/095_0001.djvu

			. 'I{'

\ ??:d, 


. 


Rok\ I 


Krak??w, wiorek 24 kwieinia 1945 


, ol' t... 
 ':
 ??"':
i
'1:1
 '??
"/'. <. ' ;\;
 ", I
', " '" .--1', ',.r
I...


r .. ',1,1'. ,p. 

.' '\ ,)- <, ,
;:,-1:' " , " .... ":'\;:.
' ,... '10.', ::".' v 

: :, "". 


Nr 77 


!' 


- 
- 


....... 


Agresja niemiecka b??dzie, na zawsze okie??znana 
Prsem??w;e";e Marss. S??a';"a po pOap;Sa";" "k'aa" po'skolWraas;eck;ego 


i Moskwa, 23 
Baniu u k.??arhl 
il7.nJ
k SlaE,n 
1116wlenl,e: 
p8Jnie P
ydffllcie, Prulliie Preinierz,e. Pa- 
??1orwie! 
My??l??, ??e uk??ad przyja??ni, wzajemnej po- 
Jnocy oraz wsp????pracy powojennej, miGdzy 
Zwi??zkiem Radzieckim i Polsk??, kt??ry pod- 
t>iRali??my ,przed chwil??, posiada donios??e, 
tnaczenle historyczne. 1 
Znaczenie tego uk??adu polega przede 
'lVszystikim na tym, ??e ozna('lza on zasadni- 
ezy zwrot w stosunkach mi??dzy Zwi??zkiem Panie Przpwor1nil'zlt('y Prezydium Rady I dla nas uk??adll jest ws
??l.na obron
 na- 
Radzieckim I Polsk?? w stron?? sojuszu I :-wor1ni('z??cy Rady SiZych kraj??w, kl??um 1llPJPdnokrot.nle w 
Komisarzy Ludowyeh! Panowie! I hislul'ii zagra??alo bar'barzy
stwo hord n
e- 
PrzyJa??nI. Zwrot ten nast??pi! w toku nasllt'j Podpisany dzisiaj )JoLl!j
rlzy Z
RR i Pol- mieckich, jak r??wniei. wspulne na
rze zalill- 
"'alkl o wolno???? przeciw Niemeom i teraz sk?? pakt przyja??ni, wzajPulllej p'omoey i leresowa.llia. dOly('z
\ee za.chowania. i ,:"zmo
 
'IV tym u'kladzie zostajE' utrwalony. {Jowo,ieuuej WSII??li'l'al'Y, jest wzmocnle- c,nlenl. pokoju w Europie, "wzegolulC za" 
W ci??.J('u ostatnich 5 wiek??w stosunki po- niem zdecydowanej woli oraz d????no??ci na- ",??r??.d lIaroll??w s??owiallskirh. . . 
nli p azY" naszymi krajami na('echowanp by rodu polskic,go do wZ!l1ot'nil'nia pl'zy.ia??ni Je.ste??m
' gl??boko o tym prz,ek;olllanl, ze 
ly elemen
amr wzajemnej nieufno??ci, kt??. w,zajPlllLlcj lJomon' i wsp??lpraey, kt??re podpisnj??(' niniejs,z)' uk??ad, 
noslmy sw??j 
rn cz??stokro?? przeistal'uda si?? w zbrojIII' ,zrodzi??y sil: we wsp??ln,ej walce na,sz
'ch na- ud
ial do wy
i??I
??w Naro
ow ZJed
oczo- 
konflikty. Stos1lnki te os??abia??y oba nasze 1'()tl??w PI'zl,,'iw'ko nl1,ie??r'
I'om niemieckim. nych, zmierza.1??c'y('h do oSi??gni??cia jcdno- 
kraje I wzmacnia??y Imperializm niemiecki Prag'nienia i t??skuot
, te za przyja??ni?? I ' !ici i bezpiecze
stwa. . .. 
Znal'zenie niuiej6zeJl.'o paktu 11ole)/,'a na i w
p??lprl1f'?? byly i s?? konieczno??ci?? histo- .Je??pli do tej ]10ry w hLst
rLl n.ar
d nie- 
tym, ??e ryczn??, kt??ry(
 rl'aliz3eja s!all1 si?? mo??.- r mlecki narusza?? pok??j w F'lIr o lne l przy 
!iw?? jedynie o!wenie. kir'cly w kraju na- J)(Hn[)('
' barbarzy??skich w
jen wyrz??dza! 
ko??czy I grzebie on dawne stosunki mym nar??d doszed?? do g??osu. niezliczone N\(ody wsZy.;'(klL1l 
1H;od.om, a 
W l'i??
n "l11Ie,
i rozwijala siG zdrowa w Szczl'g'??lno??l'j narodom SlOWLll1t
klln. to 
t 1 f)tni??dzy naszymi krajami i stwarza no- my??l polityczna __ idei' przyja??ni pomi??- rodz??cy si?? obecnie zwi??zek narod??w s??o- 
'lV11. realna podstawe dla zmiany dawny('lt dzy naszymi s??owia??skimi narodami. ;icd- wia??sklch raz na zawsze 
n.ieprzyjaznych sto
ullk??w na stosunki k . I . hl ' . 1 . , t 
na 
e (O)Jlcro w o (('ZU IlIr' H'!lJIc(.zens wa przl!i:l'wstawl si?? niemieckiej agresji 
IIrzymierza I przyja??ni mi??dzy Zwiqzkiem groz??['('g'? z
 S
rO!lY Oklll
Q r??kojmi?? pokoju W Europie. 
Radzi
kim i Polsk??. o nnS'7.e lstlill'lllC jako paustwo i jako na- ART. 5. 
'V-ci??gu ostatnic??f'25--30 lat, to znal'zy r??d, stala si?? ona Nar??d JI01"ki, kt??ry przc
z("dt piek??o nle- Wysokie Uk??adaj??ce si?? Strony zObowi??zuj??' 
'" okresie ????cz??cym dwie wojny ??wiato- . .. mleekiej okupacji i poni??s??' tak stras'7.oI)(
 si?? nie zawiera?? bez wzajemnej zgody rozejmu 
"" N' pot??z.
ym czY
nI,klem odrodzen,ia. ,.tratv w tej wojnie. z di'l,giej za?? strony lub pokoju ani Z rz??dp.fiI bitlerow6kim, ani z ja- 
,e, lemcy zdo??ali wykorzystar. tenrto- demokracJI pobklej oraz narodu pOlskIego, do??wlfuh'za tyle dowod??w pomocy z.e 8t1'O- I k??kolwiek inn?? wladz?? w Niemczech, zagraj, a- 
l'LUIIt PojSIki. jako korytarz ,dla parcia na '" . 
"'sch6d oraz jako Gdskocznl?? w celu napa- Ta zd
o",:a Idea JI,
h tyczna b()llzie odllld ny wieJkil'go narodu rad7.ieckiego. przyj- j??c?? lub mog??c?? zagrozi?? niepodleg??o??ci, cil??o- 
Icl na Zwi ?? zek R d le k i M ?? t t _ be:zwl1.t'Ple
la stale k
e
ow.??a nasz?? po IIty- mie ten uklad jako wydarz??.nle polityczne ??ci terytorialnej i bezpiecze??stwu kt??rejkolwi
k 
'" . a z c '. Og. o o n.a!4 ?? : k?? zagraniczn??, grlyZ ,wst ona podyktowa- wielkiej wagi, jako gwarancj?? trwa??ego z Wysokich Uk??adaj??cych si?? Stron. 
1Hc Jed.yme .dla!eJ('o, pOll1e
az pomL??dzy na nasz?? racj?? stanu i jest wyrue,m pra- pokoju i bezpiecze??stwa, .iako gwarancj?? ART. 6. 
llao'j,zYllU kraJamI nie Istnia??y w??wczas sto- gnle?? og????u oraz d????t'n:em naszego naro- swojej wolno??ci I nlezale!no??t<1. Ka??da Z Wysokich Uk??adaj??cych si() Stron 
Sunkl przymierza I przyja??ni. Dawne rz??- du, wyplywaj??cym z lIstawicznej ws,p??lno- Niech ,iyje wielki Zwi??zek Radtiuki! zobowi??zuje si?? nie zawiera?? tadnego soju
zu 
dy Polski nie chcia??y przymierza ze Zwi??z- ??ri na
'zy('h int('res??w. Nlec:h iyje nlezaleina, demokratyczna i nie bra?? udzia??u w ??adnej koalicji skierowanej 
klem Radzieckim. Wola??y one prowadzi?? ??r??d??em i pod
taw??. tego hi,storycz,uego Poiskal przeciw Drugiej Wysokiej Uk??adaj??cej si?? 5.1ro- 
k l
?? polityczn?? pomiedzy Niemcami i Zwi??z- ki d nie. 
1(
111 Radzieckim. No i oczywi??cie doigra- B .. ART. 7. 
??y si??... Polska zosta??a okupowana. a ni,e- Wysokie Uk??adaj??ce si?? Strony b??d?? wsp??J. 
I l>odleg??o8?? ;ie,i anulowano, P rzy . cz y m: w re- rzm ?? e n I e o a , o pracowa??y w duchu przyja??ni r??wnie?? po za- 
I "ko??czenin obecnej wojny w celu dalszego coz- 
z
 tacie calej tej zguhnej polityki wojska woju i umocnienia kulturalno-ekonomicznej 
n.Lemiookie otrzyma1y mo??no???? znalezienia (Po
ress). Prezydeut Krajowej Rady Narodo- mie! w zupe??nym porz??dku, zgodzili si?? na na- wi??zi mi??dzy obydwoma krajami i b??d?? sobie 
8H
 u bram Moskwy. wej RzeczYP(}5po]itej Polskiej i Prezydium Rady st
puj??ce p06tanowienie: pomaga??y wzajemnie w odbudowie gospodarczej 
t Znaczenie ninie.iszeJ('o paktu polega na Najwy??6zej ZSRR, , ART. t. obydw??ch kraj??w. 
Ym, ??e likwiduje ??n dawn?? zgubn??- poli- o
y
ieni. niezlom
??. .wol??. dop:ow
d
enia Wysokie Uk??adaj??ce si?? Strony b??d?? wsp??lnie 
tYk?? gry pomi??dz y Niemcam i I Zwl " zk - Iem w6polme WOjny z n.ajeZdZCaml nrem:ecklml do z ' d . N d . d l ' ??y nada] 
rt d .. ??k" , ze je noczonym: dro amJ prowa z . 
a zlec klm I zamienia j?? na polityk?? przy- ca oWitego l os.tateczne
o ZWYCJ??6\wa; . ! walk?? z Niemcami a?? do 06tatecznego zwyci??- 
J ltllerza oraz przyja??ni pomi??dzy Polsk?? a . pragn??c u

