
znaj?? i ??e spotkali si?? przypadkowo na ulicy Kra- 
kowskiej. 
Dnia 13. b. m. przytrzymano niejakiego Micha??a 
.Mo??dzierza, znanego z??odzieja w chwili, gdy zapomoc?? 
opi??owanego klucza dobiera?? si?? do zamkni??tego miesz- 
kania p. N. L. 
Dnia 14. bm. przyaresztowano na dworcu kolei 
trzech niebezpiecznych z??odziei : Wojciecha Moskala, 
Tomasza Witka i J??zefa Springa, kt??rzy w przedziale 
3-ciej klasy przysiedli si?? do pewnego podr????nego 
i mi??dzy D??bic?? a Tarnowem skradli mu z??oty zega- 
rek, warto??ci 180 kor. Nie usz??a im tak??e pewna 
s??u????ca, kt??rej z kieszeni ukrad?? Spring 6 kor. 
Wszyscy trzej ??yj?? z kradzie??y kolejowych, jed- 
nak z obawy przed policy?? nie wysiadaj?? i nie wsia- 
daj?? nigdy w Tarnowie. lecz czyni?? to w Bogumi??owi- 
cach lub te?? w Woli Rz??dzi??skiej. 
Dn. 13. bm. przyaresztowano Franciszka Micha- 
lika, kt??ry o godzinie 2-giej w nocy wa????sa?? si?? na 
Pil??nie??skiej bramie i zagl??da?? do sklep??w. Na policyi 
poda?? on, ??e poniewa?? jest bardzo muzykalny, chcia?? 
kupi?? strun?? do gitary. (!) 
Dnia 16. bm. odda?? urz??dnik kolejowy tutejszej 
policyi niejakiego J. Geldziihlera, kt??ry w poci??gu 
jad??cym z Now. S??cz?? wszcz???? sprzeczk?? z jad??cymi 
rezerwistami. a gdy Ci pocz
1i ostrzej naciera?? na nie- 
go, poci??gn???? za link?? i wstrzyma?? jad??cy poci??g, 


Niebezpiecze??stwa, zagra??ajQce niemowlQtom 
w lecie. Najwi??ksz?? ilo???? ??miertelnych zas??abni???? nie- 
mowl??t nale??y przypisa?? panuj??cym w lecie chorobom. 
Najniebezpieczniejsz?? z nich jest biegunka, katar ki- 
szek: oraz ??o????dka, kt??re powoduj?? 
mier?? cz??sto 
w ci??gu kilku dni. 
Katar ??o????dka, oraz kiszek bywa Mjcz????ciej wy- 
wo??any przez b/??kterye ch??rob'Jtw??rcze, znajduj??ce 
si?? w mleku krowiem i rozmna??aj??ce si?? w??M;nie pod- 
czas letnich upa????w z nies??ychan?? szybko??ci??; powo- 
duj?? one rozk??ad mleka, czyni??c je tern sanlem wy- 
soce niebezpieeznem dla zdrowia. nawet je??li wspom- 
niany rozk??ad jeszcze si
 niezbyt uwidoczni?? Przyczyny 
te s?? w)'starczaj??ce, aby pod ??adnym pozol'em nie 
karmi?? w lecie niemowl??.t krowiem mlekiem. 
Jedyn?? w??a??ciw?? form??; w jakiej nale??y dawa?? 
dziecku w czasie upa????w krowie mleko, jest ta, w kl??- 
rej poJ??cem ono jest z pierwiastkami neutralizuj??cymi, 
po??ywnymi i lekko strawnymi;-warunkom tym odpo- 
wiada najlepiej og??luie znana M??czka dla dzieci Nestle'a. 


Artyku??y pod tytu??em .Nades??ane" nie pochodzI! od Redakcyi, 
kt6ra te?? za nie odpowiedzialno??ci nie przyjmuje. 


