/p0001.djvu
,
tradycja od 1995 r.
c..
==
Q
..=.::
RS
...
..=.::
>-
s::::
-
=.
Q. Q)
N _
Q)
.c "'C
N 'N
...
.:.:::
-Q)
Q.N
E ...
Q) c..
N
C)
W
U')
Q
,...
CD
I
......
Q
U')
,...
z
CI)
CI)
....I
c..
en
Q
E
Q
"'C
RS
'3:
==
==
==
Bieżanów Nowy i Stary, Kozłówek, Kurdwanów, Łagiewniki, os. Cegielniana, Piaski Nowe i Wielkie, Prokocim Nowy i Stary, Rżąka, Swoszowice, Wola Duchacka Wschód i Zachód
Walka o park
na Woli Duchackiej
Protesty przeciwko Trasie Bagrowej
Huty z Podgórzem i domknięcie III
obwodnicy. Jak twierdzą sami miesz-
kańcy, nie kwestionują oni powstania
nowej trasy, lecz mają alternatywę,
która może okazać się tańsza od Trasy
Bagrowej, jest również bezkonflikto-
wa. Mowa tu o Trasie N owopłaszow-
skiej. Jednak autor studium zagospo-
darowania Krakowa nie chce wziąć
pod uwagę propozycji mieszkańców,
nie odpowiedział nawet na zaprosze-
nie do rozmowy na ten temat. Miesz-
kańcy nie ustają zatem w protestach i
wierzą, że jeśli połączą siły, uda im się
osiągnąć zamierzony cel.
Trasa Bagrowa w pierwotnej wer-
sji została już oprotestowana w latach
1996-1998 i to nie tylko przez miesz-
kańców i Radę Dzielnicy XII, ale też
Towarzystwo Przyjaciół Prokocimia
im. E. i A. J erzmanowskich, Ligę Ochrony Przyrody,
Polską Akademię Nauk, Polsko-Amerykański Insty-
tut Pediatrii Collegium Medicum UJ w Prokocimiu,
placówki oświatowe, kulturalne i społeczne oraz Klub
Sportowy "Kolejarz". Łącznie udało się zebrać 10 tysię-
cy podpisów przeciwko trasie i był to jeden z najwięk-
szych konfliktów społecznych w historii Krakowa.
Cd. na str. 2
Zwiększają się szanse na zabezpieczenie walorów
przyrodniczych i rekreacyjnych dawnego parku pod-
worskiego na Woli Duchackiej-Wschód. Malowniczy
teren w rejonie ulic Estońskiej i Białoruskiej zauroczył
kolejne osoby.
23 kwietnia pod Przedszkolem Samorządowym przy
ulicy Estońskiej zebrali się przyrodnicy i miłośnicy Woli
Duchackiej. Pretekstem do spotkania było uzyskanie
naj nowszych informacji z Wydziału Kształtowania Śro-
dowiska Urzędu Miasta Krakowa, którego przedstawi-
ciele obecnie pochylają się nad zagadnieniem ochrony
parku. Urząd reprezentował Przemysław Szwałko, któ-
ry potwierdził, że teren jest warty ochrony. Nie będzie
to jednak łatwe w praktyce, bo większość działek w tym
obszarze jest własnością prywatną. Cd. na str. 3
Kiedy w 2003 r., po wielu protestach, Trasa Bagrowa
została wykreślona z planów, mieszkańcy Dzielnicy XII
odetchnęli z ulgą. Teraz jednak projekt ten powrócił
w nowym studium, zaprojektowanym przez warszaw-
skiego urbanistę, prof. Jana Macieja Chmielewskiego.
A wraz z nim znów pojawiły się protesty.
Trasa Bagrowa ma w założeniu usprawnić ruch po
wschodniej stronie miasta, poprzez połączenie Nowej
Zaczęło się od piłki nożnej...
rozmowa z BARBARĄ ŚLlIOWSKĄ, medalistką olimpijską w gimnastyce,
trenerem kadry narodowej i międzynarodowym sędzią, mieszkanką Prokocimia
. Mój ojciec był przed wojną piłkarzem i grał w
Garbarni Kraków. Później został sędzią piłkarskim, a
potem weryfikatorem. Byłam naj starszym dzieckiem w
rodzinie, więc ojciec zabierał mnie na mecze....
. Już w wieku 15 lat startowałam na Mistrzostwach
Świata w Bazylei w Szwajcarii. Abym mogła wziąć udział
w zawodach, dodano mi dwa lata, gdyż wymagano od
zawodników ukończenia 17 lat. W 1952 roku pojecha-
łam na swoją pierwszą olimpiadę do Helsinek. Nie było
wtedy transmisji telewizyjnych, więc to wszystko miało
inny wymiar. Byłam najmłodszą uczestniczką igrzysk w
polskiej kadrze. Dla młodej dziewczyny było to duże
szczęście i niezwykłe przeżycie... Jak się stoi na podium,
to jest fantastyczne uczucie, które nabiera większej ran-
gi w miarę upływu czasu.
. Sport przegrywa, zwłaszcza w dużych, miejskich
ośrodkach, gdzie jest łatwy i urozmaicony sposób spę-
dzania czasu. Dostęp do obiektów sportowych jest
utrudniony, płatny, na co nie wszystkich stać. Rodzice,
często zapracowani, zaniedbują edukację fizyczną swo-
ich pociech. Kultura fizyczna jest częścią kultury ogól-
nej, której nasze społeczeństwo nie docenia...
Czytaj na str. 6
PRZEPROWADZKI I I
TRANSPORT Ł&M
TŁUMIKI
i haki holownicze
NAJWIĘKSZY WYBÓR
hurt - detal - serwis
"'
I<.
PRZYCZEPY
Najtaniej!
PROMOCdA!!!
Przy zakupie przyczepy - montaż haka gratis!
Przy zakupie haka - bagażnik rowerowy na
hak 1 0% rabatu!
Zapraszamy codz. w godz. 8 - 18, sob. 8 - 14
012 266 05 00
www.auto-mont.com.pl
Łag iewn i ki, u I. Pasieczna 2A (dojazd od ul. Suchej)
Tanio i profesjonalnie
Utylizacja zbędnych rzeczy
504 066 608, 012 657 95 39
www.przeprowadzkikrakow.pl
20 lat tradycji
06 085-873
ul. Polonijna 1
tel. 012 656 44 87
/p0002.djvu
2
WIADOMOŚCI
Nr 5 Mąj 2009
Na przekór starości
i samotności
Nowy, świąteczno-wiosenny program Kabaretu Nie
Bardzo Starszych Pań i Panów mogli w sobotnie po-
południe, 18 kwietnia oglądnąć emeryci, którzy uczest-
niczyli w spotkaniu zorganizowanym w Domu Kultury
w N owym Bieżanowie przy ul. Aleksandry.
Działająey już 15. rok kabaret, w składzie: Jerzy Mi-
chał Bożyk, Jadwiga Baran, Wiesław Bogdanowicz,
Danuta Kras, Kazimierz Kompe, Jolanta Meysztowicz-
Dudziak, Maria Szary i Andrzej Szwalec zaprezentowa-
li piosenki, wiersze i skecze, które wśród zebranej pu-
bliczności wzbudzały śmiech i oklaski. - Jesteśmy po to,
aby się bawić, aby się nie dać zamknąć w getcie starości i
samotności - wyjaśnił sens działalności kabaretu odpo-
wiedzialny za całość programu Andrzej Szwalec.
Z uwagą przyglądałam się występowi kabaretu, jak
zawsze z podziwem słuchałam muzyki w wykonaniu
znanego jazzmana J. M. Bożyka, ale też z uznaniem
przyglądałam się paniom, które pomimo sędziwego
wieku wychodzą na scenę, aby zaprezentować swój
nowy wiersz, zaśpiewać piosenkę i jest w nich tyle rado-
ści i optymizmu. Mam nadzieję, że nie tylko na wiosnę!
Tekst i foto: (For)
Aby bylo lepiej!
KOLOROWO. Przed prywatnym pawilonem przy ul.
Włoskiej 2A, naprzeciw nowego sklepu sieci Market
Punkt, na własny koszt (zapew-
ne niemały) zadbano o este-
tyczną rabatę (na zdjęciu). Jak
to wszystko zacznie kwitnąć,
b9dzie kolorowo! Podobno fakt
ten wywołał lokalną sensację,
aż przyjechała Straż Miejska,
aby zrobić pokazowe zdjęcia. Niestety, na osiedlu Wola
Duchacka-Wschód takich miejsc jest jeszcze wciąż za
mało. Bo tuż obok, przy kiosku czeka miejsce na rabatę,
które na razie wygląda jak klepisko...
ESTETYCZNIE. Aby żyło
nam się lepiej, oprócz kwitną-
cych kolorów, niezbędna jest
także estetyka. O nią wzoro-
wo dba ostatnio Spółdzielnia
Mieszkaniowa "Piaski Nowe".
Na zdjęciu nowe alejki space-
rowe powstają wzdłuż reprezentacyjnej ulicy Łużyckiej
bocznej...
BEZPIECZNIE. N a
rogu ulicy Malborskiej
i Dauna jest pawilon, któ-
ry staje się coraz bardziej
atrakcyjny dla klientów.
Niestety, nie dla pieszych.
Dlatego postarano się
o barierkę, która oddziela
chodnik, nadużywany przez parkujących tam kierow-
ców, od miejsca, gdzie można postawić swój pojazd...
