Tuchowskie Wieści. 1990, nr 2 (grudzień)

/p02_0001.djvu

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

skonalenia. I wcale nie chodzi tu o zdawkową
wazelinę, bo oceny bywały krytyczne, ale rzeczowe.
Inni z dezaprobatą przyjęli pewne teksty. Jeszcze
inni (kilka opinii) twierdzili, że całe przedsięwzię-
cie jest chybione. Wpłynęły także dwa listy - nieste-
ty - obydwa właściwie anonimowe (bo nieczytelnej
parafy nie można traktować jako podpisu). A szko-
da, bo nie ma w nich niczego, czego należałoby się
wstydzić ani obawiać. Przeciwnie. - w jednym są
godne rozważenia, propozycje, w drugim doŚĆ cie-
kawy tekst gwarowy. Zgodnie z naszym założeniem
przedstawionym w pierwszym numerze, teksty mo-
gą być publikowane pod warunkiem podania przez
autora imienia i nazwiska. Dopiero po podaniu
nazwiska można zastrzec je do wiadomości redak-
cji.
Za wszystkie uwagi, także i te krytyczne, tym bar-
dziej cenne, że pozwolą nam na pozytywne zmiany
- jesteśmy wdzięczni. Czekamy na dalsze.
Często powtarzającym się - nie bez racji - zarzutem
było: "za mało do czytania za taką cenę". W istocie,
na skąpą doŚĆ treść wpływ miały zarówno brak
materiałów, brak doświadczenia, jak i ogromny
pośpiech, żeby zdążyć na 11 łistopada.

Dziś prezentujemy Państwu numer o zwiększonej
objętości. Sądzimy, że lepszy od poprzedniego, o
treści nie tylko bogatszej, ale i bardziej urozmaico-
nej. Cieszy fakt pozyskania nowych autorów, zwła-
szcza młodych, wśród których są i uczniowie (LO,
ZSZ) i studenci. Niech ostrzą pióra tu, a potem -
kto wie...
Chciałoby się raz jeszcze apelować o współpracę z
nami, o nadsyłanie tekstów. Brakuje wśród naszych
autorów np. specjalistów od ochrony środowiska,
od handlu. Są to ważne dziedziny interesujące ogół
społeczeństwa, bo dotyczą bez wyjątku wszystkich.
Nie możemy obiecać żadnego wynagrodzenia, bo
wszyscy, z redakcją włącznie, pracujemy bezpłatnie,
można by powiedzieć - społecznie, ale termin ten,
stanowczo nadużywany w poprzednim okresie,
budzi nie zawsze dobre skojarzenia. Proponujemy
potraktować wspÓłpracę z nami jako rodzaj inte-
lektualnej przygody, za którą nagrodą jest satys-
fakcja z tego. że coś jednak się w tym Tuchowie
nowego robi.

Redakcja

l?(b:
iłY:!j';!1(
'
lP'
1i/
(
1}1(

Kazimierz Karwat

Wigilia
Zapłonęła pierwsza b'Wiazda
na szybie.
Ojciec uj;!ł w twarde dłonie
biały płatek chleba
i łamie się dobrym słowem
- po kolei - jak przystało.
Na białym obrusie
suty koniec adwentu.
"Gloria in excelsis Deo..."
unosz,!c się nutą najwyższ,!
uderza w wielki dzwon
na pasterkę.

. ... _,,,.,_,.. ._ _. ..0 .,'
............,-,.,... ._-.. ----..',.."'....--...-..,.,.
.................1 ...1 :....
.......'.N.kJ

/p03_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

Wyda-
rzyło
się...

10 listopada br. w
auli LO w Tucho-
wie odbyła się, zorgani-
zowana przez Komisję
Historyczną Społeczne-
go Komitetu Obchodów, sesja popularnonaukowa
na temat: "650 lat historii Tuchowa".
Prowadzący, mgr Aleksander Kowalik, powitał
przybyłych gości - prelegentów: prof. dr hab. Felik-
sa Kiryka, o. dr Pawła Sczanieckiego, mgr Stanisła-
wa Derusa, dr Stanisława Wróbla, doc. dr hab.
Andrzeja Meissnera, o. mgr Mieczysława Witalisa
i brata Mirosława Zajkowskiego, jak również
przedstawicieli władz miasta: burmistrza dr Micha-
ła Wojtkiewicza, przewodniczącą Rady Gminy i
Miasta mgr Stanisławę Burzę, proboszczów obu
parafii, 00. Redemptorystów i publiczność.
Następnie przypomniano historię powołania Społ-
ecznego Komitetu Obchodów 650-lecia Tuchowa i
wymieniono imprezy towarzyszące obchodom.
Rozlegają się słowa pieśni o Tuchowie do słów o.
H. Pagiewskiego z muzyką mgr A. Kowalik. Stano-
wi to dobre nawiązanie do ogłoszenia wyników
konkursu wiedzy o historii Tuchowa, które teraz
następuje. A oto trójka laureatów:
Wioletta Hołda I miejsce
Elżbieta Moździerz II miejsce
Urszula Chruściel III miejsce.
Wszystkie laureatki są uczennicami Liceum
Ogólnokształcącego w Tuchowie. Burmistrz wręcza
im nagrody: rower, narty, namiot.
Teraz następuje otwarcie właściwej części sesji. Ja-
ko pierwszy wystąpił prof. dr hab. Feliks Kiryk.
Mówił o Tuchowie w średniowieczu; scharaktery-
zował jego rozwój na tle procesów urbanizacyjnych
Polski; podkreśłił rolę opactwa tynieckiego w jego
historii.
Po nim głos zabrał o. dr Paweł Sczaniecki, przed-
stawiając postać o. St. Szczygielskiego, jednego z
żyjących w XVII w. proboszczów tuchowskich, be-
nedyktyna, który pierwszy wydrukował tzw. doku-
ment Idziego, zawierający najstarszą postać nazwy
naszego miasta - "Tucov".
Mgr Stanisław Derus - następny prelegent - przy-
wołał w swych wspomieniach czasy II wojny świato-
wej na naszych terenach.
Dr Stanisław Wróbel wygłosił ciekawy referat na
temat rzemiosła cechowego Tuchowa w wiekach

XIV - XVIII. Było tam o rzemiośle, ale przede
wszystkim o ludziach i ich zwyczajach, niejedno-
krotnie budzących dzisiaj zdziwienie.
Za bardzo interesujące należy uznać wystąpienie
o. mgr Mieczysława Witalisa na temat sztuki sa-
kralnej Tuchowa. Były przeźrocza, były fakty cieka-
wie przez prelegenta interpretowane.
Brat Mirosław Zajkowski odl.'Z}'tał referat o przy-
byciu 00. Redemptorystów do Tuchowa i ich wkła-
dzie w rozwój miasta.
Sesję zamknął przewodniczący Społecznego Komi-
tetu Obchodów mgr Edward Mikos, dziękując pre-
legentom i wręczając im pamiątkowe medale.
W czasie sesji w sali historycznej LO czynna była
wystawa kronik prezentujących dorobek szkół, za-
kładów pracy i instytucji Tuchowa, zorganizowana
przez M-GOK. Można było obejrzeć także projekt
pomnika Kazimierza Wielkiego i opata Bogusława
autorstwa p. Kazimierza Karwata, który to pomnik
ma stanąć w przyszłości przez tuchowskim ratu-
szem.
Tyle faktów, pora teraz na dwie króciutkie reflek-
sJe.
Sesja była potrzebna i pożyteczna, ale jej forma
spowodowała, że stała się dość nużąca. Materialu
było bardzo dużo i został on tak spiętrzony, że
niemożliwe stało się jego ogarnięcie w całości.
Pierwsza to chyba' u nas taka sesja, stąd i
doświadczenia brak.
Druga ma smutniejszą wymowę. Gdyby nie goście,
ojcowie z klasztoru, uczniowie LO (umykający zre-
sztą na pierwszej przerwie), osoby bezpośrednio
zainteresowane, tj. działające w komitecie lub z
nim związane, to mieszkańców Tuchowa można
było policzyć na palcach. Czyżby obywatelom na-
szego miasta wystar(.,'Zała telewizja i wideo? Czyżby
ich wiedza o historii miasta była aż tak rozległa, że
już nie trzeba jej poszerzać?
Malgorzata Koziol
11 listopada 1990 roku był dniem kończącym cykl
uroczystości związanych bezpośrednio z jubileu-
szem 650-łecia Tuchowa. W kościele parafialnym
św. Jakuba odbyła się Msza św. w intencji miasta,
a także 72. rocznicy odzyskan
a niepodległości.
Przewodniczył jej nowo wyświęcony biskup ordyna-
riusz - ks. prof. dr Józef Życiński, który zaledwie
tydzień wcześniej miał swój ingres i Msza św. w
Tuchowie była dla niego - można rzec - prymicyjną
na terenie diecezji tarnowskiej. Do uświetnienia tej
uroczystości przyczynił się także opat Benedyk-
tynów Tynieckich - o. dr Augustyn Jankowski.
Na placu przed kościołem powitały księdza biskupa
władze miejskie i duchowieństwo, po czym nastą-
piło przejście do kościoła i rozpoczęła się uroczy-
stość. Burmistrz dr Michał Wojtkiewi(.,'Z powitał du-
chownych wymienionych na wstępie oraz innych
gości, w tym przedstawiciela władz wojewódzkich -

