Samodzielność. 2009, nr 4 (kwiecień)

/p0001.djvu

			ISSN 1426-4617 
Egzemplarz bezpłatny 


MIESIĘCZNIK 
I N FORMACYJ NO-OGŁOSZEN IOWY 
GMINY KŁAJ 


KWIECIEŃ 2009 
, , 


B RZ EZ I E- DĄB ROW A-G RO D KOWI C E -G RUSZ KI- KŁAJ-ŁĘŻ KOWI C E-ŁYSO KAN I E-SZA RÓW-TA RG OWI S KO 


str. 2 


Teraz życzymy dwieście lat! 
1 OD-latka wszarowie! 


M ieczysław lwu Iski 
str. 4 odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi 
Fraszkoterapia z muzyką w tle 
.. , , 
str. 8 I wleczor tanca 
Uczymy się inaczej rozwiązywać problemy 
str. 12 uczniów w szkole

/p0002.djvu

0'\
o
o
N
"C
(]J
U
(]J
$

'u
'V'I
O
Z
--.J
UJ
N
O
O

«
LI)

Zofia Frytek z Szarowa ma sto lat i jest najstarszą osobą w gminie

TERAZ ŻYCZYMY
DWIEŚCIE LAT!

Miłośniczka literatury, jabłek i zielonej herbaty. Jej recepta na długowieczność to jednak wyłącznie:
miłość do Boga i ludzi, choć nie zaszkodzi nie pić wódki i dużo pracować!

W niedzielę, 29 marca
o godz. 11 .00 kościół
w Szarowie wypełniony był
po brzegi. Wszyscy - rodzina
i sąsiedzi świętowali setne
urodziny Babci Zofii.
Najmłodsi parafianie na tę
okoliczność przygotowali
laurki, którymi obdarowali
zaskoczoną, a le ba rdzo
szczęśliwą Jubilatkę.
Z gratulacjami, prezentem
i koszem stu róż pospieszyły
do niej władze gminy: wójt
Jan Majerz, wicewójt
Wiesław Średniawa,
przewodniczący Rady Gminy
Zdzisław Prochwicz.
Życzenia i podarunki
wręczyli również: członek
Zarządu Województwa
Małopolskiego Wojciech
Kozak oraz kierowniczka
Urzędu Stanu Cywilnego
w Kłaju Alina Kinastowska
a ta kże reprezenta nci
szarowskiej i dąbrowskiej
Rady Sołeckiej. W intencji
Ba bci Zofii u roczystą msze
świętą odprawił proboszcz parafii św. Stanisława Biskupa
Męczennika ks. Adam Kozłowski. Jubilatka otrzymała listy
gratulacyjne od premiera Donalda Tuska oraz wojewody
małopolskiego Jerzego Millera.
- To, że jest z nami stuletnia Babcia Zofia, to wielka łaska
dla członków naszej parafii mówił podczas uroczystej
mszy św. proboszcz ks. Adam Kozłowski. - Pani
doświadczenie życiowe jest skarbnicą wiedzy
i drogocennym dziedzictwem dla młodszych pokoleń.
"Cechą cywilizacji prawdziwie ludzkiej jest szacunek i

miłość do ludzi starych, dzięki
którym mogą oni czuć się
żywą częścią społeczeństwa':
pisał Papież Jan Paweł II w
"Liście do ludzi w podeszłym
wieku'
W ślad za tymi
słowami pragnę wyrazić
szacunek i ogromną radość
z setnej rocznicy Pani urodzin.
W imieniu własnym
i lokalnego samorządu
składam dostojnej Jubilatce
serdeczne gratulacje oraz
najlepsze życzenia kolejnych
stu lat życia w zdrowiu
i szczęściu rodzinnym,
obfitości łask Bożych oraz
spełnienia wszystkich marzeń
- życzył wójt Jan Majerz.
Zofia Frytek urodziła się
w 1909 roku w Łysokaniach.
Mając 18 lat kupiła dom.
W wieku 31 lat wyszła za mąż.
- To był bardzo dobry
człowiek. Pracował na kolei.
Zmarł w wieku
sześćdziesięciu paru lat,
w następstwie
nieszczęśliwego wypadku samochodowego wspomina
Jubilatka. Pani Zofia urodziła dwoje dzieci - córkę i syna.
Teraz cieszy się wsparciem i miłością trzech wnuków,
jednej wnuczki (z którą mieszka) i siedmiu prawnuków.
Babcia Zofia uwielbia dużo czytać. Przed laty jej pasją
było również urządzanie i pielęgnacja ogrodu. Najbliżsi
Solenizantki podkreślają, że zawsze była niezwykle
serdeczną osobą z dużym temperamentem. Do tej pory
nasza stulatka cieszy się dobrym zdrowiem i świetnym
samopoczuciem, którym obdarza innych ludzi. Nadal jest

fot. JW

/p0003.djvu

w niej młodzieńczy duch i urok. Na imprezach uwielbiała
tańczyć i śpiewać. Bliscy wspominają, że kiedyś przyznała
się, jak to przed laty tańczyła polkę na stole! Często, też
podczas wspól nych biesiad recytowała wiersze. Znając
zamiłowanie do tych form rozrywki rodzina Babci Zofii
zaprosiła na jej setne urodziny Zespół Regionalny
"Mietniowiacy" z Wieliczki. Stulatka długo nie czekała,
bowiem niebawem można było jąjuż zobaczyć na
parkiecie, w parze z proboszczem Adamem.
Jubilatka chętnie opowiada o swoich upodobaniach
kulinarnych. W menu Babci Zofii króluje zielona herbatka
z miodem oraz woda z miodem i cytryną, od której
zaczyna dzień. Poza tym preferuje raczej bezmięsne dania,
lekkie
i delikatne np. ser, dżemik, rybki (bardzo lubi śledzika).
Codziennie obowiązkowo pani Zofia obiera sobie sama
jabłuszko. Tymi owocami również chętnie obdarowuje
swoich gości. Pani Zofia ma świetną pamięć. Pamięta
dokładnie wszystkie minione lata i wiele ważnych
wydarzeń z historii Polski. W swoim długim życiu
podejmowała się wielu prac, w tym również ciężkich robót
fizycznych. Pracowała m.in. przy wykopywaniu torfu. - Nie
było zajęcia, którego bym nie wykonywała - mówi
Stu latka.

fot. JW

Konkurs fotograficzny
Wójt Gminy Kłaj
zaprasza do wzięcia udziału w konkursie fotograficznym
"Gmina Kłaj w obiektywie':
Konkurs ma służyć promocji Gminy Kłaj.

Prace konkursowe zostaną wykorzystane w wydawnictwach
promujących walory przyrodnicze, krajobrazowe,
architektoniczne i turystyczne gminy.
Fotografie powinny w sposób niekonwencjonalny ukazywać piękno regionu! oddawać klimat! nastrój!
rekreacyjny charakter gminy. Wykonane zdjęcia mają wywoływać pozytywne skojarzenia z gminą!
stanowićjej wizytówkę.
Tematyka i technika zdjęć dowolna liczy się pomysłowość i oryginalne przedstawienie tematu. Zdjęcia
należy dostarczyć w wersji elektronicznej w formacie JPG (w przypadku wykonania ich aparatem
cyfrowym) lub negatywy (w przypadku wykonania ich aparatem klasycznym). Każdy uczestnik może

zgłosić dowolną ilość zdjęć.

Pięć najlepszych prac zostanie nagrodzonych.
Pula nagród w konkursie to 2 000,00 zł.
Główną nagrodą jest nowoczesny aparat fotograficzny.

Prace prosimy kierować w zamkniętych kopertach na adres: Urząd Gminy Kłaj! Kłaj 655!32-015
z dopiskiem IIKonkurs fotograficznt do 31.10.2009 r. Udział w konkursie jest równoznaczny
z oświadczeniem! że przesłane zdjęcia są własnością osoby zgłaszającej! zdjęcia nie naruszają praw
osób trzecich! uczestnik konkursu wyraża zgodę na dowolne wykorzystanie zdjęć przez Urząd Gminy
Kłaj oraz b. klauzulę:IIWyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb
niezbędnych dla realizacji procesu wyłaniania zwycięzcy konkursu zgodnie z ustawą z dn. 29.08.97
roku o Ochronie Danych Osobowych (Dz.U. 1997 Nr 133 poz. 883) z czytelnym podpisem. Do każdego
zdjęcia należy podać następujące dane uczestnika: imię! nazwisko! data urodzenia! adres
zamieszkania! telefon oraz podstawowe informacje o zdjęciu - temat (tytułL miejsce wykonania.

Każdy uczestnik może zgłosić dowolną ilość zdjęć.
Prosimy o dostarczanie prac w możliwie najwyższej jakości,
zalecana minimalna rozdzielczość: 1936x1200 pikseli

fot. JW

.
ro
n
ro
::::J,
I\J
O
O
\O
l/)
):>
$:
O
O
N
m
r
Z
O
lf),
n,

/p0004.djvu

			0'\ 
o 
o 
N 
"C 
(]J 
U 
(]J 
$ 

 
'u 
'V'I 
O 
Z 
--.J 
UJ 
N 
O 
O 

 
« 
LI) 


odznaczony 
Złotym Krzyżem Zasługi 


Pan Mieczysław lwu Iski, mieszkaniec Szarowa został 
odznaczony przez Prezydenta RP Złotym Krzyżem 
Zasługi. O jego nadanie wystąpił wójt Jan Majerz. 
W postanowieniu Prezydenta Lecha Kaczyńskiego 
o nadaniu odznaczenia napisano, że przyznaje je się Ze 
zasługi na rzecz społeczności lokalnej. - Cieszę się 
niezmiernie z tego odznaczenia. To bardzo ważny dzie 
w moim życiu. Cały czas mimo licznych przeciwności 
losu staram się pracować i pomagać ludziom - mówił 
wzruszony pan Mieczysław. 
Pan Mieczysław jest kombatantem II wojny światowej 
i byłym partyzantem w Armii Krajowej. W 2007 roku 
obchodził jubileusz 25 lecia dzialalności społecznej. Oc 
wielu lat opiekuje się mogiłami żołnierzy z okresu I i II 
wojny światowej znajdujących się w gminie Kłaj. 
Szczególną pieczą otacza zbiorowy grób żolnierzy, 
poległych w 1939 roku w Puszczy Niepołomickiej, 
zlokalizowany w miejscu nazywanym Poszyną. Pan 
Mieczysław porządkuje otoczenie tej mogiły, 
odnowił także jej ogrodzenie. Uczestniczy on 
również w przygotowaniu uroczystości 
patriotycznych, między innymi powiatowych 
obchodów rocznicy wybuchu II wojny światowej, 
odbywających się tradycyjnie w Puszczy 
Niepołomickiej. Jest aktywnym członkiem 
Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniow 
Politycznych w Wieliczce a także przewodniczącym 
Gminnego Komitetu Pamięci Walk i Męczeństwa 
w Kłaju. 
Złoty Krzyż Zasługi to nagroda nadawana od 1923 rokl 
przez Prezydenta RP osobom, które zasłużyły się dla 
państwa lub obywateli spełniając czyny przekraczającE 


zakres ich zwykłych obowiązków, a przynoszące znaczną 
korzyść państwu lub obywatelom. Może być przyznany 
także za ofiarną działalność publiczną oraz działalność 
charytatywną. 


JW

/p0005.djvu

			Inauguracja 150 rocznicy urodzin 
Jana Świętka 


Anna Wójtowicz 
Stowarzyszenie Rozwoju Wsi Targowisko 


Jan Świętek urodził się 5 stycznia 1859 roku wTargowisku, tu spędził 
dzieciństwo i lata młodości. Tu obserwował miejscowe 
społeczeństwo, wiejski lud, jego trudy i znoje. Opisał wszystkie 
zajęcia gospodarskie, urządzenie domu, ubiory, pożywienie, 
uroczystości, zwyczaje i obrzędy, pieśni, gadki, wierzenia, gry 
i zabawy, a nawet ludowe lecznictwo w w/w dziele, które ukazało się 
we Lwowie w 1893 r. 
A oto cytat z przedmowy do dzieła: Nazwą "ludu nadrabskiego" 
objąłem mieszkańców nadbrzeży Raby, w średnim jej biegu [...J Tego to 
ludu dziecko, urodzony i wychowany nad brzegami Raby, wziąłem pióro 
do ręki, aby tak z życia, jak i z nagromadzonego przez lata materiału, 
skreślić obraz Nadrabian, o ile możliwości zupełny. O ile temu zadaniu 
sprostałem sąd nie do mnie należy: w pracy podjętej przewodniczyła 
nieustannie myśl Jana Kochanowskiego "... a jako kto może, niech ku 
pożytku dobra wspólnego pomoże'
 
Praca liczy 728 stron. Stanowi bardzo wnikliwy obraz społeczny 
końca XIX wieku. Jest kopaniąmateriału etnograficznego Targowiska 
i okolic. Uzupełnieniem w/w pracy są "Zwyczaje i pojęcia prawne 
ludu nadrabskiego': które ukazały się w 1897 roku w "Materiałach 
Antropologiczno - Archeologicznych i Etnograficznych': w tomach 
I i II. Ponadto Jan Świętek pisał wiele artykułów dO"Ludu" i innych 
czasopism. W rękopisie pozostawił ogromny zbiór materiału 
dotyczącego Brzozowej i okolic. Praca ukazywała się dzięki staraniom 
Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego we Wrocławiu na przestrzeni 
12 lat, od 1989 - 2001 (T. 1-5). 
Działalność Jana Świętka w środowisku badaczy kultury ludowej 
została doceniona w 1892 r. Został on wpisany w poczet członków 
Akademii Umiejętności, co stanowiło nobilitację w środowisku 
naukowym ówczesnego Krakowa. 
Wyróżnił się pracowitością i zaangażowaniem w badaniach 


Nowy sprzęt dla 
strażaków, OSP Sza rów 


Mateusz Dziedzic 


Strażacy z Szarowa 5 kwietnia otrzymali od Pana Grzegorza Jacha 
nowy agregat prądotwórczy oraz nową pompę pół-szlamową. 
Przekazany sprzęt będzie wyposażeniem jedynego w naszej gminie 
ciężkiego samochodu ratowniczo-gaśniczego Jelcz. Jednostka 
z Szarowa dysponuje już takimi urządzeniami i są one wyposażeniem 
lekkiego samochodu ratowniczo-gaśniczego Ford Transit. Nowo 
pozyskany sprzęt rozszerza zakres naszych działań 
bojowych i będzie służył na potrzeby społeczności lokalnej. 


Zarząd OSP Szarów składa Serdeczne Podziękowanie za 
ufundowanie sprzętu dla naszej jednostki. 


i spisywaniu kultury ludowej. Był założycielem Krakowskiego 
Towarzystwa Ludoznawczego w 1898 roku i jego pierwszym 
prezesem. Zmarł w 1926 roku. Został pochowany w Krakowie, na 
Salwatorze. 
Pomni zasług naszego ziomka postanowiliśmy uczcić 150 lecie 
urodzin i rok 2009 ogłosić Rokiem Jana Świętka. Ma to polegać na 
przypomnieniu dzieł o ludzie nadrabskim w Targowisku i regionie. 
Obszerne prace zawierają opisy panujących stosunków społecznych 
i obyczajowości wiejskiej z końca XIX wieku. Dziedzictwo kulturowe, 
dziś zapomniane w 120 lat po spisaniu przez Jana Świętka 
zamierzamy fragmentarycznie udostępnić. 
Dzieło zostało wydane w małym nakładzie we Lwowie w 1893 r. jest 
niedostępne i mało znane. Nie mniej jednak wśród starszego 
pokolenia będzie rozpoznawane w odwołaniach do czasów 
dzieciństwa czy wczesnej młodości. Młodszych mogą dziwić pewne 
fragmenty, ale też i ciekawić, jest to bowiem zapis stanu faktycznego 
końca XIX wieku. 
Jan Świętek opisał stan wsi nadrabskich Jemu współczesny 
w zakresie kultury materialnej jak i duchowej. Spisywał jak Kolberg 
zasłyszane podania, gadki, przysłowia, obrzędy, gusta, zabawy 
i pieśni. Utrwalił gwarę miejscowś zapisując wiele gadek o duchach, 
legendy, wiele przypowieści, podpisując nazwiskiem i miejscowością 
pochodzenie zasłyszanej opowieści. Zdecydowana większość 
pochodzi z Targowiska, ale są także z Chełmu, Siedlca, Książnic, 
Pierzchowa, Marszowic, Nieznanowic, Gdowa, Stanisławic i Damienic. 
Zamierzamy zapoznać mieszkańców z treścią dzieła Jana Świętka 
ogłaszając cykl spotkań "Czytanie Nocą". Teksty przygotowane przez 
lektora odczyta kilka osób. 


fot. Archiwum OSP Szarów 


Grzegorz Jach odbiera Podziękowanie od Prezesa OSP Mirosława Włodarza w towarzystwie 
strażaków i Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej przy przekazanym sprzęcie. 


"" 

. 
ro 
n 
ro 
::::J... 
I\J 
O 
O 
\.O 
l/) 
):> 
$ 
O 
O 
N 
m 
r 
Z 
O 
V'), 
n,

/p0006.djvu

			0'\ 
o 
o 
N 
"C 
(]J 
U 
(]J 
$ 

 
'u 
'V'I 
O 
Z 
--.J 
UJ 
N 
O 
O 

 
« 
LI) 


iIIIN FORMACJ E 


- 


la ej a 
z XXVI sesji Rady Gminy 


Podczas ostatniej sesji Rady Gminy 
powiatowi radni z klubu "Przyjazny 
Powiat": Andrzej Masny, Władysław 
Migdał, Wojciech Smoter przekazali 
wójtowi Janowi Majerzowi 
ufundowaną przez siebie laskę 
symbolizującą prezydencję gminy 
Kłaj w 2009 roku w powiecie 
wielickim. Andrzej Masny 
- dyrektor Departamentu 
Środowiska i Rozwoju Wsi 
w Urzędzie Marszałkowskim bardzo 
dobrze ocenił obecne kontakty na 
linii gmina województwo. Ma to 
szczególne znaczenie w kontekście 
współpracy na rzecz pozyskiwania 
zewnętrznych funduszy 
finansowych. 


3 kwietnia radni jednogłośnie 
zagłosowali za udzieleniem 
absolutorium wójtowi Janowi 
Majerzowi. Głosowanie w tej 
sprawie poprzedziły opinie Komisji 
Rewizyjnej oraz krakowskiej 
Regionalnej Izby Obrachunkowej 
dotyczące wykonania budżetu 
gminy za poprzedni rok. Wójt 
Majerz słowa podziękowania za 
pomyślną realizację 
ubiegłorocznego planu 


finansowego skierował do swoich 
współpracown i ków, przede 
wszystkim do skarbnik gminy 
Elżbiety Kuraś. 


Od lutego bieżącego roku 
Krzysztof Włodarczyk jest nowym 
kierownikiem Gminnego Zakładu 
Komunalnego. Naturalną 
konsekwencją objęcia nowego 
stanowiska było zrzeczenie się 
mandatu radnego oraz funkcji 
Przewodniczącego Komisji 
Gospodarki Finansowej Rady 
Gminy. Nowym przewodniczącym 
Komisji został reprezentant Kłaja 
w Radzie Gminy - Jan Polak. 


Najaktywniejszą radną w trakcie 
obrad XXVI sesji Rady Gminy była 
Elżbieta Szczudło. Radna 
kilkakrotnie zabierała głos i prosiła 
o dodatkowe informacje przed 
głosowaniem nad uchwałami. 
Przewodnicząca Komisji Oświaty, 
Kultury i Zdrowia pytała m.in. 
o wydatkowanie środków 
publicznych na zdrowie oraz zadań 
realizowanych przez Komisję ds. 


Profilaktyki i Rozwiązywania 
Problemów Alkoholowych. Radna 
Szczudło postulowała również 
zwiększenie dostępności nauczycieli 
do szkoleń finansowanych przez 
gminę właśnie w zakresie 
przeciwdziałania patologiom wśród 
młodzieży. 


JW 


Będzie nowe 
przedszkole 
w Dąbrowie 


Roman Marosz 
Sołtys - radny Dąbrowy 
Dnia 29.03.2009 w biurze notarialnym 
w Bochni została spisana darowizna 
Kółka Rolniczego Dąbrowy w postaci 
działki o powierzchni 58 arów na 
rzecz Gminy Kłaj. Ciągnąca się od 16 
- lat nieuregulowana własność WDK 
dobiegła końca, dziękuję tym Panom 
z Kółka Rolniczego, którzy podjęli tą 
męską a powiem więcej historyczną 
decyzję dla dobra naszych 
mieszkańców. Jednocześnie 
rozwiewamy obawy tych, którzy byli 
przeciw, to co zostało zapisane 
będzie realizowane. Mieszkańcy 
Dąbrowy! Stara część WDK będzie 
rozbudowana powstanie plac zabaw 
dla dzieci, ma to być nowoczesne 
najlepsze przedszkole w naszej 
gminie a może w powiecie. Nowa 
część WDK wraz z pomieszczeniami 
OSP zostaje do dyspozycji 
mieszkańców. Projekty będą 
konsultowane, jeżeli macie ciekawe 
pomysły jesteśmy otwarci - czekamy. 
Władze gminy z wójtem Panem 
Janem Majerzem na czele zapewniają 
że takie przedszkole powstanie mamy 
cztery piękne szkoły, trzy sale 
gimnastyczne, brakuje tylko 
nowoczesnego przedszkola a dzieci 
to nasza przyszłość i w te dzieci warto 
i będziemy inwestować. Wszyscy 
oczekujemy, że otwarcie nowego 
przedszkola w Dąbrowie nastąpi jak 
najwcześniej.

/p0007.djvu

			English for everyone 


Dorota Chudecka & Magdalena Kościółek 
en g I i sh4everyo n e@i nteri a.e u 


Wstaw brakujące 
słowa z listy: 
people, 
land, 
air, 
save, 
live, 
can 


Save The Earth 
/Betty Miles / 
___everywhere 
breathe the same _, 
share the same seas, 
__ together on the __o 
People everywhere 
who learn, plan, 
wo rk, ca re, 


the earth. 


U E O F N P I W F U E L zwierzeta 
L p S T B H L O L P R C ludzie 
E N E R G Y E R N I A R cewiat 
C L O O E R E L A E C E woda 
A R L I P T A D E A L O gleba 
I J M I T L A R T D E C powietrze 
T H F I O U E W R G A J cemieci 
Z M L W Z S L A M I N A czysty 
O O F T A H T L A E N L zanieczyszczenia 
A E H M A E Y G O T S D opieka 
S U E D N A R T Q p R V energia 
N T F O G G H L A S O S paliwo 
Think 
Green! Znajdź angielskie odpowiedniki wyrazów związanych z ochroną środowiska 


Kwiecień 
Nareszcie wiosna! 
Koło Gospodyń Kłaj 
Działka, czy własny ogród to idealne miejsce, gdzie 
pielęgnując rośliny zadbamy o swoje zdrowie 
i samopoczucie. Zachęcamy do naturalnego wysiłku 
związanego z uprawianiem ziemi. 
Przebywanie w naturalnym otoczeniu wśród roślin, na 
świeżym powietrzu wprawia w dobry nastrój. To na 
pewno lepszy i tańszy sposób na walkę ze stresem niż 
wizyta u lekarza i przyjmowanie środków uspokajających. 
Promienie słoneczne wspomagają produkcję wit. D która 
z kolei ułatwia wchłanianie wapnia przez organizm. 
Pora zająć się trawnikiem 
Po zimie jego wygląd pozostawia wiele do życzenia, 
pielęgnację zaczynamy od dokładnego wygrabienia 
w celu usunięcia starej darni, tzw. filcu. Zabieg ten 
łączymy z napowietrzaniem trawnika przy pomocy walca 
metalowymi bolcami, lub dostępnych obetnie specjalnych 
nakładek na buty z bolcami. Zdarza się, że w zimie trawa 
wygnije dosiewamy wówczas mieszanki traw w puste 


miejsca. Na nieco pożółkłą po zimie trawę stosujemy nawozy 
azotowe np. Azofoskę, Polifoskę, Saletrę amonową Kolejne 
nawożenie trawnika nawozami azotowymi nastąpi w czerwcu. 
Maj to miesiąc wyjątkowy. 
Kwitną tulipany, bzy, jaśminowce, kasztanowce, drzewa 
owocowe i rzadko kto nie ulega urokowi przyrody. W maju 
zaczyna się intensywny wzrost bylin - zakwitną nieco później, 
ale teraz trzeba zadbać o podlewanie i nawożenie rabat, na 
których rosną. Na początku maja wysadzamy rośliny 
jednoroczne, które są odporne na niewielkie przymrozki - 
lwie paszcze i kocanki. 
Rośliny jednoroczne, te które szybko kiełkują: maciejkę, 
nasturcję, fasolę ozdobną słoneczniki, można wysiać wprost 
do gruntu. Na początku maja sadzimy bulwy mieczyków, 
kłącza dalii i pacioreczników (kanna). Trzeba pamiętać, że te 
bulwy nie zimują w gruncie i jesienią, gdy mróz"zwarzy" ich 
liście, należy wykopać części podziemne i przechować 
w piwnicy do wiosny. 
Po 15 maja, gdy miną tzw."zimni ogrodnicy" i"zimna Zośka" 
można posadzić pozostałe rośliny: szałwię, aksamitki, lobelie, 
niecierpki, petunie, werbeny, pelargonie, gazanie. Rośliny 
sadzimy na rabatach co 15-30 cm. obficie podlewając. Przy 
zakupie sadzonek wybieramy egzemplarze dobrze 
rozkrzewione, ze sztywnymi pędami. Pamiętajmy 
o podlewaniu, które lepiej wykonać rano, niż wieczorem, 
ponieważ liście szybko obeschną (suche liście łatwiej obronią 
się przed atakiem chorób grzybowych). 


Join us! We are 
Earth Savers Team 


We turn off the lights when we go out. 
Vou must do the same as us 
to save electricity! 


We don 't drop rubbish in the street. 
Vou must do the same as us 
to keep the city clean! 


We recycle al! aur paper. 
Vou must do the same as us 
to save lots of trees! 


We don 't waste water in the bath. 
Vou must do the same as us 
to help save water, too! 


MEET King Dom: 


I'm king oj the world 
creatures big and smal! 
short ar tal! 
I watch out Jor al!! 


I care Jor their habitat 
they rely on me 
to keep it healthy, 
saJe and trouble Jree 


I won't spare one 
Jrom the land ar the sea 
each one has a role 
on this earth, just /żke me! 


Parę pytań i odpowiedzi, które mogą się przydać. 
"Jak odorzać oesty sos do potraw miesnych, lub 
makaronu! żeby sie nie przypalił?" 
Sosy, zwłaszcza te zagęszczane mąką najlepiej 
podgrzewać w kąpieli wodnej. Nieduże naczynie z sosem 
wstawiamy do większego garnka z wrzącą wodą, do I' 
wysokości, cały czas mieszając sos, aby nie utworzyły się 
grudki. W ten sposób sos będzie idealnie gładki. 
"Czy przesoloną zupe można uratować wkładaiąc do niei 
surowy ziemniak?" 
Tak. Ziemniak należy obrać i pokroić w grube plastry, 
włożyć do zupy na kilka minut, a kiedy wchłonie sól 
- wyjąć. Nie należy zostawiać go w zupie, bo ponownie 
będzie słona. 
Jak smażyć filety z ryby! żeby nie rozpadły sie przy 
przekładaniu na drugąstronę?" 
Najlepiej skropić rybę sokiem z cytryny, lub dodać go do 
tłuszczu, na którym smażymy. Zamiast soku, można 
także użyć jasnego octu winnego. 


Pozdrawiamy, życzymy dużo zdrowia i pogody ducha, 
Szczególne życzenia dla majowych solenizantów: 
Zofii i Stanisławów. 


"" 

. 
ro 
n 
ro 
::::J... 
I\J 
O 
O 
\.O 
l/) 
):> 
$ 
O 
O 
N 
m 
r 
Z 
O 
V'), 
n,

/p0008.djvu

0'\
o
o
N
"C
(]J
U
(]J
$

'u
'V'I
O
Z
--.J
UJ
N
O
O

«
LI)

Kłaj - Artyści na scenie

Fraszkoterapia Z muzyką w tle
..

l Wleczor tanca

części. W krótkim czasie
poeta przekonał widownię,
że po prostu "trzeba
marzyć':

Kiedy na scenie pojawiły się młodziutkie baletnice z Grupy Baletowej przy ZSO w Kłaju, publiczność
od razu przywitała jej gromkimi oklaskami. Układ choreograficzny dla filigranowych artystek
przygotowała ich trenerka Monika Pawlusiewicz Zender. Tego typu zajęcia wśród dziewczynek
cieszą się dużym zainteresowaniem.

15 marca na scenie sali
widowiskowej
w Urzędzie Gminy Kłaj
z artystycznym
repertuarem wystąpili
wspólnie: poeta Marcin
Urban oraz wokalistka
i gitarzystka Agnieszka
Dulny. Pierwsza część
spotkania należała
natomiast do
dziecięcej Grupy
Baletowej
z miejscowego ISO. Na
niecodzienne
wydarzenie w centrum
gminy wszystkich
miłośników śpiewu,
tańca i poezji zaprosili
członkowie nowopowstałego
Stowarzyszenia Rozwoju Kłaja
oraz Rady Sołeckiej.
Kiedy na scenie pojawiły się
młodziutkie baletnice publiczność
od razu przywitała jej gromkimi

fot. Monika Solarz

Marcin Urban poleca tworzenie i czytanie fraszek.
,Jraszkoterapię" uznaje za najlepszy sposób na odreagowanie
codziennych stresów.

oklaskami. Układ choreograficzny
dla filigranowych artystek
przygotowała ich trenerka Monika
Pawlusiewicz Zender. Pełen
temperamentu taneczny pokaz
spowodował, że i dorośli

przyglądający się występom nabrali
chęci na uczestnictwo w tego typu
zajęciach.
Z kolei Agnieszka Dulny
zaprezentowała publiczności
repertuar z najnowszej płyty"Na
dobranoc"z muzyką do tekstów
Marcina Urbana. Artystka tak mówi
o swoich kompozycjach: to
prawdziwa muzyczna mieszanka.
Łączę różne style muzyki m in.: pop,
funk, jazz. Ta różnorodność dotyczy
również tekstów piosenek. Przy
czym wiele z nich opowiada
o nieszczęśliwej miłości."Na
dobranoc" - jest pełna
nastrojowych utworów.
Pozdrawiam i serdecznie zapraszam
do wysłuchania płyty.
Znany poeta z sąsiednich
Niepołomic - Marcin Urban gościł
w gminie Kłaj już po raz szósty.
Zauroczony kłajowską
publicznością i on, kolejny raz
oczarował ją swoją poezją. Spektakl
poetycko-muzyczny został
podzielony na cztery tematyczne

Poprzez swoje fraszki
i wiersze Marcin Urban
w błyskotliwy
i humorystyczny sposób
opowiadał o różnych
sferach życia. Przez
pryzmat jego poezji nawet
pozornie codzienne
czynności i zwyczajne
zdarzenia w ujmujący
i delikatny sposób tchną
radością. Poeta uznaje
,,fraszkoterapię': czyli
tworzenie i czytanie fraszek
za najlepszy sposób na
odreagowanie codziennych stresów.
Ciekawym wątkiem był temat tego,
co jest lub może być natchnieniem
dla artysty. Okazuje się bowiem, że
paradoksalnie "muzą" może być
wszystko. Artysta przygotował dla
swojej publiczności, również coś

fot. Monika Solarz

Gości przybyłych na artystyczne spotkanie powitali prowadzący:
skarbnik Stowarzyszenia Rozwoju Kłaja Rafał Kubas oraz prezes
Stanisław Cebeńko.

specjalnego - prapremierę tekstów,
napisanych do poetyckiego
spektaklu, który niebawem zostanie
wystawiony we Wrocławiu.

/p0009.djvu

Biała broń, drukowane dewocjonalia, malarstwo olejne szpachlą

Ich pasją jest...

Duże zainteresowanie towarzyszyło ostatniej wystawie otwartej w Izbie Regionalnej. Oryginalne kolekcje
zaprezentowali i nowi, i już dobrze znani mieszkańcy naszej Gminy: Anna Wójtowicz, Marek Kabat, Zdzisław
Perdek. To również kolejna tego typu kulturalna inicjatywa Wójta Gminy Kłaj oraz Gminnej Biblioteki
Publicznej.

Marek Kabat jest zaledwie od pół roku mieszkańcem Kłaja, dlatego tym bardziej cieszy
fakt jego obecność na wernisażu. Malarstwem interesował się od dzieciństwa. Pod koniec
lat BO-tych wyjechał wraz z żoną do Włoch. Jednak w słonecznej Italii malarstwo nie było
jego jedynym zajęciem. W słynnej restauracji i rezydencji Villa Brazini Le Coq D'Dor w
Rzymie odnawiał freski. Dzięki pozytywnej akredytacji jego prac wydanej przez Akademię
Sztuk Pięknych w Mediolanie malował dla Ambasady Francuskiej. W Kłaju pan Marek
prezentował dwadzieścia obrazów. Oprócz różnorodnej tematyki bardzo ciekawy jest
sposób wykonania prac. Bowiem malując część z nich, artysta klasyczny pędzel zastąpił
zwykłą szpachlą! Powód? Jak sam mówi lubi eksperymentować. Zapewniamy, że warto
zobaczyć wyniki tego eksperymentu. Żona pana Marka jest pierwszą recenzentką jego
prac. Jej zachwyt budzą zwłaszcza pastele na czarnym tle. - Są to głównie konie,
namalowane kredką pastelową. Wygląda to pięknie - cieszy się pani Bożena.

fot. JW

Zdzisław Perdek zainteresowanie militariami zawdzięcza swojemu
dziadkowi - żołnierzowi. Przedmioty, związane z wojskiem, w tym biała
broń stanowią największą część jego zbiorów. Pozostałe zgromadzone
eksponaty to m.in. monety, młynki, dzwonki i przedmioty
gospodarstwa domowego. Kolekcjoner szczególnym sentymentem
darzy starocie związane tematycznie lub znalezione w miejscowości,
w której mieszka lub jej okolicy. - Wiele przedmiotów zostało mi
podarowanych od znajomych osób, ze słowami:"Znam Cię, Twoją
pasję. Wiem, że nigdy tego nie sprzedaż, zawsze powiesz, że jest to dar
ode mnie a u mnie to się po prostu zatraci. .."Tym ludziom jestem
bardzo wdzięczny - opowiada Zdzisław Perdek. Jego kolejną pasją jest
renowacja staroci i urządzanie stylowych wnętrz. Często można go
spotkać pod Halą Targową przy ul. Grzegórzeckiej w Krakowie. - Jest to
ciekawe miejsce, gdzie można kupić dosłownie wszystko. Wymienić
poglądy i co niespotykane, że wśród staroci można znaleźć coś za niewielkie pieniądze, co jest dla nas rarytasem - dodaje
z uśmiechem.

fot. JW

Anna Wójtowicz pokazała pięknie wykonane i zdobione obrazki religijne oraz zabytkowe
książki do modlitwy. Unikatowe eksponaty datuje się na drugą połowę XIX wieku. Pochodzą
zatem z ważnego okresu historycznego, czego wyrazem są modlitwy o specyficznej treści,
np. patriotycznej, spisane na ich odwrocie. - Część zbioru nie powstałaby gdyby nie moje
miejsce pracy (antykwariat). Mają Państwo okazję zobaczyć dzieła, które systematycznie
kolekcjonowałam przez okres 50 lat pracy zawodowej. Nie sądzę, aby teraz udało się
zgromadzić podobny zbiór. To, co mnie zachwyca w tych pracach, to urzekająco piękne
i precyzyjne wykonanie. Obrazki były projektowane przez wybitnych artystów i jeszcze
przez większych drukowane - zaznacza Anna Wójtowicz.

fot. JW

.
ro
n
ro
::::J...
I\J
O
O
\.O
l/)
):>
$
O
O
N
m
r
Z
O
V'),
n,

/p0010.djvu

			0'\ 
o 
o 
N 
"C 
(]J 
U 
(]J 
$ 

 
'u 
'V'I 
O 
Z 
--.J 
UJ 
N 
O 
O 

 
« 
LI) 


VW:J 


Stowarzyszenie Rozwoju Kłaja 


Spotkanie 
Wielkanocne 


Stanisław Cebeńko 
3 kwietnia w piątek w odnowionej sali Urzędu Gminy 
Kłaj, od było się spotka n ie przedświąteczne 
Stowarzyszenia Rozwoju Kłaja - symboliczne jajko. Na 
spotkanie przybyli członkowie stowarzyszenia, 
sympatycy oraz władze gminy Kłaj w osobie 
przewodniczącego Rady Gminy Zdzisława Prochwicza, 
wójta Jana Majerza oraz wicewójta Wiesława Średniawy. 
Zaproszonych gości powitał prezes stowarzyszenia 
Stanisław Cebeńko i poprosił wójta Jana Majerza 
o zabranie głosu. Gospodarz Gminy przywitał 
wszystkich zgromadzonych i złożył życzenia członkom 
stowarzyszenia oraz ich rodzinom. 
Poczęstunek na spotkanie przygotowali członkowie 
Zarządu. Były więc symboliczne jajka podane przez 
wiceprezesa Ryszarda Molędę, śledź w śmietanie 
przygotowany przez skarbnika Rafała Kubasa, ciasta 
upieczone przez sekretarz Halinę Kubas i prezesa. 
Tradycyjnie nie zabrakło na stole chrzanu, zadbał o to 


W marcu jak w garncu 


Beata Bujak 
W dniu 26 marca 2009 roku zorganizowaliśmy 
w Środowiskowym Domu Samopomocy teleturniej na 
wzór telewizyjnej "Familiady'
 Zaprosiliśmy zaprzyjaźnione 
ośrodki dla osób niepełnosprawnych z Tomaszkowic 
i Niepołomic. 
Etapy gry odbywały się drużynowo, mieliśmy okazję 
spróbować swoich sił z każdym ośrodkiem. Uczestnicy 
teleturnieju mogli wykazać się wiedzą z różnych dziedzin 
życia oraz sprytem. Rywalizacja była zacięta, posiadane 
informacje i wyobraźnia w grze zaskakiwała zgromadzoną 
publiczność, która każdą prawidłowa odpowiedź 
nagradzała gromkimi brawami. 


fot. Krzysztof Balik 


członek komisji rewizyjnej Krzysztof Balik. 
Spotkanie było okazją do rozmów, luźnych refleksji 
i omówienia planów dalszego rozwoju 
stowarzyszenia.Zarząd zaprosił swoich gości na koncert 
Zespołu Łazany, który odbędzie się 26 kwietnia w sali 
Urzędu Gminy.Dziękujemy za pomoc w organizacji 
spotkania Pani sołtys Annie Koniecznej oraz za 
symboliczną, lokalnie wyprodukowaną - lampkę wina. 


Pierwsze miejsce zajęła drużyna z Niepołomic, nasi 
uczestnicy zajęli drugie miejsce, a zawodnicy 
z Tomaszkowic trzecie. 
Zostały wręczone nagrody, zrobione pamiątkowe zdjęcia 
a osoby nabywające umiejętności w pracowni 
gospodarstwa domowego przygotowały poczęstunek. 
Dodatkową atrakcją w tym miesiącu był integracyjny 
wyjazd do kina uczestników ferii zimowych 
organizowanych na terenie Środowiskowego Domu 
Samopomocy w Brzeziu. Dzieci, młodzież i osoby 
niepełnosprawne na wystawie wieńczącą dwutygodniowe 
zmagania ze sztuką, sprzedały swoje prace wykonane 
z gliny, masy solnej, witraże, biżuterię za łączną kwotę 
366,00 zł. 
Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych 
"Dobro Dziecka" z Brzezia, pokryło koszty dowozu do 
kina oraz część należności za bilety wstępu - łącznie 
560,50 zł. W ten sposób czterdziestu dziewięciu 
uczestników zimowych warsztatów 27 marca 2009 
roku obejrzało fam ilijną komedię "Marley i ja'
 Dzieci, 
młodzież i osoby niepełnosprawne wróciły 
zadowolone i szczęśliwe. 
W przyszłości planujemy kontynuować tradycję 
wspólnych wyjazdów integrujących obydwie grupy. 
Składamy serdeczne podziękowania dla Zarządu 
Stowarzyszenia za okazane wsparcie i możliwość 
uczestniczenia w wycieczce do kina.

/p0011.djvu

.
,\)t
tYWn/f

.
G

:::)
Q-ł """<:
-

('CJ .::::s-
...P

Zofii Tureckiej
pracownika Placówki Wychowawczo-Opiekuńczej
"Jaskółka" wSzarowie

- Na czym polega Twoja praca?
W Palcówce prowadzę zajęcia plastyczne i teatralne. Chcę pokazać dzieciom, że
istnieją różne techniki wykonywania prac i można je swobodnie łączyć, a przy tym
świetnie się bawić. Ze swoim rysunkiem mogą zrobić prawie wszystko. Nie muszą
przedstawiać świata tak, jak na fotografii. Tylko tak, jak one go odbierają i jak chcą
go pokazać. Uczę dzieci, że mają do tego prawo. Młodzieży brakuje wiary w siebie
i swoje możliwości. Staram się ją przekonać, że mają szansę, żeby ich praca była
najlepsza, żeby podobała się innym. Moja dewiza to otwarte, inne spojrzenie na
świat i dużo wiary w siebie. Jeśli słyszę, że ktoś powiedział im, że poprawny
rysunek np. domu to dwa okienka, dach z kominem etc. To odpowiadam, że
w plastyce to bzdura. Podczas zabawy, pracy przełamujemy przyjęte stereotypy.
Przez to dzieci nabierają odwagi. Nie boją się prezentować swoich poglądów i nie
dają się tak łatwo zaszufladkować. Nie naśladują ogóły, lecz każdy jest Sobą.
Staramy się również organizować zajęcia edukacyjne w kontekście różnych
sytuacji. Przykładowo podczas ostatniej wizyty dzieci w Śledziejowicach
współpracowaliśmy z osobami niepełnosprawnymi. Młodzież nie dziwiła się, że
w ich otoczeniu są osoby upośledzone. Chociażby w ten sposób chcemy pokazać
młodym ludziom, że świat jest bardzo zróżnicowany, a widok osoby
niepełnosprawnej nie jest czymś nietypowym.

- Jaki jest Twój stosunek do wykonywanego zawodu. Skąd czerpiesz
inspiracje i pomysły?
Praca w szarowskiej placówce to jedna z moich pasji. To zabawa i dla mnie i dla
dzieciaków. Zawsze działamy spontaniczne. Nigdy nikomu nic nie narzucam.
Przykładowo, jeśli zbliżają się święta, czy koniec wakacji nie proponuję prac
nawiązujących do tych wydarzeń. Pamiętam z czasów, kiedy sama byłam
uczennicą ogólną niechęć do tego typu (niestety częstych) praktyk. Praca ta daje
dużo satysfakcji. Zwłaszcza, jeśli udaje się zainteresować czymś młodego

Rozum ponad przemoc

Wiesława Kozień

W dniach 16 i 17 lutego 2009 roku w Zespole Szkół
Ogólnokształcących w Targowisku odbyło się szkolenie dla
nauczycieli naszej szkoły i pracowników Poradni
Psychologiczno - Pedagogicznej w Niepołomicach na temat
sposobów zastępowania agresji - "Rozum ponad przemoc'

Trening zastępowania agresji przeprowadziły panie Wanda
Papugowa i Bogumiła Cholewa.
Szkolenie miało charakter warsztatowy i obejmowało trening
umiejętności prospołecznych, kontroli złości oraz sposoby
rozwiązywania konfliktów.
Co skłoniło nas do zajęcia się tym tematem? Otóż coraz częściej
obserwujemy nasilenie przemocy i agresji wśród dzieci
i młodzieży. Nauczyciele, rodzice, psychologowie, naukowcy
z dziedziny pedagogiki poszukują przyczyn oraz metod
zapobiegających temu zjawisku.

s PI()

człowieka, (to trudne zadanie)
kiedy obserwuje, że dziecko
poprzez zabawę ubogaca się,
staje się otwarte, że potrafi
mówić o problemach. I smutki
i żale i sukcesy - wszystko, co
wiąże się z tymi dziećmi to
motor, który mnie nakręca.
Zawsze patrzyłam na świat
inaczej niż inni ludzie. Od
najmłodszych lat buntowałam
się przeciwko przyjętym
standardom (przykład
z rysunkiem domku). Lubię
patrzeć na wszystko,
co dzieje się wokół mnie.
Inspiracje i pomysły fotJW
przychodzą wtedy same.
Mam dystans do rzeczywistości. Staram się nie odbierać jej do
końca na serio.

- Jak za kilka lat wyobrażasz sobie szarowską Placówkę?
Widzę ;) dużą pracownię modelarsko-techniczno-plastyczną, gdzie dzieci
rozwijają swoje zdolności. Marzy mi się kącik przeznaczony do czytania
scenariuszy teatralnych, taka mała scena, na której młodzież przedstawia
krótkie epizody dla swoich bliskich. To także przestrzeń rozwijania rozmaitych
pasji przez utalentowane dzieci. Na pewno byłoby to również miejsce
kameralnych spotkań z różnymi ludźmi. Szczególnie zależałoby mi na
pokazaniu tzw. żywych przykładów, czyli osób które popełniły w swoim życiu
jakieś błędy, a potem udało im się je naprawić lub byli ciężko doświadczeni
przez los, a mimo to stali się silni i osiągnęli coś w życiu. Bowiem nie ma nic
mniej wychowawczego jak odgórne nakazy i zakazy. Myślę również, że dzieci
same mają świetne pomysły i dobrze byłoby, zapytać je w jakim kierunku
Placówka powinna się rozwijać.

My też mając na względzie zwiększenie poczucia
bezpieczeństwa w szkole, oraz przeciwdziałanie agresji
i przemocy rówieśniczej wzięliśmy udział w treningu.
Trening Zastępowania Agresji - "Rozum ponad przemoc"
zostanie również przeprowadzony wśród dzieci i młodzieży
z grup podwyższonego ryzyka. Trening skierowany na zmianę
ich zachowania, ponieważ mają problemy z poprawną
komunikacją, panowaniem nad emocjami, radzeniem sobie
z lękiem, gniewem i agresją.
Oczekujemy, że po treningu nastąpi zmiana zachowań
społecznie niewłaściwych na zachowania społecznie pożądane
np. poprawa jakości komunikacji w rodzinie i grupach
rówieśniczych, zmniejszenie ilości zachowań agresywnych,
poprawa relacji emocjonalnych w rodzinach (rodzic - dziecko),
zwiększenie wiedzy na temat uzależnienia od środków
psychoaktywnych, nabycie przez uczestników szkolenia wiedzy
na temat skutecznych sposobów radzenia sobie z problemem
uzależnień i zachowań przemocowych, opanowanie sposobów
redukujących agresję i złość.

.
ro
n
ro
::::J...
I\J
O
O
\.O
l/)
):>
$
O
O
N
m
r
Z
O
V'),
n,

/p0012.djvu

			0'\ 
o 
o 
N 
"C 
(]J 
U 
(]J 
$ 

 
'u 
'V'I 
O 
Z 
--.J 
UJ 
N 
O 
O 

 
« 
LI) 


- 


Uczymy się inaczej rozwiązywać problemy 
uczniów w szkole 


Jednym z istotnych działań przewidzianych w ramach 
programu Zintegrowanej Polityki Bezpieczeństwa jest 
przeszkolenie nauczycieli, ale przede wszystkim uczniów na 
temat technik i sposobów mediacji w szkole. 
Mediacja szkolna jest stosunkowo nową metodą 
rozwiązywania konfliktów powstających wśród uczniów. 
Polega ona na prowadzeniu pertraktacji, aż do osiągnięcia 
zadawalającego wszystkie strony stanowiska. Wyjątkowość 
tej metody polega na tym, że mediatorem jest uczeń, 
cieszący się autorytetem rówieśników i doskonale 
orientujący się w problemach swojego środowiska 
szkolnego. 


Beata Biernat, Antoni Baluk 
Koordynatorzy do spraw bezpieczeństwa w ZSO w Targowisku 


Celem mediacji jest wypracowanie takiego rozwiązania, 
w którym mamy do czynienia z dwoma zwycięzcami. 
Rozwiązanie problemu następuje przez wspólnie przyjęte 
porozumienie, które umożliwia realizowanie interesów na 
akceptowalnym przez wszystkie strony poziomie. Mediacja 
szkolna kończy się pisemnym utrwaleniem rezultatów, które 
zawierać mogą przeprosiny za złe zachowanie, sposoby 
rekompensaty strat i wyrządzonych krzywd. Mediacja 
przeprowadzana przez uczniów uczy ich odpowiedzialności 
rozsądku i obiektywizmu. Sam proces mediacji pozwala także 
wyładować nagromadzone negatywne emocje oraz załagodzić 
czynnik wywołujący konflikt. Oczywiście jasno trzeba 
zaznaczyć, że nie każdy konflikt w szkole nadaje się do mediacji. 
W naszej szkole odbyły się w marcu powszechne wybory 
mediatorów szkolnych. Każdy z kilkunastu kandydatów oprócz 


pozytywnej opinii nauczycieli, dyrektora i uczniów musi 
również spełniać pewne warunki: 
· mieć odpowiednie predyspozycje (odpowiedzialność, 
umiejętności komunikacyjne umożliwiające nawiązanie dialogu 
w każdej sytuacji, wzbudzać zaufanie, być osobą 
bezko nfi i ktową), 
. nie mieć większych problemów w nauce, 
· cieszyć się dobrą opinią uczniów. 
Po przeprowadzonej wcześniej rzeczowej i merytorycznej 
kampanii wyborczej społeczność uczniowska wybrała siedmiu 
mediatorów szkolnych (uczniów szkoły podstawowej 
i gimnazjum). 
Aktualnie wszyscy nauczyciele naszej szkoły i wybrani 
uczniowie - mediatorzy biorą udział w 20-to godzinnym 
szkoleniu"Mediacje - mediator'
 Głównymi celami tego 
programu jest: 
. zapoznanie młodzieży z różnymi sposobami rozwiązywania 
sporów bez przemocy, 
· kształtowanie umiejętności komunikowania się z innym 
człowiekiem bez stosowania przemocy, 
· kształtowanie umiejętności aktywnego słuchania a także 
kształcenie umiejętności wyrażania i nazywania swoich potrzeb, 
. wychowanie młodych ludzi w atmosferze akceptacji potrzeb 
innych ludzi, tolerancji zrozumienia i otwartości, 
· zainteresowanie młodzieży edukacją prawną i społeczną. 
Uważamy, że mediacje rówieśnicze przeprowadzane przez 
uczniów - mediatorów i wybranego nauczyciela będą 
skuteczną metodą rozwiązywania sytuacji konfliktowych 
w szkole i wprowadzą nowe standardy w relacjach 
interpersonalnych wśród dzieci i młodzieży. 


Poetycko o religii 


Bożena Prochwicz 
18 marca w Szkole Podstawowej w Kłaju odbył się po raz 
siódmy organizowany, Szkolny Konkurs Recytatorski Poezji 
Religijnej. Takjak w poprzednich latach, tak i w tym roku cieszył 
się ogromną popularnością wśród uczniów. Odbył się w dwóch 
kategoriach wiekowych: klasy I - III i klasy IV - VI. Łącznie brało 
w nim udział przeszło 40 uczniów. 
Wśród uczniów młodszych laureatami zostali: I miejsce 
Magdalena Kuras w wierszu "Czy z wiercipięty może być 
święty?", II miejsce Natalia Czaja za wiersz "Dziękuję Ci Boże" 
oraz miejsce III Katarzyna Jędrzejczyk za wiersz "Czy 
z wiercipięty może być święty?". W grupie uczniów starszych 
laureaci to: Emilia Majerz za wiersz "Szczęśliwe oczy'
 Estera 
Kukułka w wierszu" Aniele Boży" i Adrianna Kuras w utworze 
"Łasce na przeciw". 


Repertuar był różnorodny, a uczniowie bardzo dobrze 
przygotowani. 
Wszyscy laureaci otrzymali bardzo ciekawe nagrody dzięki 
hojności Księdza proboszcza Kazimierza Budka. Wymienieni 
wyżej uczniowie oraz Karolina Sewery z Gimnazjum wzięli 
udział w Dekanalnym Konkursie Poezji 
Religijnej, który odbył się w Woli Zabierzowskiej 26 marca. Tam 
również nasi uczniowie odnieśli sukcesy. Magdalena Kuras 
zajęła w młodszej grupie wiekowej II miejsce i zakwalifikowała 
się do Konkursu Diecezjalnego w Libiążu. Wyróżnienia zdobyły: 
Katarzyna Jędrzejczyk oraz Adrianna Kuras. Również Ci, którzy 
nie zdobyli żadnego miejsca prezentowali się doskonale, lecz 
konkurencja była bardzo duża. 
Konkurs ten, którego jestem pomysłodawcą i organizatorem 
pokazuje, że dzieci chcą również brać udział w konkursach 
religijnych, trzeba tylko ich zachęcić i umożliwić udział.

/p0013.djvu

			50 questions about the 
United Kingdom 


Renata Olszowska 


17 marca Gimnazjum w Kłaju było miejscem organizacji 
konkursu realioznawczego pod hasłem 50 QUESTIONS 
ABOUTTHE UNITED KINGDOM. 


Konkurs ten odbył się w języku angielskim, a jego celem 
było pogłębianie wiedzy na temat Krajów 
Commonwealth, ich kultury, historii i literatury, systemu 
edukacji i rządów monarchii. Konkurs wzbudził 
zainteresowanie młodzieży różnymi aspektami życia 
Zjednoczonego Królestwa, kształcił umiejętności 
wyszukiwania informacji w różnych źródłach ( Internet, 
prasa, encyklopedie multimedialne i książki). W ramach 
konkursu uczniowie uzupełniali luki w tekście, 
odpowiadali na pytania oraz nanosili niezbędne 
informacje na mapach. 


W konkurencjach rywalizowało 11 gimnazjalistów. 
Oto laureaci konkursu: 


I miejsce - Emilia Ponisz 
II miejsce - Piotr Łysek 
III miejsce - Robert Jankowski 
Wyróżnienie - Marcin Sobas 


Zwycięzcy otrzymali dyplomy i nagrody książkowe 
ufundowane przez Wydawnictwo Express Publishing. 
laureatom serdecznie gratuluję. 


fot. Lucyna Dudziak 


Fashion Show 
Gminny Konkurs 
Językowy 


Organizator mgr Iwona Nowak 
Czy znasz po angielsku takie słówka jak: koronka 
mankiety, falbanki, plisy kieszenie, guziki, łaty, czy kaptur 
albo, że coś jest w kwiaty, w kratkę, w paski itp.? 
Już po raz drugi uczniowie szkół podstawowych naszej 
gminy uczestniczyli w konkursie POKAZ MODY PO 
ANGIELSKU, który odbył się 31.03.2009 r. w ZSO Szkole 
Podstawowej w Kłaju. 
Zadaniem uczestników było zaprezentowanie stroju 
i jego opis w języku obcym. Uczniowie pokazali się 
z bardzo dobrej strony, czego im mogą pozazdrościć 
uczniowie z gimnazjum. Doborowa leksyka, struktury 
gramatyczne, pomysły kostiumowe, a także aranżacja 
pokazów sprawiły, że jury miało nie lada orzech do 
zgryzienia. W kategorii klas1 - 3 zwyciężczynią okazała się 
Marlena Swiętek, II miejsce - Wiktoria Kierepka, III miejsce 
zajęły Martyna Zelewska i Katarzyna Cygan. Wśród 
uczniów starszych w kategorii klas 4 - 6 I miejsce zajęła 
Magdalena Kowalska, II miejsce - Kamila Chudecka 
i Dominik Dyba oraz III miejsce należało do Emilii Włodek 
i Karoliny Korbut. Serdeczne gratulacje od Jury w składzie 
pani Dorota Chudecka, pani Beata Słodka i pani Iwona 
Nowak. Mam nadzieję, że spotkamy się za rok. 
Dziękuję sponsorom: ZSO i SP Kłaj, wydawnictwom 
OXFORD I lONGMAN. 


"" 

. 
ro 
n 
ro 
::::J... 
I\J 
O 
O 
\.O 
l/) 
):> 
$ 
O 
O 
N 
m 
r 
Z 
O 
V'), 
n,

/p0014.djvu

			0'\ 
o 
o 
N 
"C 
(]J 
U 
(]J 
$ 

 
'u 
'V'I 
O 
Z 
--.J 
UJ 
N 
O 
O 

 
« 
LI) 


Zwycięstwo Sprintera 


Kłaj 


Czesław Zaręba 
Zakończyła się liga juniorów w halowej piłce 
nożnej zorganizowana przez Uczniowski Klub 
Sportowy "SPRINTER" w Kłaju oraz Międzyszkolny 
Ośrodek Sportowy w Wieliczce. 
W tych rozgrywkach sportowych brały udział 
Uczniowskie Kluby Sportowe i Kluby Sportowe 
z powiatu wielickiego i bocheńskiego: Sprinter Kłaj, 
Iskra Targowisko, Smyk Brzezie, Czarni Staniątki, 
Orzeł Cikowice, Naprzód Sobolów, Rokicie 
Szczytn i ki. 
Zawody odbywały się w hali sportowej Zespołu 
Szkół Ogólnokształcących w Kłaju. 
Rozgrywki przeprowadzono systemem" każdy 
z każdym" (mecz i rewanż). Rezultaty rozgrywek 
przedstawia poniższa tabela oraz szczegółowe 
zestawienie wyników poszczególnych meczów. 


fot. Bartek Jaworski 


Miejsce Nazwa druyny Ilom
 g i er Pu n kty 
1 Sprinter K 3 aj 12 34 
2 Naprzód SObOlóV\I I 12 22 
3 Iskra TargoV\liskO 12 18 
4 C z a r n i St a n i 1 t ki 12 18 
5 Rokicie Szczytniki 12 12 
6 Orze 3 CikoV\lice 12 9 
7 Naprzód SObOlóV\l II 12 8 


I RUNDA 
Kłaj - Cikowice - 4:3, Sobolów I - Szczytniki - 2:2, Cikowice - 
Staniątki 7:0, Targowisko - Sobolów I 0:3, Targowisko - 
Staniątki -2:1, Kłaj - Targowisko - 7:4, Cikowice - Sobolów 1- 
1 :11, Kłaj - Szczytniki - 10:2, 
Kłaj - Sobolów I - 8:3, Targowisko - Cikowice - 1 :2, Sobolów I 
- Staniątki - 4:6, Kłaj - Sobolów II - 13:0, Kłaj - Staniątki - 
4:1, Sobolów I - Sobolów II - 8:4, Targowisko - Szczytniki - 
1 :1, Cikowice - Sobolów II - 4:2. Cikowice - Szczytniki - 3:1, 
Sobolów II - Staniątki - 2:1, Staniątki - Szczytniki - 4:1, 
Targowisko - Sobolów II - 6:1, Szczytniki - Sobolów II - 6:4, 
II RUNDA 
Kłaj - Cikowice - 6:2, Sobolów I - Szczytniki - 7:1, Cikowice - 
Staniątki - 1 :4, Targowisko - Sobolów I -4:1, Targowisko - 
Staniątki -3:1, Kłaj - Targowisko -3:3, Cikowice - Sobolów-I 
3:0, Kłaj - Szczytniki - 5:3, Kłaj - Sobolów I - 6:1, Targowisko 
- Cikowice -1 :2, Sobolów 1- Stanią:ki 4:2, Kłaj - Sobolów II 
4:2. Kłaj - Staniątki - 6:0, Sobolów I - Sobolów II - 18:1, 
Targowisko - Szczytniki - 1 :1, Cikowice - Sobolów II - 0:3, 
Cikowice - Szczytniki -1 :5,.Sobolów II - Stanią:ki - 0:9, 
Staniątki - Szczytniki - 8:0, Targowisko - Sobolów II - 1 :1, 
Szczytniki - Sobolów II - 5:5, 
Królem strzelców został zawodnik Uczniowskiego Klubu 
Sportowego "SPRINTER" - Józef Kucharski zdobywając 22 
bramki. 
Skład zwycięskiej drużyny SPRINTERA KŁAJ: Mateusz Klimek, 


Przemysław Czubak, Krzysztof Kuśnierz, 
Patryk Czaja, Jan Kuśnierz, Józef 
Kucharski, Emil Wojna, Filip Romański, 
Mateusz Kmiecik, Dawid Mięso, Dariusz 
Skóra. 
Warto podkreślić, że rozgrywki 
przebiegały w zdrowej, sportowej 
atmosferze i stały na wysokim poziomie. 
Sędziami zawodów byli: Mirosław 
Świętek i Czesław Zaręba. 
Na zakończenie rozgrywek zwycięskie drużyny otrzymały 
dyplomy i puchary z rąk Wójta Gminy Pana Jana Majerza 
i Dyrektora Międzyszkolnego Ośrodka Sportowego 
w Wieliczce Pana Grzegorza Siemieńca. 
Organizatorzy wszystkim uczestnikom składają 
podziękowania za udział w lidze, współpracę i miłą 
sportową atmosferę. 


Bramki 


76 - 24 
65 - 35 
30 - 24 
44 - 27 
30 - 52 
1 7 - 50 
25 - 69 


Sza rów 


Mistrzowie gminy 
w szczypiorniaku 


M. Kutrzeba 


26 marca w Kłaju zostały rozegrane gminne zawody w piłce 
ręcznej szkół gimnazjalnych. Szarowskie Gimnazjum zdobyło 
tytuł mistrza gminy. Szarowianki nie oddały Kłajankom 
żadnego punktu i mecz zakończył się wynikiem 17:0, 
chłopcy natomiast pokonali Kłaj 16:8 trzeba dodać, że 
chłopcy to wyłącznie klasa II gratulujemy.

/p0015.djvu

			Szarowianki 


- najlepsze w gminie 
- -- 
I powiecie 


Krzysztof Kutrzeba 


17 marca na hali w ZSO w Szarowie został rozegrany 
powiatowy turniej w piłce ręcznej dziewcząt. 
W turnieju brało udział 6 szkół podstawowych 
mistrzowie poszczególnych gmin: SP 2 Wieliczka, 
SP Węgrzce Wielkie, SP Gdów, SP Niepołomice, 
SP Biskupice, Sp Szarów. 
Z gminy Wieliczka mogły brać udział 2 najlepsze 
drużyny z racji zeszłorocznego zwycięstwa. Dziewczęta 
z Szarowa 12 marca na turnieju gminnym pokonały 
Kłaj 27:1 i tym sposobem reprezentowały naszą gminę 
w zawodach powiatowych. 
Z mistrzowską klasą Szarowianki pokonały 
SP Biskupice 22:1, następnie SP Węgrzce Wielkie 17: 3 
i wygrywając z Niepołomicami 16:2 wywalczyły sobie 
I miejsce tytuł Mistrza Powiatu. Teraz reprezentując 


Zagrają na AWF 
w Krakowie! 


Magdalena Kutrzeba 
Od wrześn ia 2008 roku w U KS "Alfa" Szarów istn ieje 
sekcja piłki ręcznej dzieci (chłopcy i dziewczęta), 
urodzonych w 1998 roku. Zajęcia z tymi dziećmi dają 


fot. Magdalena Kutrzeba 


fot. Magdalena Kutrzeba 


powiat wielicki będą walczyć na szczeblu rejonowym. 
Mistrzami gminy w tej dyscyplinie są też chłopcy 
z SP Szarów-podopieczni p. Andrzeja Palicha- 
pokonując Kłaj i Grodkowice będą reprezentować 
naszą gminę na szczeblu powiatowym. 
Zawody odbyły się w bardzo miłej i naprawdę 
sportowej atmosferze. Miło nam było słyszeć od 
opiekunów z innych szkół, że na to zwycięstwo nasze 
dziewczyny w pełni zasłużyły. 


wiele satysfakcji, gdyż z tygodnia na tydzień widoczne 
są ich olbrzymie postępy na niwie handbalu. Mamy 
nadzieję, że ciężka praca i zaangażowanie tych dzieci 
w treningi przyniesie efekty już w kwietniu. Wtedy 
bowiem, na krakowskiej Akademii Wychowania 
Fizycznego odbędzie się Międzynarodowy Turniej 
o Puchar Krakowiaka, na którym to, nasze dzieci 
rozegrają swoje pierwsze poważne mecze. 
Bardzo dziękuję p. Mirosławowi Świętkowi ze szkoły 
w Targowisku za współpracę ponieważ bardzo liczna 
i silna grupa dzieci z tej szkoły zasiliła 
naszą drużynę. 
Olbrzymie podziękowania należą się 
również rodzicom dzieci zarówno 
z Szarowa jak i z Targowiska, za 
wyrozumiałość, cierpliwość i dowóz 
dzieci na treningi. 
Mam nadzieję, że sekcja ta na tyle 
rozwinie się, że w przyszłym roku 
idąc śladami naszych starszych grup 
wiekowych, działających w U KS "Alfa': 
będziemy mogli zagrać w Lidze 
Małopolskiej. 


"" 

. 
ro 
n 
ro 
::::J... 
I\J 
O 
O 
\.O 
l/) 
):> 
$ 
O 
O 
N 
m 
r 
Z 
O 
V'), 
n,

/p0016.djvu

Wybieramy "CZŁOWIEKA ROKU 2009"

Po raz drugi w historii Kłaja ogłaszamy plebiscyt na najbardziej zasłużonego dla naszej miejscowości człowieka.
Konkurs pod nazwą:"NASZ CZŁOWIEK ROKU 2009" dotyczy zarówno naszych mieszkańców, jak też osób nie mieszkających w Kłaju, ale w jakiś sposób z nim związanych (np.
mających tu swoje nieruchomości lub też pracujących i działających na naszym terenie). Płeć nie gra roli."Nasz Człowiek Roku"to ten, który bezinteresownie przyczynia się do
rozwoju sołectwa, aktywnie działa lub świadczy pomoc finansową na cele miejscowej społeczności, zaś jego działania nie wynikają z obowiązków służbowych.
Zgłoszeń kandydatów na powyższy konkurs mogą dokonywać osoby pełnoletnie, podmioty gospodarcze, organizacje działające na naszym terenie oraz przedstawiciele instytucji.
Proponowany kandydat musi wyrazić na to zgodę.
W konkursie nie mogą brać udziału organizatorzy, czyli członkowie Rady Sołeckiej oraz Przewodnicząca Komisji Kultury i Nauki.
Konkurs trwać będzie od 1 kwietnia do 31 marca 2009 r. Wyniki konkursu opublikowane zostaną w przyszłorocznym styczniowym wydaniu"Samodzielności" oraz w Internecie i
prasie regionalnej.

"Nasz człowiek Roku 2009" otrzyma dyplom, puchar oraz nagrodę Wójta.
Zgłoszenia kandydatów prosimy składać u sołtys Kłaja Anny Koniecznej.Rada Sołecka w Kłaju

4 - 5 maja 2009r. na terenie Gminy Kłaj odbędzie się zbiórka zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw
domowych (m.in. lodówki I zamrażarki I kuchenkil pralki l monitorYl
telewizorYI sprzęt komputerowYI narzędzia elektryczne i elektroniczne itp.)
oraz lamp fluorescencyjnych.
Organizatorami akcji są:
. Urząd Gminy Kłaj
. MEGA SERVICE RECYCLING Sp. z 0.0. - 43-300 Bielsko Biała l
ul. Piekarska 86
. Zakład Przetwarzania sprzętu elektrycznego
i elektronicznego

Punkt odbioru zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego funkcjonował będzie
przy oczyszczalniach ścieków w: Kłaju
w godz. 7.00 19.00 Targowisku
w godz. 7.00 16.00.

......................................
................... ..........
..........- ........ ...., .....
__Z płaCi..............,.. Z .... ....9.
Celem t
go przedsięwzięci
jest umocnienie ludzi w przekonaniu, iż przyrodę należy
szan
wac, t
lko wtedy będziemy mogli wszyscy żyć w zdrowym i pięknym środowisku.
Zorganizowanie tego p.rojektu będzie również podsumowaniem dotychczasowych działań
zWiązanych z realizacją wizji I'W jedności z naturą" .
. .Podczas Happ
nin
u
?będą s.ię.przedstawienia o tematyce ekologicznej, konkursy
I QUIZY w wykonaniu dZieCi I młodzlezy. Na imprezę zapraszamy wszystkich, którym ochrona
środowiska nie jest obojętna.

Obowiązek przekazywania zużytych urządzeń elektrycznych i
elektronicznych wynika z ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym ( Dz. U. Nr 180 I poz.1495 z póź. zm.).

dla klientów, korzystających z usług MPO

MPO Sp. z 0.0. Kraków ul. Nowohucka 1 informuje l że jest użytkownikiem
Krajowego Rejestru Długów.
W przypadku nieuregulowania płatności w terminie wskazanym na fakturze l
dłużnicy będą umieszczani w w/w Rejestrze do dnia spłaty lub przez 10 lat od
daty dokonania wpisu.

JUBILEUSZ 2S-lecia
Parafii św. Stanisława Biskupa-Męczennika

Odpust ku czci Patrona Parafii św. Stanisława BM
odbędzie się 7 maja tj. czw. o godz.17.00.
Sumę odprawi udzielając sakramentu bierzmowania
szarowsko - dąbrowskiej młodzieży J. E. Ks. Kardynał St. Dziwisz.

Ochotnicza Straz Pozarna w Kłaju
apeluje do mieszkańców o nie wypalanie traw na polach,
łąkach i nieuzytkach rolnych.

Ta uroczystość wpisuje się w JUBILEUSZ 25-lecia Parafii. W sb.9 maja wielkie
odpustowe Derby; Sza rów-Dąbrowa o godz.15.00 i Majówka ze świecami o
21.00 pod pomnikiem Chrystusa Odkupiciela.

Wydawca: Urz} d Gminy K3 a j, K3 a j 32-015, tel 012 284 11 00. Redaktor naczelna: Justyna Waligóra, e-mail: j.waligora@klaj.pl
N a ok 3 adce Zofia Frytek z rodzin} .
DRUKARNIA PROFIT MEDIA S3awomir Trzós 3 o, ul. Partyzantów 22, 32-700 BOCHNIA
tel.lfax 0146113055, kom. 663 771 008 www.drukarnia.bochnia.pl Nak 3 ad: 1 500 egzemplarzy

Tekstów nie zamówionych redakcja nie zwraca. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania artyku 3 ów i korespondencji oraz zaopatrywania ich
w 3 asnym tytu 3 em. Za tremeog 3 0szefi i reklam redakcja nie ponosi odpowiedzialno