Tekst i foto: (Kaj)
Protesty przeciwko Trasie Bagrowej
Cd. ze str.i
W wyniku protestów
w 1999 r. miasto odstą-
piło od realizacji Trasy
Bagrowej, a w 2003 r.
została ona wykreślona
z tekstu i map Studium
uwarunkowań i kierun-
ków zagospodarowania
przestrzennego Miasta
Krakowa.
Pojawia się zatem py-
tanie - dlaczego po 10
latach Trasa Bagrowa
znów trafiła do projektu
studium? Prof. Chmie-
lewski w wywiadzie dla
"Dziennika Polskiego"
stwierdził: "J eśli się
jej nie zbuduje, to na
przejeździe w rejonie
Płaszowa będą tworzy-
ły się gigantyczne kor-
ki". Z kolei działania
mieszkańców nazwał
"histerycznymi" i kon-
sekwentnie je ignoruje.
W protest bardzo za-
angażowana jest Graży-
na Fijałkowska, radna
Miasta Krakowa i radna
Dzielnicy XII Bieżanów- Prokocim. Złożyła ona w tej
sprawie interpelację do prezydenta Jacka Majchrow-
skiego, w której wyjaśnia, jakie szkody może wyrządzić
proponowana w obecnej wersji Trasa Bagrowa. Poniżej
najważniejsze z nich:
. zniszczenie gęstej i utrwalonej zabudowy Starego
Prokocimia,
. wyburzenie około 100 domów,
. wyburzenie dwóch bloków mieszkalnych,
. zniszczenie 200-letniego zespołu pałacowo-parko-
wego im. E. i A. Jerzmanowskich z aleją Dygasiń-
skiego, wpisanego do rejestru zabytków w 1983 r.,
. zniszczenie Parku Rzecznego Drwinki, który jest
jedynym terenem zielonym dla 20-tysięcznego
osiedla Kozłówek,
. zasypanie potoku Drwinka i naruszenie równowagi
hydrologicznej terenu.
N egatywną opinię na temat Trasy Bagrowej wydał
już Wojewódzki Konserwator Zabytków, Konserwator
Zieleni oraz Rzeczoznawca Ministra Kultury i Sztuki.
Na chwilę obecną trasa pozostaje jednak w projekcie,
a według wiceprezydenta Miasta Krakowa Kazimierza
Bujakowskiego wszystko wyjaśni się najprawdopodob-
niej w ciągu najbliższych 2 miesięcy.
W poniedziałek 20 kwietnia pod Urzędem Mia-
sta zorganizowana została pikieta przeciwko budowie
Trasy Bagrowej. Uczestnicy mieli nadzieję, że ktoś z
urzędników wyj dzie z nimi porozmawiać i wysłuchać
ich postulatów, tak się jednak nie stało. Wiceprezydent
Bujakowski twierdzi, że pikieta go zaskoczyła i wolał-
by, żeby mieszkańcy poczekali z wyrażaniem emocji
do czasu, kiedy pojawi się uzgodniony projekt, gdyż na
razie wszystko jest w fazie dyskusji eksperckich. Nieza-
leżnie od faktu, że mieszkańcy nadal nie doczekali się
rozmowy z prof. Chmielewskim, sprawą zainteresowały
się już media, Polski Klub Ekologiczny oraz różnego
rodzaju organizacje,
np. Stowarzyszenie
"U Siemachy" , które
przez cały rok korzy-
sta z parku i boisk pił-
karskich w Dzielnicy
XII. Na chwilę obecną
udało się już zebrać
ponad 2 tys. podpisów
i z każdym dniem ich
przybywa. Planowane
są również dodatkowe
akcje, takie jak spe-
cjalna strona interne-
towa czy list uczniów
szkoły przy ul. Żabiej
do Prezydenta Miasta
Krakowa.
Wiele kontrowersji
wśród mieszkańców
Krakowa wzbudza za-
trudnienie warszaw-
skiego urbanisty; nie-
ustannie pojawiają się
pytania - czy Kraków
nie ma zdolnych archi-
tektów, którzy byliby w
stanie opracować stu-
dium? Wieeprezydent
Bujakowski decyzję tę
tłumaczy w następują-
cy sposób: "Szukaliśmy osoby ze świeżym spojrzeniem,
która obiektywnie zapozna się z dotychczasowymi
rozstrzygnięciami i będzie mogła popatrzeć na rozwój
Krakowa na nowo i z pewnym dystansem". Wiceprezy-
dent zapewnia również, że wszystkie propozyeje prof.
Chmielewskiego dyskutowane są następnie przez eks-
pertów krakowskich. A jednak nowe studium wzbudzi-
ło już wiele zastrzeżeń, także wśród radnych z innych
dzielnie. Radni Dzielniey XII za skandaliezny uważają
zwłaszcza fakt, że autor studium jest zainteresowany
jedynie kwestią komunikacji, nie licząc się z lokalnymi
uwarunkowaniami (nie wiedział np., że Park Jerzma-
nowskich wpisany jest do rejestru zabytków).
W Dzielnicy XII powstaje właśnie Społeczny Komitet
Ratowania Prokocimia, który ma się zajmować także
innymi sprawami dzielnicy, ale na razie priorytetem bę-
dzie dla niego niedopuszczenie do zatwierdzenia Trasy
Bagrowej. Mieszkańcy zapowiadają, że w ostateczności
nie zawahają się zawiadomić prokuratury, gdyż w bu-
dowie Trasy Bagrowej można doszukać się elementów
łamania prawa. Na razie sprawa jest cały czas w toku, a
niektórzy okrzyknęli ją już "krakowską Rospudą". N a-
stępne spotkanie radnych z pro f. Chmielewskim prze-
widziane jest na 13 maja br.
Tekst i zdjęcie: BARBARA BĄCZEK
Od redakcj i:
Trasa Bagrowa ma przebiegać także przez dzielnicę
XI Podgórze Duchackie w rejonie ulic Podlesie, Błot-
nej i Ciasnej, czyli w obrębie Parku Rzecznego Drwin-
ka, obejmującego chroniony obszar 50 ha. Rada Miasta
Krakowa podjęła w tej sprawie uchwałę 4 lutego 2009
r., a nabrała ona mocy prawnej 23 marca br. Otrzyma-
liśmy w tej sprawie list od Wspólnoty Mieszkaniowej
"Podlesie", której mieszkańcy przyłączają się do prote-
stu przeciwko Trasie Bagrowej.
Kordiana niby jak nowa
Rozjeżdżony chodnik
na rogu ulic Łużyckiej
i Kordiana, gdzie wiel-
kotonażowe samochody
dostawcze nie mogły
wyrobić ostrego zakrętu
- to skutek jednej z bu-
dów w naszej dzielnicy.
Egzekwowaniem kar za
niszczenie gminnej wła-
snośei przez firmy bu-
dowlane, nie tylko w tym
miejscu, powinna zająć
się Straż Miejska...
Stan ulicy Kordiana
przed remontem - bajo-
ro pełne błota, a bokiem,
pomiędzy samochodami,
suną gęsto przechodnie
w drodze do przystanku
tramwajowego...
Stan ulicy Kordiana
po remoncie - jest le-
piej, ale brakuje jeszcze
sporo, głównie chodni-
ków i infrastruktury dla
części domów przy ul.
Kordiana...
Na wypełnienie dziur
i brakującego asfaltu
czeka także wj azd do
Carrefoura.. .
Tekst i foto: (Kaj)
/p0003.djvu
Nr 5 Maj 2009
WIADOMOŚCI
Walka o park na Woli Duchackiej
Cd. ze str. 1
- Aby utworzyć park miej-
ski, gmina musi dysponować
co najmniej dwoma hektara-
mi ziemi. Pomijając działkę,
na której stoi przedszkole,
mamy tutaj do dyspozycji
trzy niewielkie działki gmin-
ne. To zaledwie niecałe 10
arów - oszacował Przemy-
sław Szwałko.
Na razie jednak padła
wstępna propozycja, aby
wziąć pod uwagę prawie
trzy hektary terenu. Taka
optymistyczna wersja może być dowodem, że jest o co
walczyć.
Radny Jarosław Kajdański, który prowadzi sprawę
z ramienia Dzielnicy XI Podgórze Duchackie i był ini-
cjatorem kolejnego roboczego spotkania, cieszy się, że
Wydział Kształtowania Środowiska wystąpił do Zarzą-
du Infrastruktury Komunalnej i Transportu z wpisa-
niem terenu parku podworskiego na listę rankingową
terenów zielonych. - To był "zaporowy" warunek pod-
jęcia prac, wskazany przez Prezydenta Miasta w odpowie-
dzi skierowanej do Rady Dzielnicy XI. Ten formalny etap
mamy już za sobą... To miejsce ma swój klimat, swoją
duszę, stanowi historyczne centrum Woli Duchackiej, ten
park to właściwie "gotowiec", wystarczy zobaczyć - pod-
kreśla Kajdański.
Pierwszą uchwalę w sprawie ochrony terenów pod-
worskich na Woli Duchackiej Rada Dzielnicy podjęła
już 25 września 2007 r., ostatnią 27 stycznia 2009 r. (pi-
saliśmy o tym w lutym br., można przeczytać na stronie:
www.wiadomosci.krakow.pl ).