/p04_0001.djvu
4

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

wicewojewodę dr Jana Rzeszetnika. W czasie Mszy
św. ksiądz biskup ordynariusz wygłosił homilię, w
której nawiązał do roli wiary w historii miasta i
ojczyzny. Wielokrotnie podkreślał rolę mądrości i
myślenia w życiu publicznym. Następnie poświęcił
nowy sztandar miasta, który - jak każe tradycja -
burmistrz po zaprezentowaniu zgromadzonym
przekazał przedstawicielom Rady Gminy i Miasta.
Przewodniczący Społecznego Komitetu Obchodów
650-lecia Tuchowa mgr Edward Mikos wręczył
księdzu biskupowi, ordynariuszowi i ojcu opatowi
pamiątkowe medale. Burmistrz odczytał list wysto-
sowany do papieża Jana Pawła II w związku z ju-
bileuszem miasta. Na zakończenie proboszcz para-
fii św. Jakuba ks. prałat Franciszek Kukla podzię-
kował gościom za przyjęcie zaproszenia i uświet-
nienie uroczystości.
Była to podniosła uroczystoŚĆ, o czym świadczy u-
dział znakomitych gości, jak również dużej liczby
duchowieństwa, wśród którego byli m. in.: o. dr
Paweł Szczaniecki - benedyktyn, historyk oraz pro-
boszcz parafii Nawiedzenia NMP - o. Stanisław
Madeja. Oprawę muzyczną przygotował chór kla-
sztorny, złożony ze studentów WSD 00. Redemp-
torystów pod dyrekcją o. dr Józefa Ścibora. Przed
i po uroczystości koncertowała orkiestra dęta para-
m NMP pod dyrekcją p. Kazimierza Wrony.
Kościół był zapełniony, ale frekwencja na pewno
mogła być lepsza. Wszak uroczystoŚĆ taka zdarza
się raz na kilkadziesiąt lat.
Paweł Marek
Tegoż samego dnia - 11 listopada - po uroczystym
nabożeństwie w kościele św. Jakuba odbył się cykl
imprez wieńczących obchody 650-lecia Tuchowa.
Przed frontem ratusza odbył się koncert orkiestry
dętej z parafii Nawiedzenia NMP, dyrygowanej
przez p. Kazimierza Wronę. Wykonano kilka kra-
kowiaków i marszów, m. in. "Czerwone maki",
"Pierwszą Brygadę".
Dalsza część imprez jubileuszowych odbywała się w
budynku "Sokoła". Zgromadzeni przed ratuszem
przeszli do w. w. budynku, gdzie na wstępie Ala i
Grzegorz Stanisławczykowie przy akompaniamen-
cie gitarowym w wykonaniu mgr Tadeusza Goli-
szewskiego z synem Maćkiem, zaśpiewali piosenkę
o Tuchowie do słów o. H. Pagiewskiego z muzyką
mgr T. Goliszewskiego.
Z kolei dzieci z Przedszkola nr 2, którym kieruje
p. mgr Wiesława Totoś, zaprezentowały z dziecię-
cym urokiem kilka wierszy i piosenek.
Po dzieciach głos zabrała młodzież i starsi. Była to
najważniejsza i najbardziej widowiskowa część pro-
gramu. Zespół M-G OK pod kierownictwem p. Ire-
ny Głąb, która program przygotowała oraz p. Jad.
wigi Stańczyk, która wypożyczyła stroje i pomogła
w przygotowaniach - przedstawił widowisko patrio-
tyczne "W 72 rocznicę Niepodległości Polski".

Złożyły się na nie pieśni i wiersze patriotyczne
oraz tańce narodowe. Wymienię tylko: pieśni:
"Bartoszu, Bartoszu", "Rotę", "Przybyli ułani", "Bo-
garodzico Dziewico"; wiersz "Śmierć pułkownika"
oraz tańce: polonez, krakowiak, polka i inne. Cały
występ zawierał wiele głębokich treści, a o atmo-
sferze wśród widzów niech świadczy fakt, że w cza-
sie śpiewania "Roty" zgromadzeni w sali powstali z
miejsc. Po zakończeniu widowiska widzowie grom-
kimi brawami dziękowali wykonawcom.
I slusznie. Nie tylko za sam występ należą im się
brawa. Bodajże czy nie ważniejsze jest to, że są
ludzie, którzy robią coś - że to tak określę - w
gminnej kulturze, że chcą przełamać stereotyp: te-
lewizja - wideo - kino.
Paweł Marek
Tuchowski Klub Inteligencji Katolickiej zaprosił
aktorkę Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie,
panią Marię Przybylską, która 24 listopada wystą-
piła w salce Domu Katolickiego z poświęconym
twórczości Cypriana Kamila Norwida programem.
Obejmował on listy poety jak również jego wiersze.
Twórczość tego, trudnego w odbiorze, naszego ro-
mantyka, na wskroś katolickiego poety, jest jeszcze
nadal mało znana. Dobrze się więc stało, że mo-
głiśmy odbierać jego słowa w kameralnym nastroju,
podawane piękną polszczyzną, co skłaniało do re-
fleksji zarówno nad tragicznym losem poety - tuła-
cza, jak i nad gorzkimi nieraz prawdami zawartymi
w jego wierszach.
(jok)
Z zadowoleniem odnotowujemy wszelkie przejawy
działalności kulturalnej tuchowian poza granicami
naszego miasta. Takim jest nowo otwarta 12 listo-
pada w galerii Teatru Sensacji "Pod Jaszczurami" w
Krakowie wystawa akwarel i miniatur Wacława
Wantucha. Urodzony w 1965 r. w Tuchowie,
ukończył Liceum Sztuk Plastycznych w Nowym
Wiśniczu, obecnie studiuje w krakowskiej ASP na
dziale rzeźby. Zajmuje się rzeźbą, grafiką, malar-
stwem i fotografią. Jest to jego pierwsza indywi-
dualna wystawa (dotąd wystawy zbiorowe we Fran-
cji, USA, RFN).
(mac)
Jak informuje p. Andrzej Jagoda, p.o. dyrektora
M-G OK, 16 listopada rozstrzygnięty został konkurs
plastyczny pod nazwą "Pomniki Pamięci Narodo-
wej w gminie i mieście Tuchów". Wyróżniono pra-
ce:
- Tomasza Cetery ze Szkoły Podstawowej w Siedli-
skach,
- Iwony Witek ze Szkoły Podstawowej w Mesznej
Opackiej,
- Agaty Piątek ze Szkoły Podstawowej w Tuchowie.
Zorganizowano także wystawę pokonkursową .