Nades??ane. 
Za staraniem Wgo Pana Bal'Ona Dra Rogera 
Battaglii, pos??a do Rady Pa??stwa z miasta Tarnowa, 
odby??a si?? dnia 7. bm. komisya pod przewodnictwem 
c. k. nadradcy s??du Szkowrona ze Lwowa, w asy- 
Bten
yi Wnych P. P.Burmistrza, Wiceburmistrza i 
Budowniczego miejskiego, w celu obrania parceli pod 
budow?? c. k. S??du. 
OgJ??dnifWto kilkana??cie parceli w r????nych cz????ciach 
miasta, lecz za naj odpowiedniejsz?? uznano parcel?? 
przy ulicy Lwowskiej. kt??ra le??y na wzniesieniu przy 
go??ci??cu rz??dowym, wolna jest od budynk??w i ma 
??wiat??o po??udniowe. 
Budowa c. k. S??du na tej??e parceli podniesie' 
ca???? ulic?? Lwowsk?? i przysporzy miastu nieobliczonych 
dochod??w ze wzgl??du na bezpo??rednie nast??pstwo tej 
budowy, tj. rozw??j ca??ego miasta, a mianowicie: 
1) Przedewszystkiem musi tam by?? za??o??ony 
tramwaj i miasto powinno go w swoim zarz??dzie bu- 
dowa??, przez co ca???? ulic?? o??wieci?? b??dzie mo??na 
elektryk??. a doch??d z tramwaju b??dzie tak zapewnio- 
ny, jak teraz z propinacyi; je??eliby za?? miasto nie 
chcia??o tramwaju budowa??, to znajd?? si?? przedsi??bior- 
cy, kt??rzy rzecz t?? clJ??tnie w swoje r??ce ujm?? i nie 
potrzeba b??dzie im ??adnych procent??w dop??aca?? j 
2) musi by?? wybudowana elektrownia, przy kt??- 
rej, jak i przy tramwaju, wielu ludzi znajdzie utrzy- 
manie; 
3) od kilku lat czynione, a zawsze obiecankami 
tylko zbywane starania o przystanek kolejowy na Gra. 
b??wce, przyoblek?? si?? w realne formy, gdy?? c. k. 
Zarz??d kolejowy b??dzie zmuszony liczy?? si?? z faktem 
powstania tam tak wa??nej instytucyi; 
4) teraz budynki przy ulicy Lwowskiej s?? prze- 
wa??nie drewniane, potem, i to w najbli??szym czasie, 
zast??pione b??d?? kamienicami, a 
e w Tarnowie maj?? 
ludzie dosy?? pieni??dzy, wi??c na lat kilkana??cie h??d?? 
mie?? Pp. Budowniczowie i robotnicy zapewniony za- 
robek. 
Wszystkie te 4 punkta odpadn??, je??eli c. k. -S??d 
stanie przy jednej z bocznych ulic, jak: Ogrodowa, 
Ma??a Strusina, ulica Gumniska, ulica Klikowska lub 
ko??o Ogrodu strzeleckiego. poniewa?? przy tych ulicach 
wybudowany S??d nie b??dzie potrzebowa?? tramwaju, 
a wi??c miastu ??adnego dochodu nie przysporzy, ani 
na jego rozw??j nie wp??ynie. 
A w??a??nie nadesz??a ta chwila, od kt??rej zale??y 
rozw??j miasta, przeto potrzeba dobrych ch??ci, nie 
tadnych uprzedze?? Wgo P. Burmistrza jako Ojca mia- 
sta, Pp. Radnlch i Pp. urz
dllik??w Ma6istratu, a:teby 


spraw?? dobrze rozwa??yli i mieli na sercu dobro mia- 
sta; a tak??e i wszyscy mieszka??cy Tarnowa powinni 
usilnie tego si?? domaga??, a??eby S??d stan???? przy ulicy 
Lwowskiej, gdy?? tylko w ten spos??b miasto nasze si?? 
podniesie i rozkwitnie, a gmina ani 1 halerza nieda 
na to przeistoczenie si?? miasta, co bardzo wa??ny sta- 
nowi argument. 


S. Dagnan. 


Nades??ane. 


MARY A REKIERT 
dyplomowana konserwatystka wiede??ska 
udziela lekGyi gry na fortepianie 1-4 
ulica Krakowska, liczba t t, II. pi??tro. 
Nades??ane. 


Wanda Trojanowska 
uczenica prof. Wysockiego 
rozpocznie z pocz??tkiem wrze??nia br. udziela?? 
nauki ipiBWU. 
Zg??oszenia przyjmuje ksi??garnia p. Jelenia 
oraz Wny Dyrektor Surzy??ski w Tarnowie. 
Prosz, i:??da?? 
lIIu.trowanego cennik. prz.... 
."blol'.'''. 
IdBalngch lamp tBl'owgch 
pod flrml! 
Hugo Pollak, 
Wiede?? VI. Wellg.... 34. 
Tanie pi??kne ??wiat??o bezinsta- 
lacyi i niebezpiecze??stwa - 
koszt 1'/4 et. na godzin??. 