W spotkaniu przy Estońskiej uczestniczył Włodzi-
mierz Pietrus, radny miejski, członek Komisji Planowa-
nia Przestrzennego i Ochrony Środowiska RMK, który
aktywnie wspiera działania Dziclniey XI i orc;duje za
powstaniem parku na Woli Duchackiej. To właśnie na
jego wniosek wiceprezydent Bujakowski przygotował
odpowiedź dla radnych miasta. W pierwszej wersji nie
była ona pozytywna, została przedstawiona 16 marca,
gdy na posiedzeniu komisji pojawił się temat parku
podworskiego. Wsparcia sprawie udzielili wtedy rad-
ni "jedenastki" Halina Karlińska i Jarosław Kajdań-
ski oraz Beata Anna Symołon, prezes Stowarzyszenia
Przedszkole samorządowe przy ul. Estońskiej mieści się
w historycznym dworze na Woli Duchackiej.
Przyjaciół Woli Duchackiej
(obecna także 23 kwietnia),
a także Jaro Gawlik, ani-
mator kultury z Osiedlo-
wego Klubu Kultury przy
ul. Czarnogórskiej. Był to
przełomowy moment, radni
miejsey przygotowali wów-
czas wniosek, sformułowa-
ny od ręki przez radnych
Pietrusa i d>Obyrna, do
prezydenta Krakowa, aby
rozważono właściwy sposób
ochrony dla tego miejsca, z
uwzględnieniem możliwości
wykupu części gruntu. N a wspomnianym posiedzeniu
komisji obecna dyrektor Wydziału Kształtowana Śro-
dowiska Małgorzata Mrugała, widząc jednomyślność
radnych miejskieh oraz determinaeję osób towarzyszą-
cych - nadała bieg sprawie.
W międzyczasie okazało się, że nie ma rozbieżności w
staraniu się o "zespół przyrodniczo-krajobrazowy" lub
"park miejski", bowiem oba statusy terenu zielonego
uzupełniają się. W pierwszej kolejności trzeba uzyskać
status "zespołu przyrodniczo-krajobrazowego", który
stworzy ramy przyszłego parku.
Z ochroną trzeba się śpieszyć. Park na W oli może
już niedługo zupełnie stracić swój charakter. Ostatni
zielony teren na osiedlu kusi deweloperów. Był już
pomysł postawienia w tym miejscu czteropiętrowych
bloków, na które urzędnicy nie wydali zgody. Od tej
pory każde porządkowanie prywatnej działki budzi
niepokój. Na spotkaniu 23 kwietnia był także Stani-
sław Bem, który reprezentuje część właścicieli działek
(członków rodziny). Przyznał, że sam walczył o ochro-
nę tego miejsca:
- To ja przybijałem tabliczki pomników przyrody. Ta-
kich drzew jest tu około ośmiu. Moi krewni mieszkają za
granicą i myślę, że byliby zainteresowani sprzedażą dział-
ki. Takie miejsce jest bardzo trudne do utrzymania na od-
legło,
ć - zaznaczył.
Na 12 maja wyznaczono termin kolejnego spotkania
z przedstawicielami urzędu w sprawie parku. Miejscem
rozmów będzie tym razem Wydział Kształtowania Śro-
dowiska.
PAULINA POLAK
Zdj ęcia: (Kaj)
Na pierwszym planie dworski staw, dalej automyjnia i au-
toserwis przy ul. Malborskiej 101, w głębi budynek szkoły.
FUNDAMENTY CENTRUM JP2. Od wbijania pali
pod fundamenty rozpoczęto budowę Centrum Jana
Pawła II w Łagiewnikach. Koszt budowy to ok. 200 mln
zł, jak na razie zebrano 40 mln zł. Centrum ma powstać
w ciągu 5 lat.
MIEJSKIE OBLIGACJE. Władze Krakowa zamie-
rzają ponownie wyemitować obligacje, tym razem o
wartości 300 mln zł, które mają posłużyć do spłaty za-
dłużenia zaciągniętego na miejskie inwestycje. Oferta
zostanie skierowana do 100 potencjalnych odbiorców.
Miasto wykupi dług w 2019 r. Pierwsza emisja obligacji
miała miejsce w 1996 r.
KŁADKA Z OPÓŹNIENIEM. Miasto zamierza wy-
budować w tym roku dwie kładki pieszorowerowe nad
Wisłą - z Podgórza do Kazimierza, od ul. Brodzińskie-
go do Podgórskiej (koszt 30 mln zł) i z Podgórza do Lu-
dwinowa, od. ul. Wietora do Zatorskiej. W pierwszym
przypadku palowanie nadbrzeża okazało się niemoż-
liwe, gdyż zagroziłoby stojącym w okolicy budynkom.
Inwestor czyli ZIKiT musi ustalić inny sposób wybu-
dowania kładek.
RUCHOME SCHODY KCK. Pod koniec kwietnia
uruchomiono pod dworcem PKP naj dłuższe ruchome
schody w Polsce o długości 30 m. Łączą tunel szybkiego
tramwaju z peronami kolejowymi. To ostatnia inwestycja
w ramach Krakowskiego Centrum Komunikacyjnego.
NOWA "WYSTA
'. Akcja MPO pn. "Wystawka
chodnikowa" ma zmienioną formę. Do tej pory odpa-
dy wielkogabarytowe można było wystawiać w danych
dzielnicach w podanych punktach, w konkretnych
dniach. W tym roku będzie to wyłącznie "wystawka
przydomowa", która będzie się odbywała dwa razy do
roku, w naszym rejonie w czerwcu (szczegóły na stronie:
www.mpo.krakow.pl). Poza tym klienci MPO mogą in-
dywidualnie zgłosić potrzebę wywozu takich odpadów,
kontakt: 012646 22 25.
WOLNE MIEJSCA. W Środowiskowym Domu Sa-
mopomocy przy parafii pw. Miłosierdzia Bożego przy
ul. Kurczaba w Prokocimiu są wolne miejsca dla osób z
chorobą Alzheimera. Kontakt: MOPS, ul. Jerzmanow-
skiego 37, tel. 012 659 1268.
3
W niedzielę 7 czerwca odbędą w się wybory do Parla-
mentu Europejskiego. Spośród 736 eurodeputowanych w
Polsce wybierzemy 50. O jeden mandat ubiega się 23 kan-
dydatów, zgłoszono ich ponad 1100, w tym 276 kobiet.
Okręgowe listy kandydatów zarejestrowało we wszyst-
kieh okręgaeh tylko 10 z 25 komitetów wyborezyeh, są to
wg numerów list: Unia Polityki Realnej (lista nr 1), PSL
(lista nr 2), Samoobrona RP (lista nr 3), Polska Partia
Pracy (lista nr 4), Libertas (lista nr 5), SLD-UP (lista
nr 6), "Porozumienie dla Przyszłości - CentroLewica"
(PD+SdPI+Zieloni 2004) -lista nr 7, Prawica Rzeczy-
pospolitej (lista nr 8), PO (lista nr 9) oraz PiS (lista nr
10). Żadnej listy nie udało się zarejestrować m.in. komi-
tetom: LPR, Partii Kobiet, Naprzód Polsko-Piast i PPS.
Polska została podzielona na 13 okręgów, Kraków
głosuje w okręgu nr 10, obejmującym województwa ma-
łopolskie i świętokrzyskie. Stąd wybierzemy 8 eurode-
putowanych...
Pierwsze wybory do Parlamentu Europejskiego odby-
ły się 13 czerwca 2004 L, frekwencja wyniosła wówczas
20,9%. Polska w tym roku obchodzi lO-lecie przystąpie-
nia do NATO, S-lecie przystąpienia do UE i 20-lecie
kontraktowych wyborów do Sejmu, które zapoczątko-
wały przemiany ustrojowe w naszym kraju. O przystą-
pienie do struktur zachodnioeuropejskich, włącznie z
prawem do demokratycznych wyborów, upominaliśmy
się krwawo przez prawie 50 lat dyktatury komunistycz-
nej, kiedy Polska była jednym z wasali Związku Sowiec-
kiego. Jakkolwiek by nie oceniać obecną rzeczywistość
(krytycznie), to jest na pewno lepsza niż miniona.
Apelujemy, aby także w przypadku wyborów do
Europarlamentu głosować na człowieka, nie na listę.
Może kiedyś w wyborach do polskiego Parlamentu
doczekamy się okręgów jednomandatowych (ostatnio
takie obiecanki składała PO). "Wiadomości" począw-
szy od marca 2001 r. aktywnie wspierały obywatelską
inicjatywę JOW; która miała na celu zmianę ordynacji
wyborczej z proporcjonalnej na większościową, gdy
wygrywa kandydat, który zdobywa najwic;kszą liczbC;
głosów. Głosuje się wtedy na człowieka, nie na partię.
To gwarantuje budowanie nowego systemu wyłaniania
elit politycznych i nowego sposobu sprawowania władzy
państwowej i samorządowej. Jak na razie wygrywają w
Polsce rządy partyjniackie.
SM "Bieżanów Nowy"
- tegoroczne plany
Publikujemy uzupełnienie dotyczące planów inwe-
stycji i remontów Spółdzielni Mieszkaniowej "Bieża-
nów Nowy". Plany SM "Kurdwanów Nowy", SM "Pia-
ski Nowe", SM "Nowy Prokocim", SM "Podgórze", SM
"Rżąka", SM "Cegielniana" - zostały przedstawione
w nr. kwietniowym (www.wiadomoscLkrakow.pl).
Spółdzielnia SM "Bieżanów Nowy" dysponuje 35
budynkami, w których mieszka ok. 9 200 osób. Spół-
dzielnia z powodu braku terenów nie planuje żadnych
nowych inwestycji i zajmuje się przede wszystkim utrzy-
maniem w dobrym stanie już posiadanych zasobów. Do
najważniejszych remontów w tym roku należą:
. Wymiana dźwigów osobowych przy ul. Aleksandry
23, której już dokonano;
. Wymiana wewnętrznej instalacji gazowej w budyn-
kach przy ul. Aleksandry 25 oraz ul. Duża Góra 39
i 41;
. U suwanie glonów z elewacji budynków przy ul.