/p05_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

Anna Broniek - jedna wśród
dwudziestu trzech, czyli Rada
Miejska w Tuchowie
Motto: "Ślubuję uroczyście jako radny pracować dla
dobra i pomyślności gminy, działać zawsze zgodnie z
interesami gminy i jej mieszkałiców, godnie i rzetelnie
reprezentować swoich »yborców, troszczyć się o ich
spra»y oraz nie szczędzić sił dla »ykonania zadań
gminy" .
Co wiemy o Radzie Gminy i Miasta? Czym właści-
wie ona się zajmuje? Kto wchodzi w jej skład? Jak
wykazał sondaż przeprowadzony przez uczennice
kłasy lIc LO, na 100 mieszkańców gminy zapyta-
nych o nazwiska radnych 32 nie potrafiło wymienić
ani jednego.
Jak się okazuje, demokratycznie już wybrana przez
nas samych w maju br. Rada jest mało znana
ogółowi. Warto by więc przypomnieć jej skład i
charakter działalności.
Na czele Rady stoi przewodnicząca - Szanisława
Burza oraz 2 zastępców: mgr Grzegorz Stanisław-
czyk i mgr inż. Andrzej Szymański.
Cała Rada liczy 24 członków i jest podzielona na
5 komisji stałych:
. Komisja Rolnictwa, Leśnictwa i Ochrony Środo-
wiska - przewodniczący radny mgr inż. Andrzej
Szymański
. Komisja Gospodarki Komunalnej - przewodni-
czący radny inż. Karol Dudek
. Komisja Kultury, Zdrowia i Opieki Społecznej -
przewodniczący radny Kazimierz Kurczab
. Komisja Działalności Gospodarczej i Budżetu -
przewodniczący radny Jacek Kwiek
. Komisja Budownictwa i Planowania Przestrzen-
nego - przewodniczący radny Ryszard Kras.
W skład wszystkich komisji stałych wchodzą po-
nadto mieszkańcy miasta i gminy nie będący człon-
kami Rady; służą oni głosem doradczym. Rada jest
organem uchwałodawczym, zaś wykonawczym jest
Zarząd, na czele którego stoi burmistrz, pełniący
równocześnie funkcję przewodniczącego Zarządu,
nie będący członkiem Rady. Zarząd jest 7-osobowy
i w jego skład wchodzą: burmistrz dr Michał Wojt-
kiewicz, zastępca - Jan Trzciński i 5 członków: Zyg-
munt Bień, Aleksander Reczkowski, Tadeusz So-
byca, Leszek Szarama i inż. Franciszek Turaj. Za-
rząd nie jest odpowiednikiem dawnego Prezydium
Miejsko-Gminnej Rady Narodowej, ma on zupeł-
nie inne zadania, pełni inną funkcję. W miarę po-
trzeb Rada powołuje komisje doraźne, wyraźnie
określając cel i zakres ich działania.
Poprosiłam o rozmowę przewodniczącą Rady Mia-
sta i Gminy w Tuchowie mgr Stanisławę Burzę,
nauczycielkę fizyki z ponad dwudziestoletnim

stażem (Szkoła Podstawowa w Jodłówce Tuchow-
skiej, Zespół Szkół Zawodowych w Tuchowie i od
6 lat Liceum Ogólnokształcące), która na moje py-
tanie o pełnione wcześniej funkcje społeczne wy-
krzyknęła: Jezus, Maria! Zbyt wiele ich było, aby je
wyliczyć.
A.B. Dlaczego zgodziła się Pani objąć funkcję prze-
wodniczącej Rady?
S.B. To była bardzo trudna dla mnie decyzja, pod-
jęłam ją po kilkunastu dniach, po wielu rozmowach
z członkami Rady... Trudna, bo zdawałam sobie
sprawę, że nie będę mogła sprostać wszystkim wy-
maganiom, aspiracjom, mieszkańców miasta i wsi.
W okresie przed wyborami artykuły w różnych ga-
zetach wytworzyły atmosferę wielkich możliwości
nowych rad. Tymczasem rzeczywistość - o czym
byłam przekonana już wtedy, gdy kandydowałam -
okazała się zupełnie inna. Ale miałam trochę
doświadczenia z mojej kilkunastoletniej pracy w
Radzie i uważałam, że jeśli mogę się przydać, j
li
mogę w czymś pomóc, to po prostu służę wszystki-
mi moimi doświadczeniami i chcę pracować jak
najlepiej.
A.B. Rada Miejska nie jest instytucją nową. Czy w
suwerennej Polsce wzrosła jej ranga?
S.B. Zmieniła się pozycja Rady w świetle "Ustawy
o samorządzie terytorialnym", podobnie jak Urzę-
du Gminy, który z instytucji rządowej stał się sa-
morządową i sprawuje swą funkcję w imieniu Ra-
dy, wspomagając jej organ wykonawczy, czyli Za-
rząd. W tej chwili Rada Miejska pracuje we włas-
nym imieniu i w pełni odpowiada przed wyborcami
za swoją pracę. Urząd Wojewódzki pełni rolę kon-
trolującą (czy Rada działa zgodnie z ustawą), nie
jest organem nadrzędnym, jak tQ było w poprzed-
nich kadencjach. Ranga i znaczenie Rady zależą od
tego, na ile ta Rada i cała gmina są samodzielne
znaczy samofinansujące się. Ponadto wiele kompe-
tencji miejsko-gminnych rad przejęły - niestety -
urzędy rejonowe. Zakres kompetencji Rady nie
poszerzył się, wręcz przeciwnie - został uszczuplo-
ny.
A.B. Napoleon miał powiedzieć, że do wygrywania
wojny potrzeba po pierwsze pieniędzy, po drugie -
pieniędzy i po trzecie - pieniędzy. Przypuszczam,
że tego samego potrzeba do rozkwitu naszej gminy.
Skąd Rada czerpie finanse i czy ma jakieś pomysły
na ich pomnożenie?

/p06_0001.djvu
6

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

S.B. Oczywiście, pieniądze są tuta). bar?zo

ne.
Wydaje mi się, że z tego powodu, 1Z gmma me
est
samofinansująca się, poczynania Rady są w duzym
stopniu ograniczone, uzależnione od dotacji wo-
jewÓdzkich. Do tej pory na dochód gminy składały
się: podatek od dochodów GS, zakład?w rze-
mieślnil.'Z}'ch, rolników, Banku SpÓłdz
elczego,
udzialy od podatku, od płac pracownIków mstytuc-
ji, dochody od jednostek uspołecznionych, SKR-ów
itp. ŹrÓdła zasilania hudżetu gminy w roku 199.1.
określa ustawa sejmowa, uchwalona na sesJI
.10.XJ.I()()0 r.
\ pomnożenie finansÓw'! We własnym zakresie -
ol:lwiście! Nasza gmina nie posiada dochodowych
zaklad()\\' produkcyjnych, toteż i Zarz;pJ i Rada
staraj;, <;ię zachęcać do otwierania nowych zakła-
dÓw, pri'ede wszystkim usługowych, ktÓrych hrak
wyraźnie ouczuwa się w gminie. Tę zachętę stano-
wi możl iwość nahycia działek.
A.B. Myślę. że czytelników zaintcresuje rÓwnież Z<ł-
kres działalności Rady Miejskiej.
S.B. Ndjog(\lniej m
/p07_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

--
iiiliiiillillll!I!lliil!ilili'IIIIIII..illllllll.!I!I'1!I!ilii.IIIIIIIII:lllllliil.I
II:lllllljl
lilllliliiliililiiillllllll'lllllill:lillllllllll'I!IIII:!:!ilillIIIIII'II'!I!iiilil