??askawa Pani Dobrodziejko! 
Czy PanI wie, dlaczego 
przy zakupIIle kawy 8??odowej nalufy 
wyra??nIe f??da?? .Kathrelnera? 


Albowiem tylko 
,.J(athreinera J(ne ipp a kawa 
s??odowa c 
pbllada, dzl9kl Iwemu 
IzczeR??ln.mu Ikladowl, 
aromat I smak prawdzl- 
-.J kawy ziarnoweJ. 
Prosimy zatem: ??askawa. pani Do- 
brodziejka raozy dok??adnie zap
 
m1??taO, ??e prawdziwego .Kathrei- 
nerac mo??na naby?? tylko ,'W. zam- 
kni??tyoh' pa.k1etac h, . m
I\oQyoh napis 
.Kathre1Ders Kneipp - Italzkaft'eec 
z portretem proboszoza K1iei p pa 
jako markl\o oohrOJ1DI??. 


Czas odjazdu poci??g??w Z8 stacJi Tarn??w 
w kierunku do 
KRAKOWA LWOWA 
oBab. 1 33 W nocy osobo 2 23 W nocy 
. 2&8 W nocy posp. 4 19 rano 
po p. 5 18 rano osobo 6 11 rano 
oBob. 6 33 rano posp. 8" rano 
. 11 15 rano osobo 10'
 przedp. 
posp. 1 03 popo??ud. . 1 to popo??. 
oBoh 4.0 popo??ud. posp. 4 03 I?? opo??. K4PIELOWY 
posp. 8 0s wiecz??r. posp. 9&2 wiecz??r BOGUM??tOWICE: 
osb. 8 ??S wiecz??r. l osob. 11 00 w nocy . 1 osobo 5 15 'popo??. 
posp. 12 39 w nocy. osobo 12" w nocy 
Do SZCZUCINA: 
osobowe: Gil rano, 10 al rano, 4 15 popa??, 


STR???? 
oBob, !" rano 
8 to rano 
. 1 SI popol. 
4" 
?? 8 "wiecz6r 
.
		

/p0157_3.djvu

			, 


p o G o .N 


ZAR.Z??D PROPINACYI MIEJSKIEJ W TARNOWIE 
uwiadamia niniejsze m, te z dniem 1-go sierpnia 1907 zaprowadzi?? w dw??ch miejscach 
O????WN?? SPRZEDA?? PIWA NA POJEDYNCZE FLASZKI 
z browaru KI. Romana Sanguszki w Tarnowie, a to: 
W flli.lnym wyszynku propinacyjnym, III w budynku pr.opinacyJnyn.?? 
w podw??rzu) 
przy placu Kazimierza Wielkiego L. 2. przy UlICY KrakowskIej L. 5. 
Pozatem 
PIWO TARNOWSKIE FLASZKOWE dosta?? mo??na w nast
pujl??cych wyszynkach propinacyjnych: 


Sem.mel Jak??b. 
Ow??de Manes. 
Herz Samuel. 
Faber Aron. 
Sperber Moses. 
Francblau Abr., 
Jortner Moses. 
Gelb Wolf. 
Kurs Guttmann, 
SchillaJ: Jak??b, 
WUdstein I.ydor, 
Sch$ap& N",urycy. 


ul. Lwowska 110 
,," 42 
Stara targowica 16 
ul. Szpitalna 10 
ul. Nowodl????>rowska 1 
ul. " 73 
ul. Zdrojowa 16 
ul. Wa??owa 35 
ul. Bernardy??ska 26 
Rynek 9 
Plac rybny 6 
ul. ??w. Marcina 22 


Siegler Eisig, 
Bloch M. Dawid, 
Schwarz Aleksander, 
Chmielnicki Lejzor, 
Sambor J??zef, 
Rosenblum Leib, 
Amsterdam Samuel, 
S??owik Tekla, 
Feuer Moses, 
??azarski Feliks, 
Schonfeld Markus, 


Nadbrzetna g??rna 
ul. TuchQwska 
pl. Panny Maryi 
pl. ??w. D,ucha 
ul. Klikowska 
ul. ChYs2;owska 
ul. Kosciuszki 
ul. Krakowska 
ul. 
ul. 
ul. 


2 
1 
7 
4 
13 
23 
18 
58 
57 
38 
41 


" 


" 


" 


3-5! 


...'......0 ..jae...I.j.z. odzn.cz.ni.. 