Aleksandry 21.
Największym problemem spółdzielni są obecnie
dłużnicy. - Zadłużenie czynszowe to nasza główna bo-
lączka, bo wpływa na kondycję całej spółdzielni - mówi
Piotr Kruczkowski, prezes ds. technicznych spółdziel-
ni. W tym roku SM "Bieżanów Nowy" dysponuje
też mniejszym budżetem niż w latach poprzednich
- ok. 2 mln zł. (Bart)
Miejsce na Twoją reklamę!
...
wiadomosci.krakow@wp. pl
/p0004.djvu
4
WIADOMOŚCI
Nr 5 Mąj 2009
GABINET " Butt o rfly "
REHABILITACJI
pro£esjon.alizITI. - doś
iadc:zen.ie - 18 lat: 1:radycji
Kompleksowe leczenie schorzeń kręgosłupa,
stanów po urazach i kontuzjach
FIZYKOTERAPIA - PEŁNY ZAKRES
Fitness rehabilitacyjny
MASAŻE
Zapewniamy milą, kameralną atmosferę
"'"'"' _ fizykot:erapia -but:t:erfly _ pl
Nowa jakość - atrakcyjne ceny
ul. Wysłouchów 51 tel. 012 654 89 87 kom. 601 95 65 25
REHABILITACJA
GABINETY LEKARSKIE
. INTERNISTYCZNY
. NEUROLOGICZNY
www.arcus.strefa.pl
CENTRUM ROZWOJOWE
HARMONICA
Psychoterapia, Terapie naturalne, Masaże
Chi Kung, Gimnastyka HARMONY
Warsztaty i Wyjazdy Rozwojowe
Lecznicza Dietetyka Chińska
Koncerty Gongów i Mis
Uzdrawianie, Reiki
www.hannonica.pl
www.taichi.bral
ow1.pl
Kral
ów, Grzegórzecl
a 12/Sa
Tel. 796 871 888, SOI 266 166
ALERGIE
bezbolesne, komputerowe
testy i odczulania
pokarmy, pylki, sierści
Najnowocześniejszy, najskuteczniejszy w Krakowie BIOREZONANS
Przychodnie: Wola Duchacka, ul. Białoruska 15, NH, os. Na Skarpie 27
(obok Szp. Żeromskiego). Rejestracja tel.: 0609 805 797
Ć PALE_lE! niskie ceny
(certyfikaty)
rewelacyjne
efekty
KĄP
EL
W DZV(IĘKACH
GONGOW
I MIS
GRAJĄCYCH
Jest to wspaniała metoda relaksacji i energot-
erapii polegająca na działaniu fali czystego dźwięku.
Pomaga w oczyszczeniu emocji, odstresowaniu,
poprawia samopoczucie. Sesje grupowe
MASAŻ MISAMI
TYBETAŃSKIMI
Jest to metoda masażu opracowana przez niemieckiego fizyka
Petera Hessa. Działa mocno rozluźniająco i odprężająco.
Zalecana szczególnie osobom przeciążonym obowiązkami.
Sesje indywidualne
. W czwartki i piątki, godz. 19, Zaielone Centrum, ul. Grzegórzecka 12
. 12 maja, wtorek godz. 18, Centrum "CUD", Mały Rynek 4,
. 17 maja, niedziela godz. 12, Targi Medycyny Naturalnej,
hala Koron, ul. Kalwar . ska - wst woln
NZOZ "Spółka lekarska na Kozłówce"
ul. Na Kozłówce 29
Poradnie: PSYCHIATRA, PSYCHOLOG,
LOGOPEDA, OKUUSTA, DIABETOLOG
tel. 012 658 16 11,012 658 89 01
LEKARZ RODZINNY tel. 012 265 70 68
ul. Wielicka 76 (k. ul. Dworcowej)
KARDIOLOG - wizyty płatne
PRYWATNY GABINET
STOMATOLOGICZNY
O stomatologia zachowawcza
O protetyka
v0 O chirurgia stomatologiczna
O RVG - rtg cyfrowy
Pan. - pt. w godz. 13 - 19
os. Kozłówek, ul. Spółdzielców 3, pawilon I piętro
tel. 012 425 51 79
APTEKA
GAMA
ul. Morawiańskiego 2 (przy ul. Bieżanowskiej)
tel. 012 657 99 64
· Bezpłatny pomiar ciśnienia,
wzrostu, wagi
i tkanki tłuszczowej
· Możliwość zapłaty kartą
· Apteczki dla firm
· Fachowe porady
· Miła i życzliwa obsługa
· Przyjdź, sprawdź nasze ceny
Zapraszamy do uczestnictwa w nowym konkursie
"Z NAMI ZDROWIEJ + NAGRODY"! Główna wygrana:
4 dwuosobowe w deczki do Rz mu. Szcze ół w a tece
DTI@D TIrn@TI
Pracownia Analiz Lekarskich
os. Piaski Nowe, ul. łużycka SS
(pawilon usługowo-handlowy, I p.)
Czynne: pon.- pt. 7.30-15.30, sob. 9-11
tel. 012 651 54 40, 0606 951123
. Bezbolesne i bezslresowe
pobieranie krwi z pal(a.
. Pełny zakres badań
krwi, mo(zu i kału.
OPTYK
Od pan. do pt. w godz. 9-18
tel. 0501 718 154
ul. Nowosądecka 31
(obok przychodni okulistycznej)
Specialny RABAT 100/,o
pełny zakres szkieł
okularowych,
bezpieczne okulary
dla dzieci,
lekkie soczewki
plastikowe
bezpłatne komputerowe
badanie wzroku
Zaopatrzenie biur, firm i przedsiębiorstw
Dostawy na telefon: w Krakowie GRATIS
@ komputery i akcesoria
@ materiały eksploatacyjne
do drukarek: tusze, ton ery, papiery
@ materiały biurowe
@ serwis komputerowy
@ serwis drukarek
@ wydruki
@ bindowanie
@ laminowanie
@ xero
Sprzedaż sprzętu
na raty i leasing
DECOUPAGERIA
KRAINA DAGODNOŚCI
TWÓRCZEJ
Zapraszamy do nowo otwartego sklepiku
z niepowtarzalnymi upominkami i bibelotami na ka[kJą okazję
Kraków, os. Cegielniana, ul. Borsucza 16a
Czynne pon. · pt. w godz10 · 17 sobota 10 · 14
tel. 012 3S7 SO 84
FRYZJER - strzyżenie damskie, mDskie, dzieciDce; koki,
fryzury wieczorowe,trwała ondulacja; koloryzacja, balejaże
KOSMETYKA - manicure, pedicure, tipsy, paraDna; zabiegi na:
twarz, dekolt, szyja, oczyszczające, liftingujące, nawilżające;
mikrodermabrazja diamentowa,
piling kawitacyjny, sonoforeza, brusher, henna, depilacja,
makijaże; kosmetyki - (larena i Artego
wola Duchacka, ul. Gołaśka 4/5,
pon. - pt. 9 -19, 50b. 9 -14
os. Piaski Nowe, pawilon
(piwnica) ul. Łużycka 55
te I./fax: 012 650 03 90,
kom. 0501 422 272
e-mail: sklep@imnet.pl.
Po n. - pl.: 1 O - 18
Ogloszenia drobne
e-mail: wiadomosd.krakow@wp.pl
D Szukam taniego mieszkania do wynaięcia w
ok. Piasków Nowych - 601 161 581
D Młoda para poszukuje ładnego mieszkania
do wynajęcia bez pośredników
- 505 400 351
D Wynajmę mieszkanie 2-pokojowe,
umeblowane, kompletne agd, I
/p0005.djvu
Nr 5 Ma j 2009
WIADOMOŚCI
UIIIU.:- .fI.
u
.
ZALUZJE
PIONOWE
POZIOME
ROLET KI
TEKSTYLNE
Produkcja
Montaż * Serwis
Kraków
ul. Szczęśliwa l O
012 6SS 74 74
Wypożyczalnia Elektronarzędzi
i Lekkiego Sprzętu Budowlanego
Kraków, ul. Herberta 27
(dawna Myślenicka 38)
tel. 012 654-55-32
www.mfpsc.pl e-mail: mfp@mfpsc.pl
Godzin y otwarcia:
pon. - pt. 8.00 - 12.00
oraz
16.30 - 19.00
sob. 9.00 - 12.00
młoty udarowe, zagęszczarki gruntu,
agregaty prądotwórcze, młotowiertarki,
spawarki, szlifierki, odkurzacze przemysłowe,
piły, pilarki, wycinarki, nożyce, wykaszarki,
myjki ciśnieniowe, zakrętarki, cykliniarki, betoniarki
NA.JTAŃSZE POKROV\lCE
na fotele samochodowe
BAGAŻNIKI dachovve
NARZĘDZIA
dla vvarszlalóvv i sklepóvv melalovvych
HURT - DETAL
.. R O B I N ..
Wola Duchacka, ul. Gromady Grudziąż 14
lei. 012 265 32 30, 012 265 32 31
www.robin.krakow.pl. e-mail: robin@robin.krakow.pl
Pn. - pt. 8-17, sob. 10-14
REKLA.NlA.