Sygnalizując niektóre problemy z życia szkolnego, stwier-
dzić należy, że oprócz dzieci uczących się jest pewien
procent uczniów zaniedbujących naukę. Są też jednostki
całkiem niewychowane, wręcz niegrzeczne, które nie rea-
gują na zwróconą im uwagę albo wprost występują agre-
sywnie, demonstrując, że nie będą poprawnie się zacho-
wywać, bo co im "szkoła" zrobi? Są to obecnie dość liczne
jednostki, które świadomie przekraczają normy regułami-
nowe i stwarzają pewne trudności wychowawcze. Tych
uczniów musimy współnie wychowywać, jeśli nie z ich
rodzicami, to z sąsiadami, miejscowym aktywem.
Musimy zerwać z rozpowszechnionym w okresie minio-
nym przekonaniem, że za wychowanie odpowiada tylko
szkoła. Rodzice powinni micć świadomość, że szkoła ma
im pomóc w wychowaniu, ale nie może ich w tym całko-
wicie wyręczać. Dziecko w szkołe jest zaledwie parę go-
dzin na dobę, przez niecałe dziesięć miesięcy. Większość
młodego życia spędza w domu rodzinnym, jeśli życie ro-
dzinne jest prawidłowo zorganizowane. Warto sobie
uświadomić fakt, że rodzice nadają wartość normom mo-
ralnym, o których szkoła uczy; to oni winni egzekwować
uczciwe postępowanie, pracowitość, solidność itp. To Wy,
Rodzice będziecie do końca życia mieć styczność z wła-
snymi dziećmi i będziecie odpowiadać za nie moralnie i
prawnie. Szkoła może Wam wskazać, jak należy z dziec-
kiem postępować. Jednak wybór postępowania nałeży do
Was.
Dlatego dla dobra dzieci trzeba zerwać z szeregiem swoi-
stych zasad, które ostatnio ukształtowały się, a mianowi-
cie:
· Nie mów nauczycielowi prawdy o swoim dziecku, bo ją
wykorzysta przeciw niemu,
· Mów o swoim dziecku tylko dobrze, to zawsze coś z
sugestii zostanie,
· Nauczycieł to taki rodzaj ghlpca, któremu wszystko się
wmówi, tylko trzeba wziąć go na łitość.
Takie postępowanie rodziców dostrzegane przez dzieci
wywołuje odpowiednio dwulicowe postawy. Rodzice czę-
sto cieszą się, że "wymanewrowali" nauczyciela, zapomina-
jąc o tym, że przede wszystkim zaszkodzili swemu dziec-
ku, skrzywili bowiem jego osobowość, co da o sobie znać
w późniejszym życiu w najbardziej nieoczekiwanym mo-
mencie. Pamiętajmy, że mamy tworzyć nową osobowość
człowieka do nowych czasów, w których - jak sądzę -
zasadniczą cnotą będzie zaufanie, uczciwość, godność, a
nie - jak dotychczas - zakłamanie ideologiczne i chęć
oszukania ludzi uczciwych.
Podsumowując należy stwierdzić, że pozytywny wynik wy-
chowawczy zależy od chęci wzajemnego poznania się: ucz-
nia, nauczyciela i rodziców, od wzajemnego zrozumienia,
współpracy, zaufania, życzliwości oraz chęci wczuwania
się w potrzeby drugiego człowieka, czyli tzw. empatii: co
się w nim dzieje, o czym myśli, co czuje? Od tego zależy
umiejętność współżycia w środowisku.
Aleksander Kowalik

Konkurs na znajomość historii
Tuchowa rozstrzygnięty

Już na pierwszym posiedzeniu Społecznego Komi-
tetu Obchodów 650-lecia Tuchowa postanowiono,
że zostanie zorganizowany konkurs na znajomość
historii naszego miasta. Jego organizację powierzo-
no Zespołowi Historycznemu, który postanowił m.
in.:
. zatytułować go: "Czy znasz dzieje Tuchowa?"
. przeprowadzić I etap na szczeblu gminy do
kwietnia br.
. na II etapie (czerwiec br.) wyłonić finalistów
. III etap przeprowadzić w listopadzie przed sesją
na temat dziejów Tuchowa.
Prace przebiegały zgodnie z harmonogramem.
Etap I przeprowadzili miejscowi nauczyciele histo-
rycy. Drugim i trzecim etapem kierował dr Stani-
sław Wróbel z Tarnowa. Wyłoniono siedmioro fi-
nalistów, w tym wytypowany dodatkowo ze Szkoły
Podstawowej w Tuchowie.
Etap lIr, czyli finał, odbył się 5 listopada w Liceum
Ogólnokształcącym w Tuchowie. W skład jury,
któremu przewodniczył dr Stanisław Wróbel
wchodzili:
mgr Barbara Zagórska. Liceum Ogólnokształące
mgr Edward Mlkos . przewodniczący Społecznego
Komitetu Obchodów
mgr Stanisław Derus.
Aby zachować pełną tajność, jury układało pytania
w pełnym swoim składzie tuż przed finałem.
W jego wyniku wyłoniono laureatów. Oto oni:
I miejsce Wioletta Holda
II miejsce Elżbieta Moździerz
III miejsce Urszula Chruściel
Wszystkie laureatki są uczennicami Liceum
Ogólnokształcącego.
W czasie sesji popularnonaukowej (10 listopada)
wręczone zostały przez burmistrza nagrody: rower,
narty, namiot, plecak, książki. Dodatkowe nagrody
w postaci pięknych, egzotycznych, doniczkowych
kwia tów ufundował p. Leszek Szara ma.

(jok)

/p08_0001.djvu
8

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

Młody
Tuch6w
ma
głos...

J ak się wygrywa konkursy...
Z Wiolettą Hołdą, zwycięzczynią w konkursie "Czy znasz
dzieje Tuchowa" i zdobywczynią pierwszej nagrody roz-
mawia Katarzyna Kowalik.
K.K. Przede wszystkim - serdeczne gratulacje, ale na tym
nie koniec. Pewnie myślałaś, że przygoda z konkursem
skończyła się z chwilą odebrania nagród. Jednak było to
ważne wydarzenie w ramach obchodów 650-lecia naszego
miasta. Dlatego chciałabym, już spokojnie, porozmawiać
o konkursie. Co skłoniło Cię do wzięcia w nim udzialu?
W.II. To było już tak dawno! Postaram się przypomnieć
sobie szczegóły. Pierwszy raz usłyszałam o konkursie
przed łekcją historii. Najbardziej przemówiła do mnie
możliwość przygody z historią i nadzieja, że zwyciężę.
Podkreślam: nadzieja, a nie pewność.
K.K. Czy trudno bylo zdobyć materialy oTuchowie?
W.II. Trudno. Podstawowy biuletyn kupiłam. To byla
podstawa do I etapu. A potem szukalam w bibliotekach.
W kilku książkach znalazłam informacje oTuchowie.
Korzystalam z 3 tomów "Ziemi Tarnowskiej" i "Tajnego
nauczania" - autora, niestety nie pamiętam.
K.K. Kilka slów o finale. Jaka byla atmosfera, ilu fina-
listów i - stereotypowe pytanie: czy mialaś tremę?
W.II. W finale wzięlo udzial 7 osób. Atmosfera niepow-
tarzalna, naelektryzowana. Tremę miałam, nawet gdy za-
częlam odpowiadać.
K.K. Wiem, że dużo czasu poświęcilaś przygotowaniom
do konkursu. Czy myślisz, że te wiadomości przydadzą Ci
się jeszcze?
W.H. Oczywiście! Warto przecież znać rodzinne miasto, a
poza tym mam nadzieję, ... że w 700-leciu wygram coś
nowego.
K.K. Wspomnialaś o nagrodach; czy zrekompensowały
wasz trud włożony w przygotowania?
W.II. O tak! Do końca nie wierzylam w ich realność.
Myślalam, że to tylko zachęta ze strony organizatorów.
K.K. Wróćmy do Twojej nagrody...
W.II. Jest to piękny rower marki "Gil", na którym po
honorowej rundzie szkolnym korytarzem z fasonem odje-
chałam do domu.
K.K. O ile wiem nie była to jedyna nagroda.
W.II. Tak. Dodatkowo otrzymałam, ufundowaną przez
p. L. Sza ramę, jukkę - kwiat doniczkowy.
K.K. Jeszcze jedno: jak rodzice przyjęli Twoje zwycięs-
two?
W.II. Ucalowali mnie i ... mój rower!

Rolnictwo naszej gminy w 1990 roku.