Siewniki "Ag rico lat' 
IIOW. ultp??Zon.go .yatemu trybikowego, 
1ItII1....pI..I, ...on" .eloe, 
loaiarti do tra"J. tOBiczJDJ i lbo??a, 
101trl????aCle siua, Grabiarki do siaDa i zbo??a, 
rruy s??omy i siana., 
noezoJe do owoc6w i gron winnych, 
I??sdftuaUu..a .....,. 
S ....QI?? ..... wI";Je.., 
n rr
.rJ ..,.....n, do ..,.ni. 
... . .!11....... lraI?? wiurch, 
.,.. c1?? 
o.wo(??.w, 
Slk...... w
:??:b laioro'1i i ro'lin, 
Pntr:??.d.J do us.zenil oronQ' i jarzy-n y, 
Pll. HAYF A.RTH i Ska 
,. .._ '" ...ar,.. ...I,,
??o"' od??...rni. *.Iaz. i kujni. p...ow.. 
WIB9I 
1. Taborstrasse 71. 
....... wiou; nii 590 z??otymi, srebrnymi medalami i t. d. 
-"Ut8. IIataIog?? btzp??atni??.. 6-6 Zast@pcy i odsprzedawcy poszukiwani 


M??OCRRnlf z p.t.nt. loty.k.mr p.n.w.k do .marow.ni., 
do pOPldu rtkoma, kl....t.... lub ruchodawc" 


WATY lub MOTORY KONNE za bydl?? do zaprz??gu, 
M??ynki do CZlszczenia zbo??a, Trieuy, ??D??-kacze h
urndzl, 
Sieczkarnie z patent. ??otyskami ptlnewek do SOla- 
powania, najltejszy ch??d, - Krajacze burak6w, 
Srtiowniki, Kocio??ki do parzenia, Oszc??@dno??ciowe 
piece kocio??kowe, Obrotowe pom
y do gnoj??wki 
i wszystkie inne maszyny rolnicze wyrabiaj?? i wydaj?? 
w naJnowlZ.J konstrukcyi odznaczan. nagrodami 



 


Przez Wy.okie c. k. Namiestnictwo koncesyonowane 


__.I1U.... 
PODR??ZV 
ZOFII BIESIADECKIEJ 


.. ....:a.??e.=--. (Dwo.. z . a) 
.przedaj. 
bilety okr??towe do Am..ykl i Ke- 
nall, I. 11. i In. klas?? d1a parostatk??w 
pospiesznych, oraz wszelkie bilety kolejowe 
ameryka??skie i kanadyjskie. 


Ceny ??ci??le wedle; taryf. 34.M 


Prospekta darmo i op??atnie. 


Jeden 
halerz 


Uiywajcie uWlze 
Dra { I'renku d. pl.czywa 
, Cukru w.nl??..... 
OetUr 1&. . ".nku pu_dlnlow'l' 
. i .. ........ Milion razy do- 
ilwiadclODe reeept1 uajlepsz1ch 
....... ptis. 
1)0 aabJci....e wszystkich,'..- 
....... 
h wiktua????w, de- 

teI6.. i drorueryaeh. to-
5 


.. cg:"" 
 
."!.
=t:I,... 
;: 3
.:!:c! o 
!ii-a 

 
:: po 5' 
"" 
-Z.......
U>-"" 
ILr= 
 a.
 
,... g..9.... 
 
...::!.II> _."" 
g EJ 
. 
 
 

 o 1'2. ,.. 
_ -'0 = 
010 t:!a 
"O -. H 
. _
 to to 
." 
 n 
-. 
.. CI t:r' -. 
= (;' to g 
.. 
"'('D 
i:' 
 CI',;:- = 
;;...
c.to 
.'
 g." ; 
5.
 


 


lai. i kwiaty Da bUkiBty i \V

L-e............ 
89 do nabycia w handlu J 6zefa P: r Tarnowie. 
W,dawca i odpowiedzia1D) redaktor J??zet fisz. 


Konikowe liliowo-mleczne myd??o 
BERGMAN NA & Co, Drezden i Tetschen a/E. 
jest i zostanie - jak codzie?? nadchodz??ce pisma z uznaniem po- 
??wiadczaj?? - najskuteczniejszem ze wszystkich myde?? leczniczych 
przeciw piegom s??onecznym, jakotet do osi??gni??cia i utrzymania 
delikatnej, mi??kkiej sk??ry i r??towej p??ci. 
W zapasie po 80 h. za sztuk?? we wszystkich aptekach, drogueryach, 
fryzyerniach i wszystkich handlach perfumeryi I myde??. 
15- 


pl.' . BII'1. we wszyst
ic
 k
ajach 
'. wyrabia I Iplcm??ia 
Intgniel' i wyiadngwacz patent??w 37-49 
J. KN()PFELMACHER 


Telefon 
2132. 