""
WIADOMOŚCIACU
kom. 0504 853 960
wiadomosci.krakow@wp.pl
5
BEL- M-E B
SZAFY
WNĘTRZA
GARDEROBY
Wola Duchacka, ul. Nowosądecka 78
(przed przychodnią na ul.Białoruskiej)
tel. 012 265 23 60
Bieżanów, ul. Podłęska
(wjazd od ul. Wielickiej)
tel. 012 657 41 54
Ruczaj, ul. Kobierzyńska 54
kom. 602 321810
SOLARIUM - FRYZJER · KOSMETYKA
Zapraszamy:
pon. - pt 10-20, sob. '-16, niedz. 15-20
Wola Duchacka, ul. Malborska 35
(od strony Kamieńskiego)
tel. 012 357 79 36
PROMOCJA: przedłuDanie włosów
juD od 700 zł!!!
Ponadto: szeroki zakres zabiegów pielDgnacyjnych
na twarz i ciało, tipsy żelowe,
mikrodermabrazja diamentowa,
makijaże okolicznościowe - tel. 506 174 004
W maju z tym kuponem 10 - 20% rabat
na wszystkie usługi fryzjerskie i kosmetyczne!!!
/p0006.djvu
6
Izba Pamięci
W filii Młodzieżowego Domu
Kultury im. K.I. Gałczyńskiego
przy ulicy N a Wrzosach 57 po-
wstała Izba Pamięci Prokocimia.
Składają się na nią mapy, doku-
menty, fotografie i przedmioty użytkowe podarowane
przez mieszkańców i sympatyków dzielnicy.
- Izba powstała w części dawnego budynku Towarzy-
stwa Szkół Ludowych. W tym budynku mieścił się dawnej
zarząd gminy, ochronka dla dzieci, siedziba klubu sporto-
wego, kino, teatr amatorski i biblioteka. Jedną z książek
tej biblioteki znalazłem u mnie w domu. Teraz wróciła na
stare miejsce jako pamiątka historyczna - mówi Tomasz
Ściężor, jeden z darczyńców ekspozycji.
Tomasz Ściężor jest autorem książki "Historyczny
Prokocim". I potrafi wskazać miejsce potyczki ze Szwe-
dami, gdzie dawnej stał młyn i kuźnia, gdzie w XVII
wieku palono czarownice. Wszystkie ważne miejsca z
przeszłości i teraźniejszości przeniósł na cztery mapy,
które także można znaleźć na wystawie. Oprócz tego
jest twórcą "kąciku staropolskiego", utworzonego z ko-
pii dokumentów archiwum Michała Wodzickiego, któ-
rych oryginały są we wrocławskim Ossolineum.
- Eksponaty zbieraliśmy od ponad roku, choć akcja na-
brała rozmachu dopiero w ostatnich dwóch miesiącach.
Obecnie prezentujemy też wystawę fotograficzną, na któ-
rą składają się zdjęcia z archiwum Jerzmanowskich oraz
współczesne ujęcia architektury i krajobrazu Prokocimia
- mówi Teresa Grzybowska, dyrektor Młodzieżowego
Domu Kultury im. K. I. Gałczyńskiego.
Każdy kto odwiedzi Izbę Pamięci Prokocimia, będzie
miał okazję przyjrzeć się z bliska Kronice społecznika
Jana Kielara oraz Albumowi o. augustianina Wilhel-
ma Gaczka. Dary te pochodzą z archiwum parafii pw.
Matki Bożej Dobrej Rady w Prokocimiu. Wśród ofia-
rodawców wystawy nie zabrakło też radnej miejskiej
z tego okręgu - Grażyny Fijałkowskiej. - Mam nadzieję,
że mieszkańcy zobaczą, że warto oddać tu swoje pamiątki,
choćby w depozyt, żeby dalej nie leżały ukryte w szufla-
dach - powiedziała Grażyna Fijałkowska, ktÓra na eele
wystawy przekazała bardzo osobiste pamiątki, m.in.
order legionowy dziadka i fotografię z tym orderem
z 1918 roku.
Do akcji włączył się także Jan Banaś (prywatnie oj-
ciec Grażyny Fijałkowskiej), autor książki "Ludzie
Prokocimia" , wzbogacając wystawę o kolejne pamiątki
związane z tematyką wojenną, np. odłamek spod Monte
Cassino i nieśmiertelnik, tj. blaszany identyfikator no-
szony przez żołnierzy na szyi, którego połowa, w razie
śmierci właściciele, trafiała w ręce osób najbliższych.
Nowe miejsce do zwiedzania w Prokocimiu powstało
w powiązaniu z ważnymi rocznicami: 100-leciem Era-
zma Jerzmanowskiego, 260-leciem stworzenia nowo-
czesnego Prokocimia przez ks. Michała W odzickiego
oraz finałem ubiegłoroeznyeh obehodów 80-lecia po-
wstania Domu Towarzystwa Szkół Ludowych.
Izbę Pamięci Prokocimia można zobaczyć razem
z kustoszem wystawy Elżbietą Sułkowską, która jest
na miejscu w każdą środę w godz. 15 - 19. Inny termin
zwiedzania najlepiej uzgodnić telefonicznie pod nume-
rem tel. 012658 37 94.
(PP)
Zdjęcia: (Kaj), (PP)
Radna miejska Grażyna Fijałkowska i Teresa Grzybowska,
dyrektor Młodzieżowego Domu Kultury im. K.I. Gałczyń-
skiego otwierają Izbę Pamięci Prokocimia
WIADOMOŚCI
Nr 5 Mąj 2009
Honorowy As z Prokocimia
rozmowa z BARBARĄ ŚLlZOWSKĄ, medalistką olimpijską w gimnastyce,
trenerem kadry narodowej i międzynarodowym sędzią, mieszkanką Prokocimia
Bartłomiej Bartoszek: - Jak to się stało, że
zainteresowała się Pani właśnie tą dyscypliną
sportu?
Barbara Ślizowska: Zainteresowałam
się sportem w ogóle przez piłkę nożną. Mój
ojciec był przed wojną piłkarzem i grał w
Garbarni Kraków. Później został sędzią pił-
karskim, a potem weryfikatorem. Byłam naj-
starszym dzieckiem w rodzinie, więc ojciec
zabierał mnie na mecze. Chodziliśmy głównie
na Wisłę. Przyzwyezaiłam się do tyeh piłkarzy
w tamtych latach. Gdy zaczęłam trenować gimnastykę,
to jeździłam z nimi na mecze, byłam ich "maskotką".
Do gimnastyki trafiłam zaś w ten sposób, że trenerzy,
małżeństwo Irena i Jerzy Lewieey ehodzili po szkołaeh
i wybierali dzieci nadające się do gimnastyki. Wybrali
między innymi mnie. Wtedy w Krakowie była jedna sala
gimnastyczna na "Sokole" i wszystkie kluby w Krako-
wie, a było ich dużo, ćwiczyły właśnie tam.
- Czy gimnastyka to trudna dyscyplina sportu?
- Uważam, że gimnastyka sportowa jest jedną z naj-
trudniejszych dyscyplin. W skład wieloboju gimnastycz-
nego wchodzi szereg konkurencji, których każda wyma-
ga innej motoryki, innego przygotowania fizycznego i
psychicznego.
- Co według Pani wyjątkowego ma w sobie gimna-
styka?
- Jest mało dyscyplin sportowych, w których kultura
ruchu byłaby na poziomie graniczącym ze sztuką. Dla-
tego też częścią treningu gimnastycznego jest przygo-
towanie baletowe wymagane w ćwiczeniach na równo-
ważni, oraz w ćwiczeniach wolnych wykonywanych do
muzyki. To połączenie baletu, muzyki z bardzo trudny-
mi elementami gimnastycznymi stwarza piękne i wyjąt-
kowe widowisko sportowe.
- Kto był pani trenerem?
- Moimi pierwszymi trenerami było małżeństwo
Lewickich. Potem tylko pan Lewicki. Trenowałam z
chłopcami, u których nacisk położony jest na rozwój
siły fizycznej. Siła jest konieczna, gdyż decyduje między
innymi o prawidłowej technice wykonywanych elemen-
tów, by wszystkie ruchy wydawały się lekkie i wykony-
wane ze swobodą. Po dwóch latach treningu dostałam
się do kadry narodowej, której trenerem był Bernard
Radajewski.
- Jakie to uczucie dostać powołanie do kadry olim-
pijskiej?
Już w wieku 15 lat startowałam na Mistrzostwach
Świata w Bazylei w Szwajcarii. Abym mogła wziąć
udział w zawodach, dodano mi dwa lata, gdyż wyma-
gano od zawodników ukończenia 17 lat. W 1952 roku
pojechałam na swoją pierwszą olimpiadę do Helsinek.
Nie było wtedy transmisji telewizyjnych, więc to wszyst-
ko miało inny wymiar. Byłam najmłodszą uczestniczką
igrzysk w polskiej kadrze. Dla młodej dziewczyny było
to duże szczęście i niezwykłe przeżycie... Przed igrzy-
skami w Helsinkach miałam poważną kontuzję kolana i
zaraz po powrocie z Finlandii przeszłam niezbyt udaną
operację. Przez dwa lata miałam przerwę w startach.
Helena Rakoczy założyła wtedy sekcję gimnastyczną w
Wawelu Kraków i zostałam tam instruktorką. W Wa-
welu było kilka zawodniczek kadry narodowej, które
przyszły do sekeji z innych krakowskich klubów. Była
więc konkurencja i bardzo dobra atmosfera do pracy.