Korzystny dla większości gatunków roślin rozklad opadów
i temperatur w okresie wegetacji przyczynił się do uzyska-
nia stosunkowo dobrych plonów. Jedynie znaczne spadki
temperatury w kwietniu spowodowały duże straty na plan-
tacjach jagodowych i w sadach owocowych. Według ocen
rolników, zboża i okopowe plonowały lepiej niż w roku
ubiegłym. Ale to tylko pozornie mogło zadowolić. Wpro-
wadzone ceny wielorynkowe nie są sprzymierzeńcem,
szczcgólnie rozdrobnionego rolnictwa naszej gminy, gdzie
średnia powierzchnia gospodarstwa wynosi 2 ha. Rolnicy
po raz pierwszy spotkali się z barierą popytu i podaży,
zwłaszcza w gospodarstwach nastawionych na produkcję
zbóż. Zaistnial fakt niemożności zbycia niektórych asorty-
mentów produkcji rolnej, nie mówiąc już o oplacalności.
Zgodnie z wyliczeniami, koszt uprawy 1 ha pszenicy wahal
się wg cen z sierpnia br. w granicach 32 q ziarna z ha.
Wynika z tego, że wszystkie plantacje plonujące poniżej
32 q z ha wymagają "dotacji" z kieszeni rolnika. Pozostale
gatunki zboża plonowały poniżej 32 q z ha przy takich
samych kosztach produkcji. Dodatkowo zaznaczyć trzeba,
Że specyfika produkcji rolnej polega na inwestowaniu pie-
niędzy, którego efekty są widoczne dopiero po kilku lub
kilkunastu miesiącach.
Niekorzystne tendencje zaistniały w produkcji zwierzęcej,
a szczególnie w produkcji mleka. Za trzy kwartały 1990
roku spadek skupu mleka wyniósl 35% w stosunku do
roku ubieglego, co nie znaczy,że zmalala jego produkcja
w takiej samej wielkości Ikonsumenci w większym niż
dotychczas stopniu zaopatrują się bezpośrednio u rol-
ników l. Postępuje spadek poglowia bydla spowodowany
niskimi cenami skupu mleka i żywca wolowego.
Rozwijająca się nowa sytuacja ekonomiczna w rolnictwie
stawia nasze gospodarstwa, zwlaszcza małe obszarowo -
których w gminie jest 75% - w trudnej sytuacji. O spadku
zainteresowania życiem i pracą na wsi świadczy chociażby
ciągly wzrost średniej wieku mieszkańców Istarzenie się
wsi/o Ilość gospodarstw przekazanych za rentę w roku
1988 wynosila 14, a w 1990 jest już 118 wniosków, przy
znowelizowanej ustawie nie wymagającej następcy. W ro-
ku 1989 rolnicy naszej gminy zakupili około 30 szt. no-
wych ciągników, w biÓ-ącym roku zakupiono ich 6 szt.
Podobnie kredyty:
. inwestycyjnych udzielono w ubiegłym roku około 60
rolnikom, w roku bieżącym skorzystało z tej możli-
wości 7 gospodarstw,
. ilość kredytów obrotowych zmalała ze 150 na 60.
Dobiegający końca rok wzbudza wśród rolników wiele
dyskusji i emocji. Trudności dają się we znaki wszystkim,
ale najbardziej dotknięte są gospodarstwa drobne, mające
malo sprzętu, glęboko tkwiące w tradycjonaliźmie uprawy
i żywienia zwierząt.
Musimy sobie uświadomić, że rolnictwo wraz z jego spe-
cjalistycznymi gałęziami i dużą złożonością, wymaga
ogromnej wiedzy i teoretycznej i praktycznej, co jest wa-
runkiem uzyskiwania dobrych wyników produkcji. Stąd
też wypływa nasz apel i propozycja: wzorować się na lep-
szych niż nasze gospodarstwach, często korzystać z facho-

/p09_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

wej literatury, z poradnictwa instytucji działających w gmi-
nie i współpracować z nimi. Są to:
· Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego z siedzibą
w biurowcu GS przy ul. Mickiewicza,
· Oddział Rejonowy Wojewódzkiej Stacji Kwarantanny i
Ochrony Roślin z siedzibą w biurowcu RPGKiM przy
ul. 1 Maja.
W najbliższych latach gospodarstwa naszej gminy szukać
muszą rezerw w produkcji o ścisłej specjalizacji, która

może wpłynąć na poprawę ich rentowności. Wskazać tu
należy ogrodnictwo, warzywnictwo, przetwórstwo oraz
szeroko pojęte usługi. Sądzimy, że przez wszystkich do-
brze przyjęte byłoby istnienie w każdej wsi zakładu ma-
sarskiego, małej piekarni, zakładu kowalsko-ślusarskiego
czy placówki handlowej ze środkami do produkcji rolnej.
Musimy więc wspólnie pracowć nad nowym modelem
pracy i życia na wsi.

A. Szymański, 1. Jurek

1M}

1ffi

Ij)

Iffi

m
c!I
Ij)

1M}

m
c!I
Ij)

Iffi
H

Jakie ceny?

Dziś, kiedy większość z nas narzeka na drożyznę,
zaczynamy uważniej śledzić ceny, aby kupować
tam, gdzie taniej, a jakoś towaru dobra. Te same
artykuły mają często, w zależności od skJepu, różne
ceny, co wskazywałoby m. in. na to, że zaczynają

Sklep
PSS - ul. Lwowska
Sklep firmowy ul. Narulowicza
Na Burku
Duży "Sam" Tuchów
Z. Górska ul. Ką p ielowa
Z. Górski Rynek

kiełbasa krakowska
34.600
31.450

35.300

działać prawa rynku. Czasem różnice są nawet
znaczne.
Pozwoliłem sobie zestawić ceny niektórych arty-
kułów spożywczych w skJepach Tarnowa i Tucho-
wa. Wszystkie pochodzą z tego samego dnia:
29 listopada br.

kicIbasa zwyczajna
20.250
18.700

schab
33.600
33.600

masło

5.850

25.900

5.500
5.000
5.000

28.000

30.000

Skle
Warzywny ul. Krakowska
Na Burku
Maria Gieracka Tuchów
Józef Sobyra Tuchów

ziemniaki

500

600
500

Jak widać w Tuchowie jest także zróżnicowanie
cen. Dodam tylko, że naj tańsze w Tuchowie kon-
serwy są w sklepie p. Z. Górskiej przy ul. Kąpielo-
wej, gdzie też jest najmilsza obsługa. Najsma<..'zniej-
sze wędliny są w sklepie p. Zdzisława Górskiego w

Czekamy
.
w spraWte

ietruszka

o órki kiszone

marchew

6.000

1.500
2.500
2.000

8.000
8.000

800
1.000
1.000

Rynku. Wysokie ceny cieszyć nie' mogą; jednak wi-
dać już pewne przejawy konkurencji, a to cieszy i
napawa pewną nadzieją.

Tadeusz Wantuch

na '[woj e zdanie
tuchowskiego handlu
':Redakcja

/p10_0001.djvu
10 Tuchowskie Wieści Rok I Nr 2

fflł

ljn

[j}

ljn

Itl)

[jn

Itl)

[jn

[j}

Dla turystów I nie tylko
"Publikacja, którą oddajemy do rąk Państwu, slużyć
ma przede wszystkim turystom, czyli tym ludziom
niespokojnego ducha, którym jakiś mus wewnę-
trzny kaŻe iść, poznawać coś nowego, zwiedzać..." -
tak rozpoczyna się wstęp do przewodnika po jubi-
leuszowym szlaku turystycznym 650-lecia Tuchowa.
Wydawcą przewodnika jest Urząd Gminy i Miasta
w Tuchowie, a jego redaktorem - mgr Józef Kozioł.
Przewodnik zawiera opis położenia miasta i jego
najbliższych okolic, a także zaznajamia z historią
Tuchowa i jego zabytkami. Okładka, ilustracje oraz
mapka szlaku jubileuszowego zostały opracowane
przez plastyka, Bronisława Kapałkę. Turystyczny
opis szlaku jest dziełem mgr Tadeusza Wantucha
oraz Pawła Marka. Jest to cenna publikacja nie
tylko dla turystów odwiedzających Tuchów, ale

także i dla jego mieszkańców - zawiera bowiem
podstawowe dane o ich miejscu zamieszkania, jego
zabytkach i historii.
Broszurka ta - jak każdy przewodnik - propaguje
turystykę pieszą, która dla niejednego człowieka
jest życiową pasją. W dobie gwaltownej industriali-
zacji, konsumpcyjnego stylu życia turystyka górska
pozwala odrodzić w człowieku inne niż czysto ma-
terialne wartości; jest źródłem religijnego zachwy-
tu, pozwala odnaleźć właściwy stosunek człowieka
do przyrody, przywrócić zachwianą harmonię
między nim a środowiskiem, poznać i pokochać
ojczystą ziemię, jej historię, kulturę i zabytki. Dla-
tego tuchowski przewodnik - jak zresztą każda tego
typu publikacja - wart jest upowszechnienia, zwła-
szcza wśród młodzieży.