Wi.n, II.. P...t...t..... 17. 






:a:
I
*

 *" 

IP6??nocno Niem. Uoyd, w Bremie ! )?? 
4( (.o..dd.ut.ch... Llo,d) 
??( GENERALNA AGENTURA DLA GALICYI 
B =w. Lw_I., ul. g""de??b 1.111. = I I 
- I
 
te 


Regularna bezpo??rednia komunikacya przewozowa z Bremen, 
pospiesznymi i pocztowymi parostatkami: 
Do Stan??w Zjednoazonych Am...yki I 
(Nowego Yorku, Baitimore, Galve.ton) )t 
.c Brazylii; Argentyny (Buenos Aire.). Australii; Japonii etc. \.I.. 

 Bllet1 kolejowe do kajdeJ .t.eJ. P????.. A_el'Jkl f!:. 
te Wszelkich wyja??nie?? w sprawach potlr??ty udziela i bilety sprzedaje l a 
f(1 Generalna Agentura P????n. niem. Lloydu w. Lwowie, I 
4( 1 ul. Gr??decka I. 93. !)9??.,
 I 
te .... Korespondencya w j??zykach: polskim, niskim, niemiec 
w. 
ac ?????? ??????"?? ???? ????j ?????????? ??????????. 


otwarty codzienni, od KOd.. 8-Ulej 
rano do G-tej WIeczorem, wykonuje 
pr??oz wszelkioh prao w I.kres fo- 
tografii wchodl
oyoh, platynutypie 
Mroczkowskie g o - i pO'!itk.z.nia do wi.lko??cl natu. 
. ralne, pu cenach bartilo pny8
- 
?? T.rn..a. 
 pnyoh. Na i,danie uskut.cznia zdj,. 
przy ulicy K.czkowsld.,. 
 cia zamiej.cowe. 


Zak??ad fotograficzoy 
- Tadeusza 


"JODEL LA" 
(Lahusena tran w??trobiany). 
lIalllplZ" naJ.kuflCZnIIJn, I .l)ulubIOIl' m. 
w??troblan, . 
Wytwarza krew, soki tywotne, pobudza apetyt i wzmaga si??y 
w kr??tkim czasie. Zw??aszcza niedokrewnym, s??abym, rachitycznYID 
(angielska choroba) skrofulicznym i nauk, os??abionym dzieciom do 
polecenia. Cena K. 3'50 I 7. - . Kuracya mot e by?? katdego czasu 
rozpoczeta. gdy t jest zawsze ??wie??y w zapasie. 
Jedyuy wytw??rca: Apt.k..z W. Lahu_.. _ ....mi.. 
Poniewa?? s?? na??ladownictwa, trzeba uwata?? na napis.JodeUa', - Wuystkie 
inne preparaty nalety odrzuci?? jako nieprawdziwe. 
W Tarnowie na sk??adzie: W .pt.c. _od ,,"....n'lII. .rl..." I w .pt.c. pod 
"Alllol.m". 40-10 


Przestroga 11 
dawno juj wypr??bowana 
G.......ill'. 
WODA DO P??UKANIA UST 



 

 
1-1 

 

 

 
00 

 

 
. 


bywa ..a'ladow.n..! Odrzu- 
c.jci. ....zki .na kt??..ych 
brak uwidocznio..ej tu 
= marki ochronnej = 
Do n.byci. 
we wszystkich aptekach, droguc- 
ryach i lepszych sk??adach perfum. 
1i-t! 


STEFAN SURZYNSEI. Tarn??w 
Fortepi...y Pianina i h...moni. 
Kapitulna 11. 
Wy????czna reprezentacya na Tarn??w i prowincn fortepia- 
n??w - z przyrz??dem t. zw. .Harfen
edal' - pierwszorz??- 
dnej i najwi??ksz??j Austro-W??iierskieJ fabryki Braci Stillil 
we WiedDiu c. k. nadwornych dOltawc??w. 
C.., fabry??lllL - Dzi..lfC??.ltlttll ,niei.. .......??'.. 
Wymiana 8tar,.ch fortepian??w. 


". 


Drukiem J??zefa Pisza " r
owie.