Po trzech latach po kontuzji, w 1955 roku wystartowa-
łam w zawodach. Dostałam się ponownie do kadry na-
rodowej i zakwalifikowałam się do przygotowań olim-
pijskich. Byłam szczęśliwa i dumna z siebie. Pokonałam
trudności związane z kontuzją i wytrwałam 3 lata. Igrzy-
ska olimpijskie w Melbourne w 1956 roku były dla nas
wyjątkowo udane. Zdobyłyśmy brązowy medal w ćwi-
czeniach z przyborem i 4. miejsce w punktacji drużyno-
wej. Przegrałyśmy nieznacznie drugi brązowy medal z
drużyną Rumunii.
- Jak to jest, gdy stoi się na podium, a na szyję zakła-
dany jest olimpijski medal?
- Jak się stoi na podium, to jest fantastyczne uczu-
cie, które nabiera większej rangi w miarę upływu cza-
su. Wtedy nie było takiego entuzjazmu jak dzisiaj. Była
kawa w Radzie Państwa i dostaliśmy po 20 dolarów
australijskich, za co niewiele można było kupić. Zdoby-
łyśmy medal ex aequo z Rosjankami. Gimnastyka jest
zawsze na końcu olimpiady i okazało się, że zabrakło
medali. Tylko trener dostał j eden medal dla Polskiego
Związku Gimnastyeznego. Wtedy nie było medali za-
wieszanych na szyi, tak jak to jest dzisiaj, ale dawano je
w pudełku do ręki. W latach 70-tych, kiedy
Zbigniew Pietrzykowski pracował w Wiśle,
przywiózł swÓj brązowy medal z igrzysk w
Melbourne i Akademia Górniczo-Hutnicza
wykonała jego replikę dla mnie.
- Jest Pani znana ze swoich kontaktów
z młodzieżą i tego, że poświęca jej Pani wiele
czasu i uwagi.
- Bardzo chętnie się z nią spotykam. J e-
stem wiceprezesem Małopolskiej Rady
Olimpijskiej i dla młodych ludzi mam dużo
wolnego czasu. Niedawno miałam spotkanie na Kro-
wodrzy, z licealistami, którzy chcą w przyszłości zostać
dziennikarzami sportowymi. Niezwykła jest ich cieka-
wość i wiedza o olimpizmie.
- Gdy spotyka się Pani z młodzieżą i ją obsenvuje to
okazuje się, że garnie się ona do sportu? A może sport
przegrywa z telewizją i komputerem?
- Sport przegrywa, zwłaszcza w dużych, miejskich
ośrodkach, gdzie jest łatwy i urozmaicony sposób spę-
dzania czasu. Dostęp do obiektów sportowych jest
utrudniony, płatny, na co nie wszystkich stać. Tak więc
sport przegrywa z komputerem i internetem, ale taki
tryb życia ma przede wszystkim negatywny wpływ na
zdrowie młodzieży. Rodzice, często zapracowani, za-
niedbują edukację fizyczną swoich pociech. Kultura
fizyczna jest częścią kultury ogólnej, której nasze spo-
łeczeństwo nie docenia. Wyjątkami są Radwańskie czy
Kubica, których rodzice zainwestowali pieniądze w
rozwój sportowy swoich dzieci, ale to są wyjątki, które
nie mogą przesłaniać braków systemowych i organiza-
cyjnych w tej dziedzinie.
- Wydaje mi się, że często rozwija się sporty zespo-
łowe, popularne jak choćby piłkę nożną, kosztem pozo-
stałych dyscyplin.
- To prawda, sporty popularne mają szanse na pozy-
skanie sponsorów, a sport aktualnie wymaga wielkich
nakładów finansowych i bez sponsoringu jest trudno
osiągnąć wysoki poziom sportowy.
- W 2008 roku otrzymała Pani w konkursie ,,10 asów
Małopolski" asa honorowego. Czy zaskoczyło Panią to
wyróżnienie?
- Redakcyjne jury "Dziennika Polskiego" zrobiło mi
wielką niespodziankę i niezwykłą przyjemność. Okazuje
się, że nasze osiągnięcia zyskują na znaczeniu w miarę
upływu czasu. Jestem niezmiernie wdzięczna i dziękuję.
To mój największy puchar.
- Co według Pani jest najbardziej urzekającego w
naszym mieście?
- Kraków ma specyficzna atmosferę, wszyscy "przy-
jezdni" to podkreślają. Jest miastem urokliwym, peł-
nym zabytków, jednym z najpiękniejszych w Europie.
Kraków spełnia wszystkie wymagania stawiane Stolicy
Kultury Europejskiej.
- Jak się Pani mieszka na osiedlu w Prokocimiu?
- Mieszkam w bloku z wielkiej płyty, z czego nie moż-
na być chyba zbyt zadowolonym. Jednak z drugiej stro-
ny Prokocim to sympatyczna dzielnica i cieszy mnie, że
w niej mieszkam. Jest tutaj czysto oraz dużo i w dodatku
zadbanej zieleni. Spółdzielnia "Nowy Prokocim" dba
o tą zieleń. Infrastruktura też jest dobra, a sklepy czy
usługi medyczne są w zasięgu ręki. Dobra komunikacja
sprawia, że szybko można dostać się do centrum.
Rozmawiał: BARTŁOMIEJ BARTOSZEK
Barbara Ślizowska (Barbara Wilkówna, Barbara
Konopka; ur. 4 lutego 1935 r. w Krakowie) - polska
gimnastyczka, medalistka olimpijska. Uprawiała gim-
nastykę sportową w latach 1947-1958, reprezentując
krakowskie kluby Wisłę i Wawel. Dwukrotnie uczest-
niczyła w Igrzyskach Olimpijskich: Helsinki 1952
i Melbourne 1956. W Melbourne zdobyła brązowy
medal w ćwiczeniach z przyborem. Po zakończeniu
kariery zawodniczej trenowała polską kadrę narodową
gimnastyczek w latach 1962-1972. Była również dzia-
łaczką Polskiego Związku Gimnastycznego. W latach
1962-2000 była sędzią międzynarodową w gimnastyee,
także podczas zawodów olimpijskich (1964 i 1980).
Odznaczona została m. in. srebrnym Medalem za Wy-
bitne Osiągnięcia Sportowe, Złotym Krzyżem Zasługi
i Honorowym Dyplomem FIG (Międzynarodowej Fe-
deracji Gimnastycznej). Obecnie jest wiceprezesem
Małopolskiej Rady Olimpijskiej. W 2008 r. otrzymała
Asa Honorowego w konkursie ,,10 asów Małopolski".
Mieszka w Prokocimiu.
/p0007.djvu
Nr 5 Maj 2009
Pod patronatem medialnym "Wiadomości"
WIADOMOŚCI
Caloroczna wystawa na 645-lecie
3 kwietnia bL, w rocznicę podpisania Aktu Lokacyjnego,
w Domu Historii Podgórza, została otwarta wystawa będąca
próbą opowiedzenia 645-letniej historii Woli Duchackiej.
Wystawę stworzyli głównie wolanie udostępniający rodzin-
ne pamiątki, zdjęcia, obrazy, przedmioty... opowiadające
mniej lub bardziej prywatne historie. I instytucje: kościół
00. zmartwychwstańców, szkoły, domy kultury, Fundacja
im. T Kościuszki, Archiwum Państwowe... Oczywiście, im
głębiej zanurzamy się w przeszłość, tym mniej eksponatów.
Ale już koniec XIX, cały XX i początek XXI wieku są do-
brze udokumentowane. Zbiory zaprezentowane na wysta-
wie podporządkowane zostały wiodącym tematom: okres
austro-wegierski, dzieje wolskiego dworu, Legiony, życie
codzienne w dwudziestoleciu międzywojennym, II wojna
światowa - okupacja i AK, obóz koneentracyrjny Płaszów,
Bonarka, historia kościoła, historia szkolnictwa, kluby
sportowe "Wolania" i "Kabel", okres powojenny, duchac-
cy artyści (malarze: Jerzy Bigaj, Michał Nalepka, Marzena
Szurek), "Solidarność", współczesność...
Wystawę otwiera powiększone do roz-
miarów B2 (1000x707) zdjęcie gminy wol-
skiej w roku 1929. Przed budynkiem, w
którym prawie nikt nie potrafi dopatrzyć
się w hotelu przy ul. Malborskiej, siedzą
i stoją ludzie mający przed sobą historię,
którą - po upływie osiemdziesięciu lat -
próbowaliśmy odtworzyć w czasie przygo-
towań do wystawy. W wielu przypadkach
było to możliwe po właściwemu rozpo-
znaniu poszczególnych osób, najczęściej
jednak prywatne historie pozostały ta-
jemnicą. Może nie na zawsze ukrytą...
Sentymentalny urok przeszłości wniosły
prywatne fotografie z przełomu XIX i XX
wieku, rzeźby Stanisławy ze Smolików Be-
mowej, koronki i hafty z wolskich domów
wykonane w dwudziestoleciu międzywo-
Wolska gmina (1929 r.), ze zbiorów M. i K. Sojka
jennym... Militaria ukonkretniły minione dzieje.
Gromadzeniu zdjęć i eksponatów towarzyszyło powsta-
wianie filmu dokumentalnego o Woli Duchackiej i wola-
nach - "Wola, której już nie ma". Naszym przewodnikiem
w czasie i przestrzeni był Włodzimierz Wolny, 89-letni
mieszkaniec Woli pamiętający nieomal wszystko i wszyst-
kich. Zwiastun dokumentu - nakręconego przez Bartosza
Mikołajskiego i Jara Gawlika - został zaprezentowanywer-
nisażowej publiczności. Film będzie kręcony aż do wyczer-
pania dawnych i współczesnych wolskich tematów...