Boguslaw Maciaszek

fflł

ljjł

[j}

Itl)

[jł

(jj)

lł

[jn

/p11_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

W dniu 9.09.1990 r. odbyła się w Tuchowie
XIV Wojewódzka Spartakiada LZ<). Była
jedną z imprez w ramach obchodów 650-le-
cia miasta. W skład jej komitetu organiza-
cyjnego weszli: Jan Trzciński - I,astępca bur-
mistrza, Ka/imierz Ropski - prezes LZS
Burzyn, Kazimierz Gawryał - pr lewodniczą-
cy RM-g Z LZ<) w Tuchowie. Bronisław
Bartkowski- trener LKS Tuchovia. Zawody
przeprowad/ono na następujących obiek-
tach: piłka nożna - boisko LKS Tuchovia i
LZS Burzyn, strzelanie - strzelnica w
Burzynie, tenis stoło",)' kobiet - sala
ZSZ Tuchów. tenis stołowy ml;;;czym -
sala Klubu Rolnika w Karwodr/Y, piłka
siatkowa - sala LO TuchÓw. Powstałe
konkurencje odbyto na obiektach Z
Z i
boisku LKS Tuchovia. W imprezie uczestniczyło 434 I
-
wodników, w tym 129 koniet l 2h gmin woj, Tarnowskiego.
Wyniki uzy!>kane przez zawodników naszł'j gminy:
Złote medale zdubyli:
LKS Tuchovia
Paweł Mikos Z
Z Tuchów
Marlena Hudyka LO TuchÓw
Mariu
1 Bajorek ZSZ TurhÓw
LZS Karwodr I

(Pyrda. (Jawryał, Korzer)

Punkty w ww. meczach zdobyli: Janusz Da-
mian i Adam Kieroński - po 14, Maciej Stroisz
- 12, Ryszard Samel - 9, Krzysztof Świętek .1
oraz deble: Damian - Samel - 7, Stroisz - Ki,'
roński - 4, Świętek - Damian - 1.
Zespół trenowany przcz Kazimierza Gawrya!.1
konsekwentnie zmierza do osiągni,,
cia '1<1
ło;;onego celu, w którym jest awans do II lig!
Dobre wyniki są możliwe dzięki pomocy Uw,:-
du (;miny i Miasta w Tuchowie oraz RW Z
LZ<.; w Tarnowie, ktÓre sprawują opiekę nad
zespołem. Marzeniem zespołu jest wy"tą-
pienie prled własną punlicznośeią w Tu,
chowie. Drużyna rolgrywa mecze w sali
ZKS Metal w Tarnowie. Spowodowane to
jest brakiem wymiarowej sali w Turhowie.
dostosowanej do gry w III lid/c.
Tabehl HI ligi tenisa stołowego po I rund/ie:
1. LZA<'; Karwodr/a X- Hi:O
2. LKS Tymbark H-I-U
,. MZK ł .ączność Krakllw H-II:5
.t. (ilinik (,orlice H-II:5
5. MKS (iorIice H-X:X
6. Prądniuka Krakl)w H-6: 10
7. MKS /akopane x-5:11
X. KS KOIl1na KrakÓw x-4: 12
9. Podgl1rle Krakllw H-2: 14
10. KKW 2
/p12_0001.djvu
12

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

Z a treść ogłoszeń, ofert, reklam redakcja nie bierze odpowiedzialności

WYKAZ

dróg 'budowanych I
w

remontowanych
1990 r.

. .
gminie

Lp. Nazwa drogi Zakres rzeczowy Naklady finansowe
1 Lubaszowa-Burzyn 2.250 mb o nawierzchni tłuczniowo-żwiroweJ
oraz 80 mb nawierzchni asfaltowej 26.092.000 zł
2 Buchclce-Meszna Op. 300 mb roboty ziemne.
nawierzchnia tłucznlowo-żwlrowa 26.288.000 zł
3 Jodłówka T.-Sorysle 400 mb - budowa - nawierzchnia tłucznlowo-żwlrowa 12.759.000 zł
4 Zabłędza-RyJe 500 mb - budowa - nawierzchnia tłucznlowo-żwlrowa 5.459.000 zł
5 Łowczów k. remizy 550 mb - budowa - nawierzchnia tłuczniowo-żwirowa 2.2773.000 zł
6 Plotrkowlce przez wieś 300 mb - remont nawierzchni tłucznlowo-żwlrowej
I dywanika asfaltowego 3.517.000 zł
7 Plotrkowlce-Granlce 500 mb - budowa - nawierzchnia tłucznlowo-żwlrowa 4.246.000 zł
8 Siedliska k. Gurgula remont nawierzchni tłuczniowo-żwiroweJ 1.256.000 zł
9 Sledllska-Gace 1.000 mb - remont nawierzchni tłuczniowo-żwirowej 9.240.000 zł
10 Sledllska-Krzyżewatkl 400 mb - budowa - nawierzchnia tłuczniowo-żwirowa 10.237.000 zł
11 Trzemesna-Szynwałd 350 mb - utwardzanie nawierzchni 4.350.000 zł
12 Sledllska-Chojnik 350 mb - remont nawierzchni tłuczniowo-żwirowej 4.908.000 zł
13 Sledllska-Meszna Op. 150 mb - remont nawierzchni tłuczniowo-żwirowej 1.589.000 zł
14 Dąbrówka T.-Meszna Op. 210mb dywanika asfaltowego 25.688.000 zł
Razem 7.260 mb 138.402.000 zł ..

Prace przy remontach I budowle dróg nadal trwają.

/p13_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

Jakiego prezydenta chcą Tuchowianie?

Publikujemy zbiorcze wyniki wyborów prezydent y RP w Gminie Tuchów. Przy wyborze prezyden-
ta działało w Gminie 15 komisji wyborczych, w tym trzy w mieście.
Ze szczegółowymi wynikami zainteresowani mogą zapoznać się w Urzędzie Gminy i Miasta.