ahc zasadniczy pr
e??om w dZle- stwa. W tej walce Wysokie Uk??adaj??ce si?? Stro- 
ej wschodnim s??siadem. Jach, sto
unkow J?o]s
o-rad,zlecklch. na :zecz I ny zobowi??zuj?? si?? udziela?? sobie wzajemnie 
T k' . t prl:yjaznej, SOJuszniczej wspo??pracy, jak.a Si?? u- , pomocy woJe??nei I innej wszelkimi ??rodkami 

h 
 I
 Jes. zmacZ8nie hi,ston'c,z,ne przed staJi??a mi??dzy Polsk?? i ZSRR w tolw wsp??lnej' b??d??cymi w ich rozporz??dzeniu. 
??Iz Wd?? Po<1jJ11 l sruneg,o prz,ez nals uk??adu mi??_ walki z imperializmem niem;eckim - i w prze-- 
y Polsk?? I Zwl??zklom Radzieckim o ??wiadczeniu, ??e dalsze umocnienie dobrych sto_ ART. 2. 
IIrzyja??nl I lIomocy wzajemnej I wsp????pra- 6Unk??w s??siedzkich przyja??ni mi??dzy Polsk?? I Wysokie Uk??adaj??ce si?? Strony w prze??wiad- 
t
 Powojennej. granicz??cym z ni?? Zwi??zkiem Socjalistycznych czeniu, ??e interesy bezpieczenstwa i pomy??lnego 
k N'

 1
no.o
 wschodu. Nie 111

a r??wniei w??t- 
'!J..IWOS{'I, ??e jehll t?? zapor?? od wschodu 

uj).'?? . . d h d 
I??ra: III Sl
 zapor?? o zac o u, to Z??l
H'ZY 
.....:I11I
rze
 na
zych kraj??w. z na5zY
1 
b
hrnller
encaml 
a 
a
h

zle. t,o ,
mi:Jlo 
l??ti 'k 1i1O??ltM prnYll'dz!t'l', IZ agresja nie- 
??I

. a 
oltanle o
??e??znana i nielatwo jej 
??e IH?? rozha:b!L\!. , 


\ 
l'i 


kwietmia (Ta..<;s). Po pod'pi- I Nie d,z,iwnego p.rze,to, i?? I1IIl'Ordy mi??u.i??- 
Radz1iec,ko,Poll.s:kieg-o Marr- ('e woluo??{.. a dOlyczy to przede wszystkim 
wyglo,sil na.st??,puj??ce prze- narod??w s??owia??skich, z nie'l'ierl>liwo??<'i?? 
uC1zekuj?? zawarcia te,go uklad'u. wj,d,l.<\ bo- 
wiem, ??e IJZ,n8C',za nn wzmocnienie wsp??l_ 
nl'go frontu Narod??w Zjednoczo,nych 


prz,eciwko w:sp??Jnemu wrogowi na te'renie 
Europy. 
I dla,t.('go nie w??t.pi??. ??E' sprzymierze??cy 
nasi na Zachodzie pakt ten'powitaj?? z za- 
d,owole,..iem. 
Niech iyje Wolna, NIepodlegia, DemO- 


kratyczna polska! 
Nll??Ch iyj,e r??wnld wschodni Jej 
siad - ,nasz Zwi??zek Radzhtcki! 
Niech tyje przymierze I przyja???? 
mi??dzy naszymi krajami! 


s??- 


po. 


Zwi??zek narod??w s??owia??skich, r??kojmi?? pokoju 
Przem??wienie premiera Edwarda Os??bki-Morawskiego 
mi??dzynarodowych poczynaniach, zmierzaj??cy:ch 
do zapewnienia pokoju I bezpleczenstwa naro- 
d??w i w pe??ni wni06?? sw??j wk??ad do 6prawy 
urzeczywistniellla tych wzni
slych cel??w. 
Wy\Sokie Uk??adaj??ce si?? Strony b??d?? reali7.0- 
wa??y niniejszy uk??ad w my??l zasad mi??dzyna- 
rodowych, w kt??rych ustaleniu uczestnicl,yly 
obie uk??adaj??ce si?? Strony. 
ART. 4.' 
Je??,eli jedna z Wysokich Uk??adaj??cych si?? 
Stron w okresie powojennym zosti1nie wci??'Ini??- 
ta w dzia??,mia wojenne przeciwko Niemcom. 
kt??reby wznowi??y swoj?? polityk?? agresji, aJho 
'Przeciwko jakiemukolwiek Innemu panstwu. 
kt??re w dasie wojny sprzymier.y??oby si?? z 
Niemcami bezposrednio lub w jakiejkolwiek 
innej formie - Druga Wysoka Uk??adaj??ca si?? 
Strona bezzw??ocznie udzieli Uk??adaj??cej si, 
Stronie, wci??gni??tej w dzia
dnia wojenne, wo- 
jennej OJaz innej pomocy I poparcia wszystki- 
mi ??rodkami b??d??cymi w jej rozporz??dzeniu. 


r 


\ 
{/ 


ART.3. 
- Wysokie Uk??adaj??ce si?? Strony zobowi??zuj?? 
Soi?? r??wniet po zako??czeniu obecnej wojny z 
'Niemcilmi, u??y?? wsp??lnie wszystkich ??rodk??w 
b??d??cych w ich rozporz??dzeniu, aby usun???? 
wszelk?? gro??b?? ponownej agresji ze strony Nie- 
m:ec l !ub Jakiegokolwiek Innego pa(lslwa, kt??re- 
by sPI:Zymlerzy??o si?? z Niemcami bezpo??rednio 
lub w jakieJkolwiek InneJ formie. I , 
- Dla osi??gni??ci
 tego celu Wysokie Uk??adaj??- 
ce si?? Strony b
d?? uczestniczy??y w duchu naj- 
bardziej szczerej wsp????pracy we wszystkich 
- 


ART. 8. 
Uk??ad niniejszy wchodzi w tycfe z chwil?? Je- 
go podpisania ?? podlega ratyfikacji w mo??liwie 
najkr??tszym czasie, Wymiana dokument??w nl- 
tyfJkacyjnych odb??dzie si?? w Warszawie moili- 
wie jak najrychljij. Uk??ad niniejszy pozo
taje 
w mocy w Ci??gu lat 20
tu od chwili jego pod- 
pisania. 
Je??eli jedna z Wysokich Uk??adaj??cych s:?? 
Stron na dwana??cie m
esi??cy przed up??ywem te- 
go 20-??etniego okresu nie z??o??y o??wiadczimia o 
swojej ch??ci wypowiedzenia uk??adu. uk??ad ten 
pozostanie w mocy na okr
 nast??pnych p'ec:u 
lat, i tak za ka??dym razem, dop??ki jedna z W,- 
so.kich Uk??adaj??cych 6i?? Stron nie z??o??y na 12 
miesi??cy przed up??ywem kolejnego 5-!ecia o- 
??wiadczenia na pi??mie, uprzedzaj??cego o swoim 
zamiarze wypowiedzenia uk??adu. 
Na dow??d tego pe??nomocnicy podpisali uk??iUI 
niniejszy i zaopatrzyli go swvmi piecz??ciami. 
Sporz??dzono w M06kwie 21-go kwietnia 1945 
roku w dw??ch egzemplarzach, przy czym oba 
tek6ty p06iadaj?? jednakow?? moc. 
Z upowa??nienia 
Prezydenta Krajowej Rady Narodowej 
Rzeczypospolitej Polskiej 
(podpisano): Os??bka-Morawski 
Z upowa??nienia 
Prezydium Rady Niljwy??$zej 
ZSRR 
({}odpis,ano): J. W. Sta.lIn 


Wojsko Polskie, dotar??o do Berlina 


Warszawa. 
J kwie??- (Po.lPTees). ,Komunikat N acze1ee.!ro Dow??dztwa Woj.ska. PoIskieg,o z dnia 28 kwiet,uia 1945 roku: 
Oddzia??y Wojska Polskiego, kontynuuj??C wraz z Armi, Cz
rwon, ofensyw?? na . zach??d od Odry 
i Nissy ??u??yckiej - w wyniku zaci????ychwalk zaj????y w kierunku na 'Drezno miasta Liibau, Kalau, 
Neu-Welzow, Senf??enberg, Lautberg, Ka,nenz, Bautzen i tocz, walki' o -miasto Konigsbriick. 
Na 'zach??d od Odry Wojska nasze, pos,uwaj??c si?? w??r??d zaciek??ych walk, zaj????y miasta Bernau, 
Werneuchen, Alt-Landsberg, Strausberl, Buckow, Miif(chberll walcq na przedmie??ciach Berlina. 
W ci??gu 5 dni walk- wojska nasze zaJtfy przes
??o 300 mlejscowoicl na terytori
m Niemiec. ,A
		

/096_0001.djvu

			rf
 

 



 


Prof. Kaczorowsld ministrem 
odbudowy 
: Warszawa, 23 kwietnia (Polpre-??. W uz'upe??. 
':r1.
eniu wia.do1I1iOlSci o zmianach w ??onie Rz??du 
2 Rzeczypospoli tej nale??y doda?? 'Pazwisko prof. 

aczorowsldego. kt??ry Z06 tal mlnis1rem odbu- 
'lIowy kraju. . 
MinioJtra, administracji pub!. naznaC'l:ono rowno. 
cze?? nie pe??nomocnikiem gener
lnym dla zi
m od. 
zyskanych 
 w????czono Biuro ZIem Zachod:nlOh do 
podleg??ego ministrowi reBortu. , . 
Ob. L. Borkowlcza mianowano pemomocmklem 
na okr??g Pomorzil Zachodnj,e.go. . 
Ob, R??zg?? mianowano wOjewod?? lubel6klm, ob. 
mjr. Wi??llcza - wojewod?? kieleckim, ob: r. Ko- 
clola - wojewod?? ????dzkim, a ob. GWiazdc>wl- 
cza - wojewod?? w.arszawskim. 



. 


Ob. Edward Ochab - ministrem 
admini??stracii 
Warszawa, 23 kwietnia. Na miejsce I ob. J??z
- 
fa Ma??lanki, kt??ry ust??pi! ze swego stanoWI- 
ska, ministrem administracji publicznej miano- 
wano ob. Ochhba. 


Cz??onkowie, kongresu ameryks 
w Buchenwaldzie 
londyn, 23 kwietnia (BBC). W niedziel?? 8 
cz??on k??w kongresu ameryka??Bkiego zwiedzi??o 
niemiecki ob??z koncentracyjny w Buchenwa]- 
dZie. 
W??r??d Niemc??w, kt??rzy zostali zmuszeni do 
obejrzenia obozu w Buchenwaldzie, znajdowali 
si?? ojciec; i siostra znanego przyw??dcy m??odzie- 
ty hitlerowskiej Baldura v. ScLlra
ha. 


Petain W Szwajcarii 
Pary??, 23 kwietnia (Ta
s). Paryski "Ordro" 
donosi, ??e wed??ug informacyj, pochodz??cych ze 
??r??de?? miarodajnych, marsza??ek Petaln wraz 
Z ??on?? od kilku dni przebywa na terenie Szwaj- 
carii. 


Nieuda??y zamach 
na Mussoliniego 
Pary t, 23 kwietnia (Tass). Agencja "France 
Presse" oglasza informacj??, pochodz??c?? z po. 
granicza W??och, o zamachu na MussoltUlego, 
dokonalJego przez patriot??w w??oskich, kt??rzy 
pod??o??yli w domu dyktatora dwie bOmby zega- 
rowe. Bomby te wybuch??y jednak w czasie je- 
go nieobecno??ci. Zabite zosta??y dwIe osoby, na- 
le????ce do osobistej ochrony Mussoliniego. 


\Valki o Ferrar?? 
londyn, 23 kwietnia (Reuter). Wojska nie. 
mied{ie we VV!rMzech znajduj?? oiIi?? w odwrocie 
na ca??ej UnU. CI????kie i ??rOOn:e bombowce 
SprzymierzonYCh atakuj?? nieprzerw"nie wyco- 
fUj??ce si?? oddzlaly nieprzyjaciela. 
Formacje V armii amerykanskiej dotar??y dzi?? 
wC"le.mym rJnkiem do Modeny, 32 km !la p????. 
nocny zach??d od BoloniI. Si??y VIII armii przy- 
.t??/Wy do 6zturmu na miasto Ferrara, po??o??one 
o 50 km 'na p????nocny wsch??d od/Bolonii. 
Wyo<;uni??te czo????wki sprzymierzonych przekro- 
t:zy??y rzeki Panaro I Secchia w rejonie Modeny. 
Zci??t.o r??wnie?? CasteJfranco. 
W rejonie Al')) nadmor6kich wojGka francu- 
sikie prze??ama??y op??r niemiecki i wkroczy??y n'i! 
terytorium w??osk'e. 
Od-dz??a??y jugos??owia??skie zaj????y SUszak na 
.' wyhrze??u adriatyckim i przyst??pi??y do ataku na 
port ,Fiume. 


Daleki Wsch??d 
Nowv Jork, 23 kwietnia. XIV armia brytyj. 
ska posuwa si?? naprz??d w kierunku Rangunu. 
Wedle olltatnich doniesie?? dzie??i j?? jf'!6zcze od- 
leg??o??{: oko??o 300 km od stolicy Burmy. 
Samoloty ameryka??skie zatopi??y japo??ski sta- 
tek transport??wy o pojemno??ci 7000 ton, II!toj??cy 
W S.l??iqonie we frllncu6kich Indochinach. 
Superfortece bombardowa??y dwukrotnie w 
cl??m} 
t",t.nich 24 f!odzin urz",dzenia wojll!JI;owl 
110i.uit>jpJ na Kiu-Szll!. 


. 


, 
t.DZIENNIK POLSKI" 


Nr. 77. WtoreK, 24 kwIetnia 19
'. 


, 
 


??:'i01! 



 


16 dzietnic Berlina w r??kach Armii Czerwonej 


, Moskwa, 23 'kiwlietnia(1\a&;). W m!??gu 
2i2-go kwie>bn:ia oontJrail.na grupa wojsk Ira- 
d!ziec:kich. o'pcrmj??[
a na obu Isrzlaka,ch - 
bea-li??s,kim i dre
deIlskint, nadal prowa- 
cllliila boJe ofensywne. 
Na 1!liZJ1a!ku dre'zdcILskim wodska 'l'adu,i{
c- 
k.ie za
1y nast
PQi.i??iCe miej,sc,orwo,??ci: lub- 
ben au. Dahme, Schlieben, Sonnewalde, 
FJnsu rwa Ide, Ruhla'nd. Ehterwerde, 
SChwep,ni
 g.estapo d01konywaJi masowych ob??aw w ma_ 
jako "admirala na !nostku kapita??skim." Rz??d !lltac.h, dzi?? za?? robi?? to samo bez maski, z otwar- 
Vulgarisa chcia??by uchodzi?? za gabinet demo- t?? przylbic??. 
kra tyczny, jeduak jest takim tylko we w??asnym Pismo podkr,e??la przy tym, ??e w ka??dym in- 
mniemani\!. nym kira}u wyzwolonym spod okupacji ni,emiec_ 
Naj'lepiej dn' '
dz?? t
go nieuda??e pr??by roz- k	
			

/097_0001.djvu

			!r 


!1DZIEN
IK POLSKI" 


Nr. 77. Wtorf',k, 2"4 K
efma 1945. 


"..-., 


\-.1.. ' r .' ,\,. :'.
"
 ..::) .. 
NAUKA I WIEDZA 



R WITOLD MAJEWSKI 
Technika a fizyka wSQ????czesna 


tz?? 


t 
t;! 


twieraj??cych nowe perspektywy dla wielu dzie- jak bardzo jest potrzebna Politechnika dja wo- 
dzin wiedzy). W ten spos??b powstaje wsp??lna jew??dztwa krakows
iego, Uzyskano trzy gma"chy 
dziedzina zainteresowa?? fizyki i techniki, nazwij- na pomie5zczenie Poli techniki. Gmachy te, w wy- 
my j?? fizyk?? technicznq oraz nowy typ zawo- sokim stopniu zniszczone, zosta??y pracq s/uden- 
dowca-specjalisty: in??yniera-lizyka czy te?? lizy- Mw doprowadzone do stanu u??ywalno??ci. Wk??ad 
ka-in??yniera, posiadaj??cego wyk.sztaicenie te.ch- got??wkowy i pracy student??w ocenia si?? na su- 
niczne, ew. fizyko-matematyczne oraz solidne mf) 360 tysi??cy z??, co ??wiadczy o wielkim zapale 
wiadomo??ci og??lne z fizyki ewentualnie z t-ech- m??odzie??y i d????no??ci do jak naj szybszego uru- 
niki. chomienia tak upragnionej przez nich uczelni, 
W Z. S. S. R. s?? wydawane dwa czasopisma: Uzyskano dwa wielkie pudynki na bursy, kt??re 
Zurnal techniczeskoj fizyki oraz Technisal Phy- wobec tego, ??e prz
o 60"10 mlodzie??y relau- 
si es, po??wi??cone zagadnieniom z pogranicza fj- tuje si?? ze 
ier wlo??ciaIiskich i robotniczych 
zyki i techniki. Charakter og??asumych tam prac musi si?? uwa??a?? Za podstawowe, je??li chcemy 
jest raczej naukowy ni?? technkzny. W rosyj- umo??liwi?? stud'a wszystk;m warstwom spo??ecz- 
skich podr??cznikach fizyki, przeznaczonych dla nym. Zorganizowano do pewnego stopnia samo- 
wy??szycb szk??l technicznych, s?? uwzgl??dnione pomoc dla profesor??w i dla student??w. 
naturalnie w og??lnym zarysie i zagadnienia Prace orqanizacyjne poz,,:,alaj?? w te} chwili 
techniczne, jak ma to np. miejsce w doskona??ym na natych
/Qslowe uruchomzeme uczelnI, tzn. na 
podr??czniku Pusztowa. Podobnie w nieco ju?? I do.sta
czen.le tak bardzo P?trzcbnych ,PoIsc;,e sI?? 
przestarza??ym podr??czniku francuskim - Bwhal mzynIer
klch o ro.k szybcIej llJz. 
dzlekolwlek. 
ElectriciUi - przeznaczonym dla technik??w, u- Tworze:lle nato;rmast Polltechmkl tY]k,o ze 
wz l??..lniono szere g zagadnie?? z dziedziny bu- wzgl
dow ,
re
trzowych w KatowIcach ?j
 J?a 
d g <;>u a ' t .. w tej ChWIl! zadnego uzasadnlema, chocby I z 
owy m em. t h l d . , t ' b ' b ?? d " . 
W chwili obecnej 
dy w oswobodzonej Po]- ye wzg ?? ow, 
e r
e a, y zac
?? o sCl??ga;lli!. 
. ' . . k . tam wyk??adowco w I tworzema laboratonqw 
sce przyst??pujemy do orgamzowama sz olmctwa k h b' h T. , 
wy??szego i zawodowego oraz przemys??u, na]e??a- nau owyc - na co w o ecnej c Wl I me ma 
??oby to mie?? na uwadze, by unikn???? pope/nlenia czasu. 
dawnych b????d??w i nie uznawa?? form organiza- 
cyjnych dawno ju?? przebrzmia!ych w innych kra- 
jach. 


W niekt??rych krajach, jak w ZSSR. Ameryce, 
zosta??o to w wi??kszej lub mniejszej mierze prze
 
prowad
one przez zorganizowanie specjalnych 
instytut??w badawczych. w kt??rych pracuj?? fizycy 
i technicy, opracowuji 1 CZynnosc rytmIczn??, powtdrzan" co dwadzie- 


W zwi??zku z artyku??em prof. Wo]fkego o In- szych urzqdze?? tego rodzaju. Dzi??ki temu m??g?? 
slyt>ucie NiSlkidh Temper,at!llr, dla kt6or.eqo, jako w laboratorium wykona?? prace naukowe doc. 
siedziba, najlepiej nadaje si?? Krak??w, gdzie po U. J. dr E. Kurzyniec przy u??yciu najni??szych 
raz pierwszy skroplono powietrze i jego sk??ad- temperatur wodorowych, a poza tym z urz??dze?? 
niki, gdzie jeszcze ??yje w uniwersytecie trady- do skraplania powietrza i wodoru korzysta??y i 
cja pionier??w tej dziedziny, prof. Olszewskiego inne zak??ady naukowe. 
i Wr??blewskiego, zasi??gn??li??my informacyj 1.1 Podczas' okupacji uda??o si?? szcz????liwie uni- 
prof. U. J. dra T. Estreich
ra: kt??ry o??w.iadczy??, kn???? wi??kszych szk??d. Tak np. skraplacze zo- 
??e trudnoby by??o tworz??ceJ SI?? Pqlltechnlce, kra- sta??y zdemontowane przez mecharrl'ka zak??adu ob. 
kowskiej instytut ten zorganizowa??. UC2:e]
la ta Calikowskiego oraz doc. Kurzy??ca i zamasko- 
nie ma dotychczas lokalu, a zbudowanie 
 zo.r- wane, spr????arki ocala??y a du??y motor z trans- 
ganizowanie instytutu na dzisiejs:/:ym pozIOmIe misj?? przewieziony przez Niemc??w na przeciw- 
nauko
ym,. nie jt!6t ani drobiazgiem ani rzec
?? I leg??y kranrec KrakowI!, zosta?? tu?? po ich Ih'It??- 
??atw?? I tam??. .. pieniu przeniesiony na barkach laborant??w, asys- 
Rzecz nabra??aby realnych kszta??tow, gdyhy j?? tent??w i student??w chemii. 
oprze?? z ??k/s
n.iejt: jl!?? taki Jn
ytu
 ':"" Pi
r
?? Tak wi??c urz??dzenie do skraplania powietrza 
sz y m 6 a l t a zl b e d em.Lcz
ym k ' ., gZIe. o T mo??e by?? uruchomione ju?? w kr??tkim czasie; 
z g r?? a. roz 11 OWUje Sl
 ta ?? pracownz
. u skraplanie wodoru b??dzie wymaga??o pracy. d??u??- 
?lszewskl s
onstru?Wa??. p
erwsze .przyrz??dy, tu szej, ale w zasadzie instalacja nie jest zdewasto- 
je doskonalI??. WOjna sWLato
a l przebud
wa wana ani uszkodzona. Zamierzone ju?? pr:/:ed woj- 
gmachu wstrzymaly .korzystliOle z ur.z??dze??, jed- n?? skraplanie helu b??dzie wymaga??o nowych 
n/lk P?S
??p. pracownr kontynu.owa?? I!n??, przywr
 przyrz??d??w, kt??rych nabycie jest kwesti?? odpo. 
cono je! uzywa]no????, a na kIlka lat przed wOl- wiednicb fundusz??w. 
nil :tmodernizowano urzadzenia, sprawiono nowy 
kompresor, nrzl!dzono schron dla bute] ze spr??- Tradycja Olszewskiego I 
r??blewskieg? ?ie 
??onym wodorem i rozprowadzono po' 
machn zosta??a przerwa.na w .Kra
owle. Instytut. 
lsklCh 
przewody dla gaz??w spr????onych do 200 atmo- Temperatu
 oplera Sl?? me tylko na mej, kon- 
sfer. Wobec &1\o??ao??ci otrzymywania w ruchu tY,nuow:anej przez tak wytr.awnego z.nawc?? pr.ze.d- 
ciag??ym dwu Htr??w ciek
??go powietrza na go- mIOtu .J
k doc. dr .Kurzymec, ale l 
a {st.Ulejq- 
chin?? oraz dwu i wi(;!cej .1,;t"ro,W wodoru w kr??t- cyc h .Il!z urz
dz
ma.ch l ro
b.udow.ame tej \?la- 
kim przeciagu czasu knikp!wskie laboratorium cowkl jest, merown/e realmeJsze I ekonom/cz- 
niskich te
peratur ;a1icza Si?? do powa??niej-, niejsze ni?? stwarzanie czego?? z gruntu nowego. 
;;';,\;, iO , 
O , Po'??itechnik??Krakows_kq 


??cia cztery godziny, mniej wi??cej o tej sa1Jl,ej kowe, np. ptaki ora:/: niekt??re ryby I w????e ()dpo- l necznego. W ten spos??b mog?? wp??ywa?? na Zie- 
porze. czywaj?? stale w jednakowej porze w ci??gu do- mi?? raz s??abiej, raz si!niej. 
Ostatni przyk??ad, periodyczno???? okres??w snu by. Natomiast zwierz??ta, kl??re, kieruj?? si?? ra- Istniej?? jeszcze inne zmiany periodyczne wy- 
i jawy, wprowadza nas w szczeg??lnie bogat?? czej w??chem lub dotykiem, maj?? Okresy spo- st??puj??ce na s??o??cu i wp??ywaj??ce na ??ycie p.a 
i interesuj??c?? dziedzin?? t. zw. rytm??w dobowych. czynku i czynno??ci, porozrzucane nieregulurnie Ziemi??., Plamy s??oneczne wykazuj!! mniej wi??cej 
Do takich zjawisk nale???? np. wahania ciep??oty na r????ne pory dnia i nocy. Przyk??adem takich co jedena??cie lat okresy szczeg??lnego nat????enia. 
cia??a w ci??gu doby. Temperatura naszego cia??a zwierz??t, kt??re mog?? odpoczywa?? byle kIedy, W zwi??zku z t?? periodyczno??ci?? wyst??puj?? w 
nie jest tak niezmienn??, jak zwykle s??dzimy. s?? ??limaki i d??d??ownica. .. ,atmosfene pewne zmiany stosunk??w elektro- 
Zmienia si?? ona regularnie codziennie, co praw- W ??wiecie o??Y
ionym wyst??p
j?? tez do???? cz??- magnetycznycb, te za?? z kolei odbijaj?? si
 na 
da w bardzo ciasnych granicach. Zdrowe cia??o sto zmIany rytmIczne, powtarzaJ??ce si?? w okre- ilo??ci opad??w. W latach wi??kszego nat??zema 
osi??ga najwy??sz?? temperatur??, dochodz??c?? cz??- sie znacznie d??u??szym ni?? dobowy. 
 wi
lu plam s??onecznych na Ziemi?? pada wi??cej deszczu 
sto do 37,4??, po po??udniu oko??o godziny siedem- wzgl??d??w ciekawe, s?? tu zw??aszcza 
akl.
 zmla- i ??niegu. Jest jasn?? rzecz??. ??e musI to si?? odpi?? 
nastej, a najni??sz??, wynosz??c?? oko??o 36,4??, we ny periodyczne, ktore wykazuj?? za]eznosc zycla tak??e na wzro??cie ro??lin. I rzeczywi??cie wyka-, 
wczesnych godzinach rannych mi??dzy godziniij ziemskiego od niekt??rych wp??yw??w, pochodz??- za no ??e drzewa co 11 lat maj?? okres szczeg??l- 
trzeci?? i ,sz??st??. Dzienne wahania ciep??oty ciata cyc h spoza naszego globu, mianowicie ze. slo??- nie ;nacznego przyrostu na grubo????'. Opr??cz te.. 
ludzkiego wynosz?? wi??c oko??o jednego stopnia" ca { ksi
??yca. Ta.kim, rytm
m. pochodze:??la po- go jednak periodyczno???? p]am, s??onecznych wy- 
Ten dobowy rytm tempera:tu.ry jest z kolei uw a- zaziemskIego, a Wi??C Jak mowlmy kosm}c
nego, wiera niestety tak??e sk\l/{i ml1iej niewinne. W 
runkowany szeregiem innych periodycznych Jest statystycznre stWIerdzony wzrost sm/er/el- jaki?? niezrozumia??y dla nas spo6??b pojawieme 
zmian czynno??ci fizjologicznych. 
u??ycie tlenu no??ci u ludzi, powtarzaj??cy si?? regularnie co 27 si?? tych twor??w zwi??ksza nasilenie niekt??rych 
przez ustr??j i wydalanie dwutlenku w??gla jest dni. Ten ??mierciono??ny rytm powstaje w spo- chor??b nagminnych, jak b??onicy albo febry po- 
r??wnie?? najwy??sze po po??udniu a najni??sze s??b nast??puj
cy: na s??o??cu 
darzaj?? si?? niekied,y wrotnej. 
wczesnym rankiem, To samo dotyczy ci??nie- t. zw. e,ruPCJ
,.w 
zaSLe 
torych wyzwa]aJiI 
l?? Wp??yw ksi????yca na ??ycie ziemskie ci??gle je- 
nia krwi, kt??re wykazuje podobne wahania. Na- o]brzymle tloscl e]ektrono
. P??dz?? one w kle- szcze nie jest wyja??niony, mimo ??e wiemy na 
wet sk??ad chemiczny krwi wykazuje zmiany w ru.nku .Zle
1 w.ra.z z fa]aml. e]ektrom
,gnetyczny- pewno o rytmach ksi????ycowych niekt??rych zwie- 
rytmie dobowym. Rytmika dobowa obejmuje mi, ktor
 row
l
z s?? sk
tklem erupcjI. W atmo- rz??t. W ka??dym razie prastare wierzenia o wp??y. 
cz??owieka od st??p do koniuszk??w w??os??w, w sferze zIemsk
e] powstaj?? ;vtedy burze 
]ektro- wie cia?? niebieskich na nasz los znalaz??y nie- 
dos??ownym znaczeniu, bo w??osy nasze rosn?? w magnetyczne I amator
y krotklch fal, radlOwyc;_o oczekiwane potwierdzenie, kt??re jednocze??nie 
nocy wolniej ni?? za "dnia. Przyrost ich jest naj- s
arz?? 
I??. 
a z
y o
blOr. Ws
ystkIe te za?urze- w spos??b naukowy zbija wszelkie przes??dne 
szybszy w godzinach przedpo??udniowych, mi??- ma w JakI?? tajemmczy sposob wplywaj?? na wierzenia astrologiczne 
dzy dziesi??t?? a jedenast??, oraz po po??udniu mi??- os??abienie si?? ??yciowych ludzi. Periodyczno???? ,'. '.. . 
dzy szesnast?? i?? osiemnast??. dwudziesto siedmiodniowa tych ,zmia:1 powstaje ,Wydaje 
I??, ze r.Ytmy bLOlogl


e, Z klorych 
RYlmy dobowe o podobnym typie wyst??pujq Zli?? z takiej przyczyny: s??o??ce obraca si?? dooko- nleziJczonej. J?nogosc?? .przedstawlhsmy lu tylko 
te?? u szereli!u zwlerzq/. Je??eli chodzi o dwudz!e- ??a. w??asnej osi, przy czym czas trwania jednego k)!ka. bardziej mt??re
uj??cych przy
l
d??w, stano- 

tlJ(,2:terogodzinll?? periodyczno???? okres6w snu obrotu wynosi w??a??nie dwadzie??cia siedem dnI. 
T!?? jeden ,z zasadmczy
h skladn
kdw tego tltO 
i lawy, to podobnie jak cz??owiek zachowuj?? Ogniska erupcyjne oczyWi??.cie obracaj?? !liII wraz J.e,mn.rczego kompleksu zJawIsk, klory nazywa
" 
si?? przede wszystkIm takie zwierz??ta, u kt6rych ze s??o??cem i naprzemi
InY stoj?? na wprost nas, zyclem, " . 

a.c;zelnym zmys??em jest wzrok, ZWierz??ta. wzro- I albo ukrywaji% si?? po tirugiej stronie globu slo.- t l.. -.J 1
		

/098_0001.djvu

			, 


,,I 



,!fZIENNIK POV:rKl" Nr. 77. WtoreIr, 2
 itw??efnla f9I5. 


. 


W??adze wypowiadaJ_ walii. '. ,Wszys tko CO DaSZe Polsee oddam"'" Prosz?? o pr:Y/emn y wyraz twarzy.. 
paskarstwu ,. I ?? d k k 
k k k . d t ' ". ??od i . h k " J wla e oronny 
Starosta po:viatowy . ra ows I na P? s aWle Prace I iwit??o krakowskieJ m zezy arcers le 
dekretu Polskiego KomItetu Wyzwolema Naro- 
 
du",:ego z _d
ia 25 pa??dziernika 1944 wyd
?? za- Ubieg??e dwa dn.i, tj. !Sobota i niedzie]" sta??y Do???? dlugo wyczeka?? si?? t??um rodzic??w, cio?? 

:>. i ! ;'\-; \ ??$tj;.
 
rz,!uzemc, ze. w Krakowie pod znakiem barcerstwa. i znajomych na Wawelu, zanim doci??qn???? tam , < 11... 
 I.'i )
 
 ;;i/: " 
 
l) sklepy i rzemie??lnicy musz?? wywiesi?? na Sobot?? uz.nala krakowska m??odzie?? harcerska dziarski korow??d harcerek i harcerzy. Miasto .<:.
; ') I!?i'. 
 ,. 
.
; ,I"\
 
w
docznym miejscu cennik sprzedawanych przed- za sw??j "dzie?? pracy", a oto jej plon: harce- rozbrzmiew,\!o piosenkami i chu?? dzie?? by?? dos?? :-y
 \ 
JI' .. r /.h 1:_ 
m??Ot??w powszechnigo u??ytku. rze oczy??cili z gruzu dziedziniec arkadowy na chlodny, czu\;, s'??, ??e to W;Q5na ci??gnie w stare ", \ ': ( j r_";'t\'. lt c-:'''' I 
2) wszelkie przedsi??biorstwa handlowe, prze- Wawelu, czyli zebrali, wymietli i wynie??li po- mury Wawelu. : 
/'

HiI 
<' 
mys??owe i rzemieslnicze musz?? wydawa?? rachun- nad 10 ton rozbitego szk??a, gruzu, ??miec;i itp. Na dziedzi??cu wawelskim odby??a si?? deftlada . 
ifttAJ, -r,-Q..' ,I.', "?' 
kI na ????danie kupuj??cego, i wysyp.ali dziedziniec porJirkiem. Pracowa??o oddzia????w przed w??adzami harcerskimi I przed- 
3) przedsi??biorstwa te musz?? posiada?? faktury przy Iym przez ca??y dZ;Q?? 1000 harcerzy, u
y- stawiciela
i w??adz, wykazuj??c doskona???? posta- 
I r??chunki na na.hywane przez siebie przedmioty, waj??c ??Qpat, taczek i narz??dzi robotniczych z w?? harcerzy oraz krzepi??cy dla wszystkich 
4)' wiadzom administracji og??lnej s??u??y prawo oddzia????w W. P. wdzi??k m??odo??ci. Ca??y dziedziniec arkadowy wy- 
wgl??du do ksi??g, zapisk??w i dokument??w. Dalej: oczyszczono Park Jordana, trawniki, pe??ni??a m??odzie?? harcerska' a na. kru??g'ankach 
Przekraczaj??cy to zarz??dzenie b??d?? karani chodniki i budynki, gdzie przez ca???? sobot?? pra- starsi uczestniczyl.i i ni?? w uroczysto??ci wr??- 
aresztem do 6-ciu miesi??cy i grzywn?? do 100.000 towa??o 5D00 harcerzy, przywracaj??c temu o-grO- czenia sztan,daru przez zast??pc?? komendanta 
z??otych. dowi mo??liwy wygl??d. harcerstwa Korzeniowskiego. Pi??kny nowo po- 
Pobieranie nadmiernych cen za przedmioty po- Zuchy i harcerki m??odsze oczy??cU,. leren ko??o 
i??cony sztandar wr??czy?? mu podharcmistrz 
wszechnego u??ytku, tj. cen, kt??re przekraczaj?? Wawelu z,e ??mieci 1 kamieni, gdzie znow do j asprzyk, wyra??aj??c' imieniem harcerzy przy- 
''koszty produkcji luh nabycia z .doliczeniem go-o 3000 m??odzie??y mia??o ci????kie zaj??cie przez caly rzeczenie / s??u??by dla wielkiej demokratyc'lnej 
dziweqo zysku, dalej branie udzia??u w handlu dzie??. Polski. Nast??pnie podniosle przem??wienie wy- 
??a??cuszkowym (pasek', skupywanie. igroma- Harcerki uprz??tn????y ,plac dla zabaw dzieci??- g??osi! podharcmi6trz Waclaw Wierzewski o ??p. 
dzenie lub ukrywanie przedmiot??w codziennego cyah PI
y ul. Kazimierza Wielkiego oraz Park Ignacym Fiku, kt??ry uroczystym aktem zosta?? 
u??ytku, wreszcie ograniczenie ich wyrobu lub' Krakows,ki. ' patronem VI dru??yny, tj_ szko??y powszechnej 
dostarcZanie ich za granic?? bez zezwolenia w??a- Nie ma wprO\St ,sl??w na pochwa???? dla dzie??- przy ul. Smole??sk, gdzie by?? w swoim czasie, 
??ciwej w??adzy - podlega karze wi??zienia do lat nej m??odzie??y krakowl'k;ej, kt??ra napracowaw- komendantem. Harcmistrz pro!. Szczygie?? m??- 
tG-clu I grzywnie do 5,000.000 z??otych. 6ZY 6i?? przez ca???? 60bot??, odby??a nast??pnie sw?? wi?? nast??pnie o ??p. Mieczys??awie Lewl??skim, 
- wewn??trzu?? uroczysto???? niedzieln?? nDzie?? Har- 1C????ry zos??a?? patronem XXII" dru??yny ze szko??y. 
Ch??opskie sp????dzielnie cerza" na dziedzi??cu arkadowym Wilwelu. kt??rej by??, kierownikiem. 
me l iorac YJ "ne Uroc7.ysto
 rO"lpocz????a si?? nabo??e??
twem w Przyrzeczenie harcerskie odebra?? harcmistrz 
ko??ciele 00. Dominikan??w. Nabo??enstwo cele- ,Eugeniusz Fik, brat Patrona. 
Zwi??zek Samopomocy Ghlopskiej zak??ada na browa?? kapelan harcerzy ks. dr FeHcjan Be- Podnios??ym momentem uroczysto??ci by??y pie- 
1erenie woj. kra.kow.skie.go sp????dzielnie meliora- dnarskl. Przyby??y n.a nie dru??yny z wszystkioh sni, p??'in
ce z o??miu tysi??cy piersi m??odzie??- 
cyjne, kt??rych zadaniem b??dz,ie drenowanie I od- niemal szk???? krakow-skich ze sw?? starszyzn??" czych: "Wszystko co nasze Polsce oddamy, w 
wadnianie ????k, cz??sclowe zabezpieczenie brze- dru??ynowymi i in. w liczbie ponad 8000. Po nie) tylko ??ycie, wi??c idziem ??y??... My??my przy- 
g??w rzek, gro????cych wylewem itd, Zwi??zek nabo??enstwie harcerze ruszyli poc??lodem przez 'sz??o??ci?? narodu.,," , 
zwr??ci?? si?? o przydzie]en ie kredyt??w na ten cel sr??dmie??cie na Wawel. ' 
do min. rolnictwa. 60 milloro??w z??otych potrzeba 
dla przeprowadzenia melioracyj naj konieczniej- 
5zycb. 


W uhleg???? niedziel?? odby???? si?? w sah Starego si?? ob. Boruchowlcz, po czym zabral g??os red, 
0,124 hm, )OZpO'I,,,,a ,i
 .,
y<\"wdIJie' kdrl ??ywno??(ir,wyoh Teatru uroczysta akad,emia z okazji drugiej rocz- Leon KruczkowskI. Wzruszaj??ce sw?? bezposred- 
A wieczny' 11 nd ma.1 dla 7ak!"rl??\v Vacy w "wyd1 biurach nicy powstania w ghel.cie warszawskim. Sal?? niosci?? pf2.em??wienie wyg??osi?? OJciec Augustyn 
p'l,y uJ. Dunaj, wbkieyo 5[., 
dflE'r, Zd?? innym uprawoion'i m wypetnil y t??um y publiczno??ci. Przy stole prezy- j\1acikowsld, b.- wi??zie?? o??wi ?? cimski. Fra g ment 
prt'8l Mi
hkie I.hz:(
,Jt./ Ob\",odowe. . '4 
_ dialnym zasied':i: dow??dca O. W., gen. Sko- z pami??tnika Jana Wik??ora odczyta?? red. Ballcki. 
PROGRAM WYK??An??W NA I KURSU O ZIEMIACH kowskl, wojewoda krakow5ki mgr. Ostrowski. \ Pi??kny wiersz, po??wi??cony pami??ci Janusza 
ZACHODNICH: 21. i 24, IV, ;
zkie dziej??w nowych ziem I za6t??pca komendanta woje
??1ego, mjr. Niemi- Korczaka; zarecytowa?? a1ftor, re,d. .W??!old Z
- 
w zwI??zku z 1'01,1<4: o) Pnl.y W.chodnie 11'0 7. godz,). i rowskl, prezydent m!a6ta dr Flderkiewlcz Ofi1Z ko- chenter. O stosunku Po]akow do Zydow w czasIe 
.chod!>i 12 godz,), pruf, dr Widajewicz: 7.7. IV.: Szkl' WOjska PolskIego o 
r?yznaIuu odznaczen wOJ- Na zako??czenie akademii dr Schlang odczy- 
.1 zle j??w, no
ych Ziem w zwi??'I.
." .z Pol'"??; a) ???r.mor.e sk?wyoh poJe9'??ym bOjdwnikom gihettqo. by??y nieuzd
adnJone, Ob, Chmlelek s??dz1o
 
">y.tej. Tu?? przod przerw?? 'ulega !vJnluzjl ??rodkowy napast- wal ndSlY": ltlOlllem obIektywnIe I snmlennle, a to jest przy 
n}k
'Wiel':7Yb1ei 8rykieh;ki i schodzi oz hoi
ka, by po paulie s
r
WqV.fa.
lU Y
J ch':,iki
j funkcji na bOlr.ku dla nas uajwai w 
C]ltJ?? jedndk dajej. Dopiero 50 minuta gry przyno??i pierws'l4 IU???J'??.:
. 

:dzla, jest W??WCU??S tylko z??ym. ie??.1?? s??dziuje 'Z 
i:,'drnkG, 5tr,el. j
 bardzo etektownie Bryki
lski. Drug'l ldo- wyrd7n?? >I
 wol.. dla jedoej 1 dru??yn. A Lego wypadku. 
bYWd w 1 min. p,)};nlet Guzik. a wynik z""wod??w uHala Siwc!<. {h.
(}kl 

}'J
, nie :>twierdzilbm'y Jeszcze _anI. razu n.u boiskach 
"" 74 minucie. Pod koniec zawod??w 
dzia 1,rnU8'lOny jest krr:Il4.0\llSXI'.h 
 oswobodzonej Polsc:-e. UWdzamy, ze wszyscy 
cz:P
t<, wkra('za??, gdyz gra przybra??a nd oslro
ci, Za brutaln?? dou
d 
t:;lb:lOW.J(: krakows('y stan??li nd wysoko??ci swego za. 
gn
 zt;;staJP napomniany pn.lwy ponlornlk Wlecj;Ylitej Piekar
 d6'
n, l ob
w
??Zkl 8woje pe??ni,i\ wed??ug najlepszej wiedzy, 
ski. Naog???? Wi(
(zyst8 gr??l??,:) 8??llhiej ;)n{
el1 na ostcltnich za
 W')f J 
 EU!?.le
ld. 
\\oclad1, wY
??ra'a 'jednak (a??ln??f>nie. Pocztnwy K, S. kt??ry .? 'l
Wldn a wyr????ni.i?? si?? odrazu jako l'g{'811a, szybka 
!ren'Jjc "nony b. repr, gr
cz 
,"rbarni i Legii mgr, Jesionka, druzyna, prz"P
owadzaJ
ca celowe i kOI1B
kwelne akcje. 
pf2ed
tt??wia b. syntpat'}-cZD-'?? dru'iyCl
. Przy dobrej pomocy l 
a,glewlank.a, WlC
Cej gra na _ "si????". Gra jest interesuj??ca 
ob,on,. 'lawi??dlau.k ze "ngl
du na brak Sln,'k??w. Utrata I t.rzyma ,vIJr1ownif: w uBlawiczoym napr????eniu, ??ouzowlan. 
pierwszej bramki za??ama??a z-I.lpe??nle Pocztowc??w. poza tym ka m
:nu.l.e 6Z???reg ,.,murowanych" pozycji podbramkowych. 
p,,,??l.dowa?? Ich wyb!lny pecll S
dzlowOI b. dob.rLe ob. wr"-szc,e Jeden z p,??knie przemy??lanych atak??w przynosi 
G.ergi..1 Ib, gracz kraknwsklc\> Orl??t), - jeJ. bra.mk??, zdobyl?? przez pl'awo-sknydlowego Wydma??- 
hol.ko Crarovil; ']ARBA,RN!A-BRONOWIANKA 12:2 (6:01 "klCgO Wf, ??agiewianlQro,k?? owej dru??yny, Zwyci??.LWO niv ??Wip.r??fJni!lowe:' ! 
'tNnionll byJo za (ym wi
('ej 8ZC7..????llwe, ani??ell za5??u2:one. boisko Cr
('ovii. god2. 11: Cracftv??a-Nadw????lsn, 
Dodatkowe przydzia??y Gr" R
kowic"anki POZ3slowiJ,a znaclnie sympatyclniejsze boisko Wisly, godz. 14,30: Zakrznwlanka-Jllvenla, godz, 
wra??eni!'. przy ??ywej grze pirowizacjt I HaodIu zawadamI a, bli,/w, PJeri1c

ego I. 


& 


S. N. 


Krak??w uczci?? pamif;?? bohater??w 
.,;hetta warszawskiego 


%'tc;e 
Sensaoyjny przebieg rozgrywek pucharowych 


sportowe Krokowa 
- 


Po wyj??ciu Han,ki pani NowociDIska dramatycZ- 
nym 6Z???ptem ostrzeg??a m????a: 
- A ja ci m??wi??, ??e' _lelaz ta dz'ewka b??dzie 
chcia??a uciC!c-I... 
- Ja pierwszy to powiedzia??em - pochwali?? 
si?? Nowodul6ki. - ??ap-??e tQ z??oo1ZLcjk??! 
Pani Nowod'ul;;ka pob1e
Jta rIo kuchni. Za5ta??a 
Ka,si?? ;;iedz<}c?? na stotku. p??acZr1Cq, z lartu5zkiem 
przy oczach. 
- Lepiej o,drazu przyznaj 6'i?? cip w;;zystkiego 
i od,daj pUdp??ko - powiedzia??a pani Nowociu16ka 
S'Urowo. - .Je,
li s,i?? nie pn:yzna6z, pan p??jdzie po 
miIicj,ant??w. Zginiesz marnie w lochu!... 
- A.Je... ,ale?? ja nie je6tem win,na, prosz?? 
pani!... - ??ka??,a Ka6'ia. - Jak mam?? kochaml 
Jak J??drka kocham I 
Ledwie zakl??la &i?? na sw?? mi??o????: 
rozleg??o si?? energiczne pukanie do 
chepnych. Pani Nowodulska s,ama 
drzWi. 
- Dzie?? dobry." - rzek?? J??drek, wchodz??c do 
kuchni. 
Spojrza?? na Kasi?? i zmarszczy?? brwi. 
- A ty czego beczysz, Kasi,u? - 6pyta??. 
- Kto to je,5t ten... ten cz??owiek1 - zawo??aI! 
pani Nowoduls'ka z niezadowoleniem. 
Kasia zerwa??a s.!??. Podbieg??a do narzeczonego 
i na jego pier6j wy.buchn????a wielkim p??acz,em. 
- On.! mnie robi?? zlodziejk??l - szlocha??". - 
Ratuj mnie J??dru??, bo oni ??hc?? mnie do krymi- 
na??uzamkn???? I... 
- Kto to powi,ed2jia??! 
rzykn???? gromie 
J??dr,ek, odpychaj??c gwaltowni,e roz:paczaj??c?? 
dziewczyn??. - Ta pani starszaf 
- Ty]ko nie 6.t,H6?;a, tylko nie starsza, m??j 
cz??owiek:ul - wykrzykn?? la pani Nowodul...ka, 
dotktnd??ta w najtm:
e miej.sDe .swej -,ambicji. 
- ;ry?? j?? 06kar??y??a?.. - warkn???? J??drek, 
b1i- 
??aj??c 'Soi?? z zacisni??tymi pi????ciami do pand Nowo- 
wr??5kiej. . 
Pani Nowodu1
ka przestra,szy??a 61?? nie n,a ??artT.\ 
- Tomit6zu, Tomas
ul... - zawQ??,a??a piskliwi.,. 
cofaj??c si?? przezornie ku drzwiom. - Ten cham 
chce mnie bi??!". 
Pan Tomasz nadbieg?? r??wnie p,rzera??ony, jak 
jeg.o po??owica. 
- Co si?? 6ta??'01 Czego pan chce1 Napad??... 
Milicja, ratunku! - I 
- Zamkndj pan g??b??! - popro6i?? J??dreJ-:. - 
Nikt tu nie rohi na,pa,du... Chc?? si?? tylko dowie- 
dzie??, kto robi z mojej Kasi z??Qodzi,ejk??? 
P.an Nowodulski poma??u &i?? opanowywa??. W 
dalszym ci??gu jedol1a,k z rezerw?? zerkal na, m'u- 
s'krypel1:!iaj??ca sal?? po bnellt k.omedle Al. 
Fr
dry "Zemsla" z udzia??em Ludwlk,\ S"I,kle." I Jerzea O 
Leszczy??.klelo. 
We wlorek "DziewczYIla z la.u" J. Sulli.wekiejlo. 



tary Teatr' 
Dzi. i, dni na.t??pnych: ..M
?? d...konaly" J. Zawleyskie- 
g') z. udzial'.m Z, Malynlcz I J. WarnetkIego. I 


Repertuar kin krakowskich 
Apollo j Szluloa, film Ir.ncusk!:,_ ,,X..nlllkl". 
Scala I Wonda film sowIecki: ....-\lIlonl Iwnnowlu gniewa 
si,,". 
SwU. film trancuski
 ,("'Il
recb na pnllerIlDkn". 
Uciecha, IIlIn polski: ..Robo. I I BrrIrand". 
War...wa, film poiokI. "SportowIec a!lll"weU". 
Pocz??lek przed"tawleu o godz. I
, 15, 11,'. wyj??tkiem 
kIn Szlllka ' Wanda, w kl??rych porz??tek przedslawie?? Je.t 
o go&.. 12.30, !??.30 I 1'1,30, BLJety na _ dzie?? n??ol??pny d" 
nabycia w oklepie p,zed.pr

da??y pl. Szczepan ski 2, od 9 _12 


Program ,
ozg??o??ni krakowskiej 
na dzieli 2?? kwIetnIe (wIoreki 
G
dz. 7.30--8.15: Tranam. zWarazawy, 10.C5-II.0I1 
Reklomy, 1100--11.'.0: Kron!k
 krakow.ka, '11.100-11.28' 
.K"dk Stron. Demokralyczoeio 1I.20--tl.C': Muz
 I 
p??yL, 11,48--11.58: OdrzyL rnloltZT, 12.0&-,:,13.15: Trap.lII. 
zWarazawy, l??.00--14.55: Muzyka z p??yl, w przerwIe' 
\4.2
U.30: Odczyt dra Kazimierza MaJilank.lewicza ..ZIO" 
r" Ballyku", 14.55-15,05: ArLykul aktualny, 15.05-15.181 
W. NataMon; Zagadl1ieolo _ (przeal??d praey arlyot,Io 
15.15-15.35: Audycja d??e pObnro",ycb w wyk. WI. Dr- 
14111 (baryton), W. Geller laknmp.1 - B02dan Inell1??.kl 
(glowo w'l??pne\, 15.3_15.50: Kw
rn
. lIIer.eJ" _ frag" 
Dl "h I z pnwie??cl ..Wl." od morz." St. tero_skle.'" 
15.50--18.88: Pf7,egl
d prasy krak" 18.08--18.35: Tun&rD. 
. Warszawy, 18,3_18.5Q: Najlepoze orkl...try laneczna 
??wiaLa, 18.50--10.00: Reporla2" IU.OO--IO.
: Ko??y.ankl "', 
wyi<:..nanlu Heleoy Zbol??skle!-lln..knw.kleJ (.oprau) I W.' 
Geigera (lortepian), 19.26: Hymn. 
ZNANA POLSKA' SPIEWACZKA !??EJ,ENA ZBOIJ\lSKA" 
RUSZKOWSKA, wys??
pi we wlorek dn. 24 bm. O g,od. 
19.1)0-19,20 przed 'nikrofonern Polskiego Radia i odsp.'" 
ws ..T