Wernisaż w DHP zainaugurował wystawę (pierwsze
rozpoznanie), Wola Duchacka jest gościem na Limanow-
skiego od 3 kwietnia do końca maja. Następnie wystawa
zostanie przeniesiona do OKK Wola Duchacka - Wschód
przy ul. Czarnogórskiej 10 (czerwiec - drugie rozpoznanie),
w okresie wakacyjnym gościć będzie w domu parafialnym
xx. Zmartwychwstańców przy ul. Szkol-
nej (trzecie rozpoznanie), we wrześniu
i październiku w MDK im. K.I. Gałczyń-
skiego przy ul. Beskidzkiej (czwarte roz-
poznanie), a na koniec zostanie zapre-
zentowana w Gimnazjum nr 27 przy ul.
Malborskiej (piąte rozpoznanie).
Serdecznie zapraszamy do wejścia
w świat, który do niedawna był zaledwie
przeczuwany.
BEATA ANNA SVMOł"ON
Od red.: Dom Historii Podgórza,
ul. Limanowskiego 13, czynny codz.
od godz. 10 do 15, oprócz pono i nie dz.
Większe grupy prosimy zapowiedzieć
tel.: 012263 16 60.
Jakub pysar z żoną, z archiwum S. pysar
7
Stowarzyszenie
dla Woli Duchackiej
8 stycznia br. rozpoczęło działalność
Stowarzyszenie Przyjaciół Woli Duchac-
kiej. Gromadzenie zdjęć, map, wspomnień
i barwnych historii odbywało się dotąd la-
tami w prywatnej przestrzeni domów wo-
lan i coraz liczniejszych sympatyków Woli.
Skoncentrowanie działań wokół projektu
kwietniowej wystawy w Domu Historii Podgórza, towa-
rzyszące poszukiwaniom przeszłości nagrywanie filmu
dokumentalnego, inspiracja powołania własnego towa-
rzystwa płynąca od Stowarzyszenie Podgórze. pl, a nade
wszystko przygotowania do obchodów przypadającej w
tym roku 645. rocznicy podpisania aktu lokacyjnego
Rymkowej - początkowo - Woli, przyspieszyły powsta-
nie stowarzyszenia.
Jednym z głównych celów powołania SPWD jest
ochrona dziedzictwa historycznego Woli Duchackiej
oraz rozpowszechnianie wiedzy ojej historii i współ-
czesności, o zasobach kulturowych i tradycjach. Po-
dejmowanie i wspieranie działań na rzecz ochrony
obiektów zabytkowyeh i dziedzictwa narodowego.
Gromadzenie dokumentów, pamiątek, wydawnictw
i innych przedmiotów, które są świadectwem histo-
rii lub współczesnego życia mieszkańców Woli Du-
chackiej i Podgórza, działalność wydawnicza, pro-
mowanie duchackich twórców... Obchody 645-lecia
mają służyć nie tylko utrwalaniu pamięci o przeszło-
ści Woli Duchackiej, ale także integracji niezwykle
zróżnicowanego i rozproszonego środowiska starych
i nowych wolan, by Rok Jubileuszowy był zaledwie
początkiem, a nie jedynym punktem działalności sto-
warzyszenIa.
Walne Zgromadzenie wyłoniło władze stowarzy-
szenia: Beata Anna Symołon - prezes, Jaro Gawlik
i Krzysztof Sojka - wiceprezesi, Renata Kijewska
- sekretarz, Zofia Filipowiez - skarbnik, Marta Prze-
gon i Jadwiga Stanisławska - członkinie zarządu oraz
3-osobową komisję rewizyjną.
Wystawą otwartą 3 kwietnia (Wola Duchacka - pierw-
sze rozpoznanie) stowarzyszenie zainaugurowało obcho-
dy rocznicowe, które zaplanowane zostały na cały 2009
L Ogólne informacje można znaleźć na stylizowanym
Obwieszczeniu skierowanym do mieszkańców Woli,
świętującego także w tym roku Podgórza, Krakowa oraz
gości. Honorowy patronat nad obchodami objęła Prze-
wodnicząca Rady Miasta Krakowa Małgorzata Radwan-
Ballada. Szczegółowych informacji należy szukać na
łamach "Wiadomości" (www.wiadomosci.krakow.pl).
"Kuriera" Dzielnicy XI, stronie www.podgorze.pl.
Zabrania stowarzyszenia odbywają się zazwyczaj
raz w miesiącu (trzeci czwartek miesiąca) o godz. 17
w gościnnym Osiedlowym Klubie Kultury Wola Du-
chacka-Wschód, pawilon przy ul. Czarnogórskiej 10.
Szczegóły dotyczące tematów poszczególnych spotkań
można znaleźć na stronie www.duchackie.podgorze.pl.
Na spotkania zapraszamy wszystkich mieszkańców, mi-
łośników Woli i jej historii, sympatyków i chętnych do
podjęcia nowych twórczych wyzwań.
(BAS)
X/V-wieczny herb Melsztyńskiech (Leliwa) - założycieli Woli
Duchackiej
EGZAMIN Z PRZYSTOSOWANIA. Dawniej maturę
nazywano egzaminem dojrzałości. Teraz miarą dojrzało-
ści jest to, czy abiturient myśli i postępuje według klucza
wymyślonego przez anonimowych autorów. Pomiędzy
egzaminowanym a egzaminującym jest zaprogramowany
komputer. Trzeba używać dokładnie wpisanych do klucza
sformułowań, skojarzeń etc., bo inaczej komputer nie za-
liczy punktu. Jest to więc egzamin z przystosowania, nie
z samodzielnego myślenia, ale z dobrej pamięci, można
powiedzieć: z konformizmu. Przyda się do wszystkiego
tak dojrzały obywatel! Tworzony jest system, który odda-
la ludzi od siebie, czyni świat bezwolnym i bezosobowym.
Do tego stopnia,że podczas matury nauczyciel nie może
chodzić po klasie (autentyczne), bo to rozprasza ucznia.
Rozpraszać go może wszystko, nawet ruch samochodowy,
kosiarki pracujące na osiedlu (autentyczne), a kiedyś (kto
wie?) nawet przelatujące owady... Wszystko może prze-
szkodzić w genialnym zdaniu takiego egzaminu. Dlatego
wyniki są takie, jakie są.
PROGRAMUJĄ TEMPO ŻYCIA. Czy zwróciliście
Państwo uwagę na tempo medialnego przekazu? Te pre-
zenterki truchtające po studyjnych schodkach, gubiąc
Trzy grosze
po drodze słowa, prezenterzy nadbiegający z krzykiem
wprost na kamerę, że aż trzeba odsuwać talerze ze sto-
łu... Błyskawiczne (błyskotliwe?) tempo reklam, tak aby
nie zauważyć szczegółów, a tym bardziej pomyśleć. No i
tempo współczesnych filmów, które mają zgwałcić widza
obrazem i dźwiękiem (szczególnie w kinie), a na pewno
przygwoździć do fotela, zamieniając głowę w szybko-
obrotowy peryskop. Jeśli ktoś tego nie widzi, wystarczy
porównać tempo życia pokazywane w filmach i bajkach
z lat 70., czy jeszcze wcześniejszych. Jak to się przekła-
da na naszą codzienność? Ano tak, jak jest zamierzo-
ne - abyśmy żyli w nieustannym pośpiechu, pracowali
szybciej, czyli więcej. Wątpię, czy narzucane nam tempo
życia przekłada się na jego lepszą jakość. Moim zdaniem
choroby ADHD, czyli nadpobudliwości psychoruchowej,
a także coraz liczniejsze dysfunkcje, są następstwem cho-
robliwego tempa życia i będzie ich coraz więcej. Rośnie
populacja adhd-owców, czyli ludzi, którzy postępują po
swojemu, nie rozumiejąc obowiązujących zasad, w ich
głowach trwa gonitwa bodźców i impulsów, co wywołuje
chaos i agresję.
LEGITYMACJA PARTYJNA. Nie wiem, co się teraz
daje dziecku na chrzciny czy na komunię. Ze słyszenia
wiem, że chrzestni, rodzina czy goście prześcigają się w
wartościowych (pod względem ceny) prezentach. A czy
ktoś wpadł na to, co takiej latorośli może się przydać naj-
bardziej? Otóż najbardziej przyda mu się w polskim życiu
legitymacja partyjna. Ona w przyszło,
ci otworzy mu ,
wiat
możliwości. Wystarczy takiego smarkacza zapisać do pia-
skownicy jakiejś partii, gdzie nauczą go, jak trzeba się
ustawiać, jak przepychać, jak mówić wierszyki i wciskać
bajki... Gdy się dzisiaj patrzy na :-,'Zczeniackich prezesów,
dyrektorów, polityków czy samorządowców, którzy nie
mają żadnego doświadczenia (życiowego, zawodowe-
go), ani tym bardziej osiągnięć, ale wystarczy, że stali się
działaczami partyjnymi - to recepta na lepszą przyszłość
wydaje się oczywista. Partyjniactwo w Polsce jeszcze nie
osiągnęło dna, jeszcze jest wiele intratnych stanowisk do
obsadzenia, w razie czego stworzy się nowe...