I. tura
25.11.1990 r.

Gmina Miasto Razem
Uprawnionych
do głosowania 7.127 3.961 11.088
Głosowało 4.133 2617 6750
% frekwencji 57,99 66,06 60,87
Głosów ważnych 4004 2564 6568
i@f.@!r

;;1fu
:i'

::"@ @W:f't'>'>%'
w,,"
:CV
sw' :v:,?-.,..",.;.
,. ';<';. '<
..,
::«: <......>:1
..... W::
xx.... %....-:.<;.;.........-:.:-.....-: :=t...=> 'V./'." . .....< .............:3:
':;1::. «.. ...... ... ... . .".... ....
-: ... J'. . ... ..... ".......
Bartoszcze iloŚĆ 635 142 777
%' 15,85 5,53 11,83
Cimoszewicz iloŚĆ 128 113 241
% 3,19 4,40 3,66
Mazowiecki iloŚĆ 315 451 766
% 7,86 17,58 11,66
Moczulski iloŚĆ 136 67 203
% 3,39 2,61 3,09
Tymiński ilość 400 272 672
% 9,99 10,60 10,23
Wałęsa iloŚĆ 2.390 1.519 3.909
% 59,69 59,24 59,51

II. tura
9.12.1990 r.
Gmina Miasto Razem
Uprawnionych
do głosowania 7.166 3.985 11.151
Głosowało 4.217 2.666 6.883
% frelrwencji 58,84 66,90 62,87
Głosów ważnych
Tymiński iloŚĆ 366 223 389
% 8,84 8,51 8,67
Wałęsa iloŚĆ 3.771 2.395 6.166
% 91,15 91,48 91,31

/p14_0001.djvu
14

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

POZIOMO:
4/ kupuje ją burmistrz do od-
nawiania zniszczonych ławek,
8/ rzemieślnik, u którego w
Tuchowie najdłużej czeka się
na usługę, 9/ w Tuchowie też
nie śpi, 10/ wieś na północny-
wschód od Tuchowa, 13/
ostatnio zimne w Tuchowie,
16/ typ rozrywki umysłowej
17/ legenda głosi, że było
ukryte w tuchowskim getcie,
19/ u nas rządzi, 22/ dawniej
rajcy, 23/ było to w 1340 roku,
24/ nosiło się dawniej do u-
rzędu, aby coś załatwić.
PIONOWO:
1/ działa w Tuchowie od 1883
roku, 2/ w każdej kuchni, 3/
wyłączają go ci z Kazimierza
Wielkiego, 5/ plener, który
odbył się podobno w wakacje,
6/ imię żeńskie, 7/ w codzien-
nej poczcie, kierowany do
burmistrza, 11/ wystar-
czy...dobrcj woli, aby w Tu-
chowie było lepiej, 12/ sa-
mochód na usługach GS-u,
14/ jeszcze i dziś popularne
nazwisko w Tuchowie, 15/ ob-
chodzi imieniny 19 marca, 18/
na wiciu bocznych ulicach
póź
jesienią i ZImą, 20/ już
o 16 , 21/ rybny.
Litery zapisane w polach u dołu, ułożone od 1 do 15 utworzą rozwiązanie, które
prosimy nadsyłać do dnia 15 I 1991 r. Prawidłowe rozwiązania, opatrzone zamieszczo-
nym obok kuponem, wezmą udział w losowaniu nagród książkowych.
ADRES: Urząd Gminy w Tuchowie z dopiskiem: krzyżówka 1W

Przyjdź, zadzwoń, zleć, kup!
OFERTA

Rejonowe Przędslęblorstwo Gospodarki Komunalnej I Mieszkaniowej
w Tuchowle ul. 1-90 Maja 4, tel. 291, 292, 294.

. usługi stolarskie
. usługi dekarskie
Produkuje I oferuje:
. cegłę pełną ki 100
. wyroby betonowe w różnych
asortymentach

Oferuje:
. usługi budowlano-remontowe
. usługi instalacyjne wod-kan, co i gaz
. usługi ślusarskie i spawalnicze
. usługi w zakresie remontów
samochodów, ciągników i sprzętu
budowlanego
Gwarantujemy, że wszystkie oferowane usługi I produkowane wyroby są dobrej jakości i po bardzo
konkurencyjnych cenach. W ramach Indywlduałnych umów przy zlecaniu wlekszych usług I zakupie
większej ilości naszych wyrobów Istnieje możliwość zastosowania bonifikat. Zapewniamy również
odpłatny transport zakupionych wyrobów I usługi sprzętu budowłanego.
Zachęcamy do korzystania ze świadczonych usług I produkowanych wyrobów.
Z poważaniem Dyrekcja RPGKiM

/p15_0001.djvu
Rok I Nr 2

Tuchowskie Wieści

Cudze
chwalicie...
I stało się.
,( W 650-1et-
nim Tucho-
wie wybu-
chła bomba.
\, Psychologi-
czna. Pa-
skudztwo
gorsze od
Czarnobyla,
bo niby nic,
a spowodo-
wało tyle
powikłań
mózgowych,
że aż strach.
Wyhuchła
11 listopa-
da, w samo
święto naro-
dowe, po-
łączone z
uroczystoś-
ciami ob-
chodów
650-lecia
miasta, z
udziałem naszego nowego Biskupa, Opata Be-
nedyktynów z Tyńca i kilku jeszcze osóh do-
stojnych, duchownych i świeckich. Ta homba,
z opóźnionym nieco zapłonem, nazywa się
'Tuchowskie Wieści".
Ludzie w przypływie uczuć patriotycznych ku-
pili (1.500 zł), przeczytali, poszeptali i ... w
krzyk: A po co to? A komu to? A dlacze-
go za tyle? A kto tam i jak? A fe! A he!
paskudztwo, głupota i czysta strata. - Ga-
zety im się zachciało, a tu tyle problemów
nie rozwiązanych - to się nimi nie zajmą -
tylko tę gazetę piszą; adorować się w niej
teraz wzajemnie będą... A ten Jantoś Tu-
chowiok! - jak on pisze! Po polsku nie
umie, głupków z nos robi i ino przedrzyź-
nia, a my przecie porządnie sie w szkole
uczyli i mówić i umimy! Nie pasuje tak se
z ludzi kpić. - Tak, panie, Tuchów to prze-
cież miasto i swe Cętrum ma, i wodę, i ła-
zięki. Ludzie już za stodołę nie chodzom.
Programy ze TiVi ze świata oglondajom i

jenzyków sie uczom! A taki tam będzie nam
tu wieśniactwo wytykał, gdy miasto - jak som
pan wie - ma już szejset pindziesiont lat. - Ja-
sne jak słojce na niebie - nie? - A że w kla-
sztorze dali się na to naciągnąć? Ech, szkoda
gadać. _
I słusznie, bo gadać a mówić to bywa duża
różnica, a pisać - jeszcze większa. A ja - Wiel-
ce Szanowni, mało Szanowni i nieszanowni tu-
chowianie - przyjąłem tę gazetę z zadowole-
niem. Dlaczego? Bo wreszcie w Tuchowie coś
drgnęło - i chociaż z trudem - to przecież
może ruszy. To prawda, że pismo nie jest do-
skonałe, ale przecież nikt doskonałości nie
obiecywał. Redakcja uczciwie powiedziała czy-
telnikom, że nie składa się z fachowców od
prasy, że próbuje, że będzie się starać, że
chce - i zaprasza Czytelników do współreda-
gowania, aby to była nasza gazeta i coraz lep-
sza. I co? Iluż to zbulwersowanych czytel-
ników chwyciło za pióro, by wpłynąć na formę
i treść gazety? No ilu? (Do dziś - jak wiem -
aż... jeden). No cóż, jeszcze raz się potwier-
dza, że co innego ohracać językiem w wąskim
gronie, a co innego wypowiedzieć się publicz-
nie, uzasadnić swoje racje i ...podpisać.
Z zadowoleniem przyjąłem tę gazetę, ponie-
waż może stać się sposohem na podrażnienie,
przebudzenie i pohudzenie, na wyrwanie z te-
go małomiasteczkowego marazmu wielu tu-
chowian, na stworzenie "kulturalnego przecią-
gu" w naszej pięknej, acz zatęchłej dolinie.
Wiem, że "jedna jaskółka wiosny nie czyni",
ale kiedyś ta pierwsza hyć musi. Wiem też, że
każdy, kto się wychyli, od razu jest (i długo je-

Wysło na to, zem narozrobioł jak pijany
zając. Chciołem Wom powiedzieć, skąd
sie wzioło to powiedzenie, ale mie Kar-
wat wygryz. Powiado, ze bedzie proroko-
woł, tfu! pro-wo-ko-woł, a to pilniejse.
Niech ta, niech popr6guje, mnie sie nie
poli, pockom.

/p16_0001.djvu
16

Tuchowskie Wieści

Rok I Nr 2

szcze będzie) równany w dół, a jego propozy-
cje, nawet w pełni realne i społecznie
pożyteczne - będą torpedowane. Bezintere-
sownie, z czystej głupoty i zawiści. Śmiem tak
twierdzić, bo doświadczyłem tego na sobie i
obserwuję w szkole. Wystarczy któregoś ucz-
nia pochwalić, wyróżnić, a już pozostali mu
tego nie przepuszczą. Ma być tak samo nijaki
jak oni. Talent, zdolności - owszem - może
mieć, ale pokazywać ich nie wolno! I po kim
to - Szanowni Rodzice - wasze dzieci to ma-
ją? Nie po Was, nie! Po komuniźmie i po
nauczycielach oczywiście. Wiem też, że pisząc
te slowa znÓw się narażam wielu zacnym i
przezacnym, którzy wszystko 'Zawsze wiedzą
lepiej i najlepiej.
Mam jednak nadzieję, że wszyscy CI, ktÓr:
y
coś potrafią, a mają wewnętrzną wolność - nie
ulękn'ł się tej wszędohylskiej i często ogłupia-
jącej, niszczącej opinii nibypuhlicznej i zechl
Iledyktyni, a w teraźniejszość COfał mocniej
wpisują się Redemptoryści. W dziejach Pol'iki
':'wiatłe zakony promieniowały na środowi
Ka
nil' tylko religijnie, ale też dl.iałalności;l
o
wiatową i kulturalną - w tym przez słowo
pisane tworząc niejednokrotnie prężne
(hrodki kulturotwÓrcze. Bcnedyktyni, Bcrnar-
dyni, Cystersi...nasi tuchowscy OO.Redempto-
ry
ci też ni
gorsi. Chcą - a teraz i mogą -
spełniać swoją misję nie tylko duszpastersk;ł,
ale i kulturową. Dają tego dowody.
Dojrzewają też warunki polityczno-społeczne i
organizacyjne w gminie i mieście. Bliski odda-
nia do użytku jest dom kultury. Tak więc
szanse są. Pora już zaczynać. A co na to tu-
chowianie? Jedni starają się tę szansę pochwy-
cić. Może niezbyt zgrabnie, ale... Drudzy po;
a
własnym nosem nie dostrzegają niczego. Tri";e-
ci nie mogą darować tym pierwszym, a
szczególnie Jantusiowi. A ja Jantusia bronię,
bo gdyby nie wiem jak wypierać się gwary, to
ona jednak jest. I nic to wstydliwego. Przeciw-
nie, w gwarze ludowej przechowały się wyrazy
i zwroty czysto polskie, mocno zakorzenione

w slowi a ń s 7 cyi nie. Dziś już niewielu, oprócz
językoznawców, chce o tym pamiętać. Gwara
- wyśmiewana i pogardzana - ginie na naszych
oczach. Tak samo giną stare zwyczaje i obrzę-
dy ludowe - nasze, polskie, 'Żywe dowody na-
szej narodowej tożsamości. Ginie to, co nas
jeszcze różni od zalewającej fali różnych za-
chodnich podkultur. Podkultur modnych,
olśniewających technologiczną doskonałością,
światowością. Starsze i bogatsze niż nasza,
kultury europejskie (np. grecka, włoska) już
dawno to spostrzegły i bronią się, jak mogą,
podczas gdy my sprzedajemy się radośnie
wszystkiemu, co z Zachodu. Był już w naszych
narodowych dziejach okres makaronizmów i
eleganckiego paplania po francusku, teraz w
dobrym tonie jest wpleść w rozmowę choć pa-
r
słów po angiełsku łub po niemiecku. Wyso-
ko cenię tych, którzy potrafią posługiwać się
ohcymi językami, ale czym innym jest znajo-
mość językÓw obcych, a czym innym zaniedby-
wanie własnego i stopniowe jego uśmiercanie.
Wiem, że gwara Jantusia to nie dzisiejsza
gwara tuchowian, czy mieszkańców włączo-
nych do miasta wsi. Bo też to nie jest już czy-
sta gwara, lecz jej karykatura, powstała z
przemieszania autentycznej gwary z drohno-
mieszczallskim "oświeconym wysławianiem".
Jantuś nic m()wił dzisiejszą pseudogwarą, on

ięga głęhiej w czas przeszły, bliżej źrÓdła.
Dlatego cenię Go za to, co rohi i wierzę, że
hędzie to rohił coraz lepiej. Jako prowadzący
przez kilka łat zespÓł regionalny i uczestniczą-
cy w sympozjach i konkursach fołklorystycz-
nych - poznałem maczenie i wartość gwary
dla kultury ludowej i narodowej. I wiem je-
szcze jedno: języka literackiego zawsze można
się nauczyć, a g\vary - nic. Z nią trzeba wy-
rastać. Utracona - już nie wraca. A jeśli - to
mocno okaleczona. Dlatego powinniśmy chro-
nić naszą gwarę, póki ją jeszcze mamy. Dzięki
gwarze, starym zwyczajom i nie wytępionym
jeszcze obrzędom, dzięki tradycji nasz region
jest jeszcze żywy. A przecież są już w Polsce
regiony martwe, pozhawione wnętrza, własnej
duszy, puste jak wydmuszka z jajka. Nie
chciałbym takiego dziedzictwa dła moich dzie-
ci. A Wy, starsi i młodzi Krakowiacy i
Pogórzanie?
Wydawcy i Redakcji życzę wytrwałości, opty-
mizmu i wzrastającej życzliwości czytelników.
Kazimierz Karwat prowokator

/p2.djvu
1;1, IIr"- WD III i dl I I I
'!f I P r1
-

:'TUCHOWSKI E--
W IES 'CI
"-- ! : I j l - I ' I I
1;':r::\,::t;\:;o:'=::
:m=::::=:::::::::::::\I'::::::::;::'{:::t::'::::::::::::::::::::{"i%:=::::::::t::::=:::":::::::=::::::::::=::':\::\:,::\m:::'::':=:::=:=}:t::;':::::;':::::j:\:',:::;,::,@'@mm::::\'::::\:':::m:j:\:::::\;::::o:::::;:;r:\;\:t::::t:IIt:;:::::I:::::@:I::m:::::\:I::::\t:'::::m:;:::
'::;::::t:::m:'::@:::::::I:;:::::::::'::::::::::::m::::I::I\::::j

Dziś 16 stron! Numer o bardziej urozmaiconej treści,
a w nim m. in.:
. relacje o tuchowskich wydarzeniach
. rozmowa z przewodniczącą Gminy i Miasta
. konkurs wiedzy o Tuchowle rozstrzygnięty -
wywiad z Jego laureatką
. katecheta o religii
. rolnictwo w gminie w tym roku
. o cenach w Tuchowie
. ile pieniędzy na drogi
. P. K. Karwat w roll poety i ... prowokatora .

fb.

-'b

()ziś starirny - kołem kom, radosnych, spokojnych i skłaniających
I chleh podzielmy (H') do zadumy Świąt, oraz - w nadchodzącym
Ale kolt;do, niech dziś uśmiech będzie.
Bo bez u
rniechu ciemno jest w kolędzie. Nowym Roku - zdrowia, pomyślności, więcej
z. krzy1la: Kolęda nadziei (wszak "w nadzieję ludzie orzą i w
Wsz)stkim mieszkańcom Tuchowa i gminy, nadzieję sieją"); więcej wiary w to, że
zwłaszcza naszym Cz)telnikom i Sympaty- można - życzą Burmistrz i Redakcja

f!::;

-!:i

-i?€W-
-\?&
'6

Od redakcji...

Jak nas przyjęto
Wyszliśmy przed miesi.tcem do Państwa
z pewn.t propozycją w postaci pierwsze-
go numeru "Tuchowskich Wieści", pro-
pozycj.! niedoskonałą, z czego zdajemy
sohie sprawę. CÓż, żyjemy w takich cza-

sach, kiedy doskonałości szukać należy raczej w
sferze mitów, co nie oznacza, że nie należy do niej
dążyć. Bacznie wsłuchiwaliśmy się w głos opinii pu-
blicznej, prosiliśmy niektórych czytelników o oce-
nę. Nie były to jakieś systematyczne badania, ale
pozwoliły się zorientować, jak nas przyjęto. Więk-
szoŚĆ z żydiwością i zachętą do kontynuacji i do-