JAROSł"AW KA.JDAŃSKI
/p0008.djvu
8
WIADOMOŚCI
Nr 5 Mąj 2009
. Czytelniczka z ul. Klonowica zadzwoniła w sprawie
wiosennych podpaleń łąk. Jedno z większych miało
miejsce na początku kwietnia, gdy ogień strawił teren
zielony aż pod staw Bo-
narka i dawną zajezdnię
MPK przy ul. Sławka
(na zdjęciu widok od
strony ul. Wspólnej).
Podpalenia to akt wan-
dalizmu i należy je zgła-
szać do Straży Miejskiej
- 986
. Wykonano zapowia-
dane przejście przy ul.
Wysłouchów między Bie-
dronką a piekarnią Bucz-
ka. Dzięki temu schody
łączące dwa poziomy ul.
Wysłouchów w ciągu ul.
Turniejowej spełniają
swoją rolę na obie strony, choć brakuje jeszcze przej-
ścia na przeciwległą stronę ulicy (ZIKiT uważa, że tego
"nie można zrobić"). Schody wykonano na zlecenie
Dzielnicy XI, brakujące dojście wykonała wspólnota
mieszkaniowa.
. Starszy mieszkaniec Kurdwanowa dziwi się, dlaczego
zlikwidowano małe, plastikowe koszyki w sklepie Bie-
dronka przy ul. Wysłouchów, zostawiając dla klientów
tylko wielkie wózki, nawet jeśli robi się niewielkie zaku-
py. Może chodzi o to, aby robić tylko "wielkie zakupy"?
Wyjaśnienia trzeba szukać w sieci handlowej Biedron-
ka, przy kasach są podane numery telefonów.
. Ekipy drogowców
wreszcie pojawiły się na
ul. Wyslouchów, rozkro-
jono spore połacie tzw.
asfaltu, aby załatać dziu-
ry. Na jak długo? Było
ich tyle, że ogrodzone
miejsce trzeba było wy-
mijać slalomem...
. Mieszkanka zgłasza
brak dojazdu do pętli
tramwajowej w Bie-
żanowie od strony ul.
Ćwiklińskiej - tam gdzie
kiosk Ruchu, bank i
sklep Markiz.
. Czytelniczka z ul. Malborskiej zwraca uwagę na to, że
samochody kurierskie InPost rozjeżdżają płytki chod-
nikowe na tej ulicy. Zgłaszała to do Straży Miejskiej,
zwracała uwagę kierowcom, była nawet u dyrektora fir-
my - nie pomogło.
. Rozpoczęła się
przebudowa kolejne-
go odcinka ul. Bie-
żanowskiej - od ul.
Morawiańskiego do
ul. N ad Potokiem.
Przebudowana zo-
stanie kanalizacja sa-
nitarna i deszczowa,
nawierzchnia jezdni
i chodników oraz sieć gazowa. Według planu prace po-
trwają do końca czerwca. Jednak tempo nie jest osza-
łamiające...
. Jakiś czas temu
sygnalizowaliśmy
sprawę dojścia do
przychodni na Ko-
złówku: "Rozjeżdżo-
ne przez samochody
płytki chodnikowe
przy dojściu do przy-
chodni na Kozłówku
stanowią nie lada przeszkodę, szczególnie po deszczu,
gdy wybijają spod nich fontanny wody". W międzycza-
sie płytki zostały wymienione... Środki na to przezna-
czyła zarówno Dzielnica XII, jak i Zarząd Budynków
Komunalnych - po ok. 20 tys. zł. Starsze małżeństwo
wychodzące z przychodni wskazuje na potrzebę zamon-
towania przy przychodni ławek, przydatnych szczególnie
w okresie letnim. Ławki, ich zdaniem, bardzo by się też
przydały przy ul. Nowosądeckiej, po drodze z targowiska
Manhattan, gdyż korzystają z niego często starsi wiekiem
mieszkańcy.
. Dwie piękne drewniane wille przy rondzie Mateczne-
go, które mogły być ozdobą Podgórza, doprowadzono do
ruiny. Zostały zbudowane w latach 20-tych XIX w. i prze-
niesione z okolic Lanckorony jako ozdoba uzdrowiska
Antoniego Matecznego. Gmina zwlekała, aby je wpisać w
rejestr zabytków i
pozbyła się pusto-
stanów w 2005 r.,
prywatny właści-
ciel czeka aż same
się zawalą... Czy za
takie marnotraw-
stwo zabytków
nikt personalnie
nie odpowiada?
S
LON
OPTYCZNY
O>
GABINET
OKULISTYCZNY
.. duży wybór opraw okularowych,
.. wszystkie rodzaje i moce szkieł,
.. wszelkie powłoki i filtry,
.. soczewki kontaktowe,
.. lupy dla słabowidzących,
.. akcesoria okularowe
.. REALIZACJA RECEPT - refundacja N
Z
.. NAPRAWY
pono - pt. 10 -19, sob. 10 - 14
LEK. OKULISTA, LEK. MED. PRACY
.. diagnostyka i terapia chorób oczu
- wizyty domowe,
.. badanie dna oka i ciśnienia śródgałkowego
tonometrem bezkontaktowym,
.. badanie wad wzroku refraktometrem
kom puterowym,
.. dobór soczewek kontaktowych,
.. badanie pola widzenia
.. badania okresowe ,. d . k '
........ b d . k . , - zaswla czenla oncowe
- a ania lerowcow
pon., śr. 15 - 19, sob. 11.30 - 14
Wypowiadaj się na najbardziej oczywiste tematy!
blog.kraszewniki. pl
XXIX Liceum
Ogólnokształcące
im. K. Kieślowskiego
30-614 Kraków,
ul. Cechowa 57
tel. 012 654 03 44,
012 654 82 85
e-mail: sekretariatlo29@edukonekt.pl.
sek.uczen .Io29@edukonekt.pl
www.lo29.edukonekt.pl
W ROKU SZKOLNYM 2009/2010
OFERUJEMY EDUKACJĘ
W DWÓCH KLASACH INTEGRACYJNYCH
Klasy z przedmiotami wiodącymi realizowanymi na
pozIOmIe rozszerzonym:
klasa A-j. polski, historia, WOK; języki - angiel-
ski, niemiecki; dodatkowo: wiedza o teatrze, warszta-
ty dziennikarskie i aktorskie; klasa z autorskim pro-
gramem edukacji teatralnej - współpraca z krakowską
PWS'L
Klasa B-j. polski, historia, WOS; języki - angiel-
ski, niemiecki; dodatkowo: zajęcia medialne, warszta-
ty dziennikarskie, filmoznawstwo; klasa z autorskim
programem edukacji czytelniczej i medialnej. Współ-
praca ze Staromiejskim Centrum Kultury Młodzieży.
Klasa C-j. polski, j, angielski, geografia; języki
- angielski, francuski; dodatkowo: nauka tańca, tu-
rystyka, zajęcia sportowe; klasa z warsztatami tańca
prowadzonymi przez instruktorów.
Klasa D-j. polski, j. angielski, biologia (klasa in-
tegracyjna); języki - angielski, rosyjski; dodatkowo:
promocja zdrowia, ratownictwo medyczne, warsztaty
psychologiczne; klasa z autorskim programem ratow-
nictwa medycznego i promocji zdrowia.
Klasa E-j. polski, j. angielski, WOS (klasa integra-
cyjna); języki - angielski, rosyjski; dodatkowo: zajęcia
medialne, warsztaty dziennikarskie, warsztaty psycho-
logiczne; klasa z autorskim programem edukacji czy-
telniczej i medialnej. Współpraca ze Staromiejskim
Centrum Kultury Młodzieży.
Szkoła posiada nowoczesną pracownię informatycz-
ną, 3 pracownie medialne, uczniowie korzystają z ba-
senu i siłowni. Prowadzone są zajęcia z filmoznawstwa
oraz Młodzieżowa Akademia Filmowa - współpraca
z kinem "Kijów". Działa koło teatralne "MAS
'.
Szkoła realizuje projekty oraz programy unijne.
U czniowie klas pierwszych uczą się na pierwszą
zmIanę.
os. Kurdwanów Nowy, ul. Witosa 39 (kolo pocztyl
A-4 -ł A-O
K!
O
A-3 A-4
KOLOR
BINDOWANIE
w twardej oprawie
PIECZĄTKI
WIZYTÓWKI
LAMINOWANIE
DORABIANIE
KLUCZY
Bieżanów Nowy i Stary, Kozłówek, Kurdwanów,
Łagiewniki, os. Cegielniana, Piaski Nowe i Wiel-
kie, Prokocim Nowy i Siary, Rżąka, Swoszowice,
Wola Duchacka Wschód i Zachód
Tvvoic reklclllc
vv "Wiadomościach"
tel. 012 654 54 19, kom. 0504 853 960
e-mail: wiadomosci.krakow@wp.pl
"WIADOMoścr': Kraków 30-693, ul. Urwana 10 m 2, te t/fax: 012 654 54 19, kom. 0504 853 960, e-mail: wiadomosci.krakow@wp.pl
www.wiadomoscLkrakow.pl Redaktor: Jarosław Kajdański. Stali współpracownicy: Bartłomiej Bartoszek, Barbara Bączek, Elżbieta Ćwik, Maria Fortuna-Sudor, Paulina Polak.
Redaktor techniczny: Jarosław Jagła. Wydawca: "ARGO". Druk: LEYKO, Kraków, ul. Romanowicza 11, tel. 0126564487. Nakład: 7000 egz. bezpłatnych. Redakcja zastrzega sobie
wszystkie przysługujące jej prawa, w tym do skracania tekstów i zmiany ich tytułów oraz nieponoszenia odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń. PL ISSN 1